Türkiye Burkina Faso KEK Açılış Toplantısı

TÜRKİYE-BURKİNA FASO KEK I. DÖNEM AÇILIŞ
TOPLANTISI
PROF. DR. VEYSEL EROĞLU’NUN HİTAPLARI
16.02.2010- ANKARA
Sayın Bakan, Değerli Kardeşim Sayın Yoda,
Burkina Faso Heyetinin Değerli Üyeleri,
Sözlerime, Türkiye-Burkina Faso Karma Ekonomik Komisyonu Birinci Dönem Toplantısı
vesilesiyle sizleri ülkemizde ağırlamaktan duyduğum büyük memnuniyeti belirterek başlamak
istiyorum.
Burkina Faso, Afrika kıtasında çeşitli zorluklara rağmen iç barışı sağlayabilen ve sürdürülebilir
kalkınma yolunda büyük çaba göstererek uluslararası kuruluşlar ile istikrarlı işbirliğini sürdüren
örnek bir ülkedir.
Gerek Uluslararası Para Fonu gerek Dünya Bankası ile yürüttüğü ilişkilerinde kaydettiği aşamalar
ile “Onurlu İnsanların Ülkesi” geleceğe güven ile bakmaktadır. Son beş yılda ortalama 4,4’lük bir
büyüme oranı ile yükselen bir grafik çizen Burkina Faso’nun başarısında, 2 milyar dolarlık dış
ticaret hacmi önemli bir unsurdur.
Kuşkusuz, Burkina Faso da her gelişmekte olan ülke gibi bu yolda çeşitli engeller ile
karşılaşmaktadır. Özellikle, Burkina Faso ekonomisi için hayati önemde olan temel ihraç ürünü
pamuğun fiyatındaki dalgalanmalar, gıda fiyatlarındaki yükselmeler ve kuraklık gibi çevresel
faktörler başlıca zorluklardır.
Türkiye, karşılıklı fayda temelinde yürüttüğü ticaret politikasında sadece kendisini değil karşı
tarafı da kalkındırmayı hedefleyen adil ticaret anlayışına sahiptir. Bu anlayış bütün Afrika ülkeleri
ile ilişkilerinde esas alınmakta ve ilişkilere yön vermektedir.
Türkiye, 2003 yılında Afrika’nın özel konumunu da göz önünde bulundurarak “Afrika Ülkeleri ile
Ticari ve Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi”ni uygulamaya koymuştur. Bu doğrultuda
Burkina Faso ile ticari ilişkilerimizin temellerinin sağlam bir çerçeve üzerine oturtulabilmesini
teminen“Ticaretin Geliştirilmesi ile Ekonomik ve Teknik işbirliği Anlaşması”nın yanısıra, Karma
Ekonomik Komisyon mekanizmasının temelini oluşturan “Genel İşbirliği Anlaşması” 1 Ağustos
2006 tarihinde Ouagadougou(Vagadugu)’da imzalanmıştır.
Bu Anlaşmalar çerçevesinde tesis edilen Karma Ekonomik Komisyon’un ilk toplantısı vesilesiyle
Sayın Bakan ile değerli heyetinin ülkemizde ağırlanması bu anlamda ticari ve ekonomik ilişkiler
başta olmak üzere her alandaki ilişkilerin geliştirilmesine yönelik önemli bir adım niteliğindedir.
Bu noktada, en önemli görev, takdir edersiniz ki, iki ülkenin özel sektör firmalarına düşmektedir.
Türk ve Burkina Fasolu iş adamları, daha yakın temaslar kurmak yoluyla, ticarete konu yeni
ürünler keşfetmeli ve işbirliği alanlarını genişletmelidir.
Sayın Bakan’ı davetimizde de vurguladığımız gibi Burkina Faso resmi heyetine eşlik eden 9
işadamı için düzenlenecek ayrı bir program çerçevesinde ilgi duydukları sektör temsilcileri ile
2
görüşmeler yapmaları ve iş bağlantıları kurmaları sağlanacak, kurulacak yeni bağlantılar ile
Türkiye-Burkina Faso işbirliği gelişecektir.
Bizlerin burada, Burkina Faso’daki müteahhitlik, yatırım projeleri ile diğer iş olanaklarını, iki ülke
arasında kurulacak bir “Bilgi Köprüsü” ile Türk İşadamlarına aktarmamız ve elbette sizin bu
husustaki desteğiniz önem taşıyan hususlardır.
Daha önce üst düzey bürokratlarımız başkanlığında 2008 yılında gerçekleştirilen Ticaret Heyeti
sonucunda gerek heyetimize gerek işadamlarımıza gösterilen yakın ilgiye burada bir kez daha
teşekkür etmek isterim.
Burkina Fasolu üst düzey yetkililer tarafından işadamlarımıza gereken desteğin verileceği
yönündeki taahhütlerin ikili ticaretimizde arzu ettiğimiz noktaya yaklaşmamızı sağlayacağından
eminim.
Burkina Faso ile henüz mütevazı seviyede olan karşılıklı ticaretimiz, 2003 yılında 4,4 milyon
dolardan, 2009 yılında 10,9 milyon dolara ulaşmıştır. 2009 yılında Burkina Faso ’ya ihracatımız
2003 yılına göre önemli oranda artarak 6,1 milyon dolara ulaşmıştır. Burkina Faso’dan ithalatımız
ise son altı yılda % 350 artarak 4,9 milyon dolara ulaşmıştır.
Burkina Faso’ya ihracatımızda önemli ürünleri gıda ürünleri, temizlik maddeleri, demir-çelik,
hububat ve alüminyum oluşturmaktadır. Ülkenizden ithal ettiğimiz başlıca ürünler ise susam
tohumu, pamuk ve bitkisel yağlardır.
Önümüzdeki dönemde, “kardeş ülke Burkina Faso’dan daha çok ithalat” yapabilmemize olanak
sağlayacak ve aynı zamanda da piyasa kuralları ile uyumlu mekanizmaları hayata geçirerek ikili
ticarette daha dengeli bir yapıya ulaşmak temel önceliklerimizden biri olacaktır. Ülkenizin temel
ihraç kalemleri olan pamuk ve altın sektörlerinde firmalarımızın işbirliğine hazır olduğunu
belirtmek istiyorum.
Son dönemde Burkina Faso’nun ekonomisini çeşitlendirmek üzere özellikle madencilik sektörüne
yaptığı yatırımlar sayesinde son beş yılda altın üretimi 10 katına çıkmış, ekonomik kırılganlık
azaltılmıştır.
Kuşkusuz, kısa sürede ekonominin dış şoklara karşı bağışıklığını artıracak en önemli hususlardan
biri de ülkenizde çıkarılan hammaddeleri işleyebilecek tesislerin kurulmasıdır. Bu çerçevede,
pamuk ve madencilik başta olmak üzere Türk firmaları ile yapılacak işbirliğinin yatırımlarla
sonuçlanabileceğini vurgulamak istiyorum.
Sayın Bakan, Değerli Kardeşim Sayın Yoda,
Burkina Faso Heyetinin Saygıdeğer Üyeleri, Değerli Konuklar,
Dünya ekonomisinde, daha önce hiç şahit olmadığımız büyüklükte bir krizin yaşandığı bir
dönemde, Türkiye farklı stratejiler ile gerek ürün gerek pazar bazında çeşitlendirme yaparak krizi
görece az zararla atlatmayı başarmıştır.
Bu çerçevede, Afrika ülkeleri ile 2003 yılında 5,6 milyar dolar olan ticaret hacmimiz, bugüne
kadarki çalışmalarımız sonucunda 2009 yılında 15,9 milyar dolara yükselmiştir. Keza, ülkemiz
ihracatının küresel krizden etkilenmediği tek kıta Afrika kıtası olup, 2009 yılında bir önceki yıla
göre % 12 artış göstermiş, 10,2 milyar dolara ulaşmıştır.
3
Afrika’daki yatırımlarımız ise bu dönemde 3 milyar doları aşmış olup, halen 400’e yakın Türk
firması çeşitli Afrika ülkelerinde faaliyet göstermektedir. Türk müteahhitlik şirketleri de bugüne
kadar Afrika ülkelerinde 31 milyar dolarlık proje üstlenmişlerdir.
Dünya ekonomisinde yaşanan böylesi zor bir dönemde, kardeş ülkeler Türkiye ve Burkina
Faso’nun, daha fazla dayanışma içerisinde sahip oldukları potansiyelleri bir araya getirmelerinin
önemli olduğuna inanıyorum.
Potansiyellerimizi ortaya çıkarmanın en önemli yolu, öncelikle ülkelerimiz arasında malların
serbestçe dolaşabileceği koşulları hazırlayacak olan Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerini en
kısa zamanda başlatmaktır.
Söz konusu Anlaşmanın imzalanmasıyla, iki ülke ticaretinin büyük bir hızla artacağından kuşku
duymuyorum. Bu anlaşma çerçevesinde sanayi ürünlerinde pazarımızı Burkina Fasolu firmalara
hemen açmayı, buna karşılık uzun süreli geçiş dönemi ile sanayi sektörünüzü rekabete hazırlamayı
öngörüyoruz.
Bu çerçevede, Burkina Faso’nun Türkiye’nin Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ve
Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği(WAEMU) ile mal, hizmet ve sermayenin serbestçe
dolaşabileceği koşulları hazırlayacak olan Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerinde tam destek
vereceğinden şüphe duymuyorum.
Serbest Ticaret Anlaşması’nın en önemli etkisi ise muhakkak ki karşılıklı yatırımların önünü
açacak güven ortamının sağlanmasıdır. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile, Türk firmalarının
Burkina Faso’da yatırıma da yönelebileceklerini düşünüyorum.
Malumlarıdır ki, ihracatçılarımıza kolay, süratli ve ucuz ulaştırma imkanları sağlayamadığımız
takdirde ikili ticarette belirlediğimiz hedeflere ulaşmamız mümkün değildir. Bu çerçevede,
ülkelerimiz arasında başka ülkelerin limanları, karayolları ve havaalanlarında beklemelere maruz
kalmadan doğrudan hava taşımacılığının altyapısını sağlayan Hava Ulaştırma Anlaşması’nın en
kısa zamanda imzalanmasını arzu ediyoruz.
İki ülke arasında tarım, madencilik, sanayi, bayındırlık, teknik ve sağlık alanlarında işbirliği
potansiyeli bulunduğuna inanıyorum.
Bu amaçla, eğitim, sağlık, temiz içme suyu, ulaşım, mesleki eğitim gibi deneyimli olduğumuz
alanlarda Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı tarafından teknik destek programlarından Burkina
Fasolu kardeşlerimizin de faydalanabileceğini düşünüyorum.
Özellikle tarımsal ürünlerin kalitesinin iyileştirilmesi ve pazarlanması alanında uluslararası rekabet
gücünüzün artırılması amacıyla, uzmanlarınıza eğitim verilebileceğini belirtmek istiyorum.
Diğer taraftan, Türk müteahhitlik firmaları toplu konut, turizm ve otoyol, havaalanı, baraj inşası
konularındaki tecrübe ve bilgi birikimlerini Burkina Faso tarafına aktarmaya ve söz konusu
sektörlerdeki projelerde aktif bir şekilde yer almaya hazırdır. Bu alanda kuracağımız ortaklıklar,
sadece kendi ülkelerimizde değil, başta Batı Afrika ülkeleri olmak üzere üçüncü ülkelerde de
önemli projeler üstlenebilecektir.
Ayrıca, Türk teknik müşavirlik firmalarının, ülkenizin ekonomik kalkınmasına ve mevcut
ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunmak amacıyla, öncelik arz eden sektörlerde uygulama
4
planları hazırlanması, fizibilite etütleri yapılması, proje yönetimi, şartname hazırlanması ve
kontrol mühendisliği gibi konularda ilgili Burkina Faso kurum ve kuruluşlarına hizmet sunma
arzusunda olduğunu belirtmek istiyorum.
Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı vesilesiyle Serbest Ticaret Anlaşması’ndan müteahhitlik
projelerine, ülkelerimiz arasında kurulacak “Bilgi Köprüsü”nden teknik yardımlara ve yeni
işbirliği alanlarına kadar pek çok konuyu ele alma ve değerlendirme fırsatımız olacak. Diğer
taraftan, heyetimize iştirak eden Burkina Fasolu işadamları bizim için ayrıca önem arz etmektedir.
Kendileri için hazırlanan program çerçevesinde Türk işadamları ile bir araya gelmeleri
sağlanacaktır.
Bu kapsamda, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği himayesinde kurulan Türkiye-Afrika Odasının
özel sektör firmaları arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine önemli katkıları olacağına inanıyorum.
Sayın Bakan,
Değerli Heyet Üyeleri,
Sözlerime son verirken, uzmanlarımız tarafından KEK Toplantısı sırasında detaylı olarak ele
alınacak olan konularda alacağımız kararların, ülkelerimiz arasında kalıcı ekonomik ve ticari
işbirliğinin temellerini atacağından ve geleceğe dönük somut projelerin hayata geçirilmesi
açısından önemli katkılar sağlayacağından emin olduğumu vurgulamak istiyorum.
Teşekkür ederim.