kordon kanı testi,coombs testi,kan grubu

KORDON KANI TESTİ
Cord blood testing;
Bebeğin kordon kanından yapılan testlerdir. Bebeğin sağlık
durumunu görmek için yapılır. Doğumdan hemen sonra kordon kanı
testi yapılacak ise göbek bağı bağlandıktan sonra 25 25 cm
üstten bir bağlama daha yapılıp bu kordon kısmı alınır.
İçindeki kordon kanı alınarak incelenir.
Kordon kanından hangi testler çalışılır?
Alınan kordon kanından
Tam kan sayımı,
Bilirübin,
Kan kültürü (bir enfeksiyon şüphesi varsa),
Kan gazları, oksijen karbondiyoksit ve pH,
Kan şekeri,kan gurubu,
Trombosit sayısı bakılır.
Kordon kanı testinde anormal seviyeler ne anlama
gelir?
Düşük pH : 7,04 – 7,10 arası asidoz anlamına gelir, bebeğin
doğum sırasında yeterli oksijen alamadığının gösterir.
Kültürde üreme olması anne karnında enfeksiyon kaptığını
gösterir. Kordon kanında glikozun yüksek olması annede diyabet
olduğunu gösterir, doğumdan sonra bebekte hipoglisemi
gelişebilir. Bilirübinin yüksek olması enfeksiyon yada kan
uyuşmazlığından olabilir.
Kordon kanında bilirübin yüksekliği sebepleri:
Enfeksiyonlar
Kongenital CMV,
Kongenital hepatit,
Kongenital rubella,
Kongenital toksoplazmoz,
Dubin Johnson sendromu,
Annede sarılık olması,
Annenin sülfa içeren ilaçlar kullanması,
Rh uyuşmazlığı, eritroblastozis fetalis.
Referanslar:
American Academy of Pediatrics Section on Hematology/Oncology,
American Academy of Pediatrics Section on Allergy/Immunology,
Lubin BH, Shearer WT. Cord blood banking for potential future
transplantation.Pediatrics 2007;119(1):165-170.
Carlo WA. The fetus. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB,
Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 19th ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 90
COOMBS TESTİ
Coombs’ test; Direk coombs; indirek coombs; Direk
antiglobülin testi, İndirek antiglobülin testi;
Coombs testi eritrositlere bağlanarak ömrünü kısaltan,
kansızlığa yol açan antikorların varlığını gösteren testtir.
Coombs testi ne için yapılır?
İki tip coombs testi vardır
1- Direk coombs testi:
Kanda eritrositlere ( kırmızı kan hücresi) yapışmış ve onların
ömrünü kısaltan antikor var mı diye bakılır. Birçok hastalıkta
ve bazı ilaçların kullanımı sırasında kanda eritrositlere
bağlanan antikorlar ortaya çıkar. Bu antikorlar eritrositlere
bağlanarak ömürlerini kısaltır ve kansızlığa sebep olurlar.
Eritrositlerin parçalanması çok hızlı olursa sarılık da
görülür.
2- İndirek coombs testi:
Kanda kendisi değil de başka eritrositler için antikorlar var
mı diye bakılır. Bu antikorlar eritrositlere bağlı değildir
ancak farklı eritrositlere bağlanıp onların parçalanmasına
sebep olurlar. Bu antikorlar özellikle kan gurubu
uyuşmazlıklarında ya da anne karnındaki bebekte kan
uyuşmazlığı sırasında görülür. Annede bebeğin kanına karşı
antikor vardır bu antikorlar bebeğe geçerek kansızlık hatta
ölüme yol açabilir.
Coombs testi normal değeri nedir?
Coombs testi normalde negatif olmalıdır.
Pozitif coombs testi ne anlama gelir?
Pozitif indirek coombs testi anne kanında bebeğin
eritrositlerine karşı antikor var yani kan uyuşmazlığı var
anlamına gelir. Bu duruma Eritroblastozis fetalis yada yeni
doğanın hemolitik hastalığı da denir. Ayrıca:
Otoimmün hemolitik anemiler,
İlaçlara bağlı hemolitik anemiler,
Transfüzyon reaksiyonlarında da indirek coombs pozitif
bulunur.
Pozitif direk coombs testi ne anlama gelir?
Kanınızda ertrositlerin üstüne yapışmış ve onların ömrünü
kısaltan antikorlar var demektir.
Pozitif direk coombs testi neden olur?
Aşağıdaki hastalıklarda eritrositler üstüne antikorlar yapışıp
kansızlığa yol açabilir bu hastalıkların teşhisinde coombs
testi yol gösterir.
Otoimmün hemolitik anemi,
Kronik lenfositik lösemi ve diğer lösemiler,
İlaca bağlı hemolitik anemiler:
Kinidin,
Metil dopa,
Prokainamid, vb,
İnfeksiyöz mononükleozis,
Mycoplazma enfeksiyonları,
Sifiliz,
Sistemik Lupus Eritematozus,
Transfüzyon reaksiyonu sırasında coombs testi pozitif
bulunur.
Coombs testi yaşlı kişilerde herhangi bir hastalık olmadan da
pozitif bulunabilir.
Referanslar:
Powers A, Silberstein LE. Autoimmune hemolytic anemia. In:
Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SS, et al., eds. Hematology:
Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa:
Churchill Livingston Elsevier; 2008: chap 47.
Schrier SL, Price EA. Extrinsic nonimmune hemolytic anemias.
In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SS, et al., eds.
Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed.
Philadelphia, Pa: Churchill Livingston Elsevier; 2008: chap
48.
Schwartz RS. Autoimmune and intravascular hemolytic anemias
In: Goldman L, Schafer AI, eds.Cecil Medicine. 24th ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 163.
KAN GRUBU
ABO kan Grubu; Rh Kan Grubu; Kros Match; Cross
Matching
Kanımızın hangi gruptan olduğunun tespiti. Kanımızın hücreleri
ve plazması içinde var olan antijen ve antikorlara bakılarak
gruplanması nı sağlayan maddelerin laboratuvarda tayinidir.
Kanımız içinde birçok protein bulunur bunlara antijen denir bu
proteinler kan hücrelerinin üzerine yapışık olarak bulunurlar,
ayrıca plazma içinde diğer kan guruplarına karşı antikorlar
bulunur. Birçok çeşit kan proteini ve grubu vardır ancak
bunlardan iki tanesi çok güçlüdür bu nedenle bu ikisine
bakılır: ABO kan grubu ve Rh kan grubu.
ABO kan grubuna göre kanımız
TİP A
TİP B
TİP AB ve
TİP O olarak 4 gruba ayrılır.
Rh grubuna göre ise
Rh + pozitif ve
Rh – negatif olarak ikiye ayrılır.
Kan grubumuzu annemiz ve babamızdan geçen genler belirler.
Kan grubu acil durumlarda kime kan verebileceğinizi ve kimden
kan alabileceğinizi belirlemek açısından önemli ve değerli bir
testtir. Kan gurubu bilgilerinin ehliyet ve kimliklerde yer
almasının sebebi budur.
A kan grubu insanlar sadece A ve O kan grubu kan
alabilir,
B kan grubu insanlar sadece B ve O kan grubu kan
alabilir,
AB kan grubu insanlar A, B, O ve Ab grubu kan alabilir,
O kan grubu insanlar sadece O grubu kan alabilir.
O kan grubu herkese kan verebilir ancak sadece O grubu kan
alabilir. Bu yüzden O grubuna üniversal kan verici denmiştir.
AB grubu ise herkesten kan alabilir ancak sadece AB grubuna
kan verebilir.
Rh uyuşmazlığı nedir?
Kan grubu tayini özellikle gebelikte çok önemlidir eğer Rh
negatif bir bayan Rh pozitif bir adamdan hamile ise çocuk Rh
pozitif olabilir. Bu durumda anne antikorları bebeğe geçerek
hasara ve ölüme yol açabilirler. Buna Rh uyuşmazlığı yada kan
uyuşmazlığı denir ve sık düşüklere, ölü doğumlara, düşük doğum
ağırlığına yol açar.
Rh + bir kişi hem Rh + hem Rh – kan alabilir,
Rh – bir kişi sadece Rh – negatif kan alabilir.
Başka kan grubu varmı?
ABO ve Rh gurubu dışında kalan kan guruplarına Minör kan
gurupları denir ve normalde bakılmaz ancak bir kişiye kan
verilecek ise mutlaka hasta ile torba kanı karşılaştırılır.
Her ikisi de aynı gruptan olsa da “minör gurup uyuşmazlıkları
problem yaratıyor mu” diye bakılır. Buna CROSS MATCH denir.
Referanslar:
1.Goodnough LT. Transfusion medicine. In: Goldman L, Ausiello
D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders