Introduction

Giriş
Yorgunluk, havacılıkta emniyet ve operasyonel etkinlik bakımından her gün daha da önemli bir risk
olarak görülmeye başlamıştır. Bu riskten kaçınabilmek için operatörler “Yorgunluk Riski Yönetim
Sistemleri” (FRSM) uygulamaya başlamaktadır. FRSM, bilimsel ilkeler ve bilgi ile operasyonel
mükemmelliğe dayalı ve ilgili personelin yeterli atiklik seviyesinde performans göstermesini
sağlamayı amaçlayan yorgunlukla ilişkili emniyet risklerinin sürekli takibi ve yönetimine yönelik veri
bazlı bir araçtır (ICAO).
ICAO SARPS Ek 6 Bölüm 1: Uluslararası Ticari Hava Taşımacılı- Uçaklar 15 Haziran 2011 tarihinde
(15 Aralık 2011’de yürürlüğe girmiştir) yorgunluk yönetimi gereklilikleri dahil edilerek tadil
edilmiştir. Düzenleyiciler yorgunluğun yönetilmesi için bilimi temel alan ve uçuş ve kabin mürettebatı
üyelerinin yeterli atiklik seviyesinde performans göstermelerini sağlamayı amaçlayan düzenlemeler
hazırlamakla yükümlüdür. Bunlar arasında operatörlerin operasyonlarının tamamı veya bir kısmı için
FRSM kurmalarına izin veren FRMS Yönetmelikleri yer alabilir.
Bu kurs ilgili yönetmelikler ve ICAO’nun FRSM ile ilgili kılavuz materyali ile tutarlı şekilde
tasarlanmıştır. Uyku bilimi, fizyolojik ritimler ve yorgunluğun güvenlik marjını nasıl etkilediği gibi
konuların kapsamlı bir şekilde açıklandığı kursta her biri ICAO FRSM gerekliliklerinin farklı bir
yönüne odaklanan “nasıl” oturumları yer almaktadır. Katılanlar kurs bitiminde kuruluşlarında yukarıda
bahsedilen ICAO gereklilikleriyle uyumlu bir şekilde bir FRSM uygulamak için gerekli olan bilgi ve
materyallere sahip olacaktır.
Katılımcılara sunumlarla ilgili çalışma kağıtlarının ve üzerinde çalışmak ve danışmak için ilave insan
faktörleri materyallerinin yer aldığı kapsamlı bir ders programı temin edilecektir.
İçerik
Arka Plan
Yorgunluk riski nedir? Yorgunluğun nedenlerin, sonuçlarının ve maliyetinin incelenmesi
Ciddi havacılık olaylarında yorgunluğun rolü
Yorgunluğun güvenlik, performans, verimlilik ve sağlık üzerindeki etkileri
Yorgunluğun bireysel, organizasyonel ve çevresel nedenleri anlama
Yorgunluk Riski Yönetim Sistemleri’nin (FRSM) gelişimi
Yorgunluk yönetiminde kuralcı yaklaşıma yönelik kısıtlamalar
İlave bir yorgunluk yönetimi yaklaşımı olarak FRMS
ICAO’nun FRSM ile ilgili SARP’leri: Devletler ve Operatörler için ne anlama geliyor
FRSM’nin faydaları
FRSM bileşenleri
1. FRSM politikası ve dokümantasyonu
Başlarken
FRSM için doğru ortamın oluşturulması
Boşluk analizi ve uygulama kılavuzu geliştirme
Yorgunluk riski yönetimi için organizasyon çapındaki bir politika oluşturulması
2. Yorgunluk Riski Yönetim süreçleri
Mevcut durumun değerlendirilmesi – yorgunluk riskinin tespiti ve ölçülmesi
Objektif veri toplama – görev çizelgesi ile bağlantılı yorgunluğu ölçme
Öngörüye Dayalı Yorgunluk Modelleri: Avantajlar ve dezavantajlar
Sübjektif veri toplama – mürettebat yorgunluk anketleri
Belirli operasyonlar ve rotalar açısından yorgunluğun ölçülmesine yönelik bilimsel çalışmalar
Yorgunluk raporlama sistemleri ve inceleme prosedürleri
Yorgunluk riskini yönetme
Yorgunluğun bir risk olarak belirlenmesi
Risk yönetimi ilkelerinin yorgunluk bakımından uygulanması
3. FRMS Emniyet Güvence süreçleri
Havacılıkta yorgunluğa dair mevcut kontroller ve karşı önlemler
4. FRMS tanıtım süreçleri
Eğitim gereklilikleri
Yönetim, görev çizelgesi personeli, emniyet personeli ve mürettebata yönelik etkili FRMS eğitimi
sunma
Eğitim etkinliğinin ölçülmesi
Öğrenme hedefleri
Bu kurs katılımcılara aşağıdakileri sağlayacaktır:
Yorgunluk, yorgunluğun nedenleri ve emniyet ve performans açısında sonuçları hakkında kapsamlı
bilgiler;
FRMS hakkında kapsamlı bir anlayış: Bilimsel ilkeler, yapı ve faydalar;
Yorgunluk yönetimi gerekliliklerinde ICAO tarafından yapılan tadilatlar ve Devletler ve Operatörler
açısından ne anlama geldiği;
FRSM geliştirmeye başlamak için gerekli bilgi ve anlayış;
Yorgunluk riskinin daha iyi yönetilmesini sağlayacak politikalar ve prosedürler geliştirme becerisi;
Aşağıdakilere olanak tanıyacak araçlar:
- yorgunlukla ilişkili güvenlik tehlikeleri ve ortaya çıkan risklerin tespiti;
- tehlikelerle bağlantılı risklerin etkili bir şekilde azaltmasına yönelik yöntemler geliştirme;
- yorgunluk risklerinin azaltılmasını takip etme ve değerlendirmeye yönelik yöntemler
geliştirme;
- FRMS’nin genel performansında sürekli iyileşme sağlayacak yöntemler geliştirme.
Hedef kitle
Kurs, operasyon bazındaki risk, emniyet, mürettebat görev çizelgesi ve insan faktörlerinden sorumlu
olanlara yönelik olarak tasarlanmıştır. Kurs havacılık operatörleri, düzenleyici kurumlar ve pilot
birlikleri temsilcileri için uygundur.
Önkoşullar
Yok.
Süre
2 gün - iki gün de 09:30’da başlayıp ikinci gün 17:00 civarında sona erecektir.