DALAK tıp 2 2012

•
Sıkı bağ dokusu yapısında parankimi yada dalak pulpasını
birbiriyle devamlılık gösteren bölümlere ayıran trabekulaların
uzandığı
çizgisindeki
fibroelastik bir kapsülle sarılıdır. Dalağın orta
hilumda
kapsül
dalak
pulpasına
damarları taşıyan çok sayıda trabekula oluşturur.
•
Dalak pulpasında lenf damarı bulunmaz
sinirleri
ve
Dalak pulpası
Tespit edilmemiş taze dalağın yüzeyinde parankima içinde beyaz
noktalar görünür. Bunlar lenf düğümcükleridir. Beyaz pulpanın bir
bölümünü oluşturur. Lenf nodülleri koyu kırmızı renkte kan
hücrelerinden zengin bir doku olan kırmızı pulpa ile
çevrelenmiştir.
Beyaz pulpayı oluşturan yapılar:




A.centralis
Periarterial lenfatik kılıf (Periarterial lymphatic
Sheats; PALS)
B hücreleri ve antijen sunan hücrelerin bulunduğu
korona bölgesi
Marjinal zon
•
•
•
Nodüllerin orta kısmında germinal merkez bulunur.
Bir arter etrafında lenfositlerin yoğun bir şekilde birikmesi
ile oluşur. Her nodülün dış kısmına doğru bir A.centralis yer
alır.
lenf nodülleri B lenfosit alanlarıdır. Sentral arter kendi
beyaz pulpasına ve beyaz pulpanın etrafındaki sinuslara
(marjinal sinus) dallar gönderir.
• A.centralis beyaz pulpaya girince etrafını T-lenfositlerden oluşan
Periarteriyel lenfatik kılıf (PALS) sarar.T lenfositler nodüllerin
çevresinde bulunur. Genişlemiş nodüller splenik nodüller ya da
malpighi korpuskülleri olarak isimlendirilirler.
Marginal zon,


Beyaz pulpadan ,kırmızı pulpaya geçerken
80- 100 mikrometre genişlikte olup marginal
sinuslar yer alır. Hem T hem de B-lenfositler
,dendritik hücreler, makrofajlar, plazma
hücreleri bulunur.İmmunolojik aktivitesinin
yoğunlaştığı bölge

A.centralis radial arterioller olarak adlandırılan
beyaz pulpayı çevreleyen marginal sinusla
sonlanan ışınsal dallar veririrler
•
Kırmızı pulpa çok miktarda
kırmızı kan hücresi içerir.
Splenik kordonlar (Billroth
kordonları) ile ayrılan splenik
sinuslardan oluşur. Billroth hücre
kordonları Retikulum hücre ağı
ve serbest hücrelerden oluşur.
Splenik veya venöz sinuslar özel
sinuzoidal damarlardır
• Splenik Kordonlarda yer alan
elemanlar
Retiküler hücreler
Lenfositler
Retiküler lifler
Dentritik hücreler
Eritrositler
Plazma hücreleri
Makrofajlar
Granülositler
Venöz kan sinusleri; birbirleri ile anastomozlaşarak kırmızı pulpa
kordonları arasında ağ meydana getiren genişlemiş ven
başlangıçlarıdır
Splenik sinüslerin duvarında düz kas ve perisitler mevcut değildir.
Kan kırmızı pulpanın sinüs ve kordonlarını doldurur

Dalakta sinuzoidler ,uzun eksenleri
paralel, yassı endotel hücreleri ile
döşelidir.Endotel hücreleri aşırı uzundur.

Bu hücreler retiküler lifler tarafından
sarılmıştır.Enine ve uzunlamasına lifler
birleşerek endotel hücreler arasındaki
boşlukları dolduran makrofajları ve
sinuzoid hücrelerini sararlar.
Sinuzoidin çevresinde kesintili bir bazal lamina vardır.Sinuzoidleri
döşeyen hücreler arasındaki aralık 2-3µm olduğundan ancak esnek
hücresel elemanlar kırmızı pulpadan sinuzoid lümenine geçebilirler.

Dalak hem immün ve hem de hemopoietik
fonksiyonlara sahiptir.
İmmün fonksiyonları, Beyaz pulpa üstlenmektedir.
 Antijen sunma ve immün cevabı başlatma
 B ve T lenfositlerin aktivasyonu ve proliferasyonu
 Antikor üretimi
 Makromoleküler antijenlerin kandan ayrılması
Hemopoietik fonksiyonları ise Kırmızı pulpada
olmaktadır.
 Anormal, yaşlı ve hasarlı eritrositler ve plateletlerin
yıkımı
 Hb’den Fe’in alınması
 Erken fetal yaşamda eritrositlerin oluşumu
 Kanın depolanması
•
Dalak kordonundaki makrofajlar extrasellüler aralıkta
eritrositleri fagosite ederek ortadan kaldırırlar.Hemoglobin
parçalanması ile açığa çıkan protein(globin)aminoasitlere kadar
hidrolize edilerek yeni protein yapımında kullanılır.
•
Hemoglobinin hem bölümünden açığa çıkan demir,transferin ile
birleşip kan yolu ile kemik iliğine taşınarak eritrosit yapımında
tekrar kullanılır.
•
Hem’in demir ayrıldıktan sonraki bölümü ise biluribine
dönüştürülüp karaciğer hücrelerince safraya atılır.








A. lienalis
A. Trabekülaris
A. Sentralis
A. Penisillata
1-Pulpa arteriolü
2-Kılıflı arteriol
3-Terminal arterial
kapillerler
Venöz sinüsler
Pulpa venleri
Trabeküler ven
Vena lienalis
Kılcallar dırekt kırmızı
pulpa stroması içine
açılırsa AÇIK DOLAŞIM,
Kılcallar venöz sinüse
açılırsa KAPALI
DOLAŞIM