BOP (Büyük Ortadoğu Projesi) Çöktü mü?

OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Yayın Tarihi : 08.01.2009
Sayfa : 2
BOP (Büyük Ortadoğu Projesi) Çöktü mü?
ABD’nin petrol alanlarna dönük Ortadoğu politikalarnda
büyük değişiklikler beklenebilir mi? Bu konuda radikal
değişikliklerin olacağn ileriye sürmek için epeyce saf
olmak gerekir.
Alev COŞKUN
B
aşbakan Erdoğan’n dş politika danşman
Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, AKP hükümetlerinin dş politika
stratejilerinin arka
plandaki mimar olarak
kabul ediliyor. Bu nedenle söylediklerine
önem veriliyor.
Davutoğlu’nun geçen haftalarda Le
Monde gazetesinde bir
söyleşisi yaymland.
(18 Aralk 2008, Le
Monde)
Davutoğlu bu söyleşide, Ocak 2009’da göreve başlayacak olan
ABD Başkan Obama’nn dş politikada
“çok taraflı bir yaklaşım” sözü verdiğini
belirterek, Ortadoğu’da
“bölgesel sorunların
çözümü için tüm
oyuncuların kendilerini sürecin parçası
hissedeceği” kapsayc bir yaklaşm gerektiğine işaret etti.
Davutoğlu, bundan
da önemli olarak Bush
yönetiminin uyguladğ “Büyük Ortadoğu
Projesi”nin çöktüğünü belirtti.
Büyük Ortadoğu
Projesi (BOP) ya da
Genişletilmiş Ortadoğu
Projesi (GOP) Türkiye’yi birinci derecede
ilgilendiriyor. Çünkü
bu projenin en önemli
ayağ, “Ilımlı İslam
Projesi”nin hayata geçirilmesidir. Ilml İslam Projesi, İslama yönelen Türkiye’yi tüm
Ortadoğu’da bir model olarak yaratmak ve
din kurallarn devlet
yönetiminin içine daha
çok sokmak projesidir.
Böyle bir proje olmadğn, bunun komplo
teorisi söyleminden ileride bir anlam olmadğn belirten yazarlar
vardr. Bu nedenle bu
proje nasl ortaya çkt, ksaca özetleyelim:
BOP nasıl
başladı?
11 Eylül 2001’de
New York’taki Dünya
Ticaret Merkezi ikiz
kulelerinin yklşndan
sonra “küresel terör”
kavram geliştirildi.
ABD’ye yönelik “aşırı İslami terör” kavram, bu terörün Ortadoğu’daki mevcudiyeti ve küresel terörün
giderek yaygnlaşma
iddias, ABD’nin BOP
Projesi’ni etkin bir düzeye getiriyordu.
Bu
çerçevede
ABD’de “Neo-Con”
ad verilen “Yeni Muhafazakâr”larn hazrladklar “Yeni
Amerikan Yüzyılı
Projesi” (The Project
for the New American
Century-PNAC) etkili
bir biçimde uygulamaya konuluyordu. Bu
proje, en başta Başkan
Yardmcs Cheney olmak üzere, eski Savunma Bakan Rumsfeld, P. Wolfowitz, W.
Bennett, Z. Khalilzad, R. Perle, Holbrooke gibi Bush yönetiminin en önemli kişileri tarafndan hazrlanmşt.
Ortadoğu haritasnn
KORELÝ
yeniden çizilmesi için
Irak’n işgal edilmesi
planlar böyle başlad.
Türkiye’nin bu işgale
destek vermesi için,
öncelikle Ecevit’in üçlü koalisyon hükümetinin yklmas gerekiyordu. Bu girişim Kemal Derviş eliyle hayata geçirildi ve
2002’de erken seçimlere gidilerek yeni kurulmuş olan AKP’nin
iktidara gelişi sağland.
Şunu da belirtmeliyiz
ki, 2002’de, bugün ondan şikâyette bulunan
kimi laik sermaye ve
kimi basn kuruluşlar
da AKP’nin aktif iktidara gelişinde aktif ve
etkin rol oynadlar.
Aslnda BOP’un en
önemli stratejik uygulamas “Ilımlı İslam
Projesi”dir. Bu bağlamda
ABD’nin
RAND kuruluşu “Ilımlı İslam Demokrasi
Projesi” adl bir çalşma geliştirdi.
Bu raporun yazlmasna M. Abramowitz,
G. Fuller, R. Holbrooke, P. Wolfowitz
gibi kimisi ABD dş
politikasnn, kimisi
CIA’nn Ortadoğu uzmanlar direkt olarak
katkda bulunmuşlardr.
BOP Projesi’nin siyasal içerikte tanmlanmas ve açk bir biçimde dünya gündemine taşnmas, hemen
Irak işgalinden sonra
Condoleezza Rice’n
Washington Post gazetesinde 7 Ağustos
2003 tarihinde yaym-
’dan
P
O
T
D
R
A
H
a
y
e
v
P
E
Y
Ý
D
E
H
I
Ð
A
P
A
K
BÝN
SINIFINDA TEK
4 teker süspansiyon
4 teker disk fren sistemi
SINIFINDA ÖNCÜ
Kasa havuz kaplamasý standart
x4 Otomatik vites modellerde cruise kontrol standart
ux modellerde deri koltuk, ýsýtmalý ve elektrikli sürücü
ve ýsýtmalý ön yolcu koltuðu standart
arý ve kredi oranlarý için lütfen bayilerimizi arayýnýz.
www.ssangyong.com.tr
81 11 51 • ANKARA Ýstanbul Yolu MEB Baþayar (4S) 0312 278 78 68 • ANTALYA Cangarlar (4S) 0242 339 54 54 • BURSA San Grup
4S) 0282 685 49 44 • DENÝZLÝ S. Topalak (2S) 0258 267 17 18 • DÝYARBAKIR Akboz (4S) 0412 252 35 00 • ERZÝNCAN Performans
NBUL Ataþehir Eriþkenler (4S) 0216 540 56 56 • ÝSTANBUL Avcýlar Ejder (4S) 0212 591 52 58 • ÝSTANBUL Bostancý YMY (2S) 0216
BUL Çekmeköy Aztek (4S) 0216 639 06 00 • ÝSTANBUL Çobançeþme Mersa (4S) 0212 451 21 21 • ÝSTANBUL Etiler Aztek (4S) 0212
ltepe YMY (2S) 0216 427 73 73 • ÝSTANBUL Maslak A ve A (4S) 0212 328 37 01 • ÝSTANBUL Sultanbeyli Çakýroðlu (4S) 0216 398 00
nder (4S) 0232 388 89 29 • ÝZMÝR Belkahve Önder • (2S) 0232 877 21 21 • KAYSERÝ Gülsoylar (4S) 0352 245 17 90 • KOCAELÝ Adaþen
gutlar (4S) 0324 327 47 91 • MERSÝN Silifke Turgutlar (2S) 0324 714 19 58 • ÞANLIURFA Acemoðlu (4S) 0414 316 88 88 • TRABZON
ULDAK Ereðli Adaþen (4S) 0372 312 06 22 AKTÝF OLACAK YETKÝLÝ SATICILAR: AYDIN HEDEFLENEN ÝLLER: AFYON, BALIKESÝR,
er, showroomdaki modellerimizle farklýlýk gösterebilir. Kampanyamýz 16.01.2009 tarihine kadar 0 km Actyon Sports alacak olan müþterilerimiz için geçerlidir, kampanyamýz stoklarla sýnýrlýdýr.
Orijinal Boyut : 20 * 51 cm
lanan “Transforming
Middle East” (Ortadoğu’nun Dönüşümü)
adl makalesiyle oldu.
O srada, henüz
Bush’un Milli Güvenlik Başdanşman olan
Rice’n makalesinde
Fas’tan Afganistan’a
kadar uzanan bölgede
22 ülkenin rejim ve snrlarnn değişeceği
açkça belirtiliyordu.
ABD dayatmaları
Bu makale Bush yönetiminin ve ABD’nin
dş politikada pervasz
dayatma politikalarnn kesin bir örneği
olarak tarihte yerini
alacaktr. Çünkü evrensel yasalar hiçe saylarak, küresel egemen ABD, 22 ülkenin
snrlarnn ve rejimlerinin değişeceğini bildiriyordu.
ABD dş politikasnda birinci derecede etkin bir duruma gelmiş
olan Rice’n bu açklamas, Washington yönetiminin hedef olarak
seçtiği coğrafyaya ait
kesin amaçlarn da ortaya koyuyordu.
Bu açklamalardan
sonra sözü edilen bu
emperyalist politikann somut örnekleri görülmeye başland.
ABD’nin silahl kuvvetler dergisinde Albay (E) Ralph Peters’in önemli bir yazs yaymland. Albay
Peters, “Daha İyi Bir
Ortadoğu Nasıl Görülür” adn taşyan
makalesinde, Ortadoğu’daki devletlerin snrlarnn doğal olmadğn, daha adil bir
yaplandrmayla snrlarn değiştirilmesinin
gerektiğini savunuyordu. Makaleye etkinlik
kazandran haritada ise
İran, Irak, Türkiye üçgeninde yaratlan sanal bir Kürt devletinin
snrlar ortaya çkarlyordu.
Adeta BOP’un asl
hedefinin Türkiye’yi
bölmek ve ayrca Washington’la paralel giden ve lml bir İslam
devleti yaratmak amaçlar taşdğ açkça belli oluyordu.
Zaten Başbakan Erdoğan BOP Projesi’nin
eşbaşkan olduğunu
bizzat açklamştr.
ABD yönetimi Irak
işgalinden sonra BOP
Projesi’ne daha da etkinlik vermek için model ülke olarak Türkiye’yi seçmiştir.
Başbakan Erdoğan,
ABD Başkan Bush ile
28 Ocak 2004’te Beyaz
Saray’da yaptğ görüşmenin ardndan,
Türkiye’nin bölgede
demokratik değerlerin
yerleşmesini öngören
bu projeye kesin destek
verdiğini ve bu projede
anahtar rol oynayacağn açklamşt.
Dünyann en stratejik
ve karmaşk bölgesi
Ortadoğu’da ABD ve
Bat çkarlarn ön
planda tutan bu projenin temel noktalarn
ksaca özetleyelim:
1- Petrolün çkş
alanlar ve geçiş yollar Bat dünyas için çok
önemlidir, o nedenle
Ortadoğu petrolünün
temel çkş alanlar
Irak, Kuveyt, S. Arabistan, Basra Körfezi’ndeki emirlikler ve
Kafkaslar denetim altna alnmaldr.
2- Bölgede petrolün
temel çkş alanlarndan birisi olan Irak işgal edilmelidir.
3- Bölgenin en güçlü
ordusuna sahip olan
Türkiye’de siyasal iktidar denetim altna
alnmaldr. Ilml İslam Projesi ile Atatürk’ün aydnlanma
devrimleri sulandrl-
mal, ulusalc diriliş
önlenmelidir. (Türkiye’de imam hatip liselerinin çoğalmas, kamu alannda türban
kavgas, TSK’nin planl bir biçimde ypratlmas, Cumhuriyet gazetesinin bask altnda
tutulmas, Ergenekon
davas, vs. vs.) bu politikann uygulamalardr.
4. Bölgede ABD’nin
tartşmasz desteklediği İsrail devletinin çkarlar için İsrail’le işbirliği yaplarak Arap
olmayan yeni bir devletin yaratlmas, Kuzey Irak’taki iki Kürt
aşiretine olanaklar tannmas ve Kuzey Irak
özerk bölge yönetiminin desteklenerek hayata geçirilmesi sağlanmaldr.
Bush 8 yldr ABD
Başkan olarak bu projeyi eksiksiz uygulamaya çalşt. Bu projenin ciddi destekleyicilerinden Harvard Üniversitesi öğretim üyesi
ve lml İslam düşüncesinin önemli mimarlarndan birisi olan
Feldman, Ilml İslam
Projesi’yle ilgili olarak geçen haftalarda:
“Türkiye’nin zorlayıcı bir laik rejimi olduğundan” söz etti ve
“Atatürk’ün laik sisteminin bir kenara
bırakılması ve İslami
renklerin daha belirgin olduğu bir yapıya
bürünmesi Türkiye
için daha iyi olacaktır.”
(Milliyet
14.12.2008) dedi.
Prof. Feldman, görmeyen gözleri açacak
şekilde konuşuyor,
şöyle ki:
“Washington genel
olarak, Türkiye’de
ABD’ye sempati duyan bir hükümet olmasını ister. ABD
karşıtı ve laik bir partiden çok, ABD taraftarı ve dine yönelmiş bir parti tercih
edilir. Gerçek bu...”
Görüleceği gibi geçen hafta vefat eden
Prof. Huntington’la
başlayp Bush’un neocon’laryla ve Prof.
Feldman’la devam
eden Türkiye’ye dönük Ilımlı İslam Projesi gerçektir. Kimilerinin yazdğ gibi “böyle bir şey yok!” “GOP
ve Ilımlı İslam saplantıdır, komplodur”
diyenler gerçekleri göremiyorlar ve boşlukta
kalyorlar.
ABD’de yeni
durum
Başkan seçilen Obama, 20 Ocak 2009’da
göreve başlayacaktr.
Evet, Bush yönetimi
Irak’ta ve Afganistan’da başarl olamad.
Ama gerçekten büyük
tartşmalar yaratan
BOP’tan Obama vazgeçecek midir?
ABD’nin petrol alanlarna dönük Ortadoğu
politikalarnda büyük
değişiklikler beklenebilir mi? Bu konuda
radikal değişikliklerin
olacağn ileriye sürmek için epeyce saf
olmak gerekir.
Petrolün çkş alanlarn ve geçiş yollarn denetleme politikasnda değişimler beklenmemelidir. Bu nedenle Prof. Davutoğlu’nun “BOP politikaları çöktü” açklamas biraz iyimser ve
erken bir görüştür. Ortadoğu’da bir istikrar
adas olan Türkiye’yi
karmaşaya sürükleyen
ve giderek radikal İslam dünyas için olanaklar yaratan lml
İslam politikalarnn
sürdürülüp sürdürülemeyeceğini ise bekleyip göreceğiz.