proje genel bilgi gerçekleştirilen çalışmalar

GÜNEY DOĞU AVRUPA’DA ÇOCUKLARIN ŞİDDETE KARŞI KORUNMASI PROJESİ
PROJE BÜLTENİ MAYIS 2013
PROJE GENEL BİLGİ
Avrupa Birliği’nin finansmanı ve UNICEF işbirliği ile yürütülen “Güney Doğu Avrupa’da Çocukların Şiddete Karşı
Korunması” projesi 01/07/2011 tarihi itibariyle başlamıştır. Projenin süresi 2 yıldır.
Proje, Orta ve Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu (ODA/BDT) UNICEF Bölgesel Ofisi (BO) tarafından
koordine edilmekte ve Sırbistan, Bosna-Hersek, Arnavutluk ve Türkiye’yi kapsamaktadır.
Projenin amacı, çocuk hakları ihlallerinin, özellikle çocuğa karşı şiddetin bağımsız izlenmesinde sivil toplum
ortaklarının kapasitelerini güçlendirmektir. Ayrıca, çocuğa karşı şiddetin tespit edilmesi, izlenmesi ve ele alınmasına
yönelik kamu hizmetleri sistemini sağlamlaştırmak amacıyla STK’lar ve resmi karar vericiler arasındaki ortaklıkların
güçlendirilmesi de hedeflenmektedir.
GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR
Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklık Ağı genişliyor:
Türkiye’de çocuklara karşı şiddetin önlenmesi ve çocukların şiddete karşı korunmasına yönelik çalışmalar yürüten sivil
toplum kuruluşlarının katılımıyla kurulan Ortaklık Ağının amacı ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları,
üniversiteler, sendikalar ve meslek örgütleri tarafından çocuğa karşı şiddetin önlenmesi amacıyla yürütülen hak
temelli izleme ve savunu faaliyetlerini desteklemektir. Ortaklık Ağı protokolünün imzalayan üye sayısı 59’a ulaşmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından çocuk koruma politikaları ve yeni uygulamalar geliştirme gibi önemli faaliyetler
yürütülürken sivil toplum kuruluşlarının da bu sürece dâhil olması çocukların korunması adına oldukça umut vericidir.
Ortaklık Ağı Genel Kurul Toplantısı ve ilk Yürütme Kurulu Toplantısı düzenlendi:
11- 12 Aralık 2012 tarihlerinde proje kapsamında yürütülen güncel çalışmaları paylaşmak ve planlanan faaliyetler
hakkında bilgi vermek, Yürütme Kurulunu seçmek ve eğitim çalışma grubunu belirlemek, görev ve sorumlulukları
tanımlamak, çalışma yönergesi çalışmasına başlamak amacıyla Bolu, Abant’da bir toplantı düzenlenmiştir. ‘Yürütme
Kurulu ve Eğitim Çalışma Grubu Görev ve Sorumluluklarının Belirlenmesi Grup Çalışması’ sonrasında 7 asil ve 7 yedek
üyeden oluşan Yürütme Kurulu seçilmiştir. Toplantının 2. Gününde ise “Çocuğa Karşı Şiddeti İzleme Göstergelerinin
belirlenmesi ve eğitim programının hazırlanması için danışmanlık hizmeti”ni veren Uluslararası Çocuk MerkeziÖZGEDER-Türkiye Gençlik Federasyonu Konsorsiyumu tarafından ‘Göstergelerin Belirlenmesi Atölye Çalışması’
yürütülmüştür.
21 Ocak 2012 tarihinde Ankara’da hem asil hem yedek üyelerin katılımı ile ilk Yürütme Kurulu Toplantısı yapılmıştır.
Ortaklık Ağı Protokolüne eklenecek olan Yönerge çerçevesi üyelerin katılımıyla hazırlanmıştır. Taslak yönetmelik
hazırlandıktan sonra çocuğa karşı şiddete ve ortaklık ağı faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgelerin paylaşılması amacıyla
kurulan e-posta grubu vasıtasıyla tüm üyelerin görüş ve onayına sunulmuştur.
Ortaklık Ağı’nın artık bir logosu var:
Tüm üyelerin hem taslak hem final tasarımlar üzerine görüşleri ve onayları alınarak Ortaklık
Ağı Logosu seçilmiştir.
1
GÜNEY DOĞU AVRUPA’DA ÇOCUKLARIN ŞİDDETE KARŞI KORUNMASI PROJESİ
PROJE BÜLTENİ MAYIS 2013
Güney Doğu Avrupa’da Çocukların Şiddete Karşı Korunması Projesi ve Ortaklık Ağı çalışmalarına internette erişim:
Ortaklık Ağı Protokolü ve Yönetmeliğinde de belirtildiği üzere stratejik planlamanın yapılması ve önceliklerin
belirlenmesi için Ortaklık Ağı adına bir internet sitesi kurulacaktır. Bu bağlamda, UNICEF Türkiye Temsilciliği’nin
internet sitesine (hem Trükçe hem İngilizce) eklenen sayfada proje ve Ortaklık Ağı çalışmaları kapsamında yapılanlara
ilişkin detaylı bilgi ve belgeler eklenmiş ve Ağ üyeleriyle paylaşılmıştır.
http://www.unicef.org.tr/tr/content/detail/126/protection-of-children-from-violence-in-southeastern-europeproject-2.html
“Çocuğa karşı şiddet: İzleme ve Göstergeler Literatür Taraması” tamamlandı:
Literatür Taraması, çocuğa karşı şiddetin (ÇKŞ) izlenmesinde hâlihazırda ne tür bilgi ve uygulamalar olduğunu ortaya
çıkarmayı ve bunların güçlü ve zayıf yanlarını anlayarak Türkiye’deki sivil toplum tarafından bu alanda yürütülen
faaliyetleri destekleyecek yeni araçlar geliştirilmesini amaçlamaktadır. Literatür taramasında çocuğun şiddetin her
türüne karşı korunma hakkının izlenmesi, bu hakların hayata geçirilmesi, ÇKŞ’nin izlenmesi için gereken beceriler ve
BM Çocuğa Karşı Şiddet Araştırması’nda belirlenen (UNVAC) beş temel şiddet alanında geliştirilmiş çocuğa karşı şiddet
göstergelerine ilişkin farklı yaklaşımlar incelenmiştir. Ayrıca eski ve yeni literatürü inceleyerek yapılan masa başı
taraması ile Türkiye’de çocuğa karşı şiddetin durumu hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Bu çerçevede; ulusal ve
uluslararası kuruluşların kütüphane ve veri tabanlarından faydalanarak 200’den fazla kitap, rapor, kılavuz, eğitim
materyali, AB tarafından finanse edilen projelerden sağlanan belgeler ve akademik dergiler vasıtasıyla ulaşılan
makaleler kullanılmıştır.
2
GÜNEY DOĞU AVRUPA’DA ÇOCUKLARIN ŞİDDETE KARŞI KORUNMASI PROJESİ
PROJE BÜLTENİ MAYIS 2013
Çocuğa Karşı Şiddetin İzlenmesine Yönelik Göstergeler Kılavuzu hazır:
Göstergeler Kılavuzu, Türkiye’de çocuğa karşı şiddetin önlenmesi alanında çalışan STK’lar ve diğer ilgili kurumların
çocuğa karşı şiddeti sistematik bir şekilde izleyebilmesini sağlamak için bir kılavuz belge hazırlama ihtiyacından
doğmuştur. Bu kapsamda göstergelerin geliştirilebilmesi için Uluslararası Çocuk Merkezi-ÖZGEDER-Türkiye Gençlik
Federasyonu Konsorsiyumu tarafından çok sayıda toplantı düzenlenmiştir;
 21 Aralık 2012 – Bolu, Abant’ta STK temsilcileriyle çalıştay (28 katılımcı)
 17 Ocak 2013 –Ankara’da farklı disiplinlerden uzmanlarla fikir paylaşımı (17 katılımcı)
 19 Ocak 2013 – Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı aracılığıyla 25 çocukla istişare toplantısı
 Çocuk Haklarının Korunmasına İlişkin İzleme ve Değerlendirme Referans Grubu’nun 3 üyesi ile e-posta vasıtasıyla
fikir alışverişi (Kanada’da bulunan Uluslararası Çocuk Hakları ve Gelişimi Sekreteryası)
 Ocak ve Şubat 2013 tarihlerinde Ankara ve İstanbul’da eğitim çalışma grubu ağının üyeleriyle yüz yüze dört adet
istişare toplantısı
Tüm geribildirimler ışığında taslak gösterge setleri ve kullanım kılavuzu revize edilerek Pilot Eğitimler öncesi eğitim
programı ve katılımcı kitabı için temel olmuştur.
Çocuğa Karşı Şiddeti İzleme ve Göstergeler Eğitim Programı ve materyal hazırlıkları:
Durum analizi çalışmaları sonucunda tespit edilen eksikliklerden hareketle sivil toplum çalışanlarına yönelik eğitim
programının geliştirilmesi çalışması Ortaklık Ağı üyelerinin desteğiyle başlamıştır. Eğitim programı tüm Türkiye’deki
sivil toplum kuruluşu mensuplarının çocuklara karşı şiddete ilişkin göstergelerin izleme ve değerlendirmesine yönelik
temel ilkeleri içermektedir. Bu amaçla;
 taslak eğitim programı ve katılımcı kılavuzu hazırlanmıştır.
 18 – 19 Mart ve 21 – 22 Mart 2013 tarihlerinde Ortaklık Ağı üyesi 28 STK temsilcisinin katılımıyla Ankara’da pilot
eğitimler düzenlenmiştir.
 Ortaklık Ağı Eğitim Çalışma Grubu pilot uygulamalardan sonra revize edilen materyaller, düzenlenecek eğitim için
çağrı metni ve katılım kriterleri gibi konularda Ağı temsilen e-posta ile görüş ve önerilerini iletmiştir.
Sivil Toplum Kuruluşlarının mevcut durumlarını değerlendirmek ve yol haritası çıkartabilmek amacıyla hazırlanan
rehber hazır
“Çocuğa Karşı Şiddeti İzleme ve Göstergeler Eğitimleri” tamamlandı:
Türkiye’de sivil toplumun çocuğa karşı şiddeti önleme bağlamında şiddetin izlenmesinde kullanılabilecek göstergeler,
raporlama ve savunuculuk yapma konularında bilgi ve kapasitelerinin artırılmasını amaçlayan eğitimlere katılım için
Ortaklık Ağı üyeleri dahil olmak üzere özellikle hak temelli ve çocuk hakları alanında çalışan sivil toplum kuruluşları,
meslek örgütleri ve akademisyenlere davet gönderilmiştir.
Eğitim Tarihleri:
27-28 Nisan 2013
Cumartesi - Pazar
4-5 Mayıs 2013
Cumartesi - Pazar
13-14 Mayıs 2013
Pazartesi-Salı
18-19 Mayıs 2013
Cumartesi - Pazar
25-26 Mayıs 2013
Cumartesi - Pazar
30-31 Mayıs 2013
Perşembe – Cuma
Bu kapsamda 29 ilden (Adana, Diyarbakır, Kocaeli, Ankara, Edirne, Konya, Artvin, Erzurum, Kütahya, Aydın, Isparta,
Mersin, Batman, İstanbul, Muş, Bitlis, İzmir, Rize, Bursa, Kastamonu, Samsun, Kayseri, Siirt, Çanakkale, Kırıkkale,
Trabzon, Muğla, Kırşehir, Van) eğitimlere katılan kurum/kuruluşlar şöyledir;
1. Adnan Menderes Üniversitesi, Kadın Sorunları Araştırma Merkezi
2. Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi
3
GÜNEY DOĞU AVRUPA’DA ÇOCUKLARIN ŞİDDETE KARŞI KORUNMASI PROJESİ
PROJE BÜLTENİ MAYIS 2013
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
Ankara Hitit Gençlik ve Spor Klubü Derneği
Ankara Üniversitesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi A.D.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Artı Sosyal Sorumluluk Derneği
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı A.D.
Bebek ve Ruh Sağlığı Derneği
Beyaz Sayfa Çocuk Derneği
Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği
Çocuk Hemşireliği Derneği
Çocuk Yuvası Çocuklarını Koruma Derneği
Çocuklara Yönelik Ticari Cinsel Sömürü ile Mücadele Ağı
Çocukları Kadınları ve Aileleri Koruma Derneği
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi
Didim Çocuklar Ağlamasın Derneği
Diyarbakır Barosu
Diyarbakır Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi
Dumlupınar Üniversitesi
Erciyes Üniversitesi Çocuk Psikiyatri A.D.
Eşit Fırsat Derneği
Genç Erişim Derneği
Genç Hayat Vakfı
Göç Vakfı
Gün Korunmaya Muhtaç Çocuklar Eğitim ve Kültür Vakfı
Gündem Çocuk Derneği
Hacettepe Üniversitesi
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği
Hayat Sende Gençlik Akademisi Derneği
Hazine Müsteşarlığı AB ile İlişkiler
İnsan Hakları Araştırmaları Derneği
İnsan Hakları Derneği
İstanbul Barosu
İstanbul Bilim Üniversitesi
İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
Kalkınma Atölyesi
KAMER Vakfı
Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği
Karadeniz İlleri Kadın Platformu Derneği Samsun
Karadeniz İlleri Kadın Platformu Derneği Trabzon
Kardelen Kadın Sığınmaevi
Kastamonu Üniversitesi
Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakultesi Psikiyatri A.D
4
GÜNEY DOĞU AVRUPA’DA ÇOCUKLARIN ŞİDDETE KARŞI KORUNMASI PROJESİ
PROJE BÜLTENİ MAYIS 2013
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
Koruyucu Aile ve Evlat Edindirme Derneği
Kültür Kenti Vakfı
Kültürel Araştırma ve Dayanışma Derneği
Mersin Barosu Çocuk Hakları Komisyonu
Mor Salkım Kadın Derneği
Muş Kadın Derneği
Mutlu Çocuklar Derneği
Mültecilerle Dayanışma Derneği
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Özürlüler Vakfı
Psikolojik Danışmanlar Derneği
Sabancı Üniversitesi - Eğitim Reformu Girişimi
Sarmaşık Derneği
Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği
Sivil Toplumu Kalkındırma Hareketi Derneği
Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği
Sosyal Kültürel Yaşamı Geliştirme Derneği
Toplum Gönüllüleri Vakfı
Toplumsal Duyarlılık ve Şiddet Karşıtları Derneği
Trabzon Barosu
Trakya Üniversitesi
Türk Eğitim-Sen
Türk PDR Derneği
Türk Psikologlar Derneği
Türk Tıp Öğrencileri Uluslararası Birliği
Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı
Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı
Türkiye Gençlik Birliği Derneği
Üsküdar Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Van Gençlik Merkezi
Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı
Yaklaşan etkinlikler
Çocuğa Karşı Şiddeti İzleme ve Göstergeler Eğitimleri Eğitici Eğitimi:
Oluşturulan eğitim programının ülke genelinde yaygınlaştırılması için sivil toplum örgütleri temsilcileri arasından 20
kişilik bir grubun eğitici olarak belirlenmesi çalışmaları devam etmektedir. Eğitici eğitiminin amacı katılımcıları eğitim
programlarını planlamak ve yürütmek, bu eğitimlere uygun araç ve materyalleri seçmeleri konularında yardımcı
olmaktır. Çalışmaya (alınan eğitici eğitimi sonrası ÇKŞi izleme ve Göstergeler Eğitimini belirlenen strateji
doğrultusunda verme) gönüllü olan, Çocuğa Karşı Şiddeti İzleme ve Göstergeler Eğitimini almış ve yetişkin eğitimi
eğitici kriterlerini taşıyan Ortaklık Ağı üyesi tüm sivil toplum örgütü temsilcileri katılım sağlayabilecektir. 4 günlük
Eğitici eğitiminin Haziran 2013 tarihinde Ankara’da düzenlenmesi planlanmaktadır.
Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklık Ağı internet sayfasının oluşturulması:
Ortaklık Ağı üyesi sivil toplum örgütleri arasındaki deneyim ve bilgi paylaşımını arttırmak ve çocuğa yönelik şiddetin
önlenmesi alanında gerçekleştirilen faaliyetleri duyurmak amacıyla bir internet sayfasının hazırlanması
planlanmaktadır. İnternet sayfasının düzenlenmesi amacıyla hazırlık çalışmaları devam etmektedir.
5
GÜNEY DOĞU AVRUPA’DA ÇOCUKLARIN ŞİDDETE KARŞI KORUNMASI PROJESİ
PROJE BÜLTENİ MAYIS 2013
İl Koordinasyon Kurulları Eğitimlerine katkı:
Bu faaliyetin amacı sivil toplum kuruluşları ile il koordinasyon kurulları arasındaki iletişimi güçlendirmektir. Bu
kapsamda devletin çocuğa yönelik şiddetin önlenmesi alanında aktif çalışan unsurlarının, sivil toplumun rolüne ilişkin
bilgilendirilmesi planlanmaktadır. Eğitim programlarının düzenlenmesi için hazırlık çalışmaları yürütülmektedir.
Çocuklara Karşı Şiddetin Önlenmesi için Ulusal Stratejinin Geliştirilmesi hazırlıklarına katkı:
2006 Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Çocuğa Karşı Şiddet Araştırması ülkelere aşağıdaki faaliyetleri yürütmesini
önermiştir: Her ortamda çocuğa karşı şiddetin her türünün yasaklanması, çocuğa karşı şiddetin her türünün
önlenmesi için cinsiyet eşitliğine duyarlı ve kapsamlı bir ulusal strateji geliştirilmesi ve bu alanda veri toplanması,
analiz edilmesi ve paylaşılması ve araştırmalar yapılması. Söz konusu BM Araştırması doğrultusunda Türkiye’de
“Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılmasına İlişkin Strateji ve Eylem Planı”nın geliştirilmesi gerekmektedir.
UNICEF’in desteğiyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti çocuğa karşı şiddetin önlenmesine ilişkin ulusal bir strateji geliştirme
çalışmalarına başlamıştır.
Bu doğrultuda; Türkiye Cumhuriyeti Devleti, UNICEF’in ve diğer ilgili paydaşların desteğiyle “Çocuk Koruma
Faaliyetlerinin Koordinasyonuna İlişkin Ulusal Strateji” hazırlama çalışmalarına başlamıştır. Koordinasyon Stratejisi,
çocukların korunmasına ve mahkemeler tarafından alınan koruma kararlarının merkezi ve yerel düzeyde sağlıklı bir
şekilde uygulanması için daha iyi bir koordinasyon sağlanmasını amaçlamaktadır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
bünyesinde Koordinasyon Stratejisi ile Çocuklara Karşı Şiddetin Önlenmesi Stratejisinin birbiriyle ilişkilendirilmesi
kararlaştırılmıştır.
Strateji belgesinin sivil toplum örgütleri ile değerlendirilmesi, nihai halinin alınmasında sivil toplumun katılımın ve
desteğinin sağlanması için toplantılar düzenlenmesi planlanmaktadır.
6