ÇEVRESEL ETK* DE*ERLEND*RMES*

ÇED; gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye
olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin
belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi
ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza
indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile
teknoloji alternatiflerinin belirlenerek
değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının
izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalardır.
1969 yılında ABD’de yürürlüğe giren
Ulusal Çevre Politikası Kanunu (National
Environmental Policy Act) kapsamında
dünya ile tanışan ve gerek ABD, gerek AB
ülkeleri, gerekse diğer dünya ülkelerinde
halen en etkin çevre yönetim aracı olarak
yerini alan ve gün geçtikçe de bu yeri
sağlamlaştıran ÇED, ülkemizde 7 Şubat
1993 tarihinden bu yana
uygulanmaktadır.
ÇED’İN AMACI
Ekonomik ve sosyal gelişmeye
engel olmaksızın, çevre değerlerini
ekonomik politikalar karşısında
korumak, planlanan bir faaliyetin
yol açabileceği bütün olumsuz
çevresel etkilerin önceden tespit
edilip, gerekli tedbirlerin alınmasını
sağlamaktır.
ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında
olduğu düşünülen faaliyetler için
Bakanlık veya illerde İl Çevre ve
Orman Müdürlükleri'ne bir dilekçe
ekinde ayrıntılı plan, proje (giren
hammadde, yapılan işlem, çıkan ürün,
kullanılacak kimyasal maddelerin
özellikleri vs) eski ve yeni kapasite
raporları ve iş akım şemasını içeren bir
dosya sunulması gerekmektedir.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci
dünyada bütüncül - önleyici çevresel planlama
konusunda kullanılmakta olan en
etkin çevre yönetimi aracıdır. Faaliyetlerin
çevresel etkileri, faaliyetin etki sahasında
bulunan insanlara halkın katılım toplantısı ile
anlatılmakta, olumlu ve olumsuz görüşler
süreci doğrudan etkilemektedir.
Türkiye'de 1993 yılından bugüne etkin olarak
uygulanan ÇED değerlendirmesi, çevre
izni/çevre izin ve lisansları ile işyeri açma
ruhsatlarının alınmasında son derece
önemlidir.
Su kirliliği ,hava kirliliği, toprak
kirliliği,gürültü kirliliği, çevre ,
iklim şartları ,doğal yaşam
doğa ortamı gibi bir çok
unsurla birebir bağlantılıdır.
Çevresel etki değerlendirmesi gerekli
değildir kararı: Seçme Eleme Kriterlerine
tabi projelerin çevresel etkilerinin
incelenerek, önemli çevresel etkilerinin
olmadığı ve Çevresel Etki
Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasına
gerek bulunmadığını belirten Bakanlık
kararını belirtir.
Çevresel etki değerlendirmesi gereklidir
kararı: Seçme Eleme Kriterlerine tabi
projelerin çevresel etkilerinin incelenerek,
çevresel etkilerinin daha detaylı
incelenmesi amacıyla Çevresel Etki
Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasının
gerektiğini belirten Bakanlık kararını
belirtir.
Çevresel etki değerlendirmesi
olumlu kararı: Çevresel Etki
Değerlendirmesi Raporu
hakkında Kapsam Belirleme ve
İnceleme Değerlendirme
Komisyonunca yapılan
değerlendirmeler dikkate
alınarak, projenin çevre
üzerindeki olumsuz etkilerinin,
alınacak önlemler sonucu ilgili
mevzuat ve bilimsel esaslara
göre kabul edilebilir düzeylerde
olduğunun saptanması üzerine
gerçekleşmesinde sakınca
görülmediğini belirten Bakanlık
kararıdır. Gerekli izinler alınarak
yatırıma başlanmasında sakınca
yoktur.
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
UYGULANACAK PROJELER LİSTESİ
1 Rafineler
2 Termik güç santralleri
3 Nükleer yakıt tesisleri
4 Patlayıcı yada parlayıcı maddelerin üretildiği
tesisler
5 Şehirler arası yollar ve havaalanları
6 Su yolları, limanlar ve tersaneler
7 Tehlikeli ve özel işleme tabii atıklar
8 Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların
yakılması
9 Yer altı suyu çıkarma ve depolama projeleri
10 Hidroelektrik santralleri
11 Hayvan kesim ve yetiştirme tesisleri