Slayt 1 - hayatimizfen

İşlerimizde kolaylık sağlayan bir ya da iki parçadan
meydana gelen araçlara basit makine denir.
Basit makineler:
Uygulanan kuvvetin büyüklüğünü ve yönünü
değiştirerek iş kolaylığı sağlar.
Uygulanan kuvveti arttırabilir.
Bir kuvvetin yönünü değiştirebilir.
Bir işin yapılma hızını değiştirebilir.
Enerji türünü çevirebilir.
Kuvvetten kazanç varsa yoldan kayıp
vardır.İkisinden de kazanç veya ikisinden de kayıp
olamaz.
Hiçbir makinede işten kazanç olmaz.
1.Kaldıraçlar :
Destek noktası da denen sabit bir nokta
etrafında dönebilen cisimlere kaldıraç denir.
Kuvvet kolunun uzunluğu yük kolunun uzunluğundan ne kadar fazla ise kuvvet
kazancı da o kadar büyüktür.
Bir işçi kayayı 3 farklı şekilde kaldırmayı deniyor. Bu 3 durum için aşağıdaki
sonuçları çıkarabiliriz:
En fazla kuvveti 1. durumda uygular
En az kuvveti 3. durumda uygular.
Sonuç olarak uygulanan kuvvet destek noktasından ne kadar uzakta ise o
kadar azdır,yük destek noktasına yakın ise uygulanacak kuvvet de az
olur,uygulanan kuvvet destek noktasına yakınsa o kadar büyüktür.
Kaldıraç çeşitleri :
1. Tip kaldıraç: Destek noktası ortada ise;
2. Tip kaldıraç:Kuvvet ortada ise;
3. Tip kaldıraç:Yük ortada ise;
Örnekler:
1. Tip kaldıraçlar:Tahterevalli,terazi,makas,pense…
2. Tip kaldıraçlar:Tel zımba,maşa,cımbız…
3. Tip kaldıraçlar:El arabası,ceviz kıracağı,gazoz
açacağı,delgeçli zımba…
2-Makaralar:
1-Sabit makara:Kendi çevresinde dönebilen yer değiştirme
hareketi yapmayan makaradır.
Sabit makarada yükün ağırlığı
uygulanan kuvvetin büyüklüğüne
eşittir.
İp 1 metre çekilirse yük de 1 m
yükselir,yani kuvvetten kazanç
yoktur.
Sabit makara kuvvetin yönünü değiştirmek için
kullanılır.Sabit makaranın ağırlığı kuvvetin değerini
değiştirmez.
2-Hareketli makara:Hem kendi çevresinde hem de yüke bağlı
olduğu için yük ile hareket edebilen makaradır.
3-Eğik düzlem :
Eğik düzlemin boyu arttıkça cisme uygulanan kuvvvette o
kadar azalır.(yükseklik sabit kalmak şartıyla)
Eğik düzlemin boyunu değiştirmeden yüksekliği arttırırsak
uygulanan kuvvet de o kadar artar.
Eğik düzlemin dikliği arttıkça kuvvetten kazanç azalır.
4-Dişliler:
Bir eksen etrafına dönebilen silindir şeklindeki
çarklardır.
1-Aynı merkezli dişliler:
Aynı merkezli dişlilerde;
Dönme yönleri aynıdır.
Dönme sayıları da aynıdır.
2-Farklı merkezli dişliler:
Farklı merkezli dişlilerde;
Dönme yönü zıttır.
Diş sayısı fazla olan az,diş sayısı az olan
fazla döner.
3-Aynı yönlü bağlı dişliler:
4-Çapraz bağlı dişliler:
Dönüş yönleri zıttır.
Büyük dişli 1 tur attığında
küçük dişli 1 turdan fazla
döner.