Örgüt Türleri
advertisement
Örgüt Türleri Can, H. (1997). Organizasyon ve Yönetim. Örgütlerin Özellikleri 1. Açık bir sitem olarak ortak özellikleri a) Enerji alma b) Enerjiyi işleme c) Çıktı d) Döngüsel özellik e) Olumsuz Entropi f) Bilgi girdisi, olumsuz geri bildirim ve kodlama süreci g) Oturmuş durum ve dinamik denge h) Farklılaşma i) Eşsonuçluluk Örgütlerin Kendilerine Özgü Özellikleri Sistemlerde yer alan alt sistemler vardır. Bu sistemler veya alt sistemler örgütleri oluşturur. Örgütlerin, 1. Üretim ve üretim girdisini sağlayan destek yapıları yanında örgüte kalıcılık vermeye yönelik varlık koruma yapıları vardır. 2. Örgütler, ayrıntılarıyla belirlenmiş rol ilişkilerinden oluşur. Bu ilişkiler içerisinde işbölümü sonucunda roller işlevsel olarak belirlenmiştir. 3. Örgütlerde denetim ve yönetim işlevlerinin kullanılış biçimini yansıtan belirli bir otorite yapısı vardır. 4. Uyum sağlayıcı yapılar vardır. 5. Örgütlerde otorite yapısına destek veren sistem normlarını sağlamak için açık bir ideoloji belirlenmesine gidilir. Örgüt Tipleri • Sınıflandırma, kişilere dünyayı anlamada yardımcı olan bir süreçtir. • Sınıflandırma olamadan birey kargaşayla karşı karşıya kalabilir. • Sınıflama güç bir iştir. Örgütlerin Sınıflanması • • • • • • • Otorite yapısına göre örgütler Amaç ya da işlevlerine göre örgütler Kullanılan teknolojiye göre örgütler Denetim ve düzenlemeye dayanan örgüt tipleri Önemli Yapısal Özelliklerine Göre Örgütler Yönetsel İşlevlerine Göre Yapılan Sınıflandırmalar Diğer sınıflandırmalar Otorite yapısına göre örgütler… • Hiyerarşik örgütler • Demokratik örgütler Amaç ya da İşlevlerine Göre Örgütler • Politik örgütler • Birleştirici örgütler • Varlık koruyucu örgütler (Talcott Parsons) Katz ve Kahn.. • Üretim ya da ekonomi örgütleri • Varlık sürdürme örgütleri • Uyarlayıcı örgütler • Yönetsel ya da politik örgütler Amaç ya da İşlevlerine Göre Örgütler • Balu ve Scott.. • Karşılıklı yarar sağlayan örgütler (isyasal partiler, sendikalar, klüpler, meslek kuruluşları • İşletme örgütleri (Endüstriyel işletmeler, toptancı ve perakendeciler, banka ve sigortacı işletmeleri) • Hizmet örgütleri (Sosyal hizmet kurumları, hastaneler, okullar) • Kamu çıkarı örgütleri (Askeri örgütler, polis örgütleri, itfaiye ve vergi toplama kurumları) Amaç ya da İşlevlerine Göre Örgütler Bozkurt… 1. Üretim örgütleri 2. Toplumsal zümre, sınıf ya da kategori örgütleri 3. Düzenleyici ve koruyucu örgütler 4. Toplumsal değişmeyi hızlandırmaya ya da yönünü değiştirmeye yönelik örgütler Kullanılan Teknolojiye Göre Örgütler • Joan Woodward…. 1.Küçük miktarda ve birim üretiminde bulunan örgütler, 2. Büyük miktarda ve kitle üretimi yapan örgütler 3. Süreç üretiminde bulunan örgütler Baluner… 1. Uzun zincir teknolojisine dayanan örgütler 2. Aracı teknoloji kullanan örgütler 3. Bazı nesnelerde değişklik yapmak amacıyla çeşitli teknikleri kullanan yoğun Teknoloji Örgütleri. Kullanılan Teknolojiye Göre Örgütler • • • • James Thompson… 1. Aracı yada çözümleyici teknoloji Birbirini izleyen karşılıklı bağımlılık Yoğun teknoloji Denetim ve Düzenlemeye Dayanan Örgüt Türleri • Etzioni 1. Eksiksiz bürokrasi 2. Oturmamış eksiksiz bürokrasi 3. İş akışı bürokrasileri 4. Üstü örtülü olarak planlanmış örgütler 5. Personel bürokrasisi Yönetsel İşlevlere Göre Yapılan Sınıflandırmalar Thompson-Tuden Modeli 1. İdeal bürokrasi 2. Kolej tipi örgütler 3. Pazarlıkçı – temsili örgütler 4. Anomik örgütler Yönetsel İşlevlere Göre Yapılan Sınıflandırmalar Lars Engquvist’in tipolojisi 1. Savunmacı Bürokratik iklim 2. Diktatör yapılı öldürücü iklim 3. Atılımcı Yaratıcı İklim 4. Görünüşte yaratıcı iklim
