5-ATMOSFERİN KATMANLARI Troposfer : Atmosferin en alt

5-ATMOSFERİN KATMANLARI
Troposfer : Atmosferin en alt bölümüdür. İçinde bizim de yaşadığımız bu
katman bütün atmosfer kütlesinin yaklaşık % 75'ini kapsar. Meteoroloji
olayları ve bütün bulutlar bu katmanda oluşur. Troposferde yükseldikçe hem
basınç, hem sıcaklık azalır. Bu katmanın üst kesimlerindeki sıcaklık -55 oC
dir. Birçok enlemde troposferin yüksekliği 8 km kadarken, ekvatorda 18 km’
yi bulur.
Uzaydan bakıldığında, dünyamızın yaydığı enerjinin dalga boyuyla, -18°C'
deki bir cisimden yayılan enerjinin dalga boyunun aynı olduğu görülür. Ne
var ki Dünya'da ortalama yüzey sıcaklığı 15°C'dir. Bu durum, ısının yer
yüzüyle atmosferin alt katmanları arasında tutulduğunu gösterir. Gerçekten de
Güneş'ten Dünya'ya gelen enerji, troposferde tutulur. Atmosfer olayları diye
adlandırdığımız rüzgar, yağmur, dolu, fırtına vb. olaylar hep bu en alt ve en
yoğun tabaka olur.
Stratosfer : Bu katmanda da yükseklik arttıkça hava giderek seyrekleşir.
Seyreltik havanın direnci düşüktür, bu nedenle stratosferin alt katmanları jet
uçuşları için idealdir. Buna karşılık daha üst katmanlarda motorların bir itme
kuvveti oluşturmasına yetecek ölçüde hava yoktur. Bu katmanda 28 km’nin
üstünde sıcaklık artar ve 50 km yükseltide 10 oC ye ulaşır. Ama yükseltiden
sonra tekrar düşmeye başlar.
Mezosfer : 50 km’nin üstündeki yükseltilerde başlayarak, deniz yüzeyinden
yaklaşık 80 km yüksekliğe kadar uzanan katmandır. Mezosfer kuşağı boyunca
sıcaklık hızla düşer, orta enlemlerde -80 oC kadar olur.
Termosfer (İyonosfer) : Mezosferin üstünde, sıcaklığın yükseltiyle birlikte
yeniden arttığı katmandır. Yaklaşık 80 km den, 500 km yüksekliğe kadar
15