Slayt 1

Primer Dismenorede İlaç Tedavisi
1. kombine oral kontraseptiflerin kullanılmasıovulasyonu engelleyerek prostaglandin
yapımını baskılar dolayısı ile uterin
aktiviteyi ve iskemiiyi azaltır.
2. prostaglandin sentezini baskılıyan nonsteroidal antiinflamatuvar ilaçların
kullanılmalarıdır
SEKONDER DİSMENORE
Nedenleri;
• Pelvisin inflamatuvar hastalığı (PID),
• endometriozis,
• uterus myomları ve polipleri,
• uterus prolapsusu,
• servikal stenoz
PID ile ilişkili dismenora,
enfeksiyonun fallop tüplerine,overlere, pelvik peritona,
venlere ve bağ dokusuna yayılmasıdır.
PID ile ilişkili dismenore genellikle ani ve akut başlar.
Dispareni de dismenoreye eşlik eder.
Endometriyozis ile ilişkili dismenore
genellikle menstrual kanama başladıktan sonra ortaya
çıkar ve menstrual periyod boyunca sürer.
Ağrı belirli bir bölgede lokalizedir ve sıklıkla menstrual
periyod ilerledikçe yoğunluğunda artma olur. Kesin
teşhis laparoskopi ile konur.
Uterin myomları ile ilgili dismenore
Uterusun iyi huylu
tümörleridir.
Her ikisi de menstrual ağrıya ve
fazla miktarda menstrual
kanamaya neden olurlar.
Pelvik muayene ile teşhis
edilebilecekleri gibi
ultrason ile de teşhis edilebilirler.
Uterus prolapsusu ile ilgili
dismenorede,
menstruasyondan önce
başlayan sırt ağrısı tüm
periyod boyunca sürer
Servikal stenoz ile ilgili dismenore
Menstrual kanın akmasını kısmen engelleyici bir durum
olan servikal stenoz durumlarında içindeki kanı
atmak için uterusun yaptığı kontraksiyon
dismenoreye neden olur
PREMENSTRUAL SENDROM
(PMS)
Nedenleri:
• estrojen- progesteron dengesizliği
• sıvı retansiyonu
• prostaglandinlerin aşırı salgılanması
• prolaktin ve renin- anjiyotensin- aldeste
dengesizliği
• diyetteki yetersizlikler (vitamin ve şeker
yetersizliği)
• psikososyal faktörlerdir
ron
PMS
Dismenorenin (ağrılı menstruasyon) PMS özelliği
yoktur ancak her iki durum bir arada
bulunabilir
PMS
Premenstrual sendromda belirtiler,
menstruasyondan yaklaşık 7-10 gün önce,
luteal fazda ortaya çıkar, şiddetleri giderek
artar ve en yüksek düzeye premenstrual
günlerde erişip menstrual kanamanın
başlaması ile kaybolur
PMS
Bu sendroma ovulasyonlu
sikluslarda daha sık rastlanır ve
yaşamın otuzlu, kırklı yıllarında
daha yaygın olduğu görülür
Emosyonel semptomlar;
gerginlik hissi,
depresyon, aşırı
hassasiyet, düşmanlık ve
uyuşukluktur. Psikoz ve
suça eğilim nadiren
görülebilir. Unutkanlık ve
mental konfüzyon ortaya
çıkabilir.
Davranışsal belirtiler
PMS nin en rahatsız edici belirtileridir.
Bunlar; çalışma alışkanlığında değişme, libidoda
artma ya da azalma, insan ilişkilerinden kaçma,
ağlama nöbetleri ve kavgaya eğilimdir
Somatik problemler
içinde en yaygın olanları baş ağrısı, yorgunluk,
şişkinlik ve sırt ağrısıdır.
İştahta değişme; iştahın artması ya da azalması, tatlı
ya da tuzlu yiyeceklere düşkünlük şeklinde ortaya
çıkabilir.
Motor değişiklikler
baş dönmesi, dengede bozulma ve sakarlık
Tanı ve Tedavi
• PMS yi tanılamanın en iyi yolu her siklusta belirtilerin
bir menstrual takvime işlenmesidir.
• Hemşire PMS yi tanılamada ve PMS ile baş
edebilmede yardımcı olacak kilit kişidir.
• Danışmanlık, destek grupları ile ya da bireysel
danışmanlık şeklinde planlanabilir.
Hastaya durumu açıklanmalı, ilerlemeyen ve
hayatını tehdit etmeyen bir hastalığının olduğu ve
kendisinin hiçbir şekilde dengesiz olmadığı
anlatılmalıdır.
Kafein ve sodyumdan fakir ve doğal diüretikleri
içeren dengeli diyet, belirtileri hafifletebileceği için
önerilmektedir.
Egzersiz ve vitaminler de çoğu kez
önerilmektedir.
PMS' nin ilaçla tedavisinde;
ödemi gidermek için diuretikler verilebilir.
Bir aldesteron inhibitörü olan spironalacton
(Aldactone), aşırı aldesteron salgılanmasına bağlı
ödemin tedavisinde kullanılır.
BENİGN JİNEKOLOJİK
DEĞİŞİMLER
Prof.Dr.Lale Taşkın
BENİNGN JİNEKOLOJİK DEĞİŞİMLER
•
•
•
•
En sık görülen beningn jinekolojik değişimler
over kistleri (Polikistik over),
uterusun myomları ve
endometriozistir.
Polikistik Over ( Stein Leventhal Sendromu)
• Açıklanamayan kronik hiperandrojenik
anovulasyon olarak tanımlanmaktadır.
( 1990 NIH)
• Üreme çağındaki kadınların % 4-6’sında
görülür.
• Bilateraldir.( overler 2-3 misli büyümüştür)
• Çok sayıda kistik folliküller vardır.
Polikistik Over
Polikistik Over
Polikistik Over ( Stein Leventhal
Sendromu)
Semptomlar
• Pubertal dönemden başlayan anovulasyonlu oligo-amenore
tipi menstrual düzensizlikler.
• Hirsutismus
• Obesite -artmış bel kalça oranı
• Asemptomatik
Polikistik Over ( Stein Leventhal Sendromu)
Nedeni:
• Kesin belli değildir.
• Genetik ve çevresel faktörler birlikte etki
edebilir.
İnsulin rezistansı( Androjen sentezini artırır).
Polikistik Over ( Stein Leventhal Sendromu)
LH artar
İnsülin rezistansı
Overlerden
androjen sentezini
artırır.
SHBG(sex hormone binding globulin) azalır
Serbest Androjenler artar
Polikistik Over
Polikistik Over ( Stein Leventhal Sendromu)
Tedavi:
Yaşam tarzı değişiklikleri
• Kilo verme( kilonun %10’u)
• Egzersiz
• Diyet( lifli ve az yağlı)
• Stresten uzak durma
• Sigarayı bırakma
Polikistik Over ( Stein Leventhal Sendromu)
Tedavi
İlaç Tedavisi
• Oral Kontraseptifler- (çocuk istemi olmayanlarda - Amenore
tedavisi)
• İnsülin duyarlılığını artırıcı ajanlar
Çocuk istemi olanlarda
• Ovülasyon indüksiyonu
•
Wedge rezeksiyonu( ovulasyon başlar)
•
Klomifen sitrat ve Gonadotropinler ( FSH ve LH artar)
ENDOMETRİOZİS
• Fonksiyonel endometrium tabakasının uterin
kavite dışına lokalizasyonudur.
• Doku lokalize olduğu alanda fonksiyonunu devam
ettirir.
• Endometriozisli kadınların birinci derece
akrabalarında daha çok görülür.
• Hastalık genellikle menopozla birlikte geriler.
ENDOMETRİOZİS
İnsidans: En sık görülen bening jinekolojik
hastalıktır.
• Kesin insidansı bilinmemekle birlikte
kadınların %10’unda görülür.
• İnfertil vakaların %25-50 sinde endometriozis
tanısı vardır.
• Özellikle üreme çağında olup gebe
kalamayanlarda daha sık rastlanır.
•
Endometriozis
ENDOMETRİOZİS
Problem?
• Ektopik endometrial doku menstrüal siklusun
hormonal uyarılarına cevap verdiğinden, bulunduğu
alanda kanama meydana gelir.
• Overlerde kanama çikolata kistine neden olur.
• Endometrial lezyonlar uterusta, adnekslerde, barsak
ve omentumda adhezyonlara neden olabilir.
• Endometriozis fertilizasyonu etkiler.
ENDOMETRİOZİS
Nasıl gelişir?
• Mentrüasyonun geriye
doğru akması-overlere ve
pelvik organlara
• Lenfatik ve vaskuler yolla
taşınma-nazal mukoza,
akc, extr, beyin
•
aile hikayesi-lokal
hücresel immünite bozk.
• Cerrahi implantasyon- skar
dokusu üzerine
• Embriyolojik taşınma (
embriyolojik gelişim
sırasında peritonial
endotelyal hücrelerin yer
değiştirmesi)
ENDOMETRİOZİS
Sık Görülen Semptomları
• Sekonder Dismenore
• Dispareni- yapışıklığa bağlı
• Menoraji- overlerde
fonksiyon bozukluğuna bağlı
• İnfertilite
• Rektal ağrı
• Defekasyonda ağrı
Az Görülen Semptomları
• Poliüri ve dizüri
• Siklus dönemi hematüri
• Siklusta rektal kanama
• Barsak obstrüksiyonu
• Siklusta hemoptizi
ENDOMETRİOZİS
ve İNFERTİLİTE
• İnfertil kadınların %25-50
inde çeşitli derecelerde
endometriozis
tanımlanmaktadır.
• Ciddi hastalıklarda pelvik
organların yapısı
bozulabilir.
• Tubal hasar
endometriozise bağlı
gelişen yapışık
sonucu gelişir.
ENDOMETRİOZİS
Tedavide amaç:
• Semptomları hafifletmek
• Hastalığı sınırlamak
• Fertiliteyi sağlamak ( kadın istiyorsa)
Tedavi başarısı:
• Hastalığın yayılımına
• Semptomların şiddetine
• Kadının yaşına
• Kadının gelecekte gebeliği isteme durumuna
• Kadının isteğine göre değişir.
ENDOMETRİOZİS
Tedavi
• İlaç tedavisi
– OKS- endometriyal atrofi sonucu endm. Odakları
kurur.
– GnRH antagonisti-overyal baskılanma
– Danazol ve testesteron- overyal baskılanma
• Cerrahi ( elektrokoter ya da lazerle yakma)
• Gebelik
UTERUSUN SELİM HASTALIKLARI
MYOMLAR
• Myomlar pelvisin en sık görülen iyi huylu
tümörleridir. 35 yaş üzerinde her dört kadından
birinde görüldüğü bildirilmektedir.
• Daha çok uterusun myometriyum tabakasından
köken alır.
• Küçük ya da büyük çaplı, tekli Ya da çoğul olarak
lokalize olurlar
Gelişimlerini estrojenin stimüle ettiğine
inanılmaktadır.
UTERUSUN SELİM HASTALIKLARI
MYOMLAR
• Myomların %90’ı korpusa, % 10 servikse
yerleşmektedir.
• Korpusa yerleşen myomlar uterus tabakalarıyla
ilişkilerine göre 4 grupta ele alınır.
1.Submüköz
2.İntramural
3.Subseröz
4.İntraligamenter
Semptomları
MYOMLAR
• Tümörün boyutları arttığında baskı belirtileri: sık idrar,
konstipasyon, abdominal ağrı ve dispareni
• İnfertilite ve düşükler
• Vajinal kanama ( Menoraji+ metroraji)
Kanamanın Nedenleri
• Endometrium kavitenin büyümesi ve kanama yüzeyinin
artması
• Uterusun damarlaşmasının artması ve konjesyon
• Endometrial hiperplazi
• Myomun uterus kontraksiyonlarını engellemesi, damar
ağızlarının kapanmaması
• Submüköz myomların endometriumda ülserlere neden
olması
Tedavi şekli:
Myomun büyüklüğüne, lokalizasyonuna, kadının yaşına göre
değişir.
Menopoza yakın asemptomatik kadınlarda 3-6 ayda bir
büyüme ve komplikasyonlar izlenir. Menopozda myomda
gerileme yoksa malignensi yönünden değerlendirilir.
• Genç kadınlarda infertilite ve spontan düşüklere neden
oluyorsa myomektomi
• Myomektomi, histerektomi ya da küçültmek için estrojeni
baskılayıcı GnRh antogonistleri uygulanabilir..
• Teşekkür ederim..