Slayt 1 - Kamu-Özel Ortaklığı Derneği

SAĞLIKTA KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI KONFERANSI
5-6 Aralık 2007 – Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE
MİMARİ TASARIMLAR
Necdet Kırhan YAZICI
Yük. Müh. Mim.
SAĞLIKTA KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI KONFERANSI
5-6 Aralık 2007 – Bilkent Otel, Ankara
İhtiyaç programı
3p programına göre yapılcak kampüs ihtiyaçları
Farklı ihtisas hastahaneleri toplam yatak sayısı 2500 yatak
Yaklaşık 5000 personel
Yaklaşık günde25. ayaktan hasta muayenesi
Yılda 150.000 yatan hasta
Yılda75.000 amaliyat
Günlük 50.000 bin ziyaret
Günlük 20.000 otomobil sirkilasyonu
içerisinde otel alışveriş lojistik destek birimlerinin bulunduğu Yaklaşık 500.000m2
inşaat alanı ihtiva eden bir yapı söz konusu
3P PROJELERİNDE MİMARİ TASARIMLAR
 3P programlarında sağlık hizmetlerine mekan olacak mimari tasarımların,
bugünün Türkiye’sinin sağlık konusundaki beklentilerini ve
gelecekteki ileri düzeydeki beklentilerini karşılayacak,
aynı zamanda Dünyadaki benzer en iyi örneklerle kıyaslayacak
temel hedefler neler olabilir?
Hedefler söz konusu olduğunda üç temel ilkeden yola çıkılabiliriz:
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE TEMEL TASARIM İLKELERİ
İNSANCILLIK
ESNEKLİK
TASARIM
KALİTESİ
SAĞLAMLIK
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Günümüzün inşaat teknikleri, kullanım alışkanlıkları ve geçmiş deneyimler göz
önüne alınırsa; orta ölçekli bir sağlık yapısının yaklaşık yaşam süresi 40 yıldır.
 Ancak aynı binanın barındırdığı işlevlerin ve yapı programının, özellikle klinik
uygulamaların ve teknolojilerin gelişme hızına dayanarak, ortalama 15 yıl ömrü
olduğu söylenebilir.
 Bu kaçınılmaz dengesizliğin çözümü; ESNEKLİK ilkesini yansıtan mimari
tasarımlar ve planlamalar ile sağlanabilir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE TEMEL TASARIM İLKELERİ
 İNSANCILLIK
mimari mekanların iyi düzenlenmesi ışık, renk, doku ve
seslerin, sanatın hassas bir biçimde kullanılması hasta stresini azaltan ve
personel ve hasta moralini yükselten tedavi potansiyellerini harekete geçiren bir
ortam hazırlar.
Tasarım ile işlevselliği,
doğayı bütünleştirerek hümanist
yaklaşımları arttırır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE TEMEL TASARIM İLKELERİ
 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK; atık su, geri dönüşüm,karbon salınımların azaltılması,
enerji tüketiminin kısılması ve su tasarrufu, ekonomik ve çevresel sorunların
performans ve maliyet açılarından sonuçlarını ve mevcut ve gelecek değişimleri
etraflıca anlamayı gerektiren, uzun ömürlü bir süreçtir.
 bir hastanenin kullanım döngüsünde değişim kaçınılmazdır. Tüm kompleksteki
enerji ve kaynak tüketimini azaltmak üzere mümkün olan her yerde
sürdürülebilir ilkeler uygulanmalıdır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Hızlı Hareket: Hekim sayısı azdır, bir hekim günde 80 hastaya bakmak zorunda
kalabilmektedir ve bu düzelmesi zaman alacak bir durumdur. Yüksek kalifiye
klinik profesyonellerin mevcut veya planlanan sınırlı sayıları ele alınırsa, her
büyük hastanede çabuk ve elverişli hareket imkanı tanıyan bir planlama ve
mekan modeli gerekmektedir. Bu hem hekime hem de hastaya daha elverişli
imkan sunabilir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Kolay Yön Bulma: Bu ilke sadece hastaların değil, hastaneyi kullanan personel
ve genel ziyaretçilerin de yön bulmalarının basit ve doğrudan olmasını gerektirir.
Unutmamalıyız ki bu, pek çok insanın hastaneye ilk ziyaretleri olacaktır ve bu
deneyimlerinin hâlihazır streslerini arttırmaması gerekmektedir. Kolayca zaman
ve iş kayıpları önlenebilir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Gün Işığı: Hastaların sağlıklarına kavuşmalarında moral durumları çok
önemlidir.
Güneş
ışığı
moral
verir,
günün
zamansal
dönüşümlerinin
hissedilmesini sağlar. Bu nedenle tedavi edici bir mekânda hissedilmesi
önemlidir. Özellikle hasta yatak odalarında doğu ve güney güneşi ışığı ile
kontrollü bir bağlantı kurulmalıdır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Manzara: Hastaların sağlıklarına kavuşmalarında moral durumlarını iyileştiren
faktörlerden biri de manzaradır. Manzarayı meydana getiren doğa parçası
günlük atmosferik ve mevsimsel değişimleri ve bu dönüşümlerin farklı ışığını ve
hareketlerini yansıtır. Tasarımda manzara bağlantısını sağlayacak şeffaf
yüzeyler planlanabilmesi olumludur. Özellikle hasta yatak odaları, makul keyif
verici manzaralarla desteklenmelidir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Mesafeler: Binalar, kompakt yatay mesafeler ile düşey nitelikler arasında iyi bir
denge oluşturmak zorundadır. Büyük sağlık kampüslerinde, görece düşey bir
yaklaşım aranabilir. Bu düşey tasarım modeli, önemli klinik hedeflere giden
temiz ve direkt koridorlar ile yeterli ve son teknoloji ürünü asansörler tarafından
desteklenebilir. Bu yaklaşım, yatay ve düşey ulaşımda tutarlı ulaşılabilir bir
mesafe olmalıdır. Dakikada 68 metre ölçüm amaçlanabilir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Bağlantılar: Daha büyük bir sağlık kampüsünün parçaları olarak hastane
binaları, araştırma laboratuarı, otel, otoparklar ve eğitim tesisleri gibi diğer
işlevlerle ilişkilendirilmelidir. Bu bağlantılar kötü havalarda trafiğin akışını
sağlayacak ve hareket kabiliyeti yetersiz insanlara yardımcı olacaktır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Araç Parkları: Araç parkları esas olarak yeraltında ya da yapıların
bodrumlarında çözülecek, böylece arazinin genişliği ve keyifli peyzajına yer
açacaktır. Bu prensip araç yolcularını varacakları yere yakınlaştıracak ve
iyileşmeye vesile olan binalardan manzaralar sağlayacaktır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Yapılarda İnsan Ölçeği: Hastanelerin büyük ölçekleri nedeniyle, güzel ve
insani
ölçekte
algılanabilecek
bir
binalar
kompozisyonu
olarak
tasarlanmalıdırlar. Böylelikle insanlar yaklaşırken; yapının ölçeği, zeminin
kalitesi ve açık alanların ve yapıların genel etkisi saygılı ve kaliteli olmalı,
insanlara yapılara varış ve buluşma duygusu yaratmalıdır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Farklı İhtisaslar: Tahsis edilen her bir bölümün farklı bir ihtisas hastanesini
desteklemesi, belli görevlere uygun alt mesajlar yollayan farklı özel karakterler
oluşturma imkanını tanır. Örneğin Kadın Doğum Hastanesi daha domestik
olurken Çocuk Hastanesi daha eğlenceli olabilir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Modüler Yaklaşım: Ölçeklendirilebilir, uzun ömürlü ve esnek yapıları kapsayan,
tasarıma ve inşaata karşı modüler bir yaklaşım büyük ölçekli bir 3P programı
için esastır. Modüler yaklaşımın getireceği esneklik ve buna bağlı değişkenlik,
ilerleyen zaman içerisinde oluşacak beklentilere uyum sağlanması açısından
kolay çözümler sağlaması yanında, ölçeklenebilir-esnek-uzun ömürlü bir
kullanım sağlar.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Belirleyici Sirkülasyon: Modüler bir yaklaşımın sonuçlarından sayılabilecek bir
tasarım faktörü olarak kalıcı esas dolaşım ve bina sistemi alanlarının netleşmesi
yapıda
belirleyici olur. Bu faktör tasarımda, klinik uygulamalar değiştiğinde
buna bağlı diğer alanları düzenlemenin daha kolay ve ucuz olmasını sağlar.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Tekil Fonksiyonel Hacimler: Hasta yatak odaları, muayene odaları ve
operasyon odaları gibi tekil mekanların gelecekte nasıl olacağını tahmin
edebiliriz, ancak kesin olarak belirleyemeyiz. Bu durumda bu mekânlar yüksek
uyumluluğa göre boyutlandırılmalıdır ve sonuç olarak boyutlandırma minimum
standartlardan daha büyük olacaktır. Bu, inşaat sırasında maliyetlere artış
olarak yansıyacaktır ama binanın uzun ömrü boyunca yararlı bir tasarruf
sağlayacaktır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 İşlevsellik: Hasta bakımı, personel için kolay olmalı. Çalışanlar, uygulama
metotlarının en pratiklerini kullanma imkanına sahip olmalı. Çevre, tesisteki tüm
kullanımlar için işlevsel olmalı. Unutulmamalı ki, bu işlevsel fikir net olmalı ve
her yerde uygulanmalı.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Acil Servisler: Hastane yapılarının ameliyathaneleri, müdahale odaları,
özellikle acil bölümleri ve diğer yoğun operasyon alanları; gerek kompakt bir
yapıya, gerekse ulaşım kolaylığına sahip olmalı.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Yapısal Açıklıklar: Binalardaki yapısal açıklıklar planlanırken, yukarıdaki ilkeler
doğrultusunda,
ideal
olarak
T&T
her
iki
yönde
10
metre
arasında
tasarlanmalıdır. Bu açıklık, poliklinik ve hasta yatak katları için 9.15 -9.50
metreye kadar düşebilir. İdeal kat yükseklikleri (zeminden zemine) ise T&T
alanları ve poliklinikler için 5,5 metre, yatak katları için ise 4,5 metredir.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Girişler: Acil servis girişi dışındaki
genel girişler, poliklinik girişi tarafından
alınmalı ve teşhis-tedavi alanları kampüsün ‘içinde’ yer alıyor olmalı.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Poliklinikler ve Görüntüleme Alanları: Bölümlerin planlanmasında; acil servis,
poliklinikler ve görüntüleme alanlarının aynı katta olmalarına dikkat edilmelidir.
Bu durum personel ve hastaların kolay yer değiştirmesini sağladığı gibi ekipman
kullanımından maksimum
kalite elde edilmesini sağlar. Aksine bu alanları
dağıtmak kaliteyi düşürebilir. Herşeye rağmen bu söz konusu alanları yapışık
olacağı anlamına da gelmez.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Hasta Yatak Katları: Özellikle büyük ölçekli PPP programlarında; yatan hasta
odaları yüksek kulelerde düşünmek mümkündür. Bu durumda yatak katlarının
tesis içerisindeki en ideal konumları, polikliniklerin hemen üstüdür.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Kampüs Hastane Grupları: Esas zorluk, çok sayıda büyük binayı nasıl bir
araya toplayıp hem her bölümde hem de tüm kampüste iyi işleyen bir tasarımı
ortaya getirmektir. Kampusü belirleyen farklı ihtisas bölümleri bir arada
düşünülmektense, gruplamalar yapmak daha doğrudur. Bunun anlamı dört
bölümün (genel, kardiyoloji, kadın doğum ve çocuk) aralarında
daha fazla
‘yüksek etkileşim’e tabi olduğudur. Bu dördüyle ilişkili olan diğer iki bölüm
(onkoloji ve nöroloji) daha kendi başlarına olma eğiliminde, ancak sözü edilen
‘dörtlü’ ile önemli kaynakları paylaşmaktadırlar.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE ALT TASARIM İLKELERİ
 Rehabilitasyon Bölümü: Son olarak bu bölüm oldukça farklı bir şekilde
çalışmaktadır. Ameliyathane ve acil servis yoktur ve ayrıca hasta ve
personellerin durumu farklıdır. Bu nedenle bu bölüm ‘kendi başına’; diğerlerine
yakın ama bağlantısız olarak düşünülebilir. Bu bölüm klinik laboratuar, malzeme
birimi gibi ortak kaynaklardan faydalanır ama detaylı bir klinik bakış açısıyla
ayrıdır. Bu planlama kararı, kalan diğer bölümler arasındaki mesafeleri azaltır.
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara
3P PROJELERİNDE TASARIM İLKELERİ
 Sonuç olarak,
PPP’nin açılışında göstermek istediği değişimler şunlardır:
 Tedavi görmek hastalar için kolaylaşmalıdır
 Personel uygulama şekillerinden en pratik olanlarını kullanabilmelidir
 Tesisin tüm kullanıcıları için tasarım işlevsel olabilmelidir
 Modüler fikir açık olacak ve başka yerlerde de kullanılabilecektir(ilavaler
gibi)
 Görüntü ve çevredeki değişimler, bu yeni hastane neslini kullanan herkesin
davranışlarına pozitif etki edebilmelidir.
 Hastaneye ilk gelen biri için bile yön bulma net ve basit olabilmelidir.
TEŞEKKÜRLER
NKY, Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı Konferansı, 5-6 Aralık 2007 - Bilkent Otel, Ankara