dosyayı indir

Kıble Tayini
Aşağıda kıble tayini için en çok tercih edilen yön bulma metotları verilmiştir. Bazı
metotların sadece kuzey yarım küre için geçerli oluğuna dikkat ediniz.
1. En geçerli yöntem olan; pusula ile kıble tayinidir. Öncelikle bir pusula ile kuzey yönü
bulunur. Ardından bulunduğunuz bölgenin kıble açısını, saat yönünde kuzey yönüne eklemek
suretiyle kıble yönü bulunur. CepVakit programı seçmiş olduğunuz ile göre kıbleyi, bölgenin
kıble açısını kullanarak aşağıdaki şekilde gösterebilmektedir.
2. Namaz takvimlerinde bulunan "Kıble Saati" ile basit bir şekilde kıble tayini
yapılabilmektedir. Kıble Saati her gün için ve her il için farklıdır. Kıble tesbiti yapacağımız
gün takvimlerinizde bulunan kıble saatinde yeryüzüne dik duran cisimlerin gölgelerinin
güneşe taraf olan uzantısı kıble yönünü göstermektedir. O saatte yüzünü güneşe dönen kişi
kıbleye dönmüş olur.
3. Cami minarelerinin kapıları direk olarak kıbleyi göstermektedir. Müslüman mezarları
da direk olarak kıbleyi bulmamızı sağlar.
4. Kilise çanları ve Hıristiyan mezarları batı yönünü göstermektedir.
5. Kadranlı bir saat yardımı ile yön tayini yapılabilmektedir. Saat yere paralel olarak
tutulur ve akrebi güneşi gösterecek şekilde döndürülür. Saatin 12 rakamı doğrultusu ile
akrebin oluşturduğu doğrultunun arasındaki açının açı ortayı Güneyi göstermektedir. 12
rakamı Kış için geçerlidir. Yaz saati uygulamasından dolayı yaz için 13 kullanılmaktadır.
İstikametin hangi ucunun Güneyi gösterdiği konusunda şüphe doğarsa; güneşin öğleden önce
doğuda ,öğleden sonra batıda olduğu hatırlanmalıdır. (Kuzey yarım küresinin ılıman bölgesi
(23,5º-66,5º) için geçerlidir.)
Güney yarım kürede ise saat uygulamasına göre 12 veya 13 rakamı güneşi gösterecek
şekilde saat döndürülür. Akrep ile arasında oluşan açının açı ortayı Kuzey istikametini
göstermektedir. (Güney yarım küresinin ılıman bölgesi (23,5º-66,5º) için geçerlidir.)
6. Güneş vasıtasıyla, sopa veya benzeri bir şey ile yön tayini yapılabilmektedir. Güneşin
doğudan doğup batıdan batması dolayısıyla yere dik olarak çakılan bir sopanın saat 12:00'deki
gölgesi, dünyamızın kuzey yarım küresinde sopanın tam dibine düşmez, biraz kayar. İşte
sopanın dibinden biraz dışarıya olan bu gölgenin bulunduğu yön bize kuzeyi verir. Güney
yarım kürede ise bunun tam tersi olur. Saat 12:00'de ekvator da dikilen bir sopanın gölgesi
olmaz. (12:00 öğle vaktini temsil ettiği için kışın kullanılır. Yaz saati uygulamasından dolayı
yaz için 13:00 kullanılmalıdır.)
7. Kutup Yıldızı ile yön tayini yapılabilmektedir. Dünyamızın kutup noktalarından geçen
hayali eksen çizgisi, Kutup Yıldızının çok yakınından geçmektedir. Bu nedenle yıldızlar ve
gezegenler hareket halinde iken kutup yıldızı sabit kalır. Doğada herhangi bir yıldızı hedef
alıp yürürseniz, yıldızın hareketinden dolayı düz bir çizgide yürüyemezsiniz. Dünyanın
dönüşünden ötürü, kutup yıldızı çevresindeki diğer yıldızların dönüşünün, fotoğraf filminin
uzun pozlandırılması ile elde edilmiş görüntüsü aşağıda görülmektedir.
Kutup Yıldızı Nasıl Bulunur ?
Kutup Yıldızını bulmak için belirgin bazı yıldız guruplarını bilmek gereklidir. Büyük Ayı
yıldız gurubu 7 yıldızdan oluşur. Görünümü eğik duran kahve cezvesine benzer. Sapın
karşısında yer alan kenarın uzunluğunu 5 ile çarptığımızda, kenar yönünde Kutup Yıldızını
buluruz. Kutup Yıldızını doğru bulduğumuzdan emin olmak için beş yıldızdan oluşan
Cassiopeia yıldız gurubunu kullanırız. Büyük Cassiopeia 'nin ortasındaki yıldız, Kutup Yıldızı
doğrultusundadır. (Bu metot kuzey yarımküre için geçerlidir.)
İlk olarak Kutup Yıldızını bulmak için öncelikle bir pusula yardımı ile kuzey istikametine
yönelin. Başınızı yerden yaklaşık 45º derecelik bir açıyla gökyüzüne doğru kaldırın. Kutup
Yıldızını parlaklığıyla değil, yakınlarında kendisi kadar parlak yıldızlar bulunmamasından
dolayı kolaylıkla fark edeceksiniz. Doğrulama için de aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi
Büyük Ayı yıldız grubunu bularak, sapının karşısında kalan son iki yıldızın oluşturduğu
doğrultunun Kutup Yıldızını gösterdiğini teyit ediniz. Büyük Ayı yıldız grubunun son iki
yıldızı arasındaki mesafe x ise Kutup Yıldızı ile bu iki yıldız arasındaki mesafe 5x olmalıdır.
Not = Büyük Ayı ve Cassiopeia yıldız grupları hareket halinde olduklarından yukarıdaki
şekildeki konumlarda olmaya bilirler. Örneğin Büyük Ayı yıldız grubu kutup yıldızının
üstünde, sağında, solunda, ... olabilir