KENT BAHÇELERİ İÇİN SULAMA REHBERİ

 KENT BAHÇELERİ İÇİN SULAMA REHBERİ Derneği Yeryüzü Haziran 2 011 Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 SULAMA: Bitkilerin
normal gelişmesi için gerekli olan fakat doğal yollarla
karşılanamayan suyun zamanında, bitkinin istediği miktarda ve uygun
biçimde
toprağa verilmesine sulama denir. Sulamanın tanımından da
anlaşılabileceği
gibi; zaman, miktar ve uygunluk sulama sırasında
dikkat edilmesi gereken boyutlardır.
Aşağıdaki metinde kent bahçeciliği yapılırken yaygın olarak ekilen
bitkilerin
nasıl sulanabileceğine dair bilgileri bulabilirsiniz.
K AR ı K S ULAMA : Su çok de erlidir, bu yüzden çok dikkatli ve özenli bir biçimde tüketilmesi
gerekiyor. Suyu özenli ve dikkatli olarak tüketmek için en iyi yöntem damla
surama; ancak kentlerde küçük alanlarda tarım yapan ken bahçecileri karık
adını verdi imiz yöntemle sulama yapabilirler. Karık sulama ile yeterli
miktardaki su etkin bir biçimde bitki ile bulu turulabilir.
Karık yönteminde bitki sıra aralarına karık adı verilen küçük su kanalları
açılır. Devamında su bu karıklara verilir. Su karık boyunca ilerlerken bir
yandan da i toprak içerisine girer ve bitki tarafından kök ve toprak
arasındaki basınç farkı vasıtası ile su kök bölgesinde toplanır.
Bitki bu yöntemle ihtiyaç duyduğu suyu, ihtiyaç duydukça topraktan çeker.
S. ULAMA N E Z AMAN Y AP ı LMAL ı: Kaide olarak günün sıcak saatlerinde sulama yapılmaz. Günün sıcak
saatlerinde sulama yapıldığında, bitki yaprakları ve çiçekleri üzerinde
yağmur damlaları mercek etkisi yaparak, yakma etkisi yapabilir aynı
zamanda, rüzgarlı durumlarda da sulama yapmak önerilmez çünkü, bu tür
durumlarda su dağılımı uygun olmaz ve bu nedenle toprak yeterli ve dengeli
sulanmayabilir.
Bu yüzden bitkilerin sulanması için en iyi vakit sabah veya akşamüstü
serinliğidir.
.
Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 D OMATES : Fidelerin dikiminden hemen sonra can
suyu verilir. Fideler tutana kadar bir
iki kez sulama yapılır. Daha sonra ilk
meyveler görülene kadar mümkünse
sulama yapılmamalıdır. Yine de arada
toprağa parmak sokularak takip edilir.
Eğer çok kurak giderse bu devrede de
bir iki sulama yapılabilir. Karıklardan
suyun taşmamasına ve meyvelerin
kirlenmemesine dikkat edilmelidir.
.
B İBER : Karık yöntemi ile sulanır. Bitkilerin su
ile direk teması olmamalıdır. Biber
çiçeklenme döneminde çok hassastır.
Bu dönemde yapılacak bir sulama
verim ve kalitede etkili olur.
P ATL ı CAN : Karık Yöntemi ile sulanır. Patlıcan
fideleri tutuncaya kadar bir kaç defa
sulanır. Fidelerin büyümesi sırasında
su kesilir, 2-3 defa çapa yapılır.
Patlıcan çiçek açıp mahsul bağladıktan
sonra sık sık su ister.
Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 Hı YAR : Karık Yöntemi ile sulanır. ilk meyve
görülünceye kadar idareli sulanır. Çok
su çiçek silkmesine neden olur. Meyve
bağladıktan sonra hıyara bol ve sık su
vermelidir. Sıcak ve kuru havalarda her
hasattan sonra yani iki günde bir su
verilmelidir. Düzensiz sulama
meyvelerde şekil bozukluklarına neden
olur. Bitkinin su ihtiyacı karşılanmazsa
meyvelerde acılaşma görülür. K ABAK :
Karık Yöntemi ile aynen
hıyar gibi sulanır. Meyve
bağladıktan sonra bol ve
sık su verilmeli her
hasattan sonra sulama
yapılmalıdır.
F ASULYE :
Karık yöntemi ile sulanır. 15-20 gün ara ile
sulama yapılmalıdır. ilk iki sulama
çiçeklenmeden önce, diğer iki sulama ise
çiçeklenmeden sonra uygulanır. Yani ilk
sulamadan itibaren 15-20 gün ara ile 4 defa
sulama uygulanır. Topraktaki nem
durumuna bakılarak fasulyeye su verilir.
Kurumasına izin vermeyin.
Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 K ARPUZ :
Karık veya yağmurlama ile sulanır.
Karpuz özellikle çimlenme ve çıkış
döneminde topraktaki nem eksikliğine
karşı hassastır. Bu dönemde toprağın
neminin yeterli olması gerekir. Aksi
durumda bitki sağlıklı büyüyemez.
Çiçeklenme ve meyve oluşumu
döneminde yapılan sulamalar verimin
artmasını sağlar. Olgunlaşma
döneminde ise toprak neminin azlığı
verimi etkilemez, buna karşın meyve
kalitesini artırır. Bu bakımdan
olgunlaşma döneminde sulama
yapılmamalıdır. Yani hasattan 15-20
gün önce sulamalara son verilmelidir.
K AVUN :
Sulaması karpuza benzer. Ancak
kavun için en uygun sulama yöntemi
karık ve damla sulamadır. Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 L AHANA :
Karık ve yağmurlama sulama
yöntemleri uygulanabilir. Topraktaki
nem eksikliğine orta derecede
duyarlıdır. Baş oluşumu ve olgunlaşma
döneminde toprak neminde aşırı
düzeyde eksiklik, başların küçük
kalmasına ve verimin düşmesine neden
olur. Yüksek verim için bu dönemde
sulama yapılması gerekir. Lahana
yüzey köklü bir bitki olduğu için,
yüksek ve su akımı uygulamaktan ve
özellikle tava sulama yöntemlerinden
kaçınmalıdır.
H AVUÇ :
Karık ve yağmurlama sulama
yöntemleri uygulanabilir. Bitkilere ilk
gelişme döneminde haftada bir, daha
sonraları 10-14 gün ara ile sulama
yapılır. Yağmurlama olmadığı yerlerde
tava usulü veya çizi karık yöntemi ile
sulama yapılır.
Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 S EBZE S ULAMADA D İKKAT E DİLMESİ G EREKEN H USUSLAR :
1. Sebze tohum ve fidelerine uygulanan çimlenme ve can suyu uygulamaları hariç
tutulursa genelde ilk sulamalara gün dönümünden sonra başlanır.
2. Sebze fideleri dikilip can suyu verildikten sonra, havalar çok kurak gitmiyorsa
meyve bağlayıncaya kadar sulamalara başlanmamalıdır.
3. Havalar çok sıcak ve kural geçiyorsa can suyu ile meyveler görününceye kadar
olan arada 1-2 sulama yapılabilir.
4. İlk anlarda yapılan bol sulama sebzelerde çiçek silkmesine neden olur. Bu nedenle
meyve bağlama azalır, verim düşer.
5. Sebzeler çabuk büyüyüp, kısa sürede olgunlaşıp hasat olgunluğuna geldiğinden bu
hızlı gelişmeye paralel olarak sık sık sulamaya ihtiyaç duyarlar.
6. Sulamanın sıklığını ve miktarını belirlemede, sebze toprağının bünyesi ve
bitkilerin kök yapısı da önemli faktörlerden.
a) Kaba bünyeli topraklar, ağır bünyeli topraklara oranla daha sık sulanmalıdır.
b) Sığ köklü bitkiler derin köklü bitkilerden daha sık sulanmalıdır.
7. Sulamalar sabah, akşam serinliklerinde yapılmalıdır.
8. Sebzeler genellikle sıraya ekildiği için karık usulü sulanmalıdır.
9. Su hiç bir zaman karık seviyelerinin üzerine çıkmamalıdır.
10. Düzensiz ve yetersiz sulama, sebzelerin ufak kalmasına, acılaşmasına ve
yarılmasına neden olur.
11. Az yağış veya sulama sebzelerin kök sisteminin yüzlek olmasına neden olur. Bu
durumun devamında alt katmanlarda rutubet olsa bile bitkiler bundan
faydalanamazlar.
12. Seyrek ve az sulama sebzelerin yeterli gelişmesine engel olduğu gibi salatalık ve
patlıcanların da acılaşmasına yol açar.
13. Sebze büyümesi, su isteğini anlayabilmek için en güvenilir işarettir. Yetersiz
sulama büyümenin yavaşlaması ile görülür.
14. Yazlık sebzeler sıcak ortamda yetiştirildiğinden sıcağı ve rutubeti çok severler.
Sıcağın ve rutubetin yeterli olmadığı ortamda istenilen miktar ve kalitede sebze
yetiştiriciliği yapmak mümkün değildir.
Kısaca sebze tarımında gerek verim, gerekse kalitenin yükseltilmesi yönünden
sulama çok dikkat edilmesi gereken bir konudur.
Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02 YERYÜZÜ D ERNEĞİ Ekolojik
yaşamı desteklemek ve çevre sorunları ile mücadele etmek
için kurulmuş olan Yeryüzü Derneği; iklim değişikliği, çevre
politikaları,
ekojik yaşam ve yenilenebilir enerji konularında
farkındalık
yaratma ve kapasite geliştirme faaliyetleri düzenlemekte,
doğa dostu politikaların ve çevre koruma amaçlı faaliyetlerin tabana
yayılması
için toplumun farklı kesimlerine hizmet eden projeler
geliştirmektedir. 2009 yılında kurulmuş olan Yeryüzü Derneği
yıllardır ekoloji ve çevre alanında faaliyet gösteren, iklim değişikliği,
organik
tarım ve benzeri konularda deneyimli insanları bir araya
getirmiş olan bir dernektir. Özellikle eğitim, nonformal öğrenme ve
akran faaliyetleri konusunda deneyimli bireylerin üyesi bulunduğu
Yeryüzü
Derneği'nde aynı zamanda inovatif politika üretme
mekanizmalarına da destek verilmektedir.
Çalışma Alanlarımız:
1) Kentsel Ekolojik Çözümler
Kent yaşamına uygun, bireylerin günlük hayatlarını değiştirebilecek,
küçük ölçekli, düşük maliyetli, kolaylıkla uygulanabilir fikirlerin
altyapısını
oluşturmak, geliştirmek ve uygulamak.
2) Çevre
ve İnsan Hakları
sorunlarını ve ekolojik yıkımları, insan hakları çerçevesinde ele
Çevre
almak,
insan haklarını çevre mücadelelerinde ana akımlaştırmak ve
bu konulara dair modeller geliştirmek ve uygulamak.
3) Kırsal Sürdürülebilirlik
Kırsalda ekoloji ve dolayı koruyan, aynı zamanda sosyal boyutu güçlü,
katılımcı
yaklaşımları içeren, kırsal yaşamı güçlendirecek fikirler
üretmek,
modeller oluşturmak ve uygulamak.
www.yeryuzudernegi.org
[email protected]
Yeryüzü Derneği Kütüphanesi Sayı:02