No Slide Title - Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencileri
advertisement
İçilirse ne olur? Dumanı solunursa ne olur? Bırakılırsa ne olur?Neden içiliyor? Psikolojik mekanizmalar ve nörobiyolojik açıklamalar nelerdir? Salgın neden devam ediyor? Hekimler için neden önemli? Bireye yönelik hekim müdahalesi-bırakma tedavisi- nasıl olmalıdır? Salgınla mücadelenin neresindeyiz? Neler yapılmalı? Sigara kullanımının bilimsel raporlarda, eroin ve alkol gibi bağımlılık yapıcı olduğunun kabulu: Nicotine Addiction-Nikotin Bağımlılığı ABD Sağlık Bakanlığı Raporu,1988 Akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olanların yaklaşık yarısı tekrar sigara kullanmaya başlarlar. Kalp krizi geçirenlerin % 38’i daha hastanedeyken yeniden kullanmaya başlarlar. Gırtlak kanseri nedeniyle gırtlağı çıkarılanların % 40’ı sigara kullanımını denemiştir. PFC: Prefrontal korteks ACG: Anterior Cingulate Gyrus OFC: Orbitofrontal cortex Nacc: Nucleus Accumbens VP: Ventral Pallidum Amyg: Amygdala Bağımlı Normal HIP: Hippocampus Yapma Yap Dört hekim ve dört öykü: 1- Alton Ochsner: Sigara akciğer kanseri ilişkisi 3- Ernst L Wynder Sigaranın kanser yapıcı etkisi, ilk deneysel çalışma 2- Richard Doll Sigara ve yaşam süresi 4- A David Kessler Salgın neden sürüyor?, nikotin manipulasyonu ABD’de Yıllara Göre Kişi Başına Sigara Tüketimi U.S. Department of Health and Human Services. Reducing Tobacco Use: A Report of the Surgeon General.2000. Akciğer kanseri ölüm hızının diğer sık görülen kanserlere ait ölüm hızları arasındaki yükselişi ABD’de kadınlarda yıllara göre Akciğer kanseri ölüm hızı 35-69 yaşları arasında ölme yüzdesi Sigara içenler % 45 40 35 Sigara içmeyenler 30 25 20 15 10 5 0 1900-1909 doğumlular 1920-1929 doğumlular 1910-1919 doğumlular Kaynak: Doll R et al. Mortality in relation to smoking: 50 years’ observations on male British doctors. BMJ 2004;328:1519-33. (1951 yılından itibaren 34439 İngiliz hekiminin 50 yıl izlendiği çalışma) 1920-29 doğumlu sigara içen ve içmeyen erkek İngiliz hekimlerinin nüfus piramitleri Yaş 57 70 85 79 60 93 93 97 50 100 100 35 0 20 40 60 80 İçmemiş İçiyor 100 120 % Kaynak: Doll R et al. Mortality in relation to smoking: 50 years’ observations on male British doctors. Mortality in relation to smoking: 50 years’ observations on male British doctors. BMJ 2004;328:1519-33. İngiliz hekimlerinde 60 yaş sonrası hayatta kalma oranları 120 % 100 1851-1899 içiyor 1900-1930 içiyor 1851-1899 içmiyor 1900-1930 içmiyor 80 60 40 20 0 60 70 80 90 100 Kaynak: Doll R et al. Mortality in relation to smoking: 50 years’ observations on male British doctors. BMJ 2004;328:1519-33. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 İçmiş İçmemiş 35 50 60 70 80 90 100 Sigara nedeniyle 35-69 yaşları arasında ölen kişilerin sigara yüzünden kaybettikleri ömür süresi 22 yıldır. Türkiye’de 20 yaş üzeri ölümlerin, % 42.5’i koroner kalp hastalığı, % 25’i kanser, % 16.2’i serebrovasküler hastalık nedeniyledir. Kaynak: ONAT A. Erişkinlerimizde kalp hastalıkları prevalansı, yeni koroner olaylar ve kalpten ölüm sıklığı. ONAT A (editör):TEKHARF Türk erişkinlerinde kalp sağlığı, risk profili ve kalp sağlığı. Yenilenmiş ikinci baskı, Ohan Matbaacılık, s:16-23, 2000. ABD’de Sigarayla bağlantılı hastalıklardan ölümlerin sigaradan kaynaklanma yüzdeleri Erkek Kadın Koroner kalp hastalığı % % 35-64 yaş.................................... 45 .............. 41 65+............................................. 21 .............. 12 Serebrovasküler hastalık 35-64 yaş grubu........................... 51 .............. 55 65+............................................... 24 ............. 6 Akciğer kanseri......................................... 90 ............. 79 Ağız, dudak, yutak kanserleri..................... 92 .............. 61 Gırtlak kanseri........................................... 81 ............... 87 Yemek borusu kanseri............................... 78 .............. 75 Pankreas kanseri......................................... 29 .............. 34 Mesane kanseri.............................................47 .............. 37 Böbrek kanseri ......................................... 48 .............. 12 Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı ...... 84 ............... 79 Hayatta kalma yüzdesi Sigara içme durumuna göre hayatta kalma eğrileri Bırakma yaşı: 35 öncesi İçmeyenler Bırakmış olanlar İçmeyi sürdürenler Yaş Kaynak:Doll R, Peto R et al. Mortality in relation to smoking: 40 years of observations on male British doctors. British Medical Journal. 1994;309:901-911. İçmeyenler Hayatta kalma yüzdesi Hayatta kalma yüzdesi Bırakmış olanlar İçmeyi sürdürenler Bırakma yaşı:35-44 Bırakma yaşı:55-64 Yaş Bırakma yaşı:45-54 Bırakma yaşı:65+ Yaş Sigarayı bırakmanın akciğer kanserinden ölme olasılığına etkisi Yığılımlı % İçmeyi sürdürenler 60 yaşında bırakanlar 50 yaşında bırakanlar 40 yaşında bırakanlar 30 yaşında bırakanlar İçmemiş olanlar Yaş Peto R et al. Smoking, smoking cessation, and lung cancer in the UK since 1950: combination of national statistics with two case-control studies. BMJ 2000;321;323-329. Sigara kullanımı → PAH, NNK, diğer karsinojenler →Metabolik detoksifikasyon → ekskresyon; →Metabolik aktivasyon →DNA köprüleri (DNA adducts) DNA köprüleri: → Tamir ve normal DNA → DNA değişiminin sürmesi →Apoptosis; →(K-ras, p3, p16, p53) genlerine ve diğer bazı genlere ait mutasyonlar veya değişiklikler: → Onkogenlerin aktivasyonu → Tümör baskılayıcı genlerin baskılanması Akciğer kanseri oluşurken 10-20 kadar gen değişikliği olmaktadır. Sigara kullanımının aşağıdaki kanserlere neden olduğu kesin olarak bilinmektedir: • Akciğer kanseri • Dudak, ağız, yutak kanserleri • Gırtlak kanseri • Yemek borusu kanseri • Mide kanseri • Pankreas kanseri • Böbrek ve mesane kanserleri • Lösemi (akut myeloid lösemi) • Rahim ağzı (serviks uteri) kanseri Veriler sigaranın kalın barsak ve rektum kanserlerine de neden olabileceğini düşündürmektedir. Bırakmanın Solunum fonksiyonlarına etkisi Belirtiler İş göremezlik Ölüm Yaş FRAMİNGHAM RİSK CETVELLERİ Endüstriye yönelik belgelere dayalı suçlamalar • Sigara kullanımı ve sigara dumanı ile sağlık arasındaki ilişkiyi örtmeye çalışmak, • Sigaranın bağımlılık yapıcı etkisini bildikleri halde inkar etmek, hatta bağımlılık yapıcı özelliği kuvvetlendirmek, • Yukardaki amaçlarla şirketler arasında kurumsallaştırılmış düzeyde işbirliği yapmak, • Yukardakileri bile çocukları hedef alan kampanyalar düzenlemek Nikotinin Ventral Tegmental Bölge Dopaminerjin Nöronlarını Uyarması Nikotin İyon kanalı açılır Nikotinik Reseptör ögesi Nöron membranı Kaynak: NIDA Notes. Cilt 20, Sayı:2, 2005. Ventral Tegmental Bölge Dopaminerjik Nöronlarında Uzun süreli potansiyelizasyon İlk kullanım Tekrarlayan kullanım veya stress Kaynak: Saal et al. Drugs of abuse and stress trigger a common synaptic adaptation in dopamine neurons. Neuron 37(4):577-582, 2003. ABD’de Eyalet Davaları, 1998’de sonlandı: -Endüstrinin (7 şirketin), eyaletlere yaklaşık 250 milyar dolar ( 10 milyar dolar/yıl * 25),ödemeyi kabul etmesi, -Endüstrinin ortak kuruluşları olan Tütün Enstitüsü, ve Tütün Araştırma Kurumunun lağvedilmesi, -Endüstrinin her türlü eski ve yeni yazışmasının 2010 yılına kadar alenileştirilmesi, internet siteleri ve tanımlanmış iki depo aracılığıyla ulaşılılabilir kılınması, -Endüstri stratejilerinin anlaşılmasını sağlaması Türkiye’de Sigara Tüketimi (Üç yıllık hareketli ortalama) 120 100 80 60 40 Veri kaynağı: Devlet İstatistik Enstitüsü ve TEKEL 2000 1998 1996 1994 1992 1990 1988 1986 1984 0 1982 20 1980 Bin ton/yıl 140 Akciğer kanseri ölümlerinin tüm ölümler içindeki payı 1980-2003 döneminde 2,3 kat artmıştır. Endüstrinin ikili yaklaşımı Koşullu uyaranla karşılaşmayı takiben Nucleus Accumbenste dopamin miktarı Pedala basma davranışı öncesi ve sonrası saniyeler Kaynak: Philips PEM et al. Subsecond dopamine release promotes cocaine seeking. Nature 422(6932):614-618, 2003. Orbitofrontal korteks Sigarada bulunan zehirli maddeler damarları bozar ve damar tıkanıklarına neden olur. Dopamin Kaynak: Nestler EJ. Neurobiology of cocain addiction. Science &Practise Perspectives, December 2005: 4-10. Kalp damarı tıkanınca kalp adalesinin kan alamayan kısmı ölür. 65 yaş öncesinde kalp damarı tıkanıklığı nedeniyle olan ölümlerin yarısı sigara yüzündendir. Sigarayı bırakanlarda, sigaradan kaynaklanan kalp krizi geçirme tehlikesi bir yıl içinde % 50 azalır. Kanada’dan bir sigara paketi görüntüsü Oksidatif (oksitleyici stres): Oksitleyici stres, oksitleyici (oksidan) maddelere artmış maruziyeti ve/veya antioksidan kapasitenin azalmasını ifade eder. Oksijen radikalleri, oksidatif stres yoluyla DNA mutasyonlarına, aretoskleroza ve kronik akciğer zedelenmesine neden olur. Sigara kullanımı oksidatif strese neden olarak kronik sistemik yangı (iltihab) oluşturur. Sigaranın neden olduğu oksidan (oksitleyici) yük önemli düzeydedir. •Sigara dumanı zifirinin bir gramı 1018, •Sigara dumanının gaz kısmı ise her içe çekişte1015, oksijen radikali içerir. Kanada’dan bir sigara paketi görüntüsü: Kanada’da her sigara paketinde 16 çeşit görüntülü uyarı mesajından birinin bulunması zorunludur. Görüntülü uyarı mesajı paketin ön ve arka yüzünün yarısını kaplamaktadır. Yandaki mesajda yer alan uyarının Türkçe çevirisi şöyle: UYARI: SİGARA AĞIZ HASTALIKLARINA NEDEN OLUR. Sigara dumanı ağız kanserine ,dişeti hastalıklarına ve diş kaybına yol açar. “...Bunun da ötesinde nikotin bağımlılık yapıcıdır. Öyleyse biz,.....bağımlılık yapıcı bir drug (madde) satıyoruz. Yani bizim işimiz nikotin satmak...” Addison Yeaman. Brown & Williamson Şirketi,1963 “Sigara paketini gün boyu alınacak nikotini saklama kutusu olarak düşünün. Bir sigarayı bir doz nikotin sağlayıcısı, her duman çekişi de nikotini alma eylemi olarak dikkate alın. Duman en uygun nikotin sunma aracı, sigara ise en uygun duman sağlama aracıdır.” Dunn WL. Motives and incentives in cigarette smoking. Philip Morris Research Center,1972. Bin ton/yıl ABD’de Sigara Tüketimi 700 600 500 400 300 200 100 0 1981 1984 1987 1990 1993 1996 1999 2002 Halen, Çin dışındaki dünya sigara tüketiminin % 30’unu Philip Morris Şirketi % 20’sini BAT (British American Tobacco) Şirketi % 15’ini Japon Tütün Şirketi – R J Reynolds Şirketi (Şirketi) sağlamaktadır. Yani bu üç şirket Dünya sigara tüketiminin % 65’ini Sağlamaktadır. Philip Morris, BAT ve RJ Reynolds son 30-40 yılda sigara dışında da özellikle gıda sanayiinde büyümüş ve kontrol ettiği cirolar yönünden Türkiye gibi ulus devletlerin bütçelerine benzer bütçelerdeki yapılara dönüşmüşlerdir. 4733 Sayılı Kanun (kısaca Tekel’i özelleştirme kanunu denilebilir), 3 Ocak 2002’de kabul edilmiştir. Kanunun gerekçeleri: •Verimliliğin artırılması, •Sermayenin tabana yaygınlaştırılması, •Serbest rekabetin sağlanması Olarak ifade edilmiştir. Devlet, bu kanun gereği 2002 ve müteakip yıllar tütün ürünü için destekleme alımını uygulamadan kaldırmıştır. Yaprak tütün işi de ABD vatanlı üç şirketin elindedir: 1-Dimon, 2- Standart Commercial, 3- Universal Yaprak tütün işindeki üç uluslar arası şirket, sigara imalatçısı üç uluslar arası sigara şirketiyle birlikte çalışmakta; nerede, ne kadar ve kaça tütün ekimi yaptıracaklarını belirlemektedirler. Fiyatları kendi belirleyebilme gücüne sahip oldukları için ucuz fiyatla tütün toplayabilmektedirler. Yaptıkları planlama ve yönlendirmelerle tütün üretimini bir çok yerde teşvik ederek dünya yaprak tütün üretimini son yirmibeş yılda % 60 artırmışlardır. Bu dönemde üreticilere giden fiyat sürekli (Gerçek fiyatlarla yaklaşık yılda % 1.5) düşmüştür. Kaynak:Campaign for Tobacco-free kids. Golden Leaf Barren Harvest: The Costs of Tobacco Farming.2001. Dünya’da Sigara Dış Ticareti (1950-1981) 350 300 250 200 Dışsatım Dışalım 150 100 50 0 1951 1956 1961 1966 1971 1976 1981 Bin ton Dünyada yıllara göre sigara dışsatımı,dışalımı 1995-2000 Dışsatım Dışalım Dışalım ile dışsatım farkı Ortalama % 30 Kaynak: USDA/FAS 2000 ABD ve İngiltere Sigara Şirketlerinin Satış Miktarları 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 İç satım Dış satım 1965 2000 “... Philip Morris amonyak katkılı sigara yapımına 1965’de başladı. 1965-1974 döneminde amonyak kullanımını giderek arttırdı. Bu dönemde Philip Morris satışlarında dramatik artışlar ortaya çıktı.... ......Amonyak katkılı Amerikan Tütünü... Ürün özellikleri: Daha yumuşak, daha yüksek duman pH’lı, daha yüksek miktarda serbest nikotin sağlıyor. Nikotin etkisi daha net. Özetle sertliği azaltılmış güçlü nikotin etkisi...” Kaynak: Bir R.J. Reynolds dokümanı, 1980. Technology: Ammoniation. Undated, est 1980. R.J.Reynolds Bates range: 509018864-509018865A “ Sigara dumanındaki amonyak, tütün dumanındaki nikotini serbestleştirir... Amonyak, tütündeki nikotin tuzlarıyla reaksiyona girer ve nikotini serbestleştirir. Bunun sonucu dumanda serbest nikotinin bağlı nikotine oranı yükselir. Böylece dumanın sağladığı nikotin etkisi artar.” 1991 tarihli ve bir sigara şirketine ait bir el kitabından yapılan bu alıntı, ABD’de FDA Başkanı D. Kessler’in Temsilciler Meclisi sağlık ve Çevre Alt Komitesinde yaptığı sunuşta yer almıştır. “Nikotin beyne ne kadar hızlı ulaşırsa, etkisi o ölçüde artar.” BAT Nikotin Raporu No: RD-437-R 1963: Philip Morris ABD’deki altı büyük sigara şirketinin en küçüğüdür. Marlboro ise en çok satan marka olan Winston (RJReynolds) markasının ancak üçte biri kadar satabilmektedir. 1965: Marlboro satışlarında % 10’luk artış. Bu artış izleyen yıllarda aynı oranlarla sürer. 1970: Marlboro, en çok satan ikinci marka sırasına yükselir. 1971: Philip Morris, en çok satan ikinci şirket sırasına çıkar. 1978:Marlboro, ABD’nin en çok satan sigarası olur. 1983: Philip Morris ABD’nin en çok satan sigara şirketi olur. ABD’de 12-17 yaş grubunda sigaraya başlama insidens oranları (1940- 1990) Kız Erkek Kaynak: ABD.Sağlık Bakanlığı. Changing adolescent smoking prevalence. Smoking and Tobacco Control Monograph 14. 1965 sonrası dönemde Amerikan harmanı sigaraların girdiği her pazarda, •Kadınların içme oranları artıyor, •Başlama yaşı düşüyor, •Tüketim eğilimleri artış doğrultusunda değişiyor. Yeni sigaralar hastalık ve ölüm riskini azaltmada işe yaramamış, fakat kullanıldığı her toplumda kadınların içme oranlarını ve toplam tüketim miktarını artırmıştır. ABD’de 1960-72 izleme araştırması bulguları, 1980-1986 izleme araştırması bulgularıyla sigarayla bağlantılı akciğer kanseri rölatif riskleri yönünden karşılaştırılmış, 1980-86 döneminde riskin önceki döneme göre önemli düzeyde yükseldiği görülmüştür. Sigara içenlerin içmeyenlere göre akciğer kanseri rölatif riski, kadınlarda 2,7’den 12,8’e, erkeklerde 11,9’dan 23.22’ye yükselmiştir. Ulusal tekellerin yıkılması ve yeni pazarların ele geçirilmesi için: 1-Ülke yöneticilerinin ticaret özgürlüğünün önemi ve gerekliliği konusunda ikna edilerek ulusal sigara pazarlarının uluslar arası şirketlere açılması. 2- Kaçakçılığın teşviki ile kapalı pazarların açılmaya zorlanması 3- Vergi artırarak sigaradan caydırma politikasını boşa çıkarmak üzere kaçakçılığın teşviki ve kaçakçılarla işbirliği 4-ABD ulus devlet gücünün ticari misilleme yapma baskısıyla devreye girmesi (Thailand ve Japonya örnekleri) 5-Uluslar arası şirketlerin uluslar arası ve ulusal düzeylerde endüstri çıkarlarını geliştirici ve savunucu birlikler ve kurumlar oluşturması ve birlikte hareket etmesi. 6-Sigara salgınını önleyici ulusal ve uluslararası hareketleri önlemek ve bastırmak 7-Saldırganca reklam ve tanıtım çalışması yapma. (1970’li yıllar ve Latin Amerika): İki uluslar arası ABD şirketinin 70’li yıllarda gerçekleştirdikleri Latin Amerika Operasyonları sırasında 2.8 milyon dolarlık sorgulanabilir türde ödemeler yaptıkları, en azından yedi ülkede bu ödemelerin şirketlere sağlayacakları imkanlar için hükümet yetkililerine gittiği bildirilmiştir. 1983 tarihli bir endüstri belgesinde DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) ile ilgili görüşler: “…Sigara karşıtı etkinlikler daha çok DSÖ ve diğer eylemci ulusal veya uluslar arası örgütler tarafından kanalize edilmektedir. Bu konuda çalışan bilim adamları ve görevlilerle temas içinde bulunmak, onların niyetlerini öğrenmek, bu niyetleri değiştirmeye çalışmak, onların planladıkları müdahaleleri boşa çıkarmak için ilgili makamları önceden etkilemeye yönelik sürekli bir çaba içinde olunmalıdır…” Endüstrinin DSÖ’yü etkisizleştirme planından hedef alıntıları: “DSÖ’ye hücum et”, “DSÖ’nün..sigara karşıtı saldırgan kampanyasını boşa çıkarmak üzere uzun vadeli bir hareket başlat”, “DSÖ’nün yetkilerinin yeniden tartışılmasına yönelik açık bir tartışma başlat”, “Tütün karşıtı bir üçüncü dünya yönündeki gelişmeyi durdurmaya çalış”, •“DSÖ’nü etki sağlayamadan durdurmak üzere kaynak ayır”, •“Anahtar kişilerin itibarını kır”, •“DSÖ’nün özel kaynaklardan parasal olarak desteklenmesini kontrol altına al”, •“DSÖ’nün önceliklerini, bütçesini, ve sosyal yaşamı etkilemedeki rolünü….sorgulamak üzere gazetecilerle çalış”, “Uluslar arası Kanser Araştırma Kurumunun bütçe tahsislerini ve önceliklerini yeniden şekillendir”, “DSÖ tarafından desteklenen Dünya Sigara ve Sağlık Kongresinin tabiatını ve tonunu değiştirmeye çalış”, “….Tütün yetiştiricileri birliğini tesis et”, “Bu yılki önceliklerinden sigarayı çıkarması için Tüm Amerika İçin Sağlık Örgütü’nü (Pan American Health Organization-PAHO) ikna et.” “Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (International Labor Organization-ILO), DSÖ’nün sigara karşıtı programıyla bütünleşmesini baskıla. ” DSÖ’ye karşı Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü’nü (Food and Agriculture Organization- FAO) kullan. Türkiye’de sigara tüketiminin 1980-85 dönemindeki duragan trendini önce yavaş ve sonra hızlı artan bir trende dönüştüren faktörler: 1-Nikotin manipulasyonuyla bağımlılık yapıcı etkisi kuvvetlendirilmiş yeni ürün çeşitlerinin (uluslar arası markaların) 1984 sonlarında Türkiye’ye yasal yollardan girmesi 2-1984 sonlarında sigara reklam ve promosyonunun başlaması ve izleyen yıllarda yoğunlaşarak sürmesi 3-1991 yılında çıkartılan bir kararnameyle verilen hakları kullanan uluslar arası sigara şirketlerinin kendi markalarını,1994’den itibaren artık Türkiye’de imal etmeleri ve kendi belirledikleri fiatlarla ve kendi dağıtım ağlarını kullanarak satmaları. Bunun sonucunda satış noktası sayısında sıçramalı artışın ortaya çıkması . 4-Sigara salgınının kontrolunu amaçlayan çalışmaları etkisizleştirmek için endüstri tarafından kullanılan ulusal ve uluslar arası stratejiler ve bu doğrultudaki eylemler Bir endüstri belgesi alıntısı: “The base of our business is the high school student” “İşimizin temeli lise öğrencisidir” Kaynak: David Kessler, A Question of Intent, p: 278, 2001 OKUL DEFTERİ İLE ÇOCUKLARA SİGARA REKLAMI Defterin arka kapağı KOMEKS DEFTER Komeks Araba Serisi “ HİGH SPEED” BİR KOMBASSAN HOLDİNG ÜRÜNÜDÜR Türkiye Küresel Gençlik Araştırması (2003) 61 ilde (7., 8., lise hazırlık, lise 1. sınıflarda okuyan) 15957 öğrenci üzerinde yapılmıştır) Sigara içme oranları: Erkekler: % 12 Kızlar: % 5 Öğrencilerin, % 29’u üzerinde sigara markası logosu bulunan bir eşyası olduğunu; % 20’si bir tütün firması temsilcisi tarafından kendisine bedava sigara verildiğini ifade etmiştir. ÇETİN ALTAN, 22 OCAK 2005’de Milliyet Gazetesinde Şeytanın Gör Dediği isimli köşesinde , Harika maskaralıklar başlığı altında bakın neler diyor: İşlerinin temeli sadece lise öğrencileri değil, aynı zamanda üniversite öğrencileri İKİSİ ÜNİVERSİTEMİZDEN ÜÇ ANI: 1- Hemşirelik öğrencilerimizden naklen 2- Vakıf kantinlerimizin uyguladığı sigarasızlık politikası ve bir karşı çaba 3- Ankara, Kızılay, Gökdelen arkasındaki sokaklar, gençlik merkezi Reklamı yasak olmasına ve yaptırımı bulunmasına karşın •TV dizileri ve sigara •TV’de formula bir otomobil yarışları ve sigara reklamı Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmalarına göre 15-49 yaş kadınlarda sigara içme oranı: 1998’de % 18 2003’de % 28 Endüstrinin gençleri korumak üzere harekete geçişi: Endüstri destekli eğitim programları “İtibarlı uzmanlarla ve eğitimcilerle çalışarak… endüstrinin gençlerin sigara içmesine muhalif olduğunu yayma…… Gençlerin içmesindeki temel nedenin akran baskısı olduğu çizgisini benimsetme…” Endüstri sigara konusundaki eğitime egemen olmaya çalışıyor. (Endüstrinin uygun gördüğü bir eğitim) Endüstri amacına ulaşabilmek için, halkla ilişkiler şirketlerini, medyayı, reklamcıları, sözde akademik kuruluşları, sivil toplum örgütlerini kullanıyor. Örnek olgu: Paul Dietrich Hürriyet Gazetesi / 11 Ekim 1993) GORBAÇOV’UN AVUKATI SİGARA LOBİSİ İÇİN TÜRKİYE’’DE Gorbaço Vakfı, Şevardnadze Vakfı, Gürcistan Telekomunikasyon ve Özelleştirme Bakanlığının hukuk danışmanlığının yürüten Amerikalı hukukçu Paul Dietrich, ticari iletişim özgürlüğü olmadan serbest piyasa modelinin yerleştirilmesinin söz konusu olamayacağını belirtti. 500 avukat tarafından kurulan Squire and Demsey Hukuk Şirketinin ortakları arasında yer alan Dietrich, dünyada ticari iletişim ve ticari özgürlüğü savunmak ve geliştirmek amacıyla kurulan LİBERTAD’ın da üyesi. Dietrich, LİBERTAD olarak Türk Hükümetinin sigara reklamlarına kısıtlama getirmesine ilişkin yasa değişikliğini geri çekmesi için de kamuoyu ve bürokratlar nezdinde lobi çalışmaları yaptıklarını söyledi. Dietrich, “Alkollü içki ya da sigara ile başlayan reklam yasağı zamanla savaş oyuncakları, çocuk maması gibi her sektöre yayılır” dedi. LİBERTAD’ın İstanbul’da yapılan 12’nci uluslar arası yıllık toplantısı nedeniyle Türkiye’de bulunan Dietrich, “Satışı yasal olan ürünlerin reklamı kısıtlanamaz. Tüketiciye bilgi akışı sağlanmalı. Piyasada serbestçe satılan herhangi bir ürünün reklamının yasaklanması demokrasinin ruhuna aykırı” diye konuştu. Endüstrinin stratejileri konusunda önemli bilgi kaynakları: -Bazı kişilerin şirket belgelerini ifşa etmesi -ABD parlementosundaki soruşturma raporları -Eyalet davaları -Akciğer kanserlilerin toplu davası -Light sigara kullananların toplu davası -Avrupa Topluluğu ülkelerinin ve Kanada’nın sigara şirketlerini kaçakçılık konusunda suçlayan davaları -Dünya Sağlık Örgütü Soruşturması Raporu -Eyalet Davalarının sonucu şirket belgelerinin internet yoluyla toplumun bilgisine ve incelemesine açılması Philip Morris Şirketi Başkan Maaşı/yıl: 13,7 milyon US$ + Koşullara bağlı tazminat( 2000 yılında 32,1 milyon US$) 2000 Yılı Toplamı: 46,8 Milyon US$ Aldanmayın! Sigara; eroin ve kokain gibi beyni değiştirir, beyne zarar verir ve bağımlılık yapar. Deneme amacıyla birkaç kez sigara içenlerin % 80’i sigara bağımlıları arasına katılır. Bağımlılık yapma gücü en yüksek madde sigaradır. Aldanmayın! Light sigaralar da, diğer sigaralar gibi bağımlılık yapar, hastalandırır ve öldürür. Light sigara zararı az sigara değildir. Light adı altında satılan ve daha az zararlı olduğu hissi verilen sigaralardan alınan nikotin ve zehirli maddelerin daha az olmadığı anlaşılmıştır. Üniversitemizde kapalı alanlarda sigara içilemez. Sigara içmediğiniz için teşekkür ederiz. Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlüğü
