5 — Yürürlüğe girme Tasarı, Kanun hükmünde

—5—
Yürürlüğe girme
Tasarı, Kanun hükmünde kararnamenin yayınlandığında yürürlüğe gireceğini öngörmektedir. Bununla
beraber uygulamada ortaya çıkabilecek sorunlar nedeniyle şu önlemler alınmış bulunmaktadır.
— Tüzük hazırlanması; yürürlükten altı ay içinde hazırlanıp uygulamaya konulacaktır. (Maliye Bakan­
lığı).
— 1DT ve KÎİK'nin sermayeleri; yürürlükten dörl ay içinde belirlenecektir. (Bakanlar Kurulu).
— iştirak paylarının devir ve tasfiyesi; faaliyet alanı dışında kalan iştirak paylarının devir ve tasfiyesi
yürürlükten üç yıl içinde bitirilecektir. Hazinenin ve çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarının elinde mevcut
hisselerin bu kanun hükmünde kararnameye uygun olarak ilgili kuruluşlara devri yürürlükten altı ay içinde
yapılacaktır.
—• Organlar; İDT. KİK. müessese ve bağlı ortaklıkların organları yürürlükten iki ay içinde yeniden teşkil
edilecektir.
— Personel rejimi; Personel kanunu yürürlüğe girinceye kadar mevcut hükümler uygulanacaktır.
— 3460 ve 23 sayılı Kanunlara tabi olanlar ile bu Kanun hükmünde (Kararname kapsamı dışında kalıtı
KİT'leri ve kurumlan, kuruluş ve işleyişlerini düzenleyecek kanunlar yürürlüğe girinceye kadar kendi kanun­
larına göre yönetileceklerdir.
MADDELERE AİT GEREKÇELER
İMadde 1. — Tasarının 1 inci maddesi Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanma alanını ve amaçlarını
belirlemektedir. Madde hükmüne göre İktisadî Devlet Teşekkülleri ile Kamu İktisadî Kuruluşları ve bunla­
rın müesseseleri, bağlı ortaklıkları ile iştiraklerine ait kuruluş ve yönetim bu kararnameye göre düzenlenecek
ve yürütülecek.
İktisadî Devlet Teşekküllerinin ekonomik gerekleıe uygun olarak verimlilik ve kârlılık doğrultusunda ça­
lışmaları ve sermaye birikimine yardım etmek suretiyle yatırım kaynağı yaratmaları, Kamu İktisadî Kuruluş­
larının kamu hizmeti niteliğindeki faaliyetlerinin ekonomik ve sosyal gereklere uygun olarak yürütmeleri ana
ilke olarak belirlenmektedir. Madde hükmüne gön, İktisadî Devlet Teşekküllerinin ve Kamu İktisadî Kuru­
luşlarının, bunların müesseseleri ile bağlı ortaklıklarınla bu amaçlarına ulaşabilmelerini sağlamak için denet­
lenmeleri gereği de belirtilmektedir.
Madde 2. — Tasarının 2 nci maddesinde «İktisadî Devlet Teşekkülü,» Kamu İktisadî Kuruluşu, «Mües­
sese,» «bağlı ortaklık,» «İştirak» ve «İşletme» deyimleri tarif olunmakta ve kısaltmalar belirlenmektedir.
Maddeye göre İktisadî Devlet Teşekküleri her şeyden önce sermayesinin tamamı Devlete ait ve iktisadî
alanda ticarî esaslara göre faaliyet gösteren teşebbüslerdir.
Tekel niteliğindeki mallar ile Temel mal ve hizmet üretmek ve pazarlamak amacıyla kurulan ve kamu hiz­
meti niteliği ağırlık taşıyan teşebbüsler Kamu İktisadî Kuruluşu olarak isimlendirilmişlerdir.
Kamu İktisadî Kuruluşlarının da sermayenin tamamı devlete ait olması nedeniyle bu kuruluşları İktisadî
Devlet Teşekküllerinden ayıran özellik faaliyetlerinde kamu hizmetinin ağır basması olmaktadır.
'Müessese sermayesinin tamamı bir İktisadî Devlet Teşekkülüne veya Kamu İktisadî Kuruluşuna ait olan
teşebbüsün mal ve hizmet üretimindeki birimidir.
Bağlı ortalklik, anonim şirket statüsünde olan sermayesinin yüzde ellisinden fazlası İktisadî Devlet Te­
şekküllerine veya Kamu İktisadî Kuruluşuna ait olan işletme ve işletmeler topluluğu olarak tanımlanmak­
tadır.,
İştirak, İktisadî Devlet Teşekküllerinin veya Kamu İktisadî Kuruluşlarının veya bağlı ortaklıklarının ser­
mayelerinin asgarî % 26'sına en çok % 50'sine sahip oldukları anonim
şirketlerdeki hisselerini ifade et­
mektedir,
Madde 3. — Tasarının 3 üncü maddesinde, Teşekküllerin kurulmasında izlenecek olan yöntem açıklan­
makta ve bu konuda disiplini sağlamak amacıyla ekonomik ihtiyaçlarda gözetilmek ve koordinasyon kuru­
lunun görüşü alınmak suretiyle, ülke ekonomisinde önemli yeri olan teşekküllerin kanun koyucunun de­
netimi altında olmasını sağlamak üzere, kanunla kurulması öngörülmektedir. Aynı düzenleme mevcut bir mü­
essese veya bağlı ortaklığın Teşekküllerine getirilmesinde de uygulanacaktır.
Danışma Meclîsi
(S. Sayısı : 560)