SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE TÜRKİYE
advertisement
SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ BİRİNCİ BÖLÜM Soğuk Savaş, Sovyet Bloğu ülkeleri ile Batılı güçler arasında 1945'den 1990'a kadar devam etmiş olan uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ (1945-1990) II.Dünya Savaşı’ndan ABD ve SSCB fazla yıpranmadan çıkmışlardır. SSCB, savaş sonrasında Avrupa’nın büyük bir bölümünü nüfuzu altına aldı. ABD ile SSCB’nin siyasi doktrinleri farklı idi. SSCB’nin getirdiği düzene karşı olan ve yayılmasından çekinen ülkeler ABD’ye yanaştı. Böylece iki blok ortaya çıktı. Batı Bloku 1949 yılında Almanya ikiye ayrıldı. Doğu Bloku 1949 yılında Almanya ikiye ayrıldı. 1961’de Berlin Duvarı kuruldu. TRUMAN DOKTRİNİ (1947) MARSHALL YARDIMI (1947) Sosyalist Blokta Sarsıntılar Avrupa Konseyi (1949) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu AET (1957) Roma Antlaşması NATO (1949) 1-Yugoslavya 1948’de Kominform’dan çıkarıldı. 2-Çin’le Sovyet Rusya’nın arası açıldı. 3- Macaristan,Çekoslovakya ayaklanmaları. DOĞU BLOKU İÇİNDEKİ DİĞER GELİŞMELER 1-Çin Halk Cumhuriyetinin Kuruluşu 2-Kore’nin ikiye ayrılması ve Kuzey Kore’de Komünist yönetimin kurulması 3-Küba’da 1959’da Komünist yönetim kuruldu. Üçüncü Dünya veya Bağlantısızlar Yugoslavya Sovyet Modeline Göre Ekonomik ve Sosyal Düzenin Kurulması KOMİNFORM (1947) VARŞOVA PAKTI (1955) COMEKON (1949) DÖNEMİ ŞEKİLLENDİREN UNSURLAR 1- Savaştan sonra dünya politikasına iki yeni kuvvet, Süper- Devlet adı verilen, Birleşik Amerika ile Sovyet Rusya hakim olmuştur ve bu iki kuvvetin üstünlüğü günümüzde de devam etmektedir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra milletler arası politikanın yapısı değişmiş ve ikili bir yapı ortaya çıkmıştır. 2- Sovyet Rusya’nın sivrilmesinin bir mühim neticesi de, ilk defa olarak milletler arası münasebetlere doktrin ve ideoloji unsurunun girmesidir. 3- Günümüz dünyasının en mühim gelişmelerinden biri de, sömürgeciliğin tasfiyesidir. 4-II. Dünya Savaşı’nın en mühim neticelerinden biri de, milletler arası politikanın “alan genişlemesi”dir. 5) Milletlerarası münasebetlerin alan genişlemesi, sadece dünyanın düzeyi üzerinde olmayıp, günümüzde bu münasebetler yukarıya doğruda bir alan genişlemesi yaparak, uzaya intikal etmişler. 6) Günümüz dünyası’nın, bilhassa II.Dünya Savaşından sonra ortaya çıkan en mühim meselelerinden biri de, ekonomik meselelerdir. Denebilir ki, tarihin hiçbir döneminde ekonomik meseleler, milletlerarası münasebetlerde bugünkü kadar ağırlık kazanmamıştır. Savaş sonrası dört bölgeye ayrılan Almanya’da iki ayrı devlet ortaya çıktı. Batılıların kurduğu Federal Almanya, Sovyetler Birliği’nin oluşturduğu Demokratik Almanya. Dört Bölgeye ayrılan Berlin’de Batılıların yönetimindeki Batı Berlin, Sovyetlerin denetimindeki Doğu Berlin olmak üzere ikiye ayrıldı.1961 yılında da Berlin Duvarı yapıldı. Marshall ALTINCI BÖLÜM ORTA DOĞU ÇATIŞMALARI (1955-1959) Stalin’in ölümünden sonra sosyalist blok içinde bu sarsıntılar ve çatışmalar olmakla birlikte, 1955 yılından itibaren Soğuk Savaş veya Doğu-Batı çatışmaları Orta Doğu bölgesine intikal etti. Sovyetler bir yandan blok içi meselelerle uğraşırken, öte yandan da Orta Doğu bölgesinde Batı Blok’u ile çatışma içine girmekten kaçınmadılar. Bu da 1960 yılına kadar sürecek bir dizi buhranlar, bunalımlar dönemini açacaktır. PAYLAŞILAMAYAN ORTADOĞU İsrail’in Kuruluşu 1948 Balfour Deklarasyonu Arap-İsrail Savaşı (1948) Arap-İsrail Savaşı (1967) Arap-İsrail Savaşı (1973) Eisenhower Doktrini 1) Bağımsızlığını korumak için ekonomik kalkınma çabası içine giren Orta Doğu ülkelerine ekonomik yardım yapmak. 2) Bunlardan isteyen ülkelere askeri yardım yapmak. 3) Bu ülkelerin istemeleri şartı ile “milletler arası komünizmin kontrolu altında bulunan bir ülkeden gelecek açık silahla saldırılar karşısında”, Amerikan silahlı kuvvetlerinin kullanılması. İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu’dan çekilmesinden sonra boşluğu ABD doldurmak istemiştir. Orta Doğu’nun SSCB’nin kontrolüne girmesine engel olmak ve halkı ABD’nin yanına çekmek. (Not: ABD, Suudi Arabistan krallığı ile yaptığı antlaşmayla petrol şirketi ARAMCO’ya ayrıcalık elde etmiş ve bölgeye girmişti.1936)
