PowerPoint Sunusu - Önce Okul Öncesi

OKUL ÖNCESİ
ÇOCUKLARIN
BESLENMESİ
OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ
Bu dönem 1-5 yaş arası çocukları kapsamaktadır.
Bu yaş grubunun beslenmesinde en önemli husus,
çocuğun iyi bir yemek yeme alışkanlığı kazanmış
olmasıdır.
Çocuklukta edinilen beslenme alışkanlıklarının
yetişkinlik dönemindeki beslenme düzeni üzerinde
önemli bir etkisi vardır.
Bu dönemde çocuğun büyüme ve gelişmesi
izlenmelidir.
Çocuk 3-4 ayda bir tartılıp, boyunun ölçülmesi gerekir.
BU DÖNEMDE ÇOCUĞUN BESİN ÖGELERİ İHTİYACI:
ENERJİ:Çocuklar yaş grubu ne olursa olsun devamlı
bir büyüme ve gelişme sürecindedirler.
Günlük enerji ihtiyacı 80-90kal/kg/gün’ dür.
PROTEİN:Büyüme çağında protein gereksinimi de
yüksektir.Bu yaş grubunun günlük protein ihtiyacı
1-2gr/kg/gün olup toplam protein miktarının
%50 si hayvansal kaynaklı olmalıdır.
KARBONHİDRAT:Yetişkinlere ve okul çocuklarına
kıyasla okul öncesi çocukların beslenmesinde
karbonhidratlardan şeker, günlük enerjinin çoğunu
sağlamaktadır.Günlük enerjinin %50-60 ‘ı değişik
türdeki karbonhidratlardan karşılanmalıdır.
YAĞ:Yağlar enerji sağlamaları yanında yağda
eriyen vitaminlerin kullanılmasında, sinir sisteminin
çalışmasında önemli görevleri vardır. Bu nedenle
günlük enerjinin %30 nun yağlardan gelmesi sağlıklı
bir beslenme için gereklidir.
Vitaminler ve Mineraller: Okul öncesi çocukların
günlük besinleri üç ana öğünde verilmeli ve bu
öğünlere meyve ve taze meyve suları eklenmelidir.
Büyüme ve gelişmesi normal olan çocuklara
ilk yaştan itibaren dişleri korumak için flor tuzları
ve kış aylarında D vitamini ilave edilmelidir.
Ancak demir eksikliğinin çok yaygın
olduğu sosyo-ekonomik düzeyi düşük ailelerin
çocuklarına demir preparatları verilmelidir.
ÇOCUĞA VERİLECEK BESİNLER, MİKTARLARI VE
BESLEYİCİ DEĞERLERİ
Besin Grupları
1-5 Yaş Grubu
1.Et, yumurta
1 köfte kadar
kurubaklagiller et/1 adet yumurta
2/3 porsiyon
k.baklagil
2.Süt ve süt
ürünleri
2-2.5 su bardağı
2/3-1 kibrit kutusu
peynir
Besleyici Değerleri
Protein,B vitaminleri
ve kan yapıcı
minerallerden
zengindirler ve
enerji verirler.
Kalsiyumdan
zengindir.
B vitaminleri
A vitamini ve
iyi kaliteli
protein sağlar.
Besin Grupları
3.Sebze ve meyve
1-5 Yaş Grubu
1/2 porsiyon
2/3 porsiyon
4.Tahıllar, ekmek 1-2 Orta dilim,
2/3-1 Porsiyon
5.Yağlar ve
Şekerler
Besleyici Değerleri
C vit., A vit. ve
B vitaminlerince
zengindir.
Enerji verirler.
Protein ve B
vitaminleri
sağlarlar.
1.5-2 yemek
Enerji verirler.
kaşığı yağ,
5 yemek kaşığı şeker
İLK OKUL ÇOCUKLARININ
BESLENMESİ
ÖNEMİ:
*Okul çağı; 6-11 yaş grubundaki
çocukları kapsar.
*Bu çağ büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, yaşam boyu
sürebilecek davranışların büyük ölçüde kazanıldığı bir
dönemdir.
*En hızlı büyüme kızlarda 10-12 yaşta,
erkeklerde ise 11-14 yaşında başlar.
*Vücut ağırlığındaki artış yaklaşık 20 yaşına kadar devam eder.
*Boy uzunluğunda artış ise kızlarda 17 yaştan sonra genellikle
durur, erkeklerde yavaş da olsa devam eder.
Büyüme süreci önemli miktarda enerji ve yeni dokuların
yapımı için daha fazla miktarda protein, vitamin ve
mineralleri gerektirir.
Tüm enerji ve besin ögelerinin yeterli ve dengeli
karşılanabilmesi için 6-11 yaş grubu çocukların tüketmeleri
gereken besinlerin iyi kaliteli ve yeterli miktarlarda
olması önemlidir.
BU DÖNEM ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN BESLENME
ALIŞKANLIKLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR:
*Çocuklar için sabah kahvaltısının önemi büyüktür.
*Tüm gün öğrenim yapan okullarda çocuklar, öğle yemeğini
ya okulda ya da evden getirdikleri besinlerle yemektedirler.
Bu konuda gerek okul yöneticileri gerekse aile eğitilmelidir.
*Okul çocuklarının beslenme alışkanlıkları diş sağlığını
etkilemektedir.
*Okul kantinlerinin de bu konularda eğitilmeleri ve sık sık
denetlemelerinin yapılması gerekir.
*Ayrıca çocukların beslenme konularında eğitilmeleri
ve bilinçlendirilmeleri gerekir.
*Küçük yaştan itibaren kazanılan yanlış beslenme
alışkanlıkları, yetersiz ve dengesiz beslenme sorunlarının
artmasına neden olmaktadır.
*Bu konuda çocuklara, ailelere ve öğretmenlere
eğitim verilmelidir.
*Çocuğun yaşına ve cinsiyetine göre yeterli ve dengeli
beslenmesinin en önemli göstergesi, çocukların ağırlık
ve boy ölçümlerinin yapılmasıdır.
Okul Çağı Çocukları İçin Önerilen Günlük
Enerji ve Besin Öğeleri:
Besin Öğesi
Enerji(kal/kg)
Protein (gr/kg)
Vit.A (mcg RE)
VitD (IU)
Tiamin(mg)
Riboflavin(mg)
Niasin (mg)
Vit C (mg)
Ca (mg)
Demir(mg)
4-6 Yaş
90
1.2
500
400
0.9
1.1
12
45
800
10
7-10 Yaş
70
1.0
700
400
1.0
1.2
13
45
800
10
11-14 Yaş
47-55
1.0
1000-800
400
1.1-1.3
1.3-1.5
15-17
50
1200
12-15
BESİN GRUPLARINA GÖRE GÜNLÜK
YENİLMESİ GEREKEN YİYECEKLER
BESİN GRUPLARI
1. GRUP:Süt, yoğurt, peynir
MİKTARLARI
2 Su bardağı
2. GRUP: Et, balık,tavuk,
yumurta,
kurubaklagiller, fındık
fıstık, ceviz....vb.
2 Porsiyon
3. GRUP:Sebzeler ve meyveler
3 Porsiyon
4. GRUP: Ekmek ve tahıllar
3-5 Porsiyon
Bu dönem çocuklara yapılacak
ÖNERİLER:
GÜNDE İKİ SU BARDAĞI SÜT İÇİNİZ
HER GÜN DÜZENLİ KAHVALTI YAPINIZ.
GÜNDE EN AZ ÜÇ ÖĞÜN YEMEK YİYİNİZ.
ÖĞÜN ATLAMAYINIZ.
ÖĞÜN ARALARINDA ŞEKERLİ BESİNLERİ
TÜKETMEYİNİZ.
AÇIKTA SATILAN BESİNLERİ SATIN ALMAYINIZ.
YEMEKLERDEN ÖNCE ELLERİNİZİ MUTLAKA YIKAYINIZ
ÇİĞ SEBZE VE MEYVELERİ BOL SU İLE
YIKADIKTAN SONRA YİYİNİZ.
AĞIRLIĞINIZIN BOYUNUZA UYGUN OLMASINA
DİKKAT EDİNİZ.
SAĞLIKLI OLMAK İÇİN SPOR YAPINIZ.
ADÖLESAN
(ERGENLİK)
DÖNEMİNDE
BESLENME
ERGENLİK;
FİZİKSEL, BİYOKİMYASAL, RUHSAL VE
SOSYAL YÖNDEN HIZLI BÜYÜME, GELİŞME VE
OLGUNLAŞMA SÜREÇLERİYLE YETİŞKİNLİĞE
GEÇİŞ DÖNEMİDİR.
ERGENLİK ÇAĞI 12-18 YAŞ GRUBUNU İÇERİR.
ERGENLİK ÇAĞI;
KIZLARDA 10-12,
ERKEKLERDE İSE 11-14 YAŞLARI
ARASINDA BAŞLADIĞI KABUL EDİLMEKTEDİR.
ADÖLESAN ÇAĞINDA BESLENMENİN ÖNEMİ
ERGENLİK DÖNEMİNDE;
BÜYÜME HIZLIDIR.
ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİNE OLAN
İHTİYAÇ ARTMAKTADIR.
BU DÖNEMDE ARTAN BESİN İHTİYAÇLARININ
KARŞILANMASINDA YAŞANAN SORUNLAR:
•
YAŞAM BİÇİMİ
•
HATALI BESLENME ALIŞKANLIKLARI
•
BÜYÜME-GELİŞME VE BESLENME
KONULARINDA BİLİNÇSİZLİK
ERGENİN ;
YETERLİ, DENGELİ VE SAĞLIKLI BESLENMESİ,
BÜYÜME VE GELİŞMESİ,
SAĞLIKLI HAYAT SÜRDÜRMESİ İÇİN
İYİ BESLENME ALIŞKANLIKLARI KAZANDIRILMASINDA
AİLEYE,
OKULA,
TOPLUMA VE
DİĞER KURUMLARA
ÖNEMLİ GÖREVLER DÜŞMEKTEDİR.
ERGENLİK ÇAĞINDA GÖZLENEN DEĞİŞİKLİKLER:
• VÜCUT ŞEKLİNDE CİNSİYET HORMONLARINA
BAĞLI DEĞİŞİKLİKLER GÖRÜLÜR.
(BUNLAR: YAĞ DOKUSUNDA, KAS VE KEMİK YAPISINDA )
HIZLI BÜYÜMEYE EK OLARAK ERGENİN SPORLA UĞRAŞMASI
ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİ İHTİYACINI ARTTIRIR.
BU DÖNEMDE KIZLARDA;
VÜCUT BİÇİMİNE ÖNEM VERME, ŞİŞMANLIK VE ZAYIFLIK
KONUSUNDA YANLIŞ BİLGİLERİN VE
UYGULAMALARIN OLMASI, YANLIŞ BESLENME
ALIŞKANLIKLARI KAZANMALARINA ,YETERSİZ VE DENGESİZ
BESLENMELERİNE NEDEN OLABİLİR.
Depresyondayım,
unutuldum L
2. PSİKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER
ÇOCUK AİLE İLE BAĞLILIĞINI YİTİREBİLİR
ETRAFINI UMURSAMAYABİLİR
BÖYLECE ÇOĞU ZAMANINI (YEMEK )
ARKADAŞLARIYLA DIŞARDA GEÇİREBİLİR.
•ABUR-CUBUR YİYECEKLERİN
(ÇİKOLATA, CİPS, KOLA,........ GİBİ)
ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİLMESİ,
•ÖZELLİKLE AYAK ÜSTÜ BESLENME
(FAST-FOOD)AŞIRI ŞEKERLİ VE
YAĞLI YİYECEKLERİN SIK
TÜKETİLMESİ YETERSİZ, DENGESİZ
VE SAĞLIKSIZ BESLENMEYE NEDEN
OLMAKTADIR.
3. GENÇLERDE;
•
YETERSİZ BESLENME SONUCU ARTAN ENERJİ VE
BESİN ÖĞELERİNİN KARŞILANMAMASI,
•
SAĞLIK KURALLARINA UYULMAMASI
SONUCU BARSAK PARAZİTLERİNİN OLUŞMASI,
•
YİYECEKLERLE C VİTAMİNİN YETERSİZ
ALINMASI,
•
ÖZELLİKLE KIZLARDA MENSTRÜASYON
KANSIZLIĞA NEDEN OMAKTADIR.
4. DİŞ ÇÜRÜKLERİ GENÇLERDE GÖRÜLEN ÖNEMLİ
SAĞLIK SORUNLARINDAN BİRİDİR.
AŞIRI ŞEKER-ŞEKERLİ YİYECEK TÜKETİMİ
YETERSİZ BESLENME
DİŞ BAKIMI VE TEMİZLİĞİNİN YETERSİZLİĞİ
ADÖLESANIN BESLENME ÖZELLİKLERİ:
• GENCİN YAŞ, BOY VE KİLOSUNA GÖRE
BESLENMESİ DÜZENLENMELİDİR.
• GÜNDE EN AZ ÜÇ ÖĞÜN YEMEK YEMELERİ
GEREKMEKTEDİR. KESİNLİKLE ÖĞÜN
ATLANMAMALIDIR.
• FAST-FOOD TÜRÜ YİYECEKLER ;
A, C VİTAMİNLERİ,
KALSİYUM, POSA TÜKETİMİ YÖNÜNDEN
YETERSİZDİR,
YAĞ VE TUZ TÜKETİMİ İSE YÜKSEKTİR.
• FAST-FOOD TÜRÜ YİYECEKLERE YOĞURT,
MEYVE VE/VEYA SALATA EKLENMESİ
ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİLMELİDİR.
• BU DÖNEMDE BESLENME EĞİTİMİ ÇOK ÖNEMLİDİR.
ÖZELLİKLE GENÇLERE ÇOCUK BESLENMESİ,
ANNE BESLENMESİ,
BESİNLERİN BESİN DEĞERLERİ VE
BİREYLERİN BESİN GEREKSİNİMLERİ
EKONOMİK BESLENME
KONULARINDA EĞİTİMLER VERİLMELİDİR.
Adölesanın besin gereksinimini karşılayabilmesi için:
SABAH: 1 Su Bardağı Süt
1 adet yumurta veya 1 Kibrit Kutusu Peynir
2 Yemek Kaşığı Pekmez/ Reçel/Bal
1 Adet Domates-Portakal
2-4 Dilim Ekmek
ÖĞLE:
1 Porsiyon Etli Sebze Yemeği
1 Kase Çorba
1 Porsiyon Tatlı
2-4 Dilim Ekmek
1 Porsiyon Meyve
AKŞAM: 1 Porsiyon Etli Kurubaklagil Yemeği
1 Porsiyon Pilav
1 Kase Yoğurt
1 Porsiyon Salata
2-4 Dilim Ekmek