CERRAHİ ONKOLOJİ 18 yüzyılda Le Dran ve 19 Yüzyılın sonunda

advertisement
CERRAHİ ONKOLOJİ
18 yüzyılda Le Dran ve 19 Yüzyılın sonunda William Stewart Halsted tarafından kanser
lokal ve bölgesel bir hastalık olarak biliniyordu.
Yüzyılımızın ortalarından itibaren Fisher tarafından ortaya atılan teoriye göre sistemik bir
hastalık olarak kabul edildi.
Kanser 4 faz boyunca gelişir
1. İndüksiyon fazı
2. İnsitu faz (lokal faz)
3. İnvazyon fazı
4. Disseminasyon fazı
Kanserin mutasyona uğramış tek bir hücreyle başladığına inanılır.
Tümörler hücreleri sayısını ikiye katlayarak büyürler.
Solid tümörler için ortalama ikiye katlanma zamanı 60 gündür.
Tümörün 1 milyon hücre büyüklüğüne (1 mm 3) erişmek için 20 bölünme gerekir.
En erken teşhis edilebilen kanserlerde bile dolaşımda kanser hücreleri saptanabilir.
Ancak bu hücrelerin çok az bir kısmının endotele yapışma ve komşu stromaya invazyon
yeteneği vardır.
1 cm 3 lük bir tümör 30 bölünme geçirmiş demektir.
Hastalar genellikle 35-45. bölünmeler arasında kaybedilirler.
Bunun anlamı erken teşhiste bile hastalığın toplam ömrünün %75inin geçmiş olduğudur.
Ortalama olarak herhangi bir tedavi yapılmayan olgularda tümörün saptanması ile ölüm
arasındaki sürenin 1.5-3.5 yıl olduğu söylenebilir.
Cerrahi Onkolog
Malign hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Radyasyon onkolojisi, kemoterapi, hipertermi gibi antineoplastik kavramları, tedavideki
potansiyellerini ve yetersizliklerini kavramış olmalıdır.
Multidispliner çalışma konusunda istekli ve deneyimli olmalıdır.
Kanser hastalığının her evresinde rolü olduğunu özümsemelidir.
Debulking
Tümör hacmini azaltmak manasında kullanılır. Geri kalan tümör dokusu kemoterapiye ve
radyoterapiye daha duyarlı hale getirmek amacıyla uygulanır.
Tümörün yarısı çıkarılırsa ortalama 50 gün sonra tekrar tümör eski halini alacaktır.
Hastanın ameliyattan sonra toparlanması, patoloji sonuçlarının çıkması ve medikal
onkoloji tarafından kemoterapiye en erken 20-25 gün sonra başlayacağını düşünürsek
hastaya son derece kısıtlı oranda faydamız olacaktır.
Tümörün %90 çıkarılırsa 4 bölünme ile tümör eski boyutlarına ulaşılacaktır. Bu ortalama
2- 8ay demektir.
Eğer tümörün %99 çıkarılması durumunda 7 turn-over sonucunda eski boyutlarına
ulaşacaktır. Bu da en erken 6-12ay olmasından dolayı hastanın yaşamına bir katkısı
olacağı görülecektir. En uygunu da bu şekilde yapılacak cerrahiden hasta fayda
görecektir.
ONKOLOJİK TABİRLER
Neoplazi: Genel manada tümör demektir. Olguların %70-80’i benign, %20-30’u ise
malignite oluşturur.
Rezeksiyon: İçi boş organlarda(mide,barsak) tümör dokusunun çıkarılmasıdır.
Diseksiyon: Tümörün lokalize olduğu bölgede bölgesel lenf nodların çıkarılmasıdır.
Adjuvan Tedavi: Kür tedavisi demektir.Yani tedavi edici demektir. Gerekli definitif
cerrahiden sonra kemoterapi veya radyoterapinin verilmesine denilir.
Neoadjuvan
Tedavi:
radyoterapinin
Lokal
verilmesidir.
ilerlemiş
Tümör
tümörlerde
yükünü
cerrahiden
azaltmak
ve
önce
kemo-
cerrahinin
işini
kolaylaştırmasıdır.
Genetik Tedavi: Hastalığın kodlandığı protein yapısının tespit edilip, hastalık ortaya
çıkmadan önce protein yapıların değiştirilmesiyle uygun tedavinin planlanmasıdır.
İnoperabl: Tümörün yayılmasıdır. Cerrahinin pasaj problemleri dışında bu hasta
gruplarında yeri yoktur.
İrrezektabl: Tümörün vucutta ana vasküler yapılara( aorta, vena cava inferior)
invazyonundan çıkarılmamasıdır.
Multidisipliner yaklaşım: Cerrah ile beraber medikal onkolog ile beraber radyasyon
onkologun bir araya gelip hasta için en uygun tedavi protokolünün oluşturulması ve
takip edilmesidir.
Grade: Tümörün davranış halini gösterir.
TNM: Baş harflerinin kısaltılması olan tümörün boyutu, lenf nodu tutulumu ve
metastaz durumunu içerir.
Evreleme: Tümörün lokalize mi, yayılıp yayılmadığını gösterir. TNM kullanılarak
yapılır. Çok önemlidir. Bazen karıştırılıyor. Ancak gradelemeden daha önemlidir.
Download