Amaç - SABİS

G120112015 GÖKŞİN KADIZADE
G120112077 NAZLICAN ARSLAN
G120112033 BUSE ÇANAKÇI
GÜRÜLTÜNÜN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
 İnsan ve toplum üzerinde olumsuz etki yapan ve istenmeyen seslere gürültü denir.
 Günlük yaşamda, seslerin varlığı, insanların kendilerini iyi hissetmesi için gereklidir.
Konuşma, müzik, doğadaki sesler, yaşantımız için vazgeçilmezdir. Ancak, istenmeyen
ses olarak tanımlanan gürültü, insan sağlığını olumsuz olarak etkiler.
 Gürültü yeni bir kavram değildir.
 Roma zamanında bile insanların uymak için yaptıklarına tanık olunmuş, o zaman da
gece iki tekerlekli roma arabalarının yola çıkması yasaklanmıştır. ƒ
 Bu gürültü kontrolünün ilk örneklerindendir.
 Gelişen teknoloji ve beraberinde getirdiği kentleşme sorunu sonucunda gürültü
giderek önem kazanmış, ƒ insan sağlığını ciddi biçimde etkileyen bir çevre sorunu
haline dönüşmüştür.
Sesin şiddeti: Birimi desibel’ dir (dB)
 Gürültü şiddeti arttıkça etkiside artar.
 100-120 dB ileri derecede rahatsız edici
 130-140 dB ağrılı
 150 dB kulak zarı yırtılır.
Gürültü zararlı mıdır?
 Evet. Gürültünün zararı çoktan beri bilinmektedir. Yaşlı olanlar ilk klakson yasağını
anımsayabilirler. Gürültünün, dolaylı ve dolaysız, geçici ve kalıcı türlü zararları vardır.
 Gürültünün insanlar üzerindeki zararının bir kötü yanı da açıkça belli olmaması, iyi
bilinmemesi, kısaca “sinsi” oluşudur.
Gürültünün insan sağlığına olan etkileri birkaç ana başlık altında toplanabilir. Bunlar;
 1.Gürültüye bağlı işitme bozukluğu
 2.Konuşmanın engellenmesi
 3.Gürültünün uyku üzerindeki etkileri
 4.Gürültünün kardiyovasküler ve fizyolojik etkileri
 5.Gürültünün ruh sağlığı üzerindeki etkileri
 6.Gürültünün iş performansı üzerindeki etkileri
 7.Gürültünün konut alanlarındaki genel davranış ve rahatsızlık üzerindeki etkileri
Az Gürültü de zararlı mıdır?
 Azlık, çokluk, yani nicelik boyutu gürültü düzeyi (gürültü seviyesi), ya da daha teknik
dilde yeğinlik, ses basınç düzeyi gibi deyimler ile anlatılır.Önce bir ayırım yapmak
gerekir: Gürültünün insan organizması üzerindeki dolaysız etkisi ve bunun doğurduğu
zarar başka şey; bir konuşmayı izlemek, müzik dinlemek vb. gibi durumlarda işitilmesi
gereken seslerin işitilmesini güçleştirmek, engellemek, dikkati dağıtmak gibi rahatsız
edici etkisi başka şeydir. Kısaca, birincisine zarar, ikincisine rahatsızlık denebilir.
 Doğaldir ki, rahatsızlığın dolaylı zararları da söz konusudur.Zarar konusunda başka
kriterler, rahatsızlık konusunda başka kriterler kullanılır. Rahatsızlık konusu çok daha
karmaşıktır. Değişik boyut ve etkenlerin ve öznel değerlendirmelerin de söz konusu
olduğu rahatsızlık bir yana bırakılır da yalnızca zarar konusu ele alınırsa, belli bir
sınırdan söz edilebilir.
197l’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çalışma grubu, gürültünün, insan iyiliğine karşı ana bir
tehdit olarak görülmesi gerektiğini bildirilmiştir.
 WHO’nun yaptığı araştırmalara göre: ƒ Avrupa nüfusunun yaklaşık %25’i 65 dBA
(Leq(24))’nın üzerinde ulaşım gürültüsüne maruz kalmaktadır. ƒ
 65 dBA değerindeki bir ses basınç düzeyinde uyku bölünür ve çeşitli sağlık sorunları
ortaya çıkar. ƒ
 Dört Avrupa ülkesi olan Fransa, Almanya, İngiltere ve Hollanda’da, karayolu
gürültüsü, toplumun % 20-25’ini olumsuz etkilemektedir.
GÜRÜLTÜNÜN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
Yüksek gürültülü bir ortamda kaldıktan sonra daha az şiddette gürültülü bir yere
geçildiğinde daha önceki yüksek gürültü etkisiyle işitme kapasitesinde geçici bir azalma olur
(ışıkta gözün kamaşması gibi).Gürültüye karşı ruhsal bir uyum gerçekleşir.
Psikolojik Etkiler:
Psikolojik rahatsızlığın belirlenmesindeki parametreler şu şekilde sınıflandırılabilir:
Kişinin o andaki psikolojik durumu
• Keyifli,
• Keyifsiz,
Kişinin o andaki genel eylem durumu
• Çalışma,
• Dinlenme,
• Uyuma gibi
Kişinin o eyleme bağlı olarak yaptığı iş,
• Çalışma : Problem çözme, kompozisyon hazırlama,
• Dinlenme : Dans, okuma, dinlenme gibi
• Uyuma
Sesin niteliği
• Trafik sesi,
• Yazı makinası sesi gibi
•Sesin seviyesi
Fizyolojik Etkenler
• Vücuttaki Bozukluklar
• Kalp atışının bozulması
• Kesiklilik
• Metabolizmada bozukluk
• Uyku Bozukluğu
Fiziksel Etkenler
Geçici veya kalıcı işitme hasarlar
PERFORMANS ETKİLERİ:
 Bu konuda yapılan birkaç alan araştırması, gürültünün iş hatalarına ve kazalarına yol
açtığını göstermiştir. ƒ
 Ancak etkiler, gürültünün tipine ve yapılan işe bağlıdır.

ƒ Laboratuar ve işyerindeki çalışmalar, gürültünün dikkat dağıtan uyarıcı bir unsur
olduğunu ortaya koymuştur.

ƒ Kısa süreçte, gürültüden kaynaklanan uyarıcılık basit işlerdeki performansı arttırır. ƒ
 Ancak karmaşık işlerdeki kavrama performansı oldukça kötüleşir. Kavrayış üzerindeki
etkiler içinde, en çok, okuma, dikkat odaklama, problem çözme ve hafıza gürültüden
etkilenir.
 ƒ Genel olarak gürültü, yapılan işin miktarını etkilemez, ancak işin doğruluğunu
etkiler.
 İnsanların % 20’ si gürültüye karşı aşırı duyarlıdır.
 Yaş; işitme fonksiyonu 40 yaşından sonra daha çabuk bozulabilir.
 Cins; Kadınlar yüksek frekanslı seslerden erkeklerden daha çok etkilenirler.
 İç kulağın daha önce geçirdiği hastalıklar; Kulak iltihabı ve travmalar etkilenimi arttırır.
 Daha önce gürültülü bir ortamda bulunmak işitme kaybını hızlandırır.
MESLEKSEL SAĞIRLIK
Mesleksel sağırlık meydana gelmesinde en önemli faktör sesin şiddetidir.
 Bir insan günde 8 saat süre ile 80-85 dB gürültüde herhangi bir işitme güçlüğü
olmadan çalışabilir.
 Gürültünün zararlı etkileri zamanla birikir. Ve yıllar geçtikçede artar.
 90-100 dB de 20 yıl çalışma ile işitme kaybı oluşabilir.
 100-105 dB de ortalama 14 yılda
 105 dB den fazla olan yerlerde 6 yılda işitme bozukluğu oluşur.
 Yüksek frekanslı sesler düşük frekanslı seslerden daha zararlıdır
 Ani sesler daha zararlıdır. Kulağın kendini korumasına imkan vermez.
Mesleksel Sağırlığın Çeşitleri
Geçici sağırlık; (Eşik düşmesi) Kulak yorgunluğunun neticesidir.
Kalıcı sağırlık; Her iki kulakta simetrik olarak oluşur. Gürültülü ortamdan uzaklaşılsa bile
gerilemez.
KALICI SAĞIRLIK EVRELERİ
1. EVRE: Kulaktaki işitme kaybının farkında olunmadığı devredir.Ancak odiometrik inceleme
ile tanısı konur.
Günlük konuşma frekansı 500-2000 HZ dir. Bozukluk ise 4000 -4500 arasındadır.
2.EVRE: Kalıcı sağırlık ilerledikçe bozukluğun frekans yayılımı genişler. Fısıltılı güçlükle
duyulur.
3.EVRE: Bozukluğun frekans yayılımı çok genişlemiştir. Normal konuşmalar duyulmaz olur.
Normal hayat içinde sağır bir insan oluşmuştur.
GÜRÜLTÜNÜN SAĞLIĞIMIZA DİĞER ETKİLERİ
 Yorgunluk; gürültü şiddeti 50-60 desibele ulaşınca ortaya çıkar.
 Psikolojik etkiler; Dikkat azalır, sinirlilik, huzursuzluk, karekter değişiklikleri.
 Uyku bozukluğu
 İş veriminde düşme
 Fizyopatolojik etkiler;
 Taşikardi ve ekstrasistol (90dB üstü),
 Hipertansiyon(70dB üstü),
 GİS motilitesinde düşme(ülser),
 Derinin elektriksel dayanıklılığında azalma,
 Sinir sisteminde etkilenim; Baş dönmesi, reflekslerde canlılık, nistagmus, midriazis,
adrenal bez hiperaktivasyonu
Gürültü TÜRLERİNİN DESİBEL Dereceleri ve PSİKOLOJİK ETKİLERİ
 Uzay Roketleri-170 dB (Sinirsel bozukluk)

Canavar Düdükleri -150 dB (Sinirsel bozukluk)

Makineli delici -120 dB (Sinirsel bozukluk)

Motosiklet -110 dB (Sinirsel-psikolojik bozukluk)

Kabare Müziği -100 dB (Sinirsel-psikolojik bozukluk)

Metro gürültüsü -90 dB (Psikolojik bozukluk)

Çalar Saat – 80 dB (Psikolojik bozukluk ilk aşama)

Telefon zili -70 dB (Psikolojik bozukluk ilk aşama)
KORUMA
Kaynakta kontrol
Daha az gürültü veren teknik
Makine bakımlarının zamanında yapılması
Trafikteki araçlara susturucu takılması,
havalı kornaların
yasaklanması
Alıcıda kontrol
Kulak tıkaçları
Kulaklıklar
Başlıklar
ÇEVREDE KONTROL
Yapı elemanı planlanması;
Bina planlanması
Şehir planlanması
Yerleşim yeri seçimi
Yollarda ve yol kenarlarında alınacak önlemler
Bina grubu( komşuluk ünitelerinin) planlanması
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” (2002/49/EC)
 Çevre ve Orman Bakanlığı “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği” (2002/49/EC)
 Amaçları: Çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükununun,
beden ve ruh sağlığının bozulmaması için gerekli tedbirlerin alınması için:
 Çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak gürültü haritaları, akustik
rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi,
 Çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi,

Gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem planlarının hazırlanması ve bu
planların uygulanması.
 “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” (2002/49/EC)
Avrupa Birliği uyum sürecinde ortaya çıkan ortak tutum belgesi uyarınca Çevre ve
Orman Bakanlığı tarafından 1 Nisan 2005 de yürürlüğe konulmuş, 7 Mart 2008
tarihinde ve en son 4 Haziran 2010 tarihinde yenilenmiştir.
Amaç
 Bu Yönetmeliğin amacı;
-Çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükûnunun, beden ve
ruh sağlığının bozulmaması için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak ve
-kademeli olarak uygulamaya konulmak üzere;
-değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin,
-hazırlanacak gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi
değerlendirme raporu ile belirlenmesi,
-çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi,
-gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu
sonuçları esas alınarak;
özellikle çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı
etkilere sebep olabileceği ve
-çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve
azaltmaya yönelik eylem planlarının hazırlanması ve
-bu planların uygulanması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.