Konu başlıkları Edebiyatta romantizm

Romantizm Akımı Özellikleri ve Temsilcileri
Ali Horuz tarafından yazıldı.
Pazar, 29 Ocak 2012 15:53 - Son Güncelleme Pazar, 29 Ocak 2012 16:59
Romantizm Akımı Özellikleri ve Temsilcileri
1790'dan yaklaşık 1850'ye kadar Avrupa'da edebiyatın, müziğin felsefenin görünümünü köklü
bir şekilde değiştiren ve resimde bir yenilenmeye yol açan romantizm (fr. romantisme), belli bir
tanıma girmeyen niteliğini korumakla beraber, var olmanın özgür bir ruh hâlini işaret etmektedir.
Ortaya çıkışında ise 1789 Fransız İhtilali sonrasında ki toplumsal, siyasal ve düşünsel yapının
etkileri vardır.
Konu başlıkları
-
1 Edebiyatta romantizm
2 Romantizm
2.1 İngiltere
2.2 Almanya
2.3 Fransa
2.4 İtalya ve İspanya
2.5 Türkiye
- 3 Sanatta romantizm
- 3.1 Resimler galerisi
- 4 Romantik müzik
- 5 Felsefe ve romantizm
Edebiyatta romantizm
Romantizm bir edebiyat akımı olmanın ötesinde, 18.yy.sonu ile 19. yüzyıl başlarında Avrupa'da
yer etmiş belli bir duyarlılığı belirtir. Fransa'da doğan bu hareket Güney Avrupa ülkelerine
(İtalya ve İspanya)
biraz daha geç girmiştir. Klasik edebiyat akımına tepki olarak 18. yüzyılın sonlarında doğan ve
Victor Hugo'yla birlikte büyük ün kazanan Romantizm, insanın yaratma özgürlüğü önündeki her
şeye karşı durur. "En iyi kural, kuralsızlıktır" diyen romantikler, insanın duygularını, düş gücünü
hayata geçirmesini ve insanı düzeltmenin toplumu düzeltmekle olabileceğini savunurlar.
1/4
Romantizm Akımı Özellikleri ve Temsilcileri
Ali Horuz tarafından yazıldı.
Pazar, 29 Ocak 2012 15:53 - Son Güncelleme Pazar, 29 Ocak 2012 16:59
Romantizm
İngilterede romantizm
İngiliz romantikleri yalnızca uygarlığın yapmacılığına, tarihin acımasızlığına değil, aynı zamanda
Fransız devrimcilerinin yanında yer almışlardır. İlk İngiliz romantizmi doğuya, kadınlık, çocukluk
dünyasına yöneliktir.
İkinci romantik kuşak Lord Byron yaşamda duyulan acıyı dile getirmekte ya da asi
kahramanların şarkısını söylemektedir. 1824'te başkaldıran Yunanlılar'ın arasında ölümüyle
romantik umutsuzluğun simgesi olmuştur. Percy Bysshe Shelley doğada insan için bir avunma
getirmiştir
(Ode to a Nightingale). İrlanda melodilerin
yazarı Moore ve onu izleyen ve yapıtıyla uluslararası başarı yakalayan Byron önemli
romantiklerdir. Walter Scott
"Göldeki Kadın-The Lady of the Lake, 1810"
adlı tarihi romanıyla kendini kabul ettirmiştir.
Almanyada romantizm
Alman romantizminin kaynakları 18. yüzyıla kadar uzanır. Klopstock ve
Lessing yenilenmenin öncüleridirler. "Sturm und Drang" hareketinin
kökeninde de onların etkisi hissedilir. Herder'in yanı sıra Goethe ve Schiller
de bu hareketin içindedirler. Romantizm, Hölderlin ve Jean-Paul gibi sonraki
kuşağın temsilcilerinde daha belirgindir. Son romantikler arasında
Eichendorff, Ludwig Uhland, Mörike ile romantizmden etkilenmekle kalmayıp
bu hareketin tüm özlemlerini paylaşmayan Heine sayılabilir.
Fransada romantizm
Geçmişten devralınan her şeyin söz konusu edilmesine dayanan ve anlaşılması güç bir
modernlik verilerine göre biçimlenen bu yeni duyarlılığın ortaya çıkış biçimleri Fransız
Devrimi'nin hemen öncesinden başlayarak Fransa'da her dönemde varlığını sürdürdü.
Fransa'da romantizm Rousseau ve Mme de Stael'i okuyan ve Chateaubriand'ı ustaları sayan
kuşağı temsil eder. Romantizm Lamartin, sanatta özgürlüğü savunan Hugo, Vigny, Musset
kendini kabul ettirdi ve Nerval, Gauter, P. Borel gibi sanatçıları etkiledi. Stendhal, Dumas gibi
geçmişe yönelmek yerine içinde yaşadığı toplumu betimlemeyi yeğledi.
İtalya ve İspanya
İtalya ve İspanya'dan çıkan romantikler beklendiği kadar geniş bir çevreye yayılamadılar.
Tarihsel koşulların etkisiyle, edebi hareket bu iki ülkede sıkı sıkıya siyasete bağlı kaldı. İtalya'da
liberaller ve yurtseverler öncelikle, romantiklerdi. G. Brechet ve S. Pellico (Conciliatore'nin
2/4
Romantizm Akımı Özellikleri ve Temsilcileri
Ali Horuz tarafından yazıldı.
Pazar, 29 Ocak 2012 15:53 - Son Güncelleme Pazar, 29 Ocak 2012 16:59
kurucuları)
ile
Manzoni
(N
işanlılar)
önemli temsilciler arasındadır. Büyük bir şair olan Leopardi döneme damgasını vururken
Carducci de Risorgimento'nun bağımlı edebiyatına karşı çıkar. İspanyol romantizmi Rivas dükü
ve José Zorrilla'nın oyunlarıyla tiyatroda etkili oldu. Ayrıca Espronceda'nın daha sonralarıyla
Becaver'in şirleri önemli ürünlerdir.
Türkiyedeki romantizm
Tanzimat Fermanı'nın ilanından sonra başlayan ve Batı edebiyatı örnek tutularak meydana
getirilen Tanzimat edebiyatının (1859-1896) ilk yıllarında romantizm akımının başlıca kişilerinin
başlıca yapıtları verildi. Hugo, Chateaubriand, Dumas; tiyatro alanında özellike Goethe ve
Schiller anılabilir. Tanzimat Edebiyatının pek çok yazar ve şairi (Ahmet Mithat, Namık Kemal,
Şemsettin Sami, Abdulhak Hamit, Recaizade Mahmut Ekrem)
romantizm akımının etkisindedirler. Namık Kemal'in İntibah romanı Kamelyalı Kadın'ın; Vatan
yahut Silistre oyunu da Romeo ve Juliet'in etkisindedir. Edebiyat-ı Cedide döneminde Halit Ziya
Uşaklıgil'nın Mai ve Siyah adlı romanındaki Ahmet Cemil karakteri romantik yazarları okumak
için özlem duyar.
[3]
II.Meşrutiyet döneminden sonra Milli Edebiyat döneminde Yusuf Ziya Ortaç'ın Binnaz adlı
oyununda Hugo'nun etkisi vardır.
Sanatta romantizm
Romantizm, resimde de kendini gösterdi ancak ifadesini biçimden çok düşüncede bulduğundan
belirli bir üslup benimsemedi. Goya, Turner, Delacroix'in coşkunluğu kadar Blake'in yeni
klasikçiliği
ya da Delaruche'nin kurallara bağlı tarzı, Füssli'nin düşselliği, Biedermeier'in burjuva dünyası
romantizm hareketinden kaynaklanır. Romantizm, klasikçilik kuramının önderi Ingrer'i de
etkilemiştir. Doğa duygusuna metafizik bir anlam kattı, kimilerine bir renk zevki aşıladı, özneliği,
melankoliyi, kaygıyı doruk noktasına çıkardı; akıldışı olanı savundu, gotik hayranlığını
kamçıladı; doğuculuğu yüceltti; şövalye romanları, İskandinav sagaları ve Ossian'ın düzmece
şarkılarında kendine konular aradı. Plutarkhos'un kişilerinin yerini, Shakspeare'in, W. Scott,
Bryon, Goethe, Hugo'nunkiler aldı. Fırtınalar, gün batımları, uçurumlar, baykuşlar, kurukafalar,
ürkmüş atlar, ikonografide önemli bir yer tutmaya başladı. İngiltere'de Edmund Burke'ün "A
Philosophical Enquiry into the origine of our ideas of the sublime and Beautiful"
adlı kitabıyla başlayan romantizm, Gainsbrarough'u son yapıtlarında ve bir ölçüde
Reynolds, Reaburn, Lawrence'
in büyük portrelerinde kendini gösterdi. Füssli
(Kabus, 1782, Goethe museum, Frankfurt)
, Blake, J.Martin, S.Palmer'in yapıtlarında da hayal gücü önemli bir yer tuttu. Cozens, Cotman,
Constabla gibi manzaracıların şiirsel anlatımı, Turner'da biçimlenip parçalanmasıyla kendini
3/4
Romantizm Akımı Özellikleri ve Temsilcileri
Ali Horuz tarafından yazıldı.
Pazar, 29 Ocak 2012 15:53 - Son Güncelleme Pazar, 29 Ocak 2012 16:59
gösteren bir yoğunluk kazandı. İspanya'da romantizm Goya tarafından yüceltildi. Fransa'da
Oors (
Nasıra Savaşı, 1801, Nantes Müzesi)
ile başlayan romantizm Gericalt
(Madusa'nın salı, 1819, Louvre)
ve İngiliz Bonington ile devam etti. Amerika'da da A. B. Durand ve şair Coleridge'in dostu
W.Allston'un adları sayılabilir.
4/4