1. ÜNİTE : VÜCUDUMUZ BİLMECESİNİ ÇÖZELİM KONU

1. ÜNİTE : VÜCUDUMUZ BİLMECESİNİ ÇÖZELİM
KONU : YEDİKLERİMİZE NE OLUR?
Kazanım : Besinlerin vücutta kan yolu ile taşındığını belirtir. Besinlerin kana geçebilmesi için küçük parçalara ayrılması
gerektiği çıkarımını yapar. Sindirimde görevli yapı ve organların yerini kendi üzerinde ve modelde sırası ile göstererek
görevlerini kısaca açıklar. Diş çeşitlerini görevlerine göre model veya kendi ağzında göstererek sindirimdeki görevini
fark eder. Diş sağlığı için beslenmeye, temizliğe ve düzenli diş kontrolüne özen gösterir.
Aşağıdaki soruları yanıtlarken sınıfta anlatılanları hatırlayınız. En doğru bilgiye ulaşmak için ders kitabı,
defteriniz ve farklı kaynaklardan faydalanınız. Bilgiye ulaşma tekniğinizi kendiniz belirlemelisiniz.
BİSKÜVİCİK
Merhaba benim adım bisküvicik, aslında bisküviydi. Ta ki o sabaha kadar. O sabah beni biz kız çocuğu
ağzına attı, bir demlik çayı da üzerime içti. Ben bir yandan sıcak çayla uğraşıp bir yandan da takır takır çalışan
dişlerle mücadele ediyordum. Ama nafile, sıcak çay beni yumuşattı ve dişler ise bir güzel parçaladı. Daha
sonra ise tükürük bir güzel ıslattı. Ben bunlar ile uğraşırken birden bir kapak açıldı. Ben yutağa ve oradan yemek
borusuna geçtim. O kapağın açıldığına çok sevinirken birden başka bir kabakçık açıldı. Ama ben bu kapağı
açan için pek de güzel şeyler düşünmedim. Her neyse bu kapaktan geçerek mideye düştüm. Mide beni öz
suyuyla bir güzel parçalayıp bulamaç haline getirdi. Sonra ince bağırsağa gittim. Orada sindirimimi
tamamladım. Faydalı kısmım villüslara, oradan ise kana geçti. Kalan parçalarımı ise kalın bağırsağa gönderip
dışarıya yolladılar…
İşte küçük bisküviciğin hikayesi bu…
*** Sindirimde görevli yapı ve organların adlarını ve görevlerini yazınız.
_______________________________________________________________
_________________________________________________________
_______________________________________________________________
_________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
________________________________________________________
*** Sindirim nedir?
________________________________________________________________________________________________________________
***Sindirim sistemi nedir?
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
*** Aşağıdaki tabloda sindirim organları ve görevleri karışık olarak verilmiştir. Doğru eşleştirmeleri gösteriniz.
SİNDİRİM ORGANLARI
GÖREVLERİ
tükrük bezleri (…..)
a. Besinlerin mideye iletilmesini sağlayan borudur.
karaciğer (…..)
b. Besinlerin en küçük birimlerine kadar ayrılıp kana geçtiği yerdir.
yutak (.….)
c. İnce bağırsağın devamında anüsle sona eren bir organdır.
d. Karın boşluğunda ve midenin sağ üst kısmında yer alan sindirime yardımcı organdır.
kalın bağırsak (.….)
yemek borusu (.….)
e. Ağız içinin kurumasını önleyerek konuşmayı kolaylaştırır.
mide (…..)
f. Ağızdan sonra gelen boşluktur.
ince bağırsak (…..)
g. Kuvvetli kaslarıyla besinleri çalkalayıp bulamaç haline getiren organdır.
***
Aşağıdaki gösterilen sindirim kanalı organlarından hangisinde sindirim olmaz?
Sindirim yapılmayan bu organın sindirim sistemindeki görevi nedir?
Sindirim yapılmayan organ : ___________________________________________
(Bu organı ok çıkararak gösteriniz)
Görevi : ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
*** Sindirim olayını maddeler halinde özetleyiniz. ( Defterindeki bilgilerden yararlanabilirsin.)
1. ______________________________________________________________________________________________________________
2. ______________________________________________________________________________________________________________
3. ______________________________________________________________________________________________________________
4. ______________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________
5. ______________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________
6. ______________________________________________________________________________________________________________
7. ______________________________________________________________________________________________________________
*** Sindirilen besinler vücudun her yerine nasıl taşınır?
_________________________________________________________________________________________________________________
*** Aşağıdaki organların hangi yapıya ait olduklarını işaretleyiniz.
ORGANLAR
Sindirimde görevli yapı ve
organ
Boşaltım organıdır ya da boşaltıma
yardımcıdır
Mide
Akciğer
Yemek borusu
Kalın bağırsak
İdrar borusu
Böbrek
Yutak
Deri
İdrar borusu
İnce bağırsak
Ağız + Dişler
*** Aşağıdaki modelde sindirim yapı ve organları harflerle gösterilmiştir. Bu modelle ilgili verilen tümceler doğru ise “D”,
yanlış ise “Y” kutucuğuna “ “ işareti koyun. ( İPUCU : Önce şekildeki harflerin yanına yapı ve organların adını
yazarsanız soruları daha kolay yanıtlarsınız.)
D
Y

4. N, besinleri bulamaç kıvamına getirir.

5. P, ince bağırsaktır.

6. P’de posada bulunan su, vitamin ve mineral emilir. 
7. M, yiyeceklerin mideye taşınmasını sağlar.

8. L, yemek borusudur.

9. N’de sindirilmiş besinler kana geçer.

10. K’de dişler, dil ve tükürük bezleri bulunur.

11. N, midedir.

12. P, sindirim kanalının son kısmı olan anüse bağlanır. 
13. Sindirim M’de tamamlanır.

14. P’de sindirim olur.

15. M, salgılarıyla besinleri karıştırır ve kasılıp gevşeme 













1. K’da bulunan tükürük bezleri besinleri ıslatır.
2. L, besinlerin ağızdan yemek borusuna iletilmesini
sağlar.
3. R, besinleri küçük parçalara ayrıştırır.
 
 
hareketleri yapar.
*** Aşağıdaki diş modeli üzerinde oklarla gösterilen diş çeşitlerinin adını, görevini ve sayısını yazınız.
_________________
_________________
_________________
_________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
____________________________________________
____________________________________________
*** Aşağıdaki soruların yanıtlarını tabloda bularak yanındaki rakamı yazınız.
EK BİLGİ : Karaciğer, salgıladığı safra salgısıyla sindirime yardımcı olur.
(1) idrar kesesi
(5) karaciğer
(9) akciğer
(2) ağız ve dişler
(6) mide
(10) idrar kanalı
Hangileri sindirim sistemi organlarıdır?
(3) ince bağırsaklar
(7) ,drar borusu
(11) soluk borusu
(4) gırtlak
(8) yutak
(12) böbrek
___________________________________
Hangileri boşaltım sistemi organlarıdır? ___________________________________
Hangileri solunumda görevli organlardır? __________________________________
Hangisi hem solunum, hem de sindirim sisteminde bulunur? _______________
*** Aşağıdaki tümcelerde bazı kavramlar anlatılmıştır. Verilen sözcükleri uygun kavramın başına yazınız.
tütün – karaciğer – karbonmonoksit - akciğer kanseri – sigara – alkol – pasif içici – nikotin – akciğer - siroz
______________________ : Sigarada bulunan ve bağımlılığa neden olan maddedir.
______________________ : Otomobillerin egzozlarından çıkan, sigarada da bulunan zehirli bir gaz.
______________________ : “Şişede durduğu gibi durmaz.” sözü onun için söylenir.
______________________ : Alkolün en çok zarar verdiği organdır.
______________________ : Sigaranın üretildiği bitkidir.
______________________ : Alkol kullananlarda sık görülen bir hastalıktır.
______________________ : Sigaranın en çok zarar verdiği organdır.
______________________ : Dünyada en yaygın olarak kullanılan zararlı maddedir.
______________________ : Sigara içenlerin etrafında bulunan kişilerin düştüğü durumdur.
______________________ : Sigara kullanımının neden olduğu solunum hastalığıdır.
7
*** Aşağıdaki bilmeceyi çözünüz.
6
3
9
8
5
1
4
2
1. Besinlerin kana karıştığı organımız
2. Besinlerin bulamaç haline geldiği organ
3. Karbondioksiti vücudumuzdan atan organımız
4. Derinin boşaltımdaki görevi
5. Yiyecekleri öğüten diş çeşidinin adı
6. Vücuttaki, atık maddeleri dışarı atma olayı
7. Kanın içindeki zararlı maddeleri süzen organımız
8. Besinleri bütün vücuda taşıyan yapı
9. Kullanana ve çevresine zarar veren madde