İslam Tarihi - WordPress.com

İSLAMTARİHİ
ARAP
YARIMADASI
İSLAMİYET
Hz.
Muhammed
624–632
20 Nis 571
Mekke
8 Haz 632
Medine
Başkent
Medine
●Kuzey Arabistan: Gassaniler, Nebatlılar, Amelika,
Tedmürlüler, Hireliler
Hicaz: Mekke, Medine, Taif ve Hayber
Güney Arabistan: Main, Himyeri ve Seba
Yorum: Arap yarım adasında siyasi birlik yoktur.
Ukaz Panayırları (Kültür birliği var)
Eski Yunan:-Olimpiyatlar-Kültür birliği var.
-Polis-siyasi birlik yok
●Kölelik, kız çocuklarını diri diri gömme, büyücülük, puta
tapıcılık, kervan ticareti
●İlk Müslümanlar: Hz.Hatice, Hz. Ebubekir,
Hz.Ali, Hz.Zeyd
●İlk Hicret (615): Habeşistan
Akabe Biatları: Medine’de İslamiyet yayıldı.
İkinci Hicret (622): Medine
●Medine: Evs-Hazrec Kabileleri, Ensarlar, Muhacirler,
Yahudiler: 47 Maddelik Toplumsal Sözleşme Hazırlandı.
Amaç: Toplumsal dayanışma
Yorum: İslam Devletinin temelleri atıldı.
624 Bedir Savaşı: -İlk İslam savaş hukuku(Beyt-ül Mal 1/5)
-İlk savunma savaşı
(I.İnönü 1921-Sırpsındığı 1364)
625 Uhud Savaşı:-Savunma savaşı
-İlk yenilgi
(Eskişehir Kütahya Muh.-Çanakkale Muh.)
627 Hendek Savaşı:-Son Savunma Savaşı
(1176 Miryokefelon-1448 II. Kosova-1921 Sakarya)
628 Hudeybiye Ant: -Müslümanlar siyasi üstünlük kurdu
(1921 Amasya Protokolü-1921 Londra Konf)
629 Hayber’in Fethi): -Şam ticaret yolu (Mısır-Suriye)
güvence altına alındı.
-İlk taarruz savaşı (Büyük taarruz)
-İlk kez haraç-cizye alındı.
629 Mute Seriye: -Bizansla yapılan ilk savaştır.
-Seriyye savaşıdır. (Gazve katıldığı)
630 Mekke’nin Fethi: -Arap Yarımadasında kabilecilik
sona erdi, siyasi birlik sağlandı.
630 Huneyn ve Taif Seferi: -Hicaz bölgesinde kesin
egemenlik sağlandı.
631 Tebük Seferi: -Hz. Muhammed’in son seferidir.
-Gassaniler Müslüman oldular.
Veda Haccı-Veda Hutbesi-Ravza-i Mutahhara
Hz.
Ebubekir
632–634
Hz. Ömer
634–644
Hz.
Osman
(Ümeyye)
644–656
1
●Zekât vermeyenlerle, dinden dönenlerle, yalancı
peygamberlerle (Ridde Savaşları) mücadele etti.
Yorum: Siyasi birlik yeniden sağlandı. (Çelebi Mehmet)
●Kur’an-ı Kerim kitap haline getirildi. (Mushaf)
Sebep: Bilenlerin sayısının azalması, hafızların şehit
düşmesi
Amaç: Özgün halini korumak
Yermük Savaşı 634: Suriye kapıları ilk kez açıldı.
634 Köprü Savaşı: Sasanilere karşı yenilgiyle sonuçlandı.
635: Şam alındı.
636 Ecnadin Savaşı: Suriye alındı.
637 Kudüs: Savaş yapılmadan alındı.
636 Kadisye: Irak alındı.
Türklerle komşu
olundu.Horasan
637 Celula: Medain alındı.
642 Nihavend: İran fethedildi.
I.Köktürkler zaten
zayıflatmıştı.
642 Mısır’ın Fethi: Kuzey Afrika’nın fethi başladı. (Fustat
kuruldu)
643–644: El-Cezire(Yukarı Mezopotamya) ve Azerbaycan
alındı.
●Ülke illere ayrıldı, Valiler atandı. (Siyasi)
İllere Kadılar gönderildi.
(Hukuk)
Sebep:
Divan Örgütü
(Siyasi)
Sınırların
Ordugah şehirler kuruldu.
(Askeri)
genişlemesi
Beyt’ül Mal kuruldu.
(Ekonomik) Amaç:
Vergiler sistemli alındı.
(Ekonomik) Merkezi
Askeri posta teşkilatı kuruldu
(Askeri)
otorite
İkta sisteminin temelleri atıldı. (Ekonomik) Not: Orhan
“İllerde Vali-Kadı görevleri ayrıdır.”
dönemine
Amaç: Yargı Bağımsızlığı
benzer
FETİHLER: ●İlk İslam donanması kuruldu.(Muaviye-Şam)
655 Zatü’s Sevari: -Doğu Roma donanması yenildi, Kıbrıs
alındı. (İlk deniz zaferi)
●Horasan’da Türklerle ilk defa mücadele edildi.
●Hazarlar, Kafkaslarda Müslümanları durdurdu.(HazarlarMusevi)
İÇ KARIŞIKLIKLAR: ●Devlet kademelerine Ümeyye soyu
atandı.
“İLK AYRILIKLAR YAŞANDI.”
Kur’an-ı Kerim: Çoğaltılarak Mekke, Basra, Kufe, Şam ve
Mısır’a gönderildi.
Amaç: Merkezi otorite, İslamiyeti yaymak
Hz. Ali
656–661
Başkent
Kûfe
Emeviler
661–750
Başkent
Şam
Abbasiler
750–1258
Başkent
Bağdat
656 Deve Olayı: İlk iç savaştır. Merkez Kûfe’ye taşındı.
657 Sıffın Savaşı: İç savaştır.
Hakem olayına
neden oldu.
Sunnî
İLK RESMİ AYRILIKLAR
●Abbasi Halifesi Kaimbi Emrullah Büveyhoğullları baskısı
nedeniyle Türklerden yardım istedi
-Gazneli Mahmud (İlk kez Sultan unvanı kullandı
(Osmanlıda I.Murat)
-Tuğrul Bey (BSD) (Doğunun-Batı’nın sultanı)
Yorum: Türkler İslamiyetin siyasi koruyuculuğunu
üstlendiler.
Haracî
Şiî
Gazneliler/ Büyük Selçuklu Devleti/ Memlukler/ Osmanlılar
●Hülagü Han (Cengiz Han’ın torunu) 1258’de Abbasileri yıktı.
Muaviye:-Halifelik
Saltanata dönüştü.
(Kurucu) -Başkent
Şam
-İstanbul
(Araplar) ilk kez (İki defa) kuşatıldı.
Yezit: 680 Kerbela Olayı: AYRILIKLAR
KESİNLEŞTİ.(Suni-Şiî)
Abdülmelik: -Kuzey Afrika’nın fethi tamamlandı.
-Arapça resmi dil ilan edildi.
Ulusçu
-İlk kez altın İslam parası basıldı.
Devlet
Velid: -711 Kadiks Savaşı (Vizigotlar yenildi, İspanya’nın Fethi)
Yorum: İslamiyet ilk kez Avrupa’ya yayıldı.
Hişam: -732 Puvatya Savaşı (İslam ilerleyişi durdu)
Yıkılış:
-Mevali (Azatlı Köle) anlayışı: (Ulusçu yapı)
-Devlet görevlerine Emevi soyu atanması
-Abbasi ve Şiîlerin yıkıcı çalışmaları
-Haşimiye soyunun Emevilere karşı mücadelesi
Ebul Abbas:-İspanya hariç siyasi birliği sağladı
(Kurucu)
-Gayrı Araplar devlet-askerlik işlerinde
görevlendirildi
-Ümmetçi anlayış
El-Mansur: -Bağdat kuruldu. (762) (Başkent)
Yorum: Egemenlik anlayışı değiştikçe merkezi otorite değişmiştir
-Beyt’ül Hikme kuruldu.
-Vezirlik makamı kuruldu. (İran)
Harun Reşid: -Avasım kuruldu.
-Bizans vergiye bağlandı
-Bin bir Gece Masalları (Ülke refahı konu oldu)
Mutasım: -Samarra kuruldu.
-Emir’ül Ümera (Türk Vali Komutan)
●Mutasım’dan sonra merkezi otorite bozuldu.
Ağlebîler----------- -Kuzey Afrika
Tolunoğulları----- -Mısır
İhşitler-------------- -Mısır
Tevaif-i Mülük Devletleri
Büveyhoğulları---- Irak-İran
kuruldu.
Samanoğulları---- Maveraünnehir
Tahiriler-------------Horosan
Not: Halifeliğin dini yetkisi Yavuz’a kadar Abbasilerde kaldı.
İSLAM DÜNYASI X.YÜZYIL
Endülüs
Emevileri
756–1031
Başkent
Kurtuba
Beni
Ahmer
Devleti
1232-1492
Başkent
Gırnata
2
İspanya
End. Emevileri
Horosan
Abbasiler
Mısır
Fatimiler
Yorum: İslam dünyasında X. Yüzyılda siyasi birlik
bozulmuştur.
●II. Bayezid döneminde İspanya zulmündeki Müslüman ve
Yahudilere yeteri kadar yardım yapılamadı.
Sebep: Cem olayı
●El-Hamra Sarayı Gırnata’dadır.
İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİ
Devlet
Yönetimi
Ordu
Sosyal
Hayat
Yazı, Dil
ve
Edebiyat
●Beyt’ül Mal: Devlet hazinesi (Hz. Ömer)
●Emeviler Döneminde teşkilatlanma
Harasu’l halife : Halifenin koruyucuları
Dinan’ül hâtem : Evrakı mühürleyen büro
Divan’ül haraç : Mali işlerden sorumlu
Şurta
: Asayiş ve güvenlikten sorumlu büro
Berid
: Posta teşkilatı
Hz. Muhammed : Eli silah tutan her erkek
Hz. Ömer
: Düzenli birlikler
Hz. Osman
: İlk İslam Donanması
Emeviler
: Tershaneler açıldı. (Mısır-Tunus)
Abbasiler
: Emir’ül Ümera (Türk Vali-Komutan)
Mevali: Azatlı köle
Şuubiye: Aşırı Emevi milliyetçiliği
Zımmi: Gayr-i Müslimler
Ümmet: Din Kardeşliği
●Abdülmelik’e kadar Suriye’de Rumca, İran’da Farsça, Mısır’da
Kıptice kullanıldı.
●Abdülmelik, Arapça’yı resmi din ilan etti.
●Abbasiler
Beyt’ül Hikme
BİLİM
İslami Bilimler
Bilim,
Eğitim
ve Sanat
Tefsir: Ayetlerin yorumlanması
Hadis: Hz. Muhammed’in sözleri
Kıraat: Kur’an’ın doğru okunması
Fıkıh: İslam Hukuku
Kelam: İmanın esasları ve delilleri
Siyer: Hz. Muhammed’in hayatı
Akli Bilimler
Tarih: Vahidi, Taberi, Mes’udi,
İbn’ül-Esir
Coğrafya: Mes’udi, İbn-i Batuta
Astronomi:El-Fezari, El-Kindi
El-Battani, El-Harezmi
Matematik: İbn-i Harezmi, Biruni
Felsefe: İbn-i Heysem, Farabi,
Biruni, El-kindi
Kimya: Cabir Bin Hayam
Tıp: İbn-i Sina
●Emeviler döneminde İslam mimarisi, Avrupa mimarisi ile ilk kez
boy ölçüşecek hale geldi.
Sebep: Fethedilen yerlerin kültürlerinden etkilenilmesi
●Abbasiler döneminde Batı’nın Yunan ve Helenistik eserleri
Arapçaya çevrildi. Beyt-ül Hikme
●Oymacılık, kakmacılık, minyatür, hat ve sedef gelişmiştir.
(Resim ve heykelcilik gelişmemiştir.)
3