175. Adım – Dolaşım Sistemi #3

ADIM ADIM
YGS LYS
175. Adım
DOLAŞIM SİSTEMİ 3
KAN DOLAŞIMI
KAN DOLAŞIMI
İnsanda kan dolaşımı küçük ve büyük kan dolaşımı olmak üzere ikiye
ayrılır.
1) Küçük Kan Dolaşımı
✔ Kalp ve akciğerler arasında yapılır.
✔ Amacı kanın temizlenmesini sağlamaktır.
Sağ Karıncık
Akciğer Atardamarı
Akciğer
Akciğer Toplardamarı
Sol Kulakçık
KAN DOLAŞIMI
2) Büyük Kan Dolaşımı
✔ Kalp ile vücut arasında olur.
✔ Amacı, besin maddelerini ve oksijeni hücrelere, atık maddeleri
boşaltım organlarına taşımaktır.
Sol Karıncık
Aort Atardamarı
Vücut
Alt ve Üst Toplardamarı
Sağ Kulakçık
KAN
KAN
PLAZMA (%55)
KAN HÜCRELERİ (%45)
Lökositler (Akyuvarlar)
Granüllü Akyuvar
✔ Nötrofil
✔ Bazofil
✔ Eozinofil
Granülsüz Akyuvar
✔ Lenfosit
✔ Monosit
Eritrositler (Alyuvarlar)
Trombositler (Kan pulçukları)
KAN
Kan Plazması
✔ Kan dokusunun ara maddesidir.
✔ Su, iyonlar, plazma proteinlerinden (albümin, fibrinojen, globülin, antikorlar) oluşur.
Kan Hücreleri
1) Eritrositler (Alyuvarlar): Oksijenli solunum yoktur. (Mitokondri yok). Glikoliz ile enerji
üretiler.
✔ Yapılarında kana kırmızı renk veren hemoglobin bulunur. Bu sayede O2 ve CO2
taşıyabilirler.
✔ Memelilerde ilk oluştuklarında çekirdeklidirler. Olgunlaştıklarında çekirdeklerini ve
organellerini kaybederler. Böylece daha fazla O2 ve CO2 taşıyabilirler.
✔ Bölünemez ve kendilerini yenileyemezler.
✔ Fetüste 3-5. aylarda karaciğer ve dalakta daha sonra kırmızı kemik iliğinde üretilir.
✔ Yaşlı alyuvarlar dalak ve karaciğerde parçalanır.
✔ Ömürleri yaklaşık 120 gündür.
✔ 1 mm3 kanda 4-5 milyon alyuvar vardır.
KAN
2) Lökositler (Akyuvarlar):
✔ Renksiz ve çekirdeklidirler.
✔ Kemik iliği ve lenf düğümlerinde üretilirler.
✔ Aktif hareket ederler. (Yalancı ayak)
✔ Fagositoz yaparak ve antikor üreterek vücudun savunmasında rol oynarlar.
✔ Ömürleri birkaç gündür.
✔ 1 mm3 kanda 8-10 bin akyuvar bulunur.
✔ Granüllü ve granülsüz olarak iki gruba ayrılırlar.
► Granüllü Akyuvarlar
- Nötrofil: Mikroorganizmaları fagosite eder.
- Bazofil: Heparin ve Histamin salgılar.
- Eozinofil: Her türlü alerjen ve parazite karşı savunma yapar.
► Granülsüz Akyuvarlar
- Monosit: En büyük akyuvarlardır. Fagositoz yetenekleri çok gelişmiştir.
- Lenfosit: Lenf düğümlerinde üretilirler. Bağışıklığın sağlanmasında önemlidirler.
# T lenfositleri: Antijene doğrudan saldırır.
# B lenfositleri: Salgıladıkları maddelerle bakteri ve virüslerle savaşır.
Not: Akyuvarlara granüllülük özelliğini lizozom kazandırır.
KAN
3) Kan Pulçukları (Trombositler):
✔ Renksizdirler.
✔ Çekirdeksizdirler. Kemik iliğindeki iri yapılı hücrelerin parçalanması ile
oluşan kandaki en küçük parçacıklardır.
✔ Kanın pıhtılaşmasını sağlarlar.
✔ Ömürleri 8 gündür. Dalak ve karaciğerde parçalanırlar.
✔ 1 mm3 kanda 150-400 bin kadar bulunur.
Kanın pıhtılaşması
1) Dokuda ve kan damarlarında zedelenme olur.
2) Pıhtılaşma faktörleri
protrombin  trombin
✔ Trombositlerden salgılanan tromboplastin
✔ Hasar gören damar çeperinden salgılanan tromboplastin
✔ Plazmadaki Ca, K vitamini ve enzimler
3) Trombin
Fibrinojen  Fibrin (pıhtı)
KANIN GÖREVLERİ
1) Taşıma Görevi
2) Düzenleme Görevi  vücut sıcaklığının sabit tutulmasını sağlamak
su, asit ve baz dengesini sağlamak
3) Koruma Görevi  Yaralanmalarda pıhtılaşarak kanamayı durdurur.
4) Savunma Görevi