Deney2 Yarım Dalga Doğrultma Devreleri

EET 132 Elektronik I
Deney 2:
Yarım Dalga Doğrultma Devreleri
Amaç :
Bu deneyde amaç Yarım dalga doğrulma devrelerini tanımak ve çıkışlarındaki darbeli
sinüzoidal gerilimlerin ortalama değerlerini AVO ve Osiloskop yardımıyla ölçmektir.
Kullanılan Alet ve Malzemeler:
AVO , Osiloskop, montaj tabağı, çeşitli direnç ve 1N4001 diyot
Deney:
1. Pozitif Yarım Dalga Doğrultma Devresi.
Yarım dalga doğrultma devreleri girişlerine uygulanan sinüzoidal gerilimin yalnızca bir
yarı periyodunda çalışan ve diğer yarı periyodunda çıkış vermeyen devredir.Bir yarım
dalga doğrultma devresi tek bir diyot kullanılması ile gerçeklenen devredir. Yarım
dalga doğrultma devrelerinde giriş ve çıkış işaretlerinin ferekans veya periyotları ayni
kalmaktadır. Şekil 1 deki devre giriş işaretlerinin yalnızca pozitif yarı periyotlarını
çıkışa aktarmasından dolayı “Pozitif Yarım Dalga Doğrultma Devresi” olarak bilinir.
D
Vin
t1
t2
R
Vout
t1
t3
t2
Şekil 1 Pozitif yarım dalga doğrultma devresi
AVO Kullanarak Ortalama Değerleri Ölçmek.
DC V
DC A
D1
1N4001
Ryük
220Vrms
Şekil 2
5
t3
Şekil 2 de gösterilen devre çeşitli değerlerdeki yük dirençleri için montaj tabağı
üzerine kurulucaktır. Bu devreler üzerinde ortalama gerilim ve ortalama akım
değerleri ölçülecektir. Devrenizi kurmadan önce trafonuzun sağlamlığından emin
olunuz. Devrenize enerji verip, transformatörün sekonder gerilimini AC voltmetre ile
ölçünüz.
V sek = ................. V (rms)
Ölçdüğünüz değeri dikkate alarak Tablo I deki çeşitli yük dirençleri için ortalama
değerleri ölçünüz.
Ryük
470 Ω
1kΩ
2.2kΩ
Vort
Iort
Tablo I
Tablo I deki yük dirençleri için ortalama değerleri kuramsal (teorik) olarak bulunuz
ve Tablo II`yi tamamlayınız. Her iki tablo daki değerleri karşılaştırınız.
Ryük
470 Ω
1kΩ
2.2kΩ
Vort
Iort
Tablo II Kuramsal değerler
Osiloskop Kullanarak Ortalama Değerleri Ölçmek.
Şekil2`de gösterilen devredeki ortalama değerler şimdi osiloskop kullanarak
ölçülecektir. Devrenize enerji verip, transformatörün sekonder geriliminin tepe
gerilimini osiloskop ile ölçünüz.
V sek = ................. V (tepe)
AVO ve osiloskop yöntemleri arasındaki fark nedir? AVO ile ölçümlerde herhangi bir
formül bilmemize gerek yok. Fakat osiloskobun yalnızca gerilim ve periyot değerlerini
ölçmesinden dolayı ilgili formülleri bilmemiz gerekmektedir. Bu ifadeler sırası ile
Vo(tepe)
V
ve Iort = ort dir.
Π
R y ük
Sonuç olarak sizlere düşen görev osiloskop ekranında, ortalama gerilimi bulmak için
çıkış işaretinin tepe gerilim değerini ekran üzerinde ölçmek ve bu değeri ∏ = 3.14
değerine bölmektir. Ortalama akım değeri ise önceden bulunan ortalam gerilim
değerinin devrede kullanılan yük direnç değerine bölümüdür.
Vort =
Tablo III deki çeşitli yük dirençleri için ortalama değerleri osiloskop yardımı ile
ölçünüz. Daha sonra bulduğunuz değerleri Tablo II deki kuramsal değerlerle
karşılaştırınız.
6
Ryük
470 Ω
1kΩ
2.2kΩ
VO(tepe)
Vort
Iort
Tablo III
2. Negatif Yarım Dalga Doğrultma Devresi.
Şekil 3`deki devre giriş işaretlerinin yalnızca negatif yarı periyotlarını çıkışa
aktarmasından dolayı “Negatif Yarım Dalga Doğrultma Devresi” olarak bilinir.
D
Vin
t1
t2
R
Vout
t1
t2
t3
Şekil 3
AVO Kullanarak Ortalama Değerleri Ölçmek.
220Vrms
DC V
DC A
D
Ryük
1N4001
Şekil 4
Devrenize enerji verip, transformatörün sekonder gerilimini AC voltmetre ile ölçünüz.
V sek = ................. V (rms)
Şekil 4`de gösterilen devre çeşitli değerlerdeki yük dirençleri için montaj tabağı
üzerine kurulucaktır. Bu devreler üzerinde ortalama gerilim ve ortalama akım
değerleri ölçülecektir. Tablo IV deki çeşitli yük dirençleri için ortalama değerleri
ölçünüz.
7
t3
Ryük
470 Ω
1kΩ
2.2kΩ
Vort
Iort
Tablo IV
Ölçdüğünüz değeri dikkate alarak Tablo IV deki yük dirençleri için ortalama değerleri
kuramsal (teorik) olarak bulunuz ve Tablo V`i tamamlayınız.
Ryük
470 Ω
1kΩ
2.2kΩ
Vort
Iort
Tablo V Kuramsal değerler
Osiloskop Kullanarak Ortalama Değerleri Ölçmek.
Şekil4`de gösterilen devredeki ortalama değerler şimdi osiloskop kullanarak
ölçülecektir. Devrenize enerji verip, transformatörün sekonder geriliminin tepe
gerilimini osiloskop ile ölçünüz.
V sek = ................. V (tepe)
Tablo VI deki çeşitli yük dirençleri için ortalama değerleri osiloskop yardımı ile
ölçünüz. Daha sonra bulduğunuz değerleri Tablo V deki kuramsal değerlerle
karşılaştırınız.
Ryük
470 Ω
1kΩ
2.2kΩ
VO(tepe)
Vort
Tablo VI
8
Iort