“Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların

“Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal
Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik
ve Klinik Özellikleri”
Dr. Alevhan İnan, Dr. Kumru Şenyaşar Meterelliyoz, Doç. Dr. Pınar
Çetinay Aydın
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları
Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Psikiyatri Kliniği 12. Ünite
Sunum Akışı
1. Giriş
2. Amaç
3. Yöntem - Gereçler
4. Bulgular
5. Tartışma
6. Sonuç
7. Kaynaklar
1. Giriş
•
Perinatal dönemde psikopatoloji riski artmıştır.
•
Gebelikte psikopatoloji sıklığı:
•
•
Depresyon %12-36 1
•
Anksiyete Bozukluğu %13 2
•
Bipolar Bozukluk %25-50 3
Postpartum dönemde psikopatoloji sıklığı:
•
Depresyon %10-15 4
•
Bipolar Bozukluk %70 5
•
Anksiyete Bozukluğu %9-30 2
•
Psikotik Bozukluk %0.1 5
1. Giriş
•
Sağlık sisteminde perinatal dönem tedaviye başvuru oranı %50 6
•
Başvuranlardan yeterli tedaviyi alabilenler %15 6
•
Amerikan Obstetri ve Jinekoloji Derneği: Her trimestrda en az 1 kez ruhsal
açıdan tarama yapılmasını önermektedir. 6
•
Acil servis hekimlerinin perinatal dönem psikopatolojik bulgularını tanımakta
zorlanması ve tedavi konusunda yeterli sayıda kılavuz olmaması ciddi
maternal ve fetal sonuçlara sebep olmaktadır. 7
2. Amaç
• Dikkat
edilecek hastalıklar ve sık başvuru sebepleri göz önünde
bulundurularak taramalarda risk analizi yapabilmek.
• Psikiyatri
acil servislerinde alınan tedaviler ve klinik şikayetler ile ilgili sağlık
çalışanlarında farkındalık yaratarak perinatal dönemde psikiyatrik acilleri
önleyebilmek.
3. Yöntem ve Gereçler
Örneklem:
•
Bakırköy M. Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Psikiyatri
Acil Servisi
•
2015 Temmuz - 2016 Temmuz
•
18 - 45 yaş arası tüm kadınlar
•
Gebelik ve postpartum dönemi kapsayan ilk 1 yıl
3. Yöntem ve Gereçler
•
11.419 başvuran kadından 163 tanesi perinatal dönemde bulundu.
•
Bu hastaların dosyaları tespit edilerek;
A. Sosyodemografik özellikler
B. Başvuru sebepleri
C. Psikiyatrik muayene
D. Tanı ve tedavi süreci
açısından hasta dosyaları detaylı incelendi.
3. Yöntem ve Gereçler
Klinik Veriler
•
•
•
•
•
•
Gebelik / Postpartum
haftası
Mevcut psikiyatrik tanı
Genel tıbbi durum
Yatış öyküsü
Suisid girişim öyküsü
Ailede psikiyatrik öykü
•
Alkol / Madde / Sigara kullanımı
•
Adli öykü
•
Kullandığı ilaçlar
•
Geliş şikayeti
•
Acildeki yaklaşım
•
Ruhsal Durum Muayenesi
4. Bulgular
•
1 yıl içerisinde perinatal dönemde olan 163
•
Gebelik döneminde 75
•
Postpartum dönemde 88
başvuru bulundu.
•
Perinatal dönemde 8 kişinin tekrarlayan başvurusu bulunmaktadır.
•
Anksiyete ve Uyum Bozuklukları tanıları ön plana çıkmaktadır.
4. Bulgular
Sosyodemografik Veriler
Üniversite/Yüksekokul
Lise
Orta/İlkokul
Okuma/Yazma Yok
Gebe
%19.3 (6)
%25.8 (8)
%45.1 (14)
%9.6 (3)
Postpartum
%8.5 (4)
%17 (8)
%70 (33)
%4.2 (2)
Perinatal
%12.8 (10)
%20.5 (16)
%60.2 (47)
%6.4 (5)
Ort. Yaş
Ort. Çocuk Sayısı
Çalışıyor
Çalışmıyor
Gebelik/Postpartum
Haftası
Gebe
29.35 (18-39)
0.59 (0-3)
%28.6
%71.4
17.72 (1-37)
Postpartum
29.82 (20-38)
2 (0-3)
%14.6
%85.4
15.20 (1-48)
4. Bulgular
Gebe / En Sık Başvuru
Şikayetleri
•
•
Postpartum / En Sık
Başvuru Şikayetleri
Sıkıntı hissi,
Huzursuzluk %19
•
Sıkıntı hissi,
Huzursuzluk%26,6
•
Uykusuzluk %22,6
Somatik Yakınmalar
%17
•
•
Keyifsizlik, Mutsuzluk, Ağlama
%14,6
Keyifsizlik, Mutsuzluk,
Ağlama %14
•
•
Ajitasyon, Saldırganlık %12
•
Somatik Yakınmalar %10,6
•
Suisid düşüncesi / girişimi
%9.3
Uykusuzluk %17
•
Suisid düşüncesi /
girişimi %9
4. Bulgular
Öntanılar
Gebe (N:75)
Postpartum (N:88)
Bipolar Bozukluk %24 (18)
Depresif Bozukluk %20.4 (18)
Depresif Bozukluk %12 (9)
Bipolar Bozukluk %15.9 (14)
Anksiyete Bozukluğu %10.6 (8)
Postpartum Psikoz %5.6 (5)
Uyum Bozukluğu %8 (6)
Uyum Bozukluğu %5.6 (5)
BTA Psikoz %2.6 (2)
BTA Psikoz %5.6 (5)
Şizoaffektif Bozukluk %1.3 (1)
Anksiyete Bozukluğu %4.5 (4)
Opiat Yoksunluğu %1.3 (1)
Şizofreni %3.4 (3)
Konversiyon bozukluğu %1.3 (1)
Şizoaffektif Bozukluk %2.2 (2)
4. Bulgular
Yatışı
Yapılanlar
Bipolar
Bozukluk
Depresif
Bozukluk
%17.3 (13)
%69.2 (9)
%30.7 (4)
-
Postpartum %29.5 (26)
%34.6 (9)
%23 (6)
Gebe
Perinatal
%23.9 (39) %46.1 (18) %25.6 (10)
Postpartum Şizoaffektif
Psikoz
Bozukluk
Şizofreni
Bilinmiyor
%7.6 (1)
-
%15.3 (2)
%23 (6)
%7.6 (2)
%7.6 (2)
-
%23 (6)
%7.7 (3)
%7.6 (2)
%15.3 (2)
•
En sık kullanılan antidepresan: Sertralin
•
En sık kullanılan antipsikotikler: Haloperidol / Ketiapin / Olanzapin
•
En sık önerilen bitkisel ilaç: Passiflora incarnata
5. Tartışma
•
Bipolar Bozukluk perinatal dönemde alevlenme oranı %25-50’dir. 3
•
Çalışmamızda; bipolar bozukluk öntanısı alanların oranı %24.
•
En sık etken duygudurum dengeleyicilerin kesilmesidir. 8
•
Çalışmamızda; acil başvurularında Şizofreni tanı sıklığı %1.8 ; Postpartum
Psikoz ve BTA Psikotik Bozukluk sıklığı %7.3 olarak bulunmuştur.
•
Hiperprolaktinemi, sosyal etkenler, medeni durum, tedaviye ulaşım zorluğu
nedeniyle şizofreni hastalarında gebelik prevelansı diğer hastalıklara göre
düşüktür. 9
5. Tartışma
•
Depresyon en sık doğurganlık çağında (25-44 yaş) görülmektedir. 10
•
Doğum sonrası anne ölümlerinin %20’si ise suisid nedeniyledir. 11
•
Çalışmamızda; Perinatal dönemde suisid düşüncesi veya girişimi yaklaşık
her 10 kadından 1’inde görüldü. (%9.2)
•
Perinatal dönemdeki hastaların ilaç kullanımı konusunda endişeleri olması
•
Gebelikte kullanımının güvenilir olduğuna ilişkin bilimsel kanıt olmamasına
rağmen; “bitkisel” olarak önerilen passiflora incarnatanın yoğun olarak
kullanılması
•
Sağlık çalışanlarının perinatal hastalara yaklaşımında tereddütlerinin olması,
reçete edilen ilaçların kısıtlı olması, relaksasyon önerilerinin yetersiz kalması
6. Sonuç
•
Perinatal acil başvurularında en yüksek yatış oranı Bipolar Bozukluk
(%46.1) tanısıyla olmuştur.
•
En sık acil başvuru şikayetleri
•
•
Gebelerde: Sıkıntı hissi %26.6, Uykusuzluk %22.6
•
Postpartum dönemde: Sıkıntı hissi %19, Uykusuzluk %17
Perinatal dönemde suisid düşüncesi veya girişimi yaklaşık her 10 kadından
1’inde görüldü. (%9.2)
7. Kaynaklar
1. Gebelikte Depresyon: Sıklık, Risk Faktörleri ve Tedavisi, 2011, Kıymet Yeşilçiçek Çalık, Songül
Aktaş
2. Vesga-Lopez O, Blanco C, Keyes K, Olfson M, Grant BF, Hasin DS. Psychiatric disorders in
pregnant and postpartum women in the United States. Arch Gen Psychiatry. American Medical
Association; 2008;65(7):805–815.
3. The management of bipolar disorder in the perinatal period and risk factors for postpartum
relapse, 2011, K. Doyle , J. Heron
a
Oyebode
a,b,
*,
G. Berrisford , J. Whitmore , L. Jones , G. Wainscott , F.
c
c
a
c
a,b,c
4. Perinatal Depression: An Update and Overview, 2014, Kaela Stuart-Parrigon & Scott Stuart
5. Gebelı̇k ve Postpartum Dönemde Sık Görülen Ruhsal Bozukluklar, 2014, Özkan Özdamar,
Onat Yılmaz , Hacer Hicran Beyca, Murat Muhcu
7. Kaynaklar
6. Gynecologists AC of O and. ACOG Practice Bulletin: Clinical Management Guidelines for
Obstetrician-Gynecologists Number 76, October 2006: postpartum hemorrhage. Obstet Gynecol.
2006;108(4):1039.
7. Psychiatric Emergencies in Pregnant Women, 2015, Michael P. Wilson, MD, PhD *, Kimberly
a,b,
Nordstrom, MD, JD , Asim A. Shah, MD , Gary M. Vilke, MD
a,c
d,e
8. Viguera AC, Nonacs R, Cohen LS, Tondo L, Murray A, Baldessarini RJ. Risk of recurrence of
bipolar disorder in pregnant and nonpregnant women after discontinuing lithium maintenance. Am
J Psychiatry. Am Psychiatric Assoc; 2000;157(2):179–184.
9. Howard LM, Kumar C, Leese M, Thornicroft G. The general fertility rate in women with
psychotic disorders. Am J Psychiatry. Am Psychiatric Assoc; 2002;159(6):991–997.
10. Organization WH, Fund UNP, Society KC for WH in. Mental health aspects of women’s
reproductive health: a global review of the literature. World Health Organization; 2009.
“Dikkatiniz için teşekkür ederim.”