salon bitkileri üretim ve bakım teknikleri
advertisement
SALON BİTKİLERİ ÜRETİM VE BAKIM TEKNİKLERİ SUNUM İÇERİĞİ • İç Mekan Bitkileri Tanımı • İç Mekan Bitkilerinin İşlevleri • İç Mekan Bitkilerine Örnekler • İç Mekan Bitkilerinde Bakım • İç Mekan Bitkilerinde Karşılaşılan Sorunlar, Bakım Hataları ve Sonuçları • İç Mekan Bitkilerinde Üretim • İç Mekan Bitkilerinde Farklı Tasarım Örnekleri İÇ MEKAN BİTKİSİ NEDİR? ‘İç Mekan Bitkisi’ terimi iç mekanda, kaplar içinde kullanılan çeşitli bitkileri ifade etmektedir. Bir bitkiyi iç mekan bitkisi veya dış mekan bitkisi olarak tanımlamak aslında doğru değildir. Çünkü yetişme koşullarına göre bitkiler iç ya da dış mekanda kullanılabilir. Ficus elastica - Kauçuk İÇ MEKAN BİTKİLERİNİN İŞLEVLERİ Bitkiler gürültüyü filtre etmeleri, akustik kontrolü, tozu tutmaları, parlamayı ve yansımayı önlemeleri ile ışığı kontrol altına almaları ve havayı oksijen üreterek temizlemeleri nedeni ile ekolojik işlevlere de sahiptir. Özellikle ev, okul, hastane ve büro gibi mekanlarda kullanılması önerilen bitkiler, estetik katkıları ile birlikte sağladıkları oksijen ile daha az stresli mekanların oluşturulmasına yardımcı olur. İÇ MEKAN BİTKİLERİ ÖRNEKLERİ YAPRAKLARI İLE ETKİLİ BİTKİLER ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ BİTKİLER KOKULARI İLE ETKİLİ BİTKİLER SARKICI FORMDAKİ BİTKİLER YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Aglaonema hybrida Aglaonema Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Aglaonema hybrida Aglaonema YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Codiaeum variegatum Kroton Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Codiaeum variegatum Kroton Codiaeum variegatum Kroton YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Codiaeum variegatum ‘Gold Star’ - Kroton Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Begonia rex Yaprak begonya Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Begonia rex - Yaprak begonya YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Begonia rex - Yaprak begonya YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Calathea triostar - Üç renkli kaletya Işık istekleri: Yazın yarı gölge ve kışın aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Calathea triostar - Üç renkli kaletya YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Calathea makoyana Dua çiçeği (Kalatya) Işık istekleri: Yazın yarı gölge ve kışın aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Calathea makoyana Dua çiçeği (Kalatya) YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Sansevieria trifasciata-Paşa kılıcı Işık istekleri: Yarı gölge veya gölge ortamlara ihtiyaç duyarlar. Nem istekleri: Çok fazla neme ihtiyaç duymazlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Sansevieria trifasciata - Paşa kılıcı YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Dracaena fragrans ‘Massangeana’ Drasena Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı, aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Yapraklar nemli tutulmalı. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Dracaena fragrans ‘Massangeana’ Drasena YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Draceana marginata - Drasenya Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı, aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Yapraklar nemli tutulmalı. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Yucca elephanties - Avize çiçeği Işık istekleri: Direkt güneş ışığı sevmezler ama aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Orta derecede neme ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Yucca elephanties - Avize çiçeği YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Nolina recurvata - Nolina Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Nolina recurvata - Nolina YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Ficus elastica - Kauçuk Işık istekleri: Yarı gölge ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yazın yapraklar nemli tutulmalı. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Ficus lyrata Keman Yapraklı Kauçuk Işık istekleri: Yarı gölge ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yazın yapraklar nemli tutulmalı. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Ficus lyrata - Keman Yapraklı Kauçuk YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Araucaria heterophylla Salon çamı Işık istekleri: Direkt güneş ışığı sevmezler ve yarı gölge ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yapraklar nemli tutulmalı. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Araucaria heterophylla - Salon Çamı Bromeliaceae Familyası Bitkileri Guzmania linguata Kırmızı Yıldız Işık istekleri: Direkt güneş ışığı sevmezler ve aydınlık ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yaprakları nemli tutulmalı. Aechmea fasciata Eşmeya Işık istekleri: Direkt güneş ışığı sevmezler ve aydınlık ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yaprakları nemli tutulmalı. Vriesia splendens Alev Kılıcı Işık istekleri: Direkt güneş ışığı sevmezler ve aydınlık ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yaprakları nemli tutulmalı. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Begonia tuberhybrida Yumrulu begonya Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Begonia tuberhybrida Yumrulu begonya ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Phalaenopsis sp. Orkide Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve bol ışıklı aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Phalaenopsis sp. Orkide Sulama isteği: Toprak her zaman hafif nemli tutulmalıdır. Sulama yaparken çiçekler ıslatılmamalıdır. Sulama işlemi sabah saatlerinde yapılmalı akşam saatlerinde yapılırsa bitki kurumaya fırsat bulamaz ve çürüme riski oluşur. Ayrıca yaprakların nemli kalmasını sağlamak amacıyla sabah saatlerinde yapraklara su püskürtülmelidir. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Phalaenopsis sp. Orkide Gübre isteği: Sıvı gübre ile, orkideler yazın 2; kışın ise 4 haftada bir beslenmelidir. Ancak gübrelemede dozajı fazla kaçırmamak gerekir aksi takdirde bitkiye zarar verilir. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Anthurium andreanum Flamingo çiçeği Işık istekleri: Direkt güneş ışığından korunmalı ve aydınlık ortamlarda yetiştirilmeli. Nem istekleri: Nemli ortamlara ihtiyaç duyarlar. YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Anthurium andreanum - Flamingo çiçeği YAPRAKLARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Anthurium andreanum - Flamingo çiçeği ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Spathiphyllum wallisii Beyaz Yelken Çiçeği Işık istekleri: Yazın yarı gölge kışın aydınlık ortamdan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yaprakları nemli tutulmalıdır. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Spathiphyllum wallisii - Beyaz Yelken Çiçeği ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Pelargonium zonale Sardunya Işık istekleri: Direkt güneş ışığından hoşlanırlar. Nem istekleri: Yapraklar çok fazla nemli tutulmamalıdır. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Pelargonium zonale - Sardunya ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Kalanchoe blossfeldiana Kan kardeşler Işık istekleri: Direkt güneş ışığı sevmezler ama aydınlık ortama ihtiyaç duyarlar. Nem istekleri: Nem ihtiyacı çok fazla yoktur. ÇİÇEKLERİ İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BTİKİLERİ Kalanchoe blossfeldiana - Kan Kardeşler KOKULARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ KOKULARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ Gardenia jasminoides Gardenya Işık istekleri: Aydınlık ortama ihtiyaç duyarlar. Nem istekleri: Neme çok fazla ihtiyaç duymazlar. KOKULARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ Gardenia jasminoides - Gardenya KOKULARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ Hoya carnosa Mum çiçeği Işık istekleri: Direkt güneş ışığına ihtiyaç duyarlar ve aydınlık ortamdan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yapraklarına su püskürtülmelidir. Hoya Cornosa - Mum Çiçeği KOKULARI İLE ETKİLİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ SARKICI FORMDAKİ İÇ MEKAN BİTKİLERİ SARKICI FORMDA BİTKİ TÜRLERİ Nephrolepsis exaltata Aşk Merdiveni Işık istekleri: Direkt güneş ışığını sevmezler yarı gölge ve aydınlık ortamdan hoşlanırlar. Nem istekleri: Neme ihtiyaç duyarlar. SARKICI FORMDA BİTKİ TÜRLERİ Nephrolepsis exaltata - Aşk merdiveni SARKICI FORMDA BİTKİ TÜRLERİ Scindapsus aureus Patos sarmaşığı Işık istekleri: Direkt güneş ışığını sevmezler ama aydınlık ortamlardan hoşlanırlar. Nem istekleri: Yaprakları nemli tutulmalıdır. SARKICI FORMDA BİTKİ TÜRLERİ Scindapsus aureus - Patos sarmaşığı İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM TOPRAK SEÇİMİ Saksılarda bahçe toprağı kullanılmamalıdır. Hazır dış mekan toprak karışımları steril ve hafif olmaları açısından çok uygundur. Saksı harcında perlit, torf, gübre, kum, yaprak çürüntüsü kullanılır. Örneğin Kaktüs cinsleri gibi fazla kumlu, asitli toprak seven bitkiler ise humuslu toprağa dikilmelidir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM GÜBRELEME Gelişme döneminde bütün bitkilerin beslenmeye ihtiyaçları vardır. Şubat sonundan Eylül başına kadar olan dönemde gübreleme; her 15 günde bir, bitkinin dinlenmeye girdiği EylülŞubat sonu döneminde ise ya daha az yapılmalı ya da kesilmelidir. Kışın yapılan sürekli gübrelemede bitki verilen besini kullanamayacağı için besin elementi fazlalığından ortaya çıkan problemler görülecek veya bitkilerin verilen azottan dolayı hücre çeperleri incelecek ve hastalıklara açık hale gelecektir. GÜBRELEME AZOT Toprak üstü (yaprak-sürgün) gelişimini etkiler. Eksikliğinde genç yapraklar küçülür, yaşlı yapraklar sararır. Fazlalığında aşırı büyüme nedeniyle dokular yumuşar. GÜBRELEME FOSFOR Çiçek tomurcuğu ve çiçeklenme Çiçekte renk oluşumu Çiçeklenme süresinin uzatılması Çiçekte döllenme ve meyve oluşumu Kök gelişimini arttırma Eksikliğinde; Genç yapraklar küçülür Çiçekler küçülür ve renkleri bozulur Bitkide gövde ve sap incelir, yan dal oluşumu azalır, Kökler kırmızı-kahverengi renk alır, kılcal kök azalır, Fazlalığında yaprak kenarları beneklenir, bitki sarımsı yeşil renk alır. GÜBRELEME POTASYUM Dokuların dayanıklılığı üzerinde etkilidir. Çiçek renginde koyuluk ve kokuya etkilidir. Eksikliğinde yaşlı yapraklarda kahverengileşme ve solma görülür, tomurcuk oluşumu azalır. Çiçekler küçülür-soluklaşır. Kökler sarımsı renk alır. Fazlalığında yaşlı yapraklarda erken sararma meydana gelir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SULAMA Sulama, saksı bitkileri için önemlidir. Her bitki su ihtiyacına göre düzenli sulanır. Yalnız aşırı sulama topraktaki besin maddelerinin akıp gitmesine sebep olur. Su verildiği zaman alttaki drenaj deliğinden hafifçe sızması yeterlidir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SULAMA BİÇİMİ Bitkiler saksının ya dibinden ya da üzerinden sulanabilir. Üstten sulama yaptığımızda saksının drenaj deliğinden su çıkana kadar sulama yapılmalı, su tabağa çıkmalı ve su ortamdan atılmalıdır. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SULAMA BİÇİMİ Dipten sulama yöntemi ise tüm toprak kitlesinin nemlenmesini sağlar. Kasımpatı, menekşelerde daha çok bu yöntem uygulanır. Saksı, içi su dolu bir kap içine yerleştirilir. (Saksı içindeki toprak tamamıyla su altında kalacak şekilde suya batırılmalıdır). Su yüzeyinde hava kabarcıklarının çıkışı bitinceye kadar bitki kap içinde tutulmalıdır. Daha sonra saksı kaldırılıp fazla suyun akması sağlanır. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM DRENAJ Drenaj, toprak altında bulunan suyun birikmemesi için yapılan önlemlerdir. Saksılı bitkilerde drenaj, saksıya bitkiyi dikmeden önce deliklerin olduğu yerlere çakıl veya köpük parçaları konularak sağlanabilir. Drenaj, bitki kökünün çürümemesi için önemlidir, fazla drenaj da bitkinin kurumasına neden olacağı için dikkat edilmelidir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SICAKLIK İç mekan bitkileri, gün boyunca 18-22 derece, gece de 10-18 derecelik sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. İç mekanda bitki yerleştirirken bitkilerin kışın radyatörden en az 1 m uzaklıkta olan bir yerde olması ve gün içerisinde de rüzgâr akımının olmadığı durağan bir ortamda bulunması gerekmektedir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SICAKLIK Sıcaklığın yüksek olduğu ortamlarda da yapraklara su püskürtülerek nem sağlanabilir. Düşük sıcaklıklara maruz kalan bitkilerde yapraklarda önce beyaz lekeler, sonra yanmalar, kahverengileşmeler görülür. Sıcak seven etli yapraklı bitkiler düşük sıcaklığa girdiğinde kök boğazı çürüklüğü görülür. Yüksek sıcaklıkta ise yapraklarda baygınlık, sararma ve pörsüme görülür. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SAKSI DEĞİŞTİRME Bitki kökleri saksı içinde çok balyası oluşturmuş durumda göstermeye başladığı, daha görülür. Bu durum, saksı göstermektedir. fazla gelişip uzamış ve bir kök ise bitkinin zayıf bir gelişme sık sulamaya ihtiyaç duyduğu değişim zamanının geldiğini SAKSI DEĞİŞTİRME Saksı değiştirmede genel kural, yeni saksının eskisine oranla bir boy daha büyük olmasıdır. Çok geniş saksıya dikim yapılırsa, bitkinin kökleri yeteri kadar hava alamaz. Sulama sırasında da az veya çok su verilmesi ile kökler bozulur veya gelişemez. Aynı zamanda bitki kökleri bulunduğu ortamı kaplamaya çalışacağı için bitkinin yaprak ve çiçek tomurcuğu geliştirmesi duracaktır. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM SAKSI SEÇİMİ Saksı seçilirken büyüklüğünün dikilecek bitkiye uygun olmasına dikkat edilmelidir. Sığ olanlar daha çok kısa köklü mevsimlik çiçeklere uygundur. Özellikle çalı türü kalıcı bitkilerde büyük saksı kullanmak gerekir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM BUDAMA Gövdeleri odunsu yapıda olan ve boylanma oranı fazla olan bitkilerde bodurlaşma ve alt kısımlarından başlayarak dallanmalarını, yeni kompakt bir görünüm almalarını sağlamak için bitkilere yapılan faaliyettir. Budama hem şekil vermek hem de gençleştirmek amacıyla yapılır. Budama saksı değişimi ile birlikte yapılabilirse de en iyi zaman İlkbahar’da yeni gelişme başlamadan öncedir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE BAKIM TEMİZLEME İç mekândaki bitkilerin üzerinde biriken tozlar, hem bitkinin görüntüsünü bozar hem de gözenekleri tıkayarak bitkinin solunumunu zorlaştırır. İri ve sert yapraklı bitkilerin yaprakları ılık su ile ıslatılmış sünger veya bezle silinmelidir. Veya su püskürtülerek silinmelidir. Yapraklarda leke olmaması için yapraklara güneş altında su püskürtülmemeli, bu işlem gölgede yapılmalıdır. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR, BAKIM HATALARI VE SONUÇLARI Kalsiyum ya da aşırı sulama Leke ve delikler sert ve kahverengi ise nedeni yetersiz sulama. Açık renkli ve beyaz ise soğuk su ile sulama, aşırı güneş, böcek gibi zararlı ya da şiddetli püskürtme ile yapılan hatalı sulama Üst yaprak sağlam ama sarı Yapraklarda leke ve delikler Toprak kuruluğu ya da aşırı sulama, aşırı ışık, Cansız ve ölmek aşırı sıcaklık, üzere olan yapraklar kuru hava, böcek zararlıları, köklerin saksıdan çıkması Yaprak uçları veya kenarlarının Nedeni öncelikle kahverengileşmesi kuru hava. Yaprak ucunun koparılması, incinmesi, duvar ya da pencere kenarına sıkışmış olması. Aşırı sulama, az sulama, az ışık ya da çok ışık, aşırı sıcaklık, aşırı gübreleme. Saksısı yeni değiştirilen bitki için normaldir.Yer değiştirildiğinde de alttan bir ya da iki yaprak dökülebilir. En büyük etken saksı değişimi sırasında öncekinden çok daha büyük oranda saksı seçimi ya da şoka neden olacak ani yer değiştirme. Gelişmiş bitkilerde zamanla alt yaprağın sararıp düşmesi normaldir. Aynı anda birkaç yaprak düşerse nedeni; aşırı sulama ya da kuraklıktır. Toprak kuruluğu ya da aşırı sulama. Aşırı ışık, kuru hava, aşırı sıcaklık, böcek zararlıları Yaprakların kıvrılıp dökülmesi Yaprakların sararıp düşmesi Yaprakların solması Çok az ışık, çok fazla sıcaklık ya da yetersiz sulama Alt yaprakların kuruyup düşmesi Kışın normal bir durumdur ancak yazın nedeni, yetersiz beslenme, aşırı sıcaklık yetersiz ışık Kuru hava, yetersiz sulama, çok az ışık, böcek, saksı ya da yer değiştirilmesi Bitkide yavaş büyüme ya da durgunlaşma Çiçek tomurcuklarının düşmesi Küçük mat yapraklar ve çelimsiz gelişme Çiçeklenmeme Bitki büyüme döneminde ise yetersiz beslenme ve çok az su Işık noksanlığı, çok az ışık, aşırı gübreleme, kuru hava, böcek ya da saksı değişimi Bitkinin yeterli ışığı almaması. Kışın aşırı sulama ve gece yapraklarda su bırakmak. Büyüme koşulları yetersiz ise hastalıkta bir nedendir. Alacalı yaprağın tek renk olması Yaprak ve sapta çürüme Az sulama, kuru hava, çok az ışık ya da çok fazla sıcaklık Çiçeklerin çabuk solması ve dayanıksız olması Yaprak üzerinde yırtık ve delikler Fiziksel bir etki (böcek ya da insan tarafında yapılan etki) nedendir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM Genel olarak iki üretim tekniği vardır. 1- Generatif Üretim (Eşeyli Üretim) 2- Vegetatif Üretim (Eşeysiz Üretim) İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM GENERATİF ÜRETİM (EŞEYLİ ÜRETİM) A) TOHUM İLE ÜRETİM : İç mekan bitkilerinin yetiştirilmesinde en çok kullanılan yöntem, tohum ile üretimdir. Çiçek açan süs bitkilerinin tümü tohum ile üretilmektedir. Bu üretim için üstün nitelikli tohumlar kullanılmalıdır. Üstün nitelikli tohumların başlıca özellikleri; çimlendiği zaman ait olduğu tür ve çeşidi vermeli, başka ürün ve yabancı ot tohumlarıyla karışık olmamalıdır. A) TOHUM İLE ÜRETİM Ekim işlemi genel olarak ilkbahar ve sonbaharda yapılır, Tohumların üstüne tohum büyüklüğünün 3-4 katı kalınlıkta toprak eklenir, tohum çok ince ise kapatılmaz, tokmakla bastırılır ve süzgeçli kova ile sulanır, Çimlenmenin başlangıcında su kaybını önlemek için kasaların üzeri kapatılıp gölgelenir, Çimlenme işleminin ardından bitki ortalama 3-4 yapraklı olunca saksılara aktarılır. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM Çimlenmeyi Etkileyen Çevre Koşulları; a- Su b- Sıcaklık c- Oksijen d- Işık İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM B) SPOR İLE ÜRETİM: Eğrelti olarak bilinen çiçeksiz bitkiler spor ile üretilir. Çoğunlukla çizgi veya noktalar halinde yaprakların alt yüzeyinde bazen de yaprak kenarları boyunca oluşurlar. Sporlar olgunlaşınca kese çatlar ve sporlar dağılır. Uygun ortam bulunca çimlenerek büyür ve yeni bir bitki meydana gelir. B) SPOR İLE ÜRETİM Sporların ekiminde 2 yöntem izlenir: Sporlar yaprakların üzerinden ayrılmadan, yaprak parçalarının sporlu kısmı harç üzerine gelecek şekilde yerleştirilir ya da sporlar yapraklardan ayrıldıktan sonra elle karışım üzerine serpilir. B) SPOR İLE ÜRETİM Sporların çimlenme harcı: 1 ölçü toprak 1 ölçü kum 1 ölçü kum ‘dan oluşmalıdır. Sporla üretim Ağustos-Eylül aylarında yapılabilir. veya Aralık-Mart İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM VEJETATİF ÜRETİM (EŞEYSİZ ÜRETİM) Bitkilerin kök ve sürgün oluşturabilen veya başka bir bitkiyle kaynaşıp gelişebilen beden parçaları, kol, soğan ve yumrular gibi özelleşmiş organlarla yapılan üretmeye "eşeysiz üreme" denir. Bunlar genç sürgünler, kökler, kollar ve yapraklardır. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM A) ÇELİK İLE ÜRETİM: Bir bitkinin gövde, yaprak veya kökler gibi organlarının ana bitkiden kesilerek uygun koşullar altında köklendirilmesine çelikle üretim adı verilir. Gövde ve yaprak çeliklerinde kök oluşumunu sağlayıcı önlemler alınır. Çelikle üretim yöntemi, ucuz, basit ve oldukça çabuk olması yönünden tercih edilir. Çelikler; Odun Çelikleri Yarı Odun Çelikler Yumuşak Odun (Yeşil-Odun) Çelikleri Otsu Çelikler Yaprak Çelikleri olmak üzere 5’e ayrılırlar. Yarı odun çelikler Genel olarak herdem yeşil bitkilerin (Kamelya, Açelya, Atatürk Çiçeği, Kauçuk vs.) çelikleri, yaz aylarında kısmen olgunlaşan yeni sürgünlerden alınır. Çelikler 7-15 cm boyunda hazırlanır, tepe yaprakları bırakılır, dip yaprakları koparılır. Ficus elastica - Kauçuk’un çelikle üretimi Yumuşak Odun Çelikleri Herdem yeşil ve yapraklarını döken bitkilerin (Zakkum, Küpe vs.) etli ve yumuşak yeni İlkbahar sürgünlerinden alınan çeliklerdir. Çelik alınacak bitkiye bağlı olarak Nisan ayından Haziran sonlarına dek yumuşak odun çelikleri hazırlanabilir. Otsu Çelikler Begonya, Kalanşo, Sardunya gibi pek çok çiçek bu yöntemle çoğaltılır. Çelikler 6-12 cm uzunluğunda olmalı ve alt yaprakları alınmalıdır. Otsu çeliklerin erken köklenmeleri için yüksek nem, alttan ısıtma ve düşük konsantrasyonlarda kimyasal uyarıcı kullanılır. Çelik ile üretilebilen bitkiler Euphorbia pulcherrima (Atatürk Çiçeği ) Açelya Ficus elastica (Kauçuk) Çelik ile üretilebilen bitkiler Nerium oleander Kalanchoe blossfeldiana Pelargonium zonale (Zakkum) (Kalanşo) (Sardunya) İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM YAPRAK ÇELİĞİ İLE ÜRETİM Anaç bitkinin bir yaprağından yeni bir bitki üretilmesidir. Bu yöntemde ya sadece yaprak ayası kullanılır ya da yaprak ayası, yaprak sapı ile birlikte kullanılır. Her iki hâlde de yaprağın tabanından adventif kökler ve üstten de bir adventif sürgün çıkarak yeni bitki meydana gelir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM Yaprak çeliği ile üretme yönteminde etli yapraklara sahip tropik kökenli, süs bitkileri olan Kalanşo, Afrika menekşesi, Paşa kılıcı, Zambak, Dam korukları vb. bitkiler üretilir. Sansevieria (Paşa Kılıcı) bitkisinin uzun yaprakları 5-8 cm uzunlukta kesilerek, çeliğin 3/4' ü ortama sokulmak suretiyle çoğaltılır. Dikim yapılırken yaprağın alt ve üst yüzüne dikkat edilmelidir. 3-4 hafta sonra çelik tabanında köklenme ve yavru bitki meydana gelir. Begonia rex (Yaprak begonya) yaprağının alt yüzündeki damarların birleştiği yerler dikey kesilerek yaprağın alt yüzeyi köklendirme ortamına yatırılır ve sabitlendirilir. 23 hafta sonra damarların kesildiği noktalarda yeni bitkiler oluşur. Begonia rex bitkisi için MayısHaziran ayları bu yöntemi uygulamak için uygundur. Afrika Menekşesi gibi çiçekler ise yaprak ayası ve 4-6 cm uzunluğundaki yaprak sapı ile birlikte alınan çeliklerin, yaprak sapları ortama sokularak köklendirilir. Bir süre sonra yaprak sapı tabanından yavru bitkiler gelir. Yaprak Göz Çelikleri Bu tip çelikler, bir yaprak ayası, yaprak sapı ve üzerinde göz bulunan bir dal parçasından oluşur. Yaprak sapının alt tarafında bulunan göz, gerekli sürgün oluşumunu sağlar. Çelikler Yaz boyunca bitki aktif büyüme halinde iken çelik alınır. Fatsia (Japon güzeli), Hedera (Kaya sarmaşığı), Hoya (Mum çiçeği), Monstera (Deve tabanı), Scindapsus (Patos sarmaşığı), vb bitkiler bu yöntemle çoğaltılırlar. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM B) AŞI İLE ÜRETİM: Aşı iki bitki parçasını birleştirmekkaynaştırmak, tek bir bitkiymiş gibi büyüme ve gelişimini sağlamaktır. Aşı yapılan, kökü oluşturan kısma anaç, aşı yerinin üstünde kalan, bitkinin gövde ve dallarını oluşturan kısmına ise kalem denir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM C) DALDIRMA İLE ÜRETİM: Çelikleri kök yapmayan bitkilerde, bitkinin herhangi bir gövde veya sürgün kısmının ana gövdeden ayrılmadan toprak içine gömülerek köklendirilmesidir. Köklenen gövde kendi kökleri üzerinde büyüyen yeni bir bitki elde etmek amacıyla ana bitkiden ayrılır. Kullanılacak bitkilerin dallarının kıvrılabilecek ve esnek nitelikte olması gereklidir. İyi nem, iyi havalanma ve uygun sıcaklıkla yapılan üretimde, üretilen bitkiden çelikle üretimden daha hızlı bir üretim sağlanabilmektedir. İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE ÜRETİM C) AYIRMA ve BÖLME İLE ÜRETİM: Yumrular, yumru kökler, soğanlar ve yalancı soğanlar gibi gövde ve kök yapısına sahip bitkiler ayırma ve bölme yöntemiyle üretim yapılmaktadır. C) AYIRMA ve BÖLME İLE ÜRETİM RİZOMLARLA ÜRETİM Toprak altında yatay gelişen ve üzerinde kökler taşıyan gövde parçalarına RİZOM denir. Nisan ayında bu gövde parçaları bölünerek çoğalırlar. Spathiphyllum sp. (Beyaz Yelken Çiçeği) Maranta sp. (Dua Çiçeği) Sansevieria sp. (Paşa kılıcı) C) AYIRMA ve BÖLME İLE ÜRETİM YAVRU SOĞANLARLA ÜRETİM Saksı değişimi sırasında (ilkbaharda) ana soğandan yavru soğanlar ayrılır. Bu küçük soğanların çiçeklenme iriliğine erişmesi birkaç yıl alır. Clivia sp. (Klivya) Amaryllis sp. C) AYIRMA ve BÖLME İLE ÜRETİM YUMRULARLA ÜRETİM Mart ayında Kaladyum (Caladium sp.)’ dan yan yumrular ana yumrudan ayrılır ve ana yumru her biri 1-2 göz içeren parçalara bölünerek dikim yapılır. Caladium sp. (Kaladyum) Chlorophytum comosum – Kurdele Chlorophytum comosum Kurdele Saxifraga stolonifera - Taşkıran Saxifraga stolonifera - Taşkıran Keiki (Orkide dalında yaprak) ile Orkide üretimi Keiki (Orkide dalında yaprak) ile Orkide üretimi Keiki oluşumu gözlenen kısmın yaklaşık 1-2 cm altından kesilmesi Kesim yapılan sürgün uçlarına tarçın sürülmesi Sphagnum yosunu ve Volkanik torf vb. karışıma dikimin yapılması Keiki (Orkide dalında yaprak) ile Orkide üretimi Kaktüs ve Sukkulent Çoğaltma İÇ MEKAN BİTKİLERİ İÇİN TASARIM ÖRNEKLERİ DİKEY BAHÇELER Dikey bahçe, bitkinin çeşitli ekipmanlar ile dikey bir yüzey üzerine konumlandırılmış halidir. Dikey bahçeler, iç mekan bitki tasarımlarında sıkça kullanılan bir yöntem haline gelmiştir. iÇ MEKAN DİKEY BAHÇE ÖRNEKLERİ SAKSILI SİSTEM İLE DİKEY BAHÇE iÇ MEKAN DİKEY BAHÇE ÖRNEKLERİ iÇ MEKAN DİKEY BAHÇE ÖRNEKLERİ iÇ MEKAN DİKEY BAHÇE ÖRNEKLERİ FARKLI SAKSI TASARIMLARI FARKLI SAKSI TASARIMLARI TERS ASILAN SAKSILAR İLE TASARIM TERS ASILAN SAKSILAR İLE TASARIM TERS ASILAN SAKSILAR İLE TASARIM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE TASARIM İÇ MEKAN BİTKİLERİ VE FARKLI SAKSI TASARIMLARI IŞIKLI SAKSI TASARIMLARI IŞIKLI SAKSI TASARIMLARI SAKSI TASARIMLARINA ÖRNEKLER FARKLI TASARIM ÖRNEKLERİ FARKLI TASARIM ÖRNEKLERİ İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE TASARIM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE TASARIM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE TASARIM İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE TASARIM TERRARIUM ÖRNEKLERİ TERRARIUM ÖRNEKLERİ KESME ÇİÇEK İLE İÇ MEKAN TASARIMI KESME ÇİÇEK TASARIMLARI İÇ MEKANDA KESME ÇİÇEK KULLANIMI KESME ÇİÇEK İLE İÇ MEKAN TASARIMI KAYNAKLAR Anonim 1999. Salon Bitkileri El Kitabı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. ISBN:978-9944-88-653-6 Anonim 2015. Pratik Bahçıvanlık Rehberi. Ankara Büyükşehir Belediyesi, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı. 3. Basım. 978-605-4067-10-7. Hessayon, D.G., 1998. The House Plant Expert. Transworld Publishers Ltd. ISBN:0 903505 35 5. Yazgan, M., Uslu, A. ve Özyavuz, M., 2009. İç Mekan Bitkileri ve Tasarımı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. 1575-527. TEŞEKKÜRLER..
