Slayt 1 - cagataykaynak

1
• Bu öğrenme etkinliğini tamamladığınızda;
- N kanallı ve P kanallı MOSFET’i öğreneceksiniz.
- MOSFET ile anahtarlama devresi
kurabileceksiniz.
2
• MOSFET (Metal Oksid Yarı İletken Alan Etkili Transistör)
kelimelerinin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden oluşmuş
bir kısaltmadır.
• MOSFET’ler bir transistör tipidir. Transistörlerin kullanılabildiği
yerlerde rahatlıkla kullanılabildiği gibi, transistörlere göre
avantajları da mevcuttur.
3
• MOSFET’in giriş direnci(empedansı), transistörlere göre daha
yüksektir.
• Transistörlere göre daha yüksek frekanslı sistemlerde
kullanılabilirler. Anahtarlama hızları daha yüksektir.
• Sinyal iletimi daha iyidir. Transistörlere göre sinyali çok daha az
kayıpla ve bozulmayla iletir.
• Transistörlere göre daha yüksek akımları iletebilirler.
4
• MOSFET’in avantajlarının yanı sıra az da olsa dezavantajları
vardır. Bu hususlara dikkat edilmezse MOSFET kullanımında
sorun yaşanabilir.
• MOSFET statik elektrikten kolay etkilenir. Elle dokunulduğunda
statik elektrikten etkilenerek kullanılmaz hale gelebilir. Bu
sebeple öncelikle üzerimizdeki elektrostatik yük nötr
edilmelidir. MOSFET ise özel ambalajda koruma altında
durmalıdır.
5
• MOSFET devreye lehimlenirken havya üzerinde elektrik kaçağı
olmamalıdır. Havya topraklı hatta bağlı olmalıdır.
• Aksi takdirde havya üzerindeki elektrik kaçağı MOSFET’in zarar
görmesine sebep olur.
• Havyanın fazla sıcak olması da MOSFET’e zarar verir. Bu
sebeple de düşük güçlü havya tercih edilir.
6
• MOSFET’ler, transistörlerin anahtarlama hızlarının
ve geçirebilecekleri akım değerlerinin yetersiz
oldukları yerlerde tercih edilirler.
• Transistör akım kontrollü bir yarı iletken; MOSFET
ise gerilim kontrollü bir yarı iletkendir.
7
8
9
• Gate ucuna uygulanan gerilim 0 V olduğunda
Drain – source arası belirli bir akım akar.
• Gate ucuna uygulanan pozitif gerilim artarsa,
Drain-source arası kanal genişler; daha çok akım
geçişi sağlanır.
• Gate ucuna negatif gerilim uygulanırsa, kanal
daralır; daha az akım geçişi sağlanır.
10
11
• Gate ucuna uygulanan gerilim 0 V olduğunda
Drain – source arası hiç akım geçmez.
• Gate ucuna uygulanan pozitif gerilim arttıkça,
Drain – source arası daha çok akım geçişi sağlanır.
12
• Drain ve source uçları N tipi madde ile irtibat
halinde ise, MOSFET N tipidir.
• Drain ve source uçları P tipi madde ile irtibat
halinde ise, MOSFET P tipidir.
13
Uygulama Şeması
14
İŞLEM BASAMAKLARI
1) Ölçü aletini DİYOT(buzzer) kademesine alınız.
2) Gate-source uçları arasını direnç ile kısa devre ediniz.
3) Siyah probu SOURCE ucuna, kırmızı probu DRAIN ucuna
temas ettiriniz. Sonsuz direnç gösterir. Ölçüm sonucunu yazınız.
4) Siyah probu sabit tutarak, kırmızı probu bir kez GATE ucuna
temas ettiriniz.
5) 3.basamağı tekrar ediniz. Bu sefer direnç değeri görülecektir.
Ölçüm sonucunu yazınız.
6) İlk 5 basamağı tekrar ediniz.
15
ÖLÇÜM SONUÇLARI
Source – Drain Arası direnç (1.ölçüm) = Yazınız
Source – Drain Arası direnç (2.ölçüm) = Yazınız
Ölçülen MOSFET’in kodu :
Sağlamlık durumu :
16
KULLANILAN MALZEMELER
17
Uygulama Şeması
18
DEVRENİN ÇALIŞMASI
S anahtarı açık konumdayken, MOSFET’in Gate ucuna, 22 k ‘lık
direnç üzerinden 0 V gerilim gelir. Dolayısı ile Drain-Source arası
iletime geçmez ve motor hareket etmez.
S anahtarı kapatıldığında; elektrik dirençsiz yolu tercih
edeceğinden, Gate ucuna +5V gerilim gelir. Böylece Drain-Source
arası iletime geçer ve motor hareket etmeye başlar.
19
İŞLEM BASAMAKLARI
1)
2)
3)
4)
Devre şemasını defterinize çiziniz.
Malzemelerinizi temin ediniz.
Devrenizi kurunuz.
Kontrole gelmek için sıra numarası alınız. Sıranız gelmeden
güç kaynağına kontrole gelmeyiniz.
5) Sıranız geldi ise devrenizi kontrol ediniz. Çalıştı ise elemanları
teslim ederek; temrininizi tamamlayınız.
6) Çalışmadıysa, yerinize giderek kontrol ediniz. Tekrar sıra
numarası alınız.
20
KULLANILAN MALZEMELER
21
SORULAR
1) MOSFET ile transistör arasındaki farkları açıklayınız.
2) Neden MOSFET ile anahtarlama yapılmaktadır ?
22