AİLELER İÇİN

AİLELER İÇİN
BEBEK VE ÇOCUKLARDA AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI REHBERİ
1. Bebeğimin dişleri ne zaman çıkacak?
Ağızda ilk süren dişler alt ön kesici dişler olup genelde bebek 6 aylık iken
sürerler. Çocuğunuz 3 yaşına geldiğinde 20 tane süt dişi sürmesini tamamlar. Ancak,
normal gelişim gösteren bebeklerde dişlerin ilk sürmesi 15-18 aya kadar uzayabilir .
Dişler bu aya kadar sürmedi ise bir çocuk diş hekimine gitmeniz uygun olacaktır.
2. Dişler sürerken ne gibi problemlerle karşılaşabilirim?
Dişler sürerken dişetleri kaşınır çocukta, huzursuzluk, hafif ateş yüksekliği,
ağlama, tükrüğün artması, ellerini ağzına sokma ve ishal görülebilir. Bu durumda,
temiz diş kaşıyıcılarının tercihen soğutularak kullanılması önerilir. Anne temiz
parmağı ile dişetine masaj yapılabilir. Ayrıca, çocuğu rahatlatıcı ve dişetlerinin
kaşıntısını azaltan preperatlar dişhekimine danışılarak kullanılabilir. Sürme ile ilgili
karşılaştığınız problemlerde dişhekiminize danışınız.
3. Dişler çıktıktan hemen sonra çürür mü?
Erken
çocukluk
dönemi
çürüğü
olarak
olarak
adlandırılan
çürükler,
çocuğunuzda çok küçük yaşta başlayabilir. Eğer bebeğinizin ön süt dişlerinin sürmüş
olduğu bir yaşından sonra hala gece beslenmesinde biberonla şekerli içecekler
veriyorsanız, emziği bal, reçel gibi tatlandırıcılara batırarak kullanıyorsanız ve anne
sütünü uzun süre veriyorsanız çocuğunuzda çürük riskinin yüksek olduğunu
bilmelisiniz. Gece beslenmesine devam ettiğiniz durumda dişler çıktıktan sonra
beslenme sonrası temiz ve nemli bir tülbentle bebeğinizin dişlerini temizleyiniz. En
uygun durum, bebeğiniz 1 yaşına gelince biberon kullanımını bırakmak veya bu
yaştan sonra biberon kullanmaya başlamamaktır.
4. Çocuğumda biberon ya da anne sütünden dolayı çürük oluşmasına nasıl
önlerim?
İlk yapılacak işlem, çocuğunuza bir yaşından itibaren bardak kullanmayı
özendirmektir. Çocuğunuzu uykuya dalarken biberonla beslemeyiniz. Süt, meyve
suyu gibi içecekleri bardakla çocuğunuza içermeniz diş çürüğünü engellemede
önemli rol oynayacaktır.
5. Bebeğime çürük bulaşır mı?
Evet. Sizden ya da bebeğinizi büyüten bakıcı veya aile bireylerinden
bebeğinizin ağzına çürük mikrobu taşınabilir. Bunu önlemek için hamilelikten itibaren
ağız bakımınıza dikkat ediniz.
6. Bebeğimin ağzına çürük mikrobu nasıl bulaşır?
Kendi ağzınıza soktuğunuz emzik veya kaşığı bebeğinize de verirseniz sizin
ağzınızdaki mikroplar bebeğin ağzına bulaşır. Ayrıca, bebeğin elini ağzınıza
sokmasına ve dudaklarınızdan öpmesine izin vermeyiniz.
7. Çocuğumun dişlerinin çürümeye başladığını nasıl anlayabilirim?
Çocuğunuzun dişlerini sıkı sık kontrol ediniz. Dişler üzerindeki beyaz,
tebeşirimsi lekeler çürüğün ilk işareti olabilir. Bu durumda derhal dişhekimine tercihen
çocuk dişhekimine gidiniz ve diş çürüğü ile ilgili koruyucu uygulamaları talep ediniz.
8. Bebeğimin dişlerini ne zaman temizlemeye başlamalıyım?
Bebeğiniz doğduğu andan itibaren su, temiz nemli bir tülbent, parmağa geçirilen
lastik diş fırçası, yumuşak bebek diş fırçası ile bebeğin dişleri ve dişetleri
temizlenebilir
Bebeklerde ağız temizliği

Bebek annenin göğsüne yaslanır ve ağız ve diş temizliği yapılır.

Dişler ve diş eti günde iki kere temizlenir.

Bebeğin önceleri ağlamasının normal olduğu unutulmamalıdır.

Yatmadan önce dişler fırçalanmaldır.
Diş macunu çok az olarak kullanılabilir. 3 yaş altı çocuklarda florürlü diş
macunu kullanmayınız. Fluorürsüz diş macunu bulamazsanız dişleri sadece su ile
fırçalayabilirsiniz. Çocuklar 8 yaşına kadar dişlerini kendi başlarına iyi bir şekilde
temizleyemezler.
Aile
bireylerinin
çocuklarını
denetlemeleri
ve
dişlerin
temizlenemeyen bölgelerini kendilerinin temizlemeleri önerilir.
9. Çocuklar dişlerini nasıl fırçalamalıdır?
Diş fırçalama, diş çürüğünün önlenmesindeki en kolay ve etkili yöntemdir.
Çocuklar için özel olarak üretilmiş kendi yaş grubuna uygun diş fırçaları
kullanılmalıdır. 3 yaşın altındaki çocuklarda flluorürsüz diş macunu ve çocuklar için
üretilmiş özel diş fırçları ile dişler fırçalanmalıdır. Daha büyük çocuklarda ise bezelye
büyüklüğündeki diş macun diş fırçalamada kullanılmalıdır. Fırçalama esnasında diş
fırçası ıslatılmamalıdır. Fırçalanma işleminden sonra ağza bir yudum su alınarak
çalkalama yapılmalıdır. Dişler fırçalanırken sanki tüm diş yüzeyleri boyanmış gibi
düşünülüp boyanın giderilmesi için dişlerin ön, arka ve üst yüzeyleri güzelce
fırçalanmalıdır. Diş fırçası seçerken, kıllarının yuvarlak uçlu olmasına ve baş kısmının
küçük uçlu ve geniş saplı olmasına dikkat etmek gereklidir. Okul öncesi dönemde
çocukların diş fırçalaması anne-baba gözetiminde ve yardımında olmalı ve 7-8
yaşına kadar bu devam etmelidir. Ayrıca diş fırçalarnını kıllarında açılma ve eskime
olursa değiştirilmelidir.
10. Süt dişleri niçin önemlidir?
Süt dişleri insan gelişiminin en aktif döneminde var görev yaparak altından
gelecek daimi dişlerin çenelerde muntazam bir şekilde yerleşmelerine yol gösterir.
Çocukların iyi bir şekilde beslenip büyüyebilmeleri, kelimeleri doğru ve güzel
söyleyebilmeleri, kendilerine güvenli rahatça gülebilmeleri için süt dişlerine ihtiyaç
vardır. Erken çekilen süt dişleri ayrıca daimi dişlerde çapraşıklık problemlerine neden
olur.
11. Çocuğum ilk kez ne zaman diş hekimi tarafından görülmelidir?
İlk dişleri sürdükten sonra yani 6-12 aylık bebek diş hekimine ağız ve çevre
dokuların muayenesi için götürülmelidir. Erken muayene ve zamanında uygulanacak
koruyucu tedaviler ile bebeğin şimdi ve gelecekteki ağız sağlığı olumlu yönde
etkilenir.
12. Hangi problemlerde çocuğumu hemen diş hekimine götürmeliyim?
Biberon çürüğü” olarak adlandırılan çürükler, çocuğunuzda çok küçük yaşta
başlayabilir. Gece beslenmesinde biberonla şekerli içecekler veriyorsanız, emziği bal,
reçel gibi tatlandırıcılara batırarak kullanıyorsanız ve anne sütünü uzun süre
veriyorsanız çocuğunuzda çürük riskinin yüksek olduğunu bilmelisiniz. Bu durumda
erken yapılan diş hekimi muayenesi bu riskin azaltılmasında önemli rol alacaktır.
13. Çocuğum parmek emiyor, bu konuda üzüluyorum. Ne yapmalıyım?
Bebeklerde, 2 yaşına kadar parmak emme normal olarak kabul edilmelidir.
Fakat daha uzun parmak emme alışkanlığında, dişlerde yer değiştirme, çapraşıklık,
dişlerde kırık ve ısırma problemleri oluşabilir. Çocuğunuz 4 yaşından sonrada parmak
emmeye devam ediyorsa bir çocuk dişhekimine gitmeniz önerilir.
14. Yalancı emzik dişlere zarar verir mi?
Bebeğinizi sakinleştirmek için emziği şeker, bal, pekmez gibi tatlandırıcılara
batırarak kullanıyorsanız bebeğinizin dişleri çürüyebilir. Ayrıca, çocuğunuz üç
yaşından sonra hala yalancı emzik kullanıyorsa çenelerde ortodontik problemlere
neden olabilir.