Zehirli Kimyasal Maddeler ve Etkileri

Kimyasal Silahlar
1 / 41
Takdim Planı
 Kimyasal Harp Maddesi (KHM) Tanımı
 Kimyasal Harbin Tarihçesi
 Zehirli Kimyasal Maddeler ve Etkileri
 Alınacak Basit Tedbirler
2 / 41
Kimyasal Harp Maddesi
1. Öldürmek,
2. Yaralamak,
3. Ekonomik önemi olan hedefleri işlemez hale
getirmek,
4. Terör ve kargaşa yaratmak.
maksadıyla
kullanılan
Yüksek
KATI
SIVI
zehirlilik
GAZ
AEROSO
L
3 / 41
Kimyasal Harbin Tarihçesi
1915’de Almanlar,
Belçika’da YPRS Bölgesinde Fransızlara karşı
Ticari KlorinTüpleri kullanmışlar ve
5000 askeri zayiata uğratmışlardır.
4 / 41
Kimyasal Harbin Tarihçesi
1918
ABD
Kimyasal Harp Servisini ve
KHM mühimmat üretim tesisini kurmuştur.
5 / 41
1936-1937 Habeşistan’da (Etiyopya)
İtalyanlar
HD
1925’de imzalanan
Cenevre Sözleşmesine rağmen!
6 / 41
Kimyasal Harbin Tarihçesi
1988 yılında Irak tarafından vatandaşlarına
karşı, kan zehirleyici KHM’si kullanmış, yaklaşık
5000 kişi ölmüştür.
7 / 41
1995 yılında yüce tarikat örgütü,
Tokyo Metrosunda Sarin gazı kullanmış,
22 kişi ölmüş, 5500 kişi ise yaralanmıştır.
8 / 41
Kimyasal Harbin Tarihçesi
2002 yılında Rusya, tiyatro baskını olayında
bilinmiyen bir KHM kullanmış, sonucunda 121 kişi
ölmüş, 700 civarında insan ise yaralanmıştır.
9 / 41
TEHLİKE
Zehirli
Endüstriyel
Kimyasal
Maddeler
(ZEKM)
10 / 41
1984 Bhopal, HİNDİSTAN
Union Karbür tesisi
33-35
ton
metil izosinat
2500 ölü
200.000 yaralı
11 / 41
Zehirli Endüstriyel Kimyasal Maddeler
Plastik imal eden petrokimya tesisler
Gübre
Böcek ilaçları
Sentetik boya
Proses ve ilaç üretiminde
12 / 41
Tehlikeli
Kimyasal Maddeler
Sinir sistemini
etkileyen
maddeler
Boğucu
maddeler
Kan zehirleyici
maddeler
Yakıcı
maddeler
13 / 41
Sinir sistemini etkileyen maddeler
1. Burun Akması,
2. Göğüs Sıkışması,
3. Görüşün Zayıflaması,
4. Gözbebeklerinin Küçülmesi,
5. Aşırı Terleme,
6. Adalelerin Kasılması,
7. Kusma,
İlaç:
Ventilasyon (solunum desteği),
atropin sülfat + paralidoksim (protopam) ,
klorür veya obidoksim antidot uygulanması,
diazepam (yatıştırıcı).
14 / 41
Yakıcı Maddeler
Bu sıvılar ile temas edildiğinde veya buharları cildi,
gözleri ve solunum organlarını yakar ve içi 1-1.5 lt. irin
15 / 41
ve iltihap toplamış derin yaralar açar.
Yakıcı Maddeler
1. Gözlerde Sulanma, Yanma, İltihap
2. Gözlerde Işığa Karşı Hassasiyet
3. Göz Kapaklarının Şişmesi
4. Öksürük Ve Boğulma Hali
5. Boğaz ve Nefes Borularında İltihaplanma
6. Ciltte Kızarıklık ve kabarcıklar
7. Ciltte Kabarcıklar
8. Bulantı ve Kusma
Tedavi:Doku hasarını önlemek için
dekontaminasyon. Yanık tedavisi, göz tedavisi,
pulmoner (akciğer) desteği.
16 / 41
Boğucu Maddeler
Solunum sistemlerini etkileyerek yıpratan,
akciğerlerdeki hava keselerinde bulunan kılcal
damarların çatlamasına neden olarak, kan
sıvısının ciğerlere dolmasını ve boğulma olayını
meydana getiren bir gazdır.
17 / 41
Boğucu Gaz
Tuz
ruhu
Çamaşır suyu ve tuz ruhu asla karıştırılmamalıdır.
18 / 41
Boğucu Maddeler
Göz ve solunum iritasyonu,
nefes darlığı,
ağır pulmoner (akciğer) ödem,
hipotansiyon (düşük tansiyon),
dudaklarda morarma,
ağızdan köpük ve kan gelmesi,
sağ ventrikül (kalp) yetmezliği.
Gecikmiş etkiler; yüksek dozda tedavi edilmezse
muhtemel hayati tehlike
Tedavi: Hastanın en az 4 saat sıkı gözlem altında
tutulması, semptomatik tedavi
19 / 41
Kan Zehirleyici Maddeler
Halepçe - 1988
Gaz
Vücut
hücrelerinin
kandaki
oksijeni
kullanmalarına engel olarak kan ve dokular
arasında CO2 değişimini bloke eder. Dolaşım,
solunum ve merkezi sinir sistemini zehirler.
20 / 41
Kan Zehirleyici Gazlar
* Baş ağrısı, baş dönmesi ve sersemleme,
* Bulantı ve kusma. ,
* Boğazlarda ve nefes borusunda şiddetli acı,
* Dudaklarda, kulaklarda, tırnak altlarında ve ciltte
parlak, kırmızı veya pembe renk oluşumu,
* Solunum durması ve ölüm.
Tedavi: Amilnitrit + sodyum nitrit + sodyum
tiyosülfat antidot uygulanması,
solunum desteklenmesi.
21 / 41
Saf Dışı Edici Kimyasal Maddeler
Kapasite bozucu
(uyuşturucu)
maddeler
Kargaşalığı
bastırıcı
maddeler
22 / 41
Kapasite bozucu maddeler
Bu gazlar, merkezi sinir sistemini etkileyerek,
geçici olarak fizyolojik ve zihinsel etkiler
meydana getirerek personeli aldığı görevi
yapamayacak hale getirir.
23 / 41
Kapasite bozucu maddeler
Nadiren hayati tehlike,
hipotansiyon,
Paralizi (geçici felç),
bilinç kaybı.
Tedavi:
Fizostigmin salisilat,
gözlem altında tutma, semptomatik tedavi,
istirahat.
24 / 41
Kargaşalığı Bastırma Gazları
Kusturucu
Maddeler
Gözyaşı
Maddeleri
Kusturucu maddeler kargaşalığı kontrol
altına almak gayesi ile kullanılırlar.
Göz yaşartıcı bileşikler, göz yaşı akmasına
ve cilt tahrişine neden olurlar.
25 / 41
Kargaşalığı Bastırma Gazları
Burun ve göz iritasyonu,
öksürük,
hafif nefes darlığı,
Yüksek dozda; kusma.
Kapalı yerlerde kullanıldığında, çok ağır etkilere
ve ölüme neden olabilirler.
Tedavi:
Semptomatik tedavi.
26 / 41
Tehlikenin olup olmadığını nasıl anlarız?
 Havada anormal sis, yoğun ve farkedilir bir
buhar bulunması,
 Sanayi
görülmesi,
tesislerinden
yayılan
dumanların
27 / 41
Tehlikenin olup olmadığını nasıl anlarız?

Sivil Savunma ve diğer
kuruluşların siren, ikaz ve
işaretler ile,
TV
 Televizyon, radyo haberleri ve haber mesajları
ile,
28 / 41
Tehlikenin olup olmadığını nasıl anlarız?

Bulunduğumuz
ortamda
(caddelerde,
çimenlerde, ağaçlarda vb. kuşkulu yağ yada su
damlacıkları görülmesi,
 Uçamayan, hasta ve ölü kuşların
görülmesi.
 İnsanlarda göz yaşarması, burun akıntısı,
boğaz yanması, kusma, halsizlik gibi rahatsızlık
belirtilerinin ortaya çıkması.
29 / 41
Gazlara karşı evde veya işyerinde
alınacak tedbirler nelerdir?
 Evde kırık cam, kapı ve pervaz gibi yerler
onarılmış olmalıdır.
 Cam kırıklarının önlenebilmesi için camların
iç yüzeylerine kalın bantlar yapıştırılmalıdır.
 Cam ve kapı aralıklarını sızdırmayı önleyecek
şekilde
mümkün
olduğunca
sıkı
kapatılmalıdır.
30 / 41
 Evde bol miktarda
kullanabileceğimiz çamaşırsuyu,
deterjan ve sabun bulundurulmalıdır.
 Su ve yiyecekler kapalı ve sızdırmaz
kaplara konulmalıdır.
 Giyecekler kapalı yerlerde ve
üzerleri birkaç kat naylonla sarılı
bulundurulmalıdır.
31 / 41
Gazlara karşı evde veya işyerinde
alınacak tedbirler nelerdir?
 Koruyucu teçhizat (elbise, maske, eldiven)
kullanılmalı.
32 / 41
Gazlara karşı evde veya işyerinde
alınacak tedbirler nelerdir?
 Radyodan veya benzer iletişim araçlarından
talimat gelmedikçe dışarıya çıkılmamalıdır.
33 / 41
Gazlara karşı evde veya işyerinde
alınacak tedbirler nelerdir?
 Maske yok ise ıslak bir
havlu ile burun ve ağız
kapatılarak soluk alınıp
verilmelidir.
 Vücudun açık yerleri
kapatılmalı
ve
eldiven
giyilmelidir.
34 / 41
Kimyasal tehlike geçtikten sonra
ne yapmalıyız?
 Kirli olan tüm elbiseler çıkarılmalı ve naylon
poşetler içinde izole edilmelidir.
DİKKAT
ZEHİRLİ
GAZ
 Yetkililerin ikazlarına göre hareket edilmelidir.
35 / 41
 Bölgeden uzaklaşılmalı, rüzgar üstü ve yüksek
yerlere gidilmeli yada yüksek binalara çıkılmalıdır.
R
36 / 41
Kimyasal Maddelere maruz kalan kişilere
ne yapmalıyız?
 İlk yardım yapılacak personel kesinlikle
kendini koruyacak önlemleri almadan ilk
yardım işine başlamamalıdır.
 Yaralı, konuşturulmamalı rahat
ve sıcak tutulmalı, yürütülmemeli
ve giysiler gevşetilmelidir.
 Personel kirlenmiş ortamdan
derhal uzaklaştırılmalıdır.
37 / 41
Kimyasal Maddelere maruz kalan kişilere
ne yapmalıyız?
X
 Kalp ile ilgili ilk yardım derhal
yapılmalı fakat suni tenefüs
yapılmamalıdır.
 Maruz kalan kişinin üstündeki
elbisesi
derhal
çıkartılması
gereklidir. Böylece daha fazla
kimyasal
madde
emilmesi
önlenmiş olur.
38 / 41
Kimyasal Maddelere maruz kalan kişilere
ne yapmalıyız?
 Gözlere kimyasal madde bulaşmış ise gözler
bol su ile yıkanmalıdır.
39 / 41
Kimyasal Maddelere maruz kalan kişilere
ne yapmalıyız?
 Süratle hastaneye
götürülmelidir.
 Kimyasal maddelere maruz
kalan kişilerin sağlık durumları
iyi olsa bile en yakın sağlık
kuruluşundan kalp atışları ve
solunum durumları kontrol
altında tutulmalıdır.
40 / 41