Anlatım Biçimleri

ANLATIM YÖNTEMLERİ
ANLATIM
BİÇİMLERİ
(TEKNİKLER)
DÜŞÜNCEYİ
GELİŞTİRME
TEKNİKLERİ
www.edebiyatogretmeni.net
Hazırlayan: Muhammed ÖNCÜ
1
ANLATIM BİÇİMLERİ
(TEKNİKLERİ)

AÇIKLAYICI

AÇIKLAMAK,BİLGİ VERMEK

TARIŞMACI

KANILARI DEĞİŞTİRMEK

BETİMLEYİCİ

İZLENİM KAZANDIRMAK

OLAY İÇİNDE YAŞATMAK

ÖYKÜLEYİCİ
2
AÇIKLAYICI ANLATIM


Karşımızdakine herhangi bir konuda
(sanat,bilim,eğitim…)bilgi vermek için
kullandığımız anlatım biçimidir.
Anlatım;nesnel,tutarlı ve yalın
olmalıdır.
3
TARTIŞMACI ANLATIM


Herhangi bir konudaki bir düşünceye
karşı çıkmak ya da düşünceleri
değiştirmek için yazılan yazılarda
kullanılan bir anlatım biçimidir.
Böyle yazılarda yazar düşünceleri dile
getirirken “bence,kanımca,bana
göre”gibi ifadeleri sıklıkla kullanır.
4
BETİMLEYİCİ ANLATIM


Anlatılan bir varlığın,durumun
görünümünü,ayırıcı özelliklerini
okuyucunun gözünde canlandırma
amacıyla yazılan yazılarda kullanılan
anlatım biçimidir.
Kişi betimlemelerine PORTRE; insanın fiziki
özelliklerini anlatan betimlemelere, fiziksel
portre; ruhsal özellikleri anlatan
betimlemelere, ruhsal portre denir.
5
A- İZLENİMSEL BETİMLEME


Yazarın betimlediği şeye kendi
duygularını katarak aktarmasıdır.
Ayrıntılar sübjektif olarak verilir.
Yazar,okuyucunun duygularına
seslenmeyi,izlenim kazandırmayı
amaçlar.
6
B - AÇIKLAYICI BETİMLEME



Bu tür betimlemeler yazar, okurun
duygularına seslenmez.
Amaç izlenim yaratmaktan çok bilgi
vermektir.
Yazar söyleyişine duygularını katmaz.
Ayrıntılar objektif (olduğu gibi)olarak
verilir.
7
ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM



Yaşadığımız ya da tanık olduğumuz bir olayı
olay akışı içinde anlatmaktır öyküleyici
anlatım.
Amaç okuyucu olay içinde yaşatmaktır.
Öyküleyici anlatım; yer,zaman,kişi ve olay
örgüsünde oluşur.

Öyküleyici anlatımda “olay” esas unsurdur.

Genellikle “betimleyici” anlatımla beraber
kullanılır.
8
ANLATIM ÖRNEKLERİ
Bir duyguyu, düşünceyi, hayali, haberi,
bilgiyi, olayı, insanı vb. anlatmak için dil ile
oluşturulmuş yazılı veya sözlü anlatılara
metin adı verilir.
Kompozisyon derslerinde yazdığımız yazılar,
ders kitaplarımızdaki konu anlatımları,
yasalar, tüzükler, yönetmelikler, sorulara
verdiğimiz yanıtlar kısaca kendimizi,
dünyamızı ifade ettiğimiz her çeşit anlatıya
metin denir.
9
AÇIKLAYICI
ANLATIM
10

“Kimi şair ve yazarlar yazdıklarını
anlayabilmek için okurların çaba
harcamalarını isterler. Bence bu,
kendini beğenmişliktir. Bence okur bir
kitabı,bir yazıyı okurken salt anlamak
için değil,okuyup anladıktan sonra
birtakım sonuçlar çıkarabilmek için
çaba harcamalıdır.”
11
TARTIŞMACI
ANLATIM
12
“Kapıdan orta yaşlı bir adam girdi. Üzerinde
biraz eski açık yeşil bir takım elbise vardı.
Ceketinin üst cebindeki üçgen şeklinde
kıvrılmış mendil, kravatıyla aynı renkteydi.
Yer yer ağarmış saçlarını sol tarafa yatırmış,
hala siyahlığını koruyan bıyıklarını üst
dudağının üzerini kapatacak şekilde
bırakmıştı. Ayağında yıllar önce gençlerin
oldukça rağbet ettiği ucu küt biçimli
ayakkabılar vardı.”
13
FİZİKSEL
PORTRE
(SMİGESEL
BETİMLEME)
14
Karanlık bir kış gecesi saat üç sularıydı.
Bilmem nereden eve dönüyordum.
Herkes derin bir uykudaydı. O duruma
gelmiştim ki kendisini dinleye dinleye
kuruntuya kapılan insanlar gibi "Ah bir
polise rastlasam!” diyordum.
Birdenbire iki gölge gördüm.
15
ÖYKÜLEYİCİ
ANLATIM
16
“Kırk yılda bir olsun gülümsemeyen,
ters yüzlü, söyleyişi soğuk olduğu
kadar kıt, tutuk bir adamdı. Pek
duygulu değildi. Bezgin görünmesine
karşın yine de sevimli bir görünüşü
vardı. Eş dost toplantılarında
gözlerinde iyilik parıldardı.”
17
RUHSAL
PORTRE
18
“Burası küçük, sessiz bir sokaktı. Yol
boyunca uzanan vitrinler sıra sıra dizilmiş
gülümseyen satıcı kızlar gibi insanı
kendilerine çekiyordu. Gözalıcı güzelliklerinin
örtüldüğü ve yolun başka başka günlere
göre ıssız olduğu pazar günleri bile burası
pis komşu sokaklarla karşılaştırılınca sanki
ormanda parıldayan bir ateşi andırıyordu.”
19
İZLENİMCİ
BETİMLEME
20
“Yeni taşındığımız ev üç katlı bir
apartmanın ikinci katında. Kapıdan
girince küçük bir hol karşılıyor sizi.
Holün sağ tarafında yaklaşık iki metre
eninde dört metre boyunda
uzunlamasına bir mutfak var. Onun
hemen yanında pencereleri doğuya
bakan geniş bir salon bulunuyor
21
AÇIKLAYICI
BETİMLEME
22