Acentelik Yasasi

Sayı :90
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
RESMî GAZETE
EK I
10 Eylül, 1993
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisinin 27 Ağustos, 1993 tarihli
birleşiminde kabul olunan "Acentelik Yasası", Anayasa'nın 94 (2) maddesi gereğice,
Kuzey Krbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmî Gazete'de
yayımlanmak suretiyle ilân olunur.
Sayı : 47/1993
ACENTELİK YASASI
ACENTELİK YASASI İÇ DÜZENİ
Madde1- Kısa İsim
BİRİNCİ KISIM
Genel Kurallar
Madde 2- Tefsir
Madde 3- Amaç
İKİNCİ KISIM
Acentelerin Denetimi, Yükümlülükleri, Hakları ve Yetkileri
Madde 4 - Acentelerin Denetlenmesi ve Uygulanacak Kurallar
Madde 5 - Acentelik Sözleşmesinin Şekli
Madde 6 - Acentelere Havale eidilen Ticari İşlemlerin Tamamlanması
Madde 7 - Acentenin Beyan Yapma Yetkisi
Madde 8 - Acenteliğin Tescili
Madde 9 - Müvekkilin Birden Fazla Gerçek Veya Tüzel Kişiye Acentelik
Verebileceği
Madde 10 - Yedek Parça Bulundurma ve Servis Zorunluluğu
Madde 11 - Acentelerin Yükümlülükleri
Madde 12 - Acentelerin Mal Alıkoyma Hakkı
Madde 13 - Acentelerin Tazminat Hakkı
Madde 14 - Müvekkilin Zorunluluğu
Madde 15 - İhbar Etme
Madde 16 - Acentenin ve Müvekkilin Acentelik İhdas Etmesinin Bakanlıkça
Yasaklanması
Madde 17 - Acenteliğin sona ermesi
Madde 18 - Acentelerin Dış Ticaret İşlemlerinde Uygulanacak Mevzuat
ÜÇÜNCÜ KISIM
Son Kurallar
Madde 19 - Yürütme Yetkisi
Madde 20- Yürürlüğe Giriş
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:
Kısa İsim
1. Bu Yasa, Acentelik Yasası olarak isimlendirilir.
BİRİNCİ KISIM
Genel Kurallar
Tefsir
Amaç
İkinci
Kısım
Acenteleri
n
denetlenm
esi ve
uygulanac
ak kurallar
2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:
"Acente", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde yabancı
mal ve hizmet ithali veya yerli mal ve hizmetlerin ihracı veya yerli mal
veya hizmetlerin iç piyasada satışı işini, bir veya birçok kişinin
mümessili olarak kendi ismi altında aracılık yapan ve sürekli olarak mal
ve hizmetlerin pazarlanması ve bakımı ile ilgili her türlü işlemi yapmayı
meslek edinen gerçek veya tüzel kişiler ile genel temsilci ve dağıtıcıları
anlatır.
"Bakanlık", Ticaret işleri ile görevli Bakanlığı anlatır. "Bakan", Ticaret
işleri ile görevli Bakanı anlatır.
"Devlet", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletini anlatır. "Müvekkil",
kendi hesabına acentelik yapılan gerçek veya tüzel kisileri anlatır.
3. Bu Yasanın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde acentelik
yetkisi olan gerçek veya tüzel kişilerin, hak ve yükümlülüklerini
düzenlemek, tüketicileiri korumak ve acente ile müvekkil ara- sındaki
ilişkileri düzenlemektir.
İKİNCİ KISIM
Acentelerin Denetimi Yükümlülükleri
Hakları ve Yetkileri
4. (l) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki acenteler, Bakanlık
tarafından hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir Tüzük
çerçevesinde denetlenir.
(2) Acenteliklere, bu Yasa kuralları uygıılanır.
Ancak bu Yasada kural bulunmayan durumlarda, Sözleşme Yasası
kuralları uygulanr.
Fasıl 149
21/1989
Acentelik
5. (1)
Acentelik sözleşmesinin yazılı olarak yapılması gerekir.
sözleşmesi
nin şekli
(2) Bakanlar Kurulu, Resmi Gazete'de yayımlayacağı bir tüzükle
yukarıdaki (1)'inci fırada belirtilen sözleşmenin şekli, kapsamı ve diğer
benzeri konularda, sözleşmenin içermesi gereken asgari kuralları
belirleyebilir.
(3) Acentelik sözleşmesinde kural bulunması halinde, acente müvekkill
namına sözleşme yapabilir:
Acentelere 6. Acenteler, kendilerine havale edilen ticari işlemlerin
havale
tamamlanmasının sağlanması için mümkün olan her çabayı
edilen
harcarlar.
ticari
işlemlerin
tamamlan
ması
Acenteleri
n beyan
yapma
yetkisi
7. ( 1 ) Acenteler, acenti bulundukları mal ve hizmetlerle ilgili her
türlü ihtar, ihbar ve protesto gibi hakkı koruyan beyanları yapmak
ve bunları korumak yetkisine sahiptirler.
(2) Acenteler müvekkilleri adına dava açabilecekleri gibi, kendilerine
karşı aynı sıfatla dava açılabilir.
Acenteliği
n tescili
8. (1) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde bir acentelik almış
olan gerçek veya tüzel kişiler, bu acenteliklerini Bakanlığa tescil
ettirmek zorundadırlar. Bu tescil, Bakanlık tarafından Resmî Gazete'de
yayımlanmak sureti ile ilân edilir.
(2) Acenteliğin tescili ile ilgili işlemler vse aranacak koşullar
acenteliğin tescili için alınacak harçlar ile tescil dolayısıyla verilecek
belge, Bakanlar Kurulunca hazırlanacak ve Resmî Gazete'de
yayımlanacak bir tüzükle belirlenir.
(3) Bakanlar Kurulu ülkenin menfaatleri açısından acentelik tesisinde
sınırlamalar getirebilir. Bu sınırlamalar Bakanlıkça hazırlanıp
Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir tüzükle belirlenir.
(4) Yukarıdaki (2)'nci fıkrada belirtilen harçların tutarı, 100.000.- TL
(Yüz Bin Türk Lirası)'ndan az ve 1.000.000 TL (Bir Milyon Türk
Lirası)'ndan fazla olmaz.
Ancak, Bakanlar Kurulu yıllık enflasyon oranını aşmamak koşuluyla bu
tutan Resmî Gazete'de yayımlayacağı bir kararla artırabilir.
Müvekkili
n birden
fazla
gerçek
veya tüzel
kişiye
acentelik
verebilece
ği 12/1983
46/1990
Yedek
parça
bulundur
ma ve
servis
zorunluluğ
u
9. (1) Müvekkil, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde bir veya birden
fazla gerçek veya tüzel kişiye acentelik verebilir.
(2) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde acenti olan veya olmayan mal
ve hizmetlerin, Dış Ticaret (Düzenleme ve Denetim) Yasası kuralları
çerçevesinde, ülkeye ithali ve ülke içinde pazarlanması serbesttir.
(3) İnsan sağlığını doğrudan etkileyen ve/veya kalite garantisi taşıyan
ve/veya, belli bir standardda kalite taşıması gereken her türlü ürünün
ithalatı, ancak acentesi vasıtası ile veya acentesinin yazılı onayı alınmak
koşuluyla yapılabilir.
10. (1) Bakanlar Kurulu Resmî Gaete'de yayımlayacağı bir Tüzükle,
acentelerin hangi mallarda hangi oran veya miktarda yedek parça
bulundurmakla yükümlü olduklarını ve bu acentelerin servisleri ile
ilgili vermek zorunda oldukları hizmetlerin koşullarını saptayabilir.
(2) Bakanlar Kurulu Resmî Gazete'de yayımlayacağı bir Tüzükle,
acentelerin malların garanti koşulları ile ilgili sorumluluklarını
saptayabilir.
Acenteleri
11. Acenteler, müvekkilleri hesabına saklamakta bulundukları emtia
n
yükümlülü veya eşyada meydana gelen hasardan, kusursuz olduğunu
kanıtlamadıkça, sorumludurlar.
kleri
Ancak malı satın alan kişinin tazminat hakkı saklıdır.
12. Bir acente, acentelik dolayısıyle doğmuş olan komisyonluk ve
benzeri alacaklarının kendisine ödenmemesi halinde; komisyon ve
benzeri alacakları ile masraf ve hizmetten kolayı kendisine ödenmesi
gereken para ödenene veya hesabına geçirilene kadar, müvekkiline ait
malları alıkoyma hakkına sahiptir.
Acenteleri
n tazminat 13. Bir acente, acentelik konusu ile ilgili olarak sürekli faaliyet gösterip,
kendi emeği ile iktisadi değer taşıyan bir müşteri grubu meydana
hakkı
getirdidi ve kendi kusuru dışında müvekkilinin acenteliği sona
erdirmesi durumunda yaptığı masraf, gösterdiği faaliyet ve kâr kaybı ile,
orantılı olarak bir tazminata hak kazanır.
14. Müvekkil; .
(1) Zamanında ilgili ticari eşyaya ilişkin gerekli bilgiyi içeren belgelen
acentenin emrine vermek; ve
(2} Acentelik sözleşmesinin icrası için gerekli bilgileri acenteye verme
ve özellikle ticari alış veriş hacminin acentenin normal olarak
beklediğinden hissedilir derecede daha düşük olacağını önceden tahmin
eder etmez durumu acenteye makûl bir süre içinde ihbar etmek
zorundadır.
İhbar etme 15. Müvekkil, acentenin, aracılık yaptığı bir ticari işlemi kabul
veya reddetmesi veya icra etmemesi halinde durumu makûl bir süre
içinde ihbar eder.
Acentenin 16. (1) Bakalık, bu Yasa Kurallarına aykırı hareket eden acentenin
ve
Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetindeki acentelik faaliyetleri ile yine bu
müvekklin Yasa kurallarına aykırı hareket eden milletvekkilin Kuzey Kıbrıs Türk
nitelik
Cumhuriyeti sınırları içinde acentelik ihdas etmelerini, bir emirname
ihdası
i1e yasaklayabilir. Böyle bir durumda, ilgili acenteliğin Bakanlık
etmesinin nezdindeki tescili sona ermiş sayılır.
Bakanlıkç (2) Yukandaki 2'inci fıkra uyarınca yapılacak yasaklama işlemi günlük
a
iki gazetede en az ikişer gün yayımlanmak suretiyle duyurulur.
yasaklanm (3) Bu Yasaya ve bu Yasa uyarınca çıkarılacak tüzük kurallarına aykırı
ası
hareket edenlerin, ithalatçı ve ihracatçı belgeleri Bakanlıkça üç yıla
kadar iptal edilelebilir ve/veya ithal ve ihraç işlemleri beş yıla kadar
durdurulabilir ve/veya koşullara bağlanabilir.
Acenteliği 17. Acentelik sözleşmesine göre sona eren acentelikler, günlük iki
n sona
gazetede en az ikişer gün Bakanlık tarafından yayımlanmak sure- tiyle
ermesi
duyurulur.
18. Acentelerin ithalat ve ihracat işlemlerinde, Dış Ticaret (Dü
zenleme ve Denetim) Yasası ve/veya bu Yasa uyarınca çıkarılan Tüzük ve/veya emirname kuralları uygulanır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Son Kurallar
Yürütme
yetkisi
19.
Bu Yasayı, Bakanlar Kurulu adına Ticaret işleri ile görevli
Bakanlık yürütür.
Yürülüğe
Giriş
20. Bu Yasa, Resmî Gazete'de yayımlandığı tarihten başlayarak
yürürlüğe girer.