Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi

Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi
Bodrum Ticaret Odası
17 Ağustos 2010
Mevcut Durum



2
Bölgede ihracata yönelik özel ve ticari yat imalatı 70’li
yılların başında başlamıştır.
Çeyrek asır sonra, 2000’li yıllarda bölgenin SİT alanı
ilan edilmesiyle bir çok yapısal kısıtlama getirilmiştir.
Bu durum planlama eksikliklerine ve çarpık
yapılaşmaya neden olmuştur.
Bodrum Ticaret Odası
Mevcut Durum
Özellikle küçük ve orta ölçekte üretim yapan aile şirketi
yapısındaki işletmelerde, ahşap ustalığı ile ön plana çıkan ve
usta çırak ilişkisi ile geçmişten gelen bir yapı tekniği
kullanılmaktadır. Geleneksel yöntemler günümüz teknolojisi
ile entegre edilerek üretim yapılmakta.
3
Bodrum Ticaret Odası
Sektör Bilgisi
İmalatçı İşletmeler
Yer
İçmeler
Tavşanburnu
Gümbet
Ortakent
Yalıkavak
Yalıçiftlik
Turgut Reis
Total
4
Üretim
Çekek Yeri
30
9
0
1
1
0
0
41
2
1
1
0
0
0
0
4
Üretim ve
Çekek Yeri
6
0
0
0
3
1
1
11
Toplam
38
10
1
1
4
1
1
56
Bodrum Ticaret Odası
Bodrum Yat İmalatı Sektörünün Sorunları
Yasa ve Mevzuat – Yat üreticileri AB kriterleri ve Denizcilik
Müsteşarlığının “Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerine İşletme İzni
Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” e uygun
olarak işletme izinleri almak zorundadırlar.



13.02.2011 tarihine kadar kısmı işletme izin belgesi
13.02.2012 tarihine kadar işletme izin belgesi
Üretim Faktörleri – Bölge ve imalathaneler plansız gelişmiştir






Denize ulaşım kısıtlı
Alt ve üst yapı eksiklikleri mevcut
Çalışma koşulları iş sağlığı ve güvenliği şartlarına uygun değildir
Yangınlara karşı güvenlik önlemleri yoktur
Yan sanayi yeterince gelişmemiş
Ar-ge çalışmaları yürütülmediği için sektörün rekabet gücü risk
altındadır
Ara eleman sıkıntısı mevcuttur
İşletmeler aile şirketleridir – kurumsallaşma kısıtlıdır



5
Bodrum Ticaret Odası
Viareggio , İTALYA
6
İçmeler, BODRUM
Bodrum Ticaret Odası
7
Bodrum Ticaret Odası
8
Bodrum Ticaret Odası
9
Bodrum Ticaret Odası
İçmeler ve Tavşanburnu Son Durum
Bodrum 1/1000 imar planları Muğla Koruma
Kurulunda, onay beklenmektedir.
 İçmeler Mevkii Doğal Sit İrdeleme Çalışmaları
devam etmektedir. (2.ci derece SİT)
 Tavşanburnu SİT durumu henüz netleşmediği için
“İçmeler Mevkii Yat İmalatı Turizm Alanları” plan
kararına Tavşanburnu alınmamıştır. (1.ci derece SİT)
 Yalı Beldesi 1/5000 ve 1/1000 planlarının yapılması
için bakanlıktan onay alınmıştır. İhale planlama
evrakları hazırlanmaktadır.

10
Bodrum Ticaret Odası
Dünyadan Kesitler


Çin şimdiden 30 metre üstü super yat imalatçıları arasında
ilk 10’a girmiştir.
Çin yat pazarı 2005 yılında hız kazanarak önümüzdeki 10
yılda 103 milyar Dolar’a ulaşması beklenmektedir.
11Çin - Shanghai
Bodrum Ticaret Odası
Dünyadan Kesitler

İnşa edilen Yat ve Gezi
Kasabası
Yat İnşa Merkezi – 7 km2





12Çin - Zhuai
Yat İnşa
Yat Araştırma ve Eğitim
Enstitüsü
Yat Teknoloji ve Ürün Test
Merkezi
Yat Aksesuarları Ticaret
Merkezi – 4.3 km2
Turizm – 18.5 km2
Bodrum Ticaret Odası
Dünyadan Kesitler
13
PORTO MONTENEGRO
Bodrum Ticaret Odası
Dünyadan Kesitler
14
Bay of Kotor’s Bijela shipyard - Karadağ
Bodrum Ticaret Odası
Dünyadan Kesitler
15
Bay of Kotor’s Bijela shipyard - Karadağ
Bodrum Ticaret Odası
Türkiye İle Sektörde Söz Sahibi Ülkelerin
Karşılaştırılması (ICOMIA istatistikleri)
Tekne
Kıyıların
Yat ve tekne
Motor
başına düşen
uzunluğu
imalatçısı
imalatçısı
kişi
İstihdam
edilen
işgücü
Marina ve
yat limanı
Bağlama ve
çekek yeri
Tekne ve yat
sayısı
ABD
133.342 km
18
1.200
50
589.000
12.073
1.874.100
35.699.000
İngiltere
12.450 km
112
400
20
30.000
500
235.000
541.560
İtalya
9.226 km
105
950
10
92.000.
105
178.042
558.473
Hollanda
451 km
31
108
1
13.300
200
185.000
518.000
İsveç
3.218 km
12
50
2
4.000
1000+
200.000
778.100
Fransa
5.700 km
101
151
3
45.000
391
267.700
623.378
Almanya
3.624 km
186
412
11
20.000
2.647
bilinmiyor
bilinmiyor
Yunanistan
15.000 km
78
87
0
5.200
19
8.000
136.450
Türkiye
8.333 km
2.356
370
0
40.000
50
13.000*
34.250
16
TÜRK YAT VE TEKNE ENDÜSTRİSİ RAPORU-2010
Ülkeler Bazında Yat İnşa Verileri
2008
2007
Sıra No
Ülke
Proje sayısı
Toplam boy(m)
Sıra No
1
İtalya
427
15.090
1
2
ABD
104
4.057
2
3
Hollanda
65
3.138
3
4
Almanya
31
2.783
5
5
Tayvan
71
2.094
6
6
İngiltere
57
1.764
4
7
Türkiye
38
1.590
9
8
Avustralya
21
811
-
9
Çin
23
675
10
10
Yeni Zelanda
13
527
7
17
*Uluslar arası Denizcilik Endüstrisi Dernekleri Verileri (ICOMIA)
Bodrum Ticaret Odası
Bakım Onarım
Mevcut Yerel Kapasite*
Yat İşletme Sayısı: 290
Günlük Gezi
Kooperatif Sayısı:
9
Kooperatiflere Bağlı Tekne Sayısı: 173
Yılda 32 milyon kişi yat veya gezinti teknelerinden yararlanmaktadır.




Akdeniz çanağında mevcut 850,000 civarı yat bulunmaktadır.
Türkiye’nin yat kapasitesi karada ve denizde yaklaşık 13,000 yat
Bodrum – Antalya rotasında yat bağlama kapasitesi 8060’dir* (Bodrum
İşletme ve Yatırım Belgeli Yat Limanları kapasitesi1644)
Önümüzdeki 10 yıl içerisine en çok büyüyecek sektörlerden birisi 
Hedef: 60- 70 bin yat.
18
*Deniz Ticaret Odası – 2008 Deniz Sektörü Raporu
*Deniz Ticaret Odası Bodrum Şubesi Verileri
Bodrum Ticaret Odası
Dünyadaki Gelişmeler

Dünyada hükümetler ve yerel yönetimler yat imalatına büyük destek
vermektedir. Devletin katkısı olmadan dünya ile rekabet etmek mümkün
değildir.

Yat imalatı pazarı büyümektedir.

Pazara yeni ve güçlü rakipler girmektedir.

Türkiye’den daha ucuz iş gücü olan ülkeler pazara girmektedir.

Sektör’de inovasyon ve araştırma geliştirme konusunda yatırımlar
yapılmaktadır.

Standart ve sertifikasyon ile mevcut ülkeler pazarlarını korumaya
çalışmaktadır. AB ve ABD gibi pazarlara giriş zorlaşmaktadır.
19
Bodrum Ticaret Odası
Bodrum Yat İmalatı için İş Kümesi

“Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası”
faaliyetlerine Mart 2007’de başlayarak 2009 yılının Mart
ayında tamamlanan T.C.Başbakanlık Dış Ticaret
Müsteşarlığı tarafından yürütülen “Ulusal Kümelenme
Politikasının Geliştirilmesi Projesi” kapsamında
hazırlanmıştır.

Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası hazırlanan
10 yol haritasından biridir.
20
Bodrum Ticaret Odası
İşletme dışı etkenler firmaların
başarılarını direk olarak
etkilemektedir.
KÜME VE ÇEVRESİ
Kamu Kur.
ÜRETİM
FAKTÖRLERİ
PAZAR
Firmalar
Yat İmalat Kümesi
BELİRLİ
TEDARİKÇİLER
YASA VE
MEVZUAT
21
Araş. Kur.
SOSYAL
SERMAYE
Bilim ve
Teknik
Ar Ge
Finans Kur.
BİLİNÇLİ
MÜŞTERİ
ULAŞIM VE
İLETİŞİM
ALTYAPISI
Bodrum Ticaret Odası
Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi Yol Haritası
Vizyon
Akdeniz Yat İmalatı ve Deniz
Turizminde Cazibe Merkezi Olmak
Ana Strateji
Üstün Nitelikli Müşteri İhtiyaçlarına Göre Düzenlenmiş Yat,Yat
Hizmetleri ve Turistik Teknelerde Akdeniz’de Lider Olmak
Yan Sanayi
22
Yat İmalatı
Mavi Yolculuk
Liman ve
Marinalar
Bodrum Ticaret Odası
YAPILANLAR:
Zeminin Hazırlanması




23
Haziran 2009 - Sektör temsilcileri ile 1 ayda 6 toplantı
gerçekleştirilerek kümelenme ve Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi
için Yol Haritası anlatılarak bir farkındalık yaratıldı.
İşbirliği yapılacak kurumları tespit ettik.
23 Haziran 2009 tarihinde yaklaşık 70 kamu, sivil toplum ve
özel sektör temsilcisi bir araya gelerek Küme Danışma Kurulu
kuruldu. Danışma Kurulu %60 Kamu, akademik ve sivil toplum
kurumlarından, %40 özel sektör temsilcilerinden oluşmaktadır.
1 Ekim 2009 tarihinde ilk Danışma Kurulu Toplantısı
gerçekleştirilerek Küme Yürütme Kurulu seçildi. Sektör
sorunları ele alınarak çözüm yolları tartışıldı.Yürütme kurulu 7
kişiden oluşmaktadır, %70 sektör firmaları tarafından temsil
edilmektedir.
Bodrum Ticaret Odası
Yapılan Çalışmalar

Yerel Yönetimler ile toplantılar yapılarak imar sorununa çözüm
arayışları sonucu:


Çankaya Üniversitesi ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı




Ana plan olarak Bodrum Yat İmalatı Küme Stratejik Yol Haritasının
detaylandırılması konusunda görüşmeler devam etmekte
Türk Loydu ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı


İki belediye birlikte planlama yapmaya karar vermiştir,
Akademik kurumlar, özel sektör ve sivil toplum kurumlarının planlama
sürecine dahil edilmesine karar verilmiştir.
Fiziki master plan ve yönetmelikler gereklilikleri ve yapılması gerekenler
konusunda eksikliklerinin tespit edilmesi yönünde işbirliği çalışmaları
yürütülmekte,
Dünya’daki gelişmeler, merkezi planlar ve sektör ihtiyaçları araştırıldı,
Sektör firmaları ile yapılan toplantılar sonucu bir güven ortamı
oluşturularak, firmalar arası ilişkiler geliştirilerek işbirliği platformu
oluşturuldu
24
Bodrum Ticaret Odası
Yapılan Çalışmalar









Kalkınma Bankası tanıtım toplantısı yapıldı.
Anadolu Kümeleri İşbirliği Platformu kurucu üyeliği.
OSTİM’de Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi tanıtıldı.
Yat İmalatçıları için Entegre Yönetim Sistemleri eğitimi verildi.
Lucca Ticaret Odası ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı. (İtalya)
Konya Otomotiv ve Yan Sanayi İş Kümesi ile görüşmeler
başlatıldı.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile işbirliği görüşmeleri
başlatıldı.
2 Danışma Kurulu Toplantısı düzenlendi.
Toplam 16 toplantı düzenlendi.
25
Bodrum Ticaret Odası
Kısa Vadede Yapılması Gerekenler

Bölgenin Rehabilite Edilmesi


SİT’in kaldırılması ve İmar sorununun çözülmesi
Bütüncül Fiziki Master Plan hazırlanması ve uygulamaya geçirilmesi

Kümenin resmiyet kazanması ve oluşumunun olgunlaştırılması

Eğitim faaliyetlerine başlanması
Stratejik Plan)





(Bodto Stratejik Plan)
Ara eleman eğitimleri
Yönetici eğitimleri
Kalite ve sistem eğitimleri
Dış Ticaret Eğitimleri
Ortak yapılacak çalışmalar




(Bodto
Tanıtım – web sitesi (Bodto Stratejik Plan)
Malzeme ve ekipman alımı ve kullanımı (orta vadede)
Ortak alan kullanımı (orta vadede)
Yurt içi ve yurt dışı işbirlikleri kurulması (Konya Otomotiv Yan Sanayi
İş Kümesi, Lucca Ticaret Odası - İtalya) (Bodto Stratejik Plan)
26
Bodrum Ticaret Odası
Denizcilik Müsteşarlığı
2009-2013 Stratejik Planı

H.3.3. Türkiye Tersaneler Master Plânı sonucunda önerilen
tekne imal alanlarının 2013 yılına kadar tahsise uygun
hale getirilmesi için imar plân çalışmalarını
tamamlayarak/ tamamlatarak mega-yat sektöründe
ülkemizin dünyada ikinci olmasını sağlayıcı tedbirler almak.

H.3.4. Akdeniz bölgesindeki yatların çekek yeri ihtiyacını
2013 yılı sonuna kadar karşılamak.

H.3.5. Tersane ve yat inşa alanlarının ara eleman ihtiyacının
karşılanabilmesi için gerekli tedbirleri almak.

H.3.6. Gemi inşa, tersaneler ve gemi söküm alanında
mevzuatı güncellemek ve ihtiyaç duyulan mevzuatı
hazırlamak.
27
Bodrum Ticaret Odası
Sektörün Önündeki En Büyük Engel
SİT ve İmar Sorunları
Bölgenin Rehabilite edilmesi
 SİT’in kaldırılması
 Sektör ihtiyaçlarına uygun imar verilmesi ve
uygulanabilir şartların belirlenmesi
 Merkezi planların sağlıklı olması ve sektör ve bölge ihtiyaçlarını
göz önünde bulundurarak hazırlanması için yerel ve merkezi,
özel sektör ve kamu arası güçlü iletişim ağının
oluşturulması
 İmar planları; Yat imalatı sektörünün ihtiyaçlarını karşılayacak
şekilde hazırlanmalı, dünya ile rekabetin önü açılmalıdır.
 Çevreye duyarlı ve turizmi destekleyecek imar planları ve
projeler hazırlanmalı
 Kanun, yönetmelik vb uygulamaların uygulanabilir olması
 Bütüncül Fiziki Master Plan hazırlanması
 Uygulama
28
Bodrum Ticaret Odası
Önerilen Yol Haritası
1.
Muğla Valiliğinin ve Bodrum Kaymakamlığının desteğinin alınması
2.
Yerel Kurumlar arası işbirliğinin sağlanması ve resmiyet kazanması
3.
ODTÜ ile ön görüşmelerin yapılması
4.
Ankara’da ilgili bakanlıklarla görüşmelerin yapılarak destek istenmesi ve yazılı
desteklerin alınması. ( Denizcilik Müst., Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dış Ticaret
Müst., DPT, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek
Kurulu)
5.
ODTÜ ile görüşmelerin detaylandırılması
6.
Ön proje dosyasının hazırlanması
7.
Ana Projenin hazırlanması - (Kalkınma Ajansı Proje Çağrısı)
8.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’na başvuru yapılarak “Yüksek
Kurul” gündemine alınması.Yüksek Kurula yalnızca Belediye veya Valilik başvuru
yapabiliyor. Bunun için kapsamlı bir dosya hazırlanır ve Yüksek Kurul gündemine
alınırsa kurul toplanacağı zaman belediye/leri konuyu sunması için davet edecektir.
9.
SİT’in kaldırılması durumunda uygulama faaliyetlerinin başlatılması – (Kalkınma
Ajansı Güdümlü Proje)
29
Bodrum Ticaret Odası
BÖLGENİN REHABİLİTASYONU
SİT’İN
KALDIRILMASI
İMAR
PLANLARI
FİZİKİ MASTER
PLAN
30
Bodrum Ticaret Odası
Araştırma ve Akademik Kurumlar ile işbirliği




Sektörün ve bölgenin yerel inisiyatif ile rehabilite
edilecek ve gelişecek şekilde yerel planlama
kapasitenin arttırılması
Bilimsel verilere dayalı planların geliştirilmesi
Akademik alt yapısı olan, teori ve pratiğin
birleştirilerek uygulanabilir ve sürdürülebilir planlar
oluşturulması
Bilgi toplumuna giden yolda ilerlemek
31
Bodrum Ticaret Odası
Neden ODTÜ

Proje sahip olduğu tecrübe açısından düşünüldüğünde ODTÜ ile yapılması
daha mantıklı ve daha az risk taşımakta.




ODTÜ’nün, Dalaman Havalimanı Master Planı (ekli) çalışmasını yürütmesi.
Güçlü ve tecrübeli Mimarlık Fakültesi
Çevre konusundaki çalışmaları
ODTÜ ile yapılan görüşmeler sonucu proje’ye olumlu baktıkları ifade edildi
(ekli)
Altı Fakülte ve Türk Loydu’nun Ortak Çalışması olacaktır.
 İktisat fakültesi
 İşletme fakültesi
 Mimarlık fakültesi
 Tarih ve arkeoloji fakültesi
 İnşaat mühendisliği
 Türk Loydu
 Yurt dışından bir üniversiteden uzman???
32
Bodrum Ticaret Odası
Risk: düşük
Ön Proje
1. Finansman:
Düşük - Bodrum Kurum ve Kuruluşları
2. İşbirliği :
Muğla Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi,Yalı Belediyesi, Bodrum
Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İmalatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??,
Turizm Bkn.??
3. İçerik: Ana proje’de yapılacakların ana hatlarının belirlenmesi
Risk: Orta
Ana Proje
1. Finansman:
Orta - Bodrum ve Dış Kaynaklar
2. İşbirliği :
Muğla Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi,Yalı Belediyesi, Bodrum
Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İmalatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??,
Turizm Bkn.??
3. İçerik: Ana hatların detaylandırılması – fiziki master plan, istihdam planı, yan sanayinin geliştirilmesi
planı, üni., teknopark vb.
Risk: Çok Yüksek
Hayata Geçirme
Uygulama: 4 faz
1. Finansman:
Yüksek - Bodrum ve Dış Kaynaklar
2. İşbirliği :
Muğla Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi,Yalı Belediyesi, Bodrum
Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İmalatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??,
Turizm Bkn.??
3. İçerik: imalathanelerin yerleşimi ve rehabilitasyonu veya yeniden inşası, ortak alanların
düzenlenmesi, yan sanayi alanlarının inşası, üni ve teknopark alanlarının inşası, eğitim
prg. vb.
33
Süre: 10 yıl
Planlama Kapsamına Alınması Gereken Konular

1
Fiziki Master Plan




2



3


4

34
Yat imalathanelerinin yerleşim planı
İmalathanelerin rehabilitasyonu ve/veya yeniden inşası
Deniz tarafının planlanması
Alt ve üst yapı – yol, elektrik, su, tlf, enerji vb.
Ortak alanlar – güvenlik, sağlık merkezi, ortak malzeme vb.
Küme Yönetim Merkezi
Meslek Lisesi
Üniversite – Yatçılık Bölümü
Uygulama: 4 faz
Araştırma ve Teknoloji Merkezi
Yan sanayi bölgesi
Master Plan ve Kümelenme
35
Master Plan: Bölgenin
fiziki olarak planlanması
Kümelenme
Faaliyetleri
Belediyeler,
İlgili Bakanlıklar,
Ticaret Odası,
Deniz Ticaret Odası
Özel Sektör,
Ticaret Odası,
Deniz Tic Odası
İşbirliği:
Kamu Kurumları,
Sivil Toplum Örgütleri,
Akademik Kurumlar,
Özel Sektör
İşbirliği
Yerel Kurumlar,
Sivil Toplum Örgütleri,
Merkezi Kurumlar,
Akademik Kurumlar
Liman ve
Marinalar
Kalite üretim, çevre duy., imaj ve
görüntü – rekabet gücü
Coğrafi işaret, marka ve
belgelendirme
Kurumsal İşl.
Kalifiye
Eleman
Dünya ve Türkiye mevz.Ve kri.
konusunda eğ. Ve bilgi sahibi
firma.
Toplu eğ. ile düşük
maliyetler
Yönetici Eğ.
36
Yat İmalatı ve Bakım
Onarım Hizm.
Turizm – Mavi
Yolculuk
Sert. Kalif.
Elem. Eğ.
Bodrum markasına yakışır Yat
İmalat Bölgeleri
Sektör ihtiyaçları ve sektör
ve bölge kriterleri uyumlu
Ortak tanıtım, alım
vb.
Meslek
Lisesi
İmalatı desteleyen güçlü
Yan Sanayi
Yönetmeliklere uygun
üretim
Üni. Tekn.
Mer.
Fiziki rehabilitasyon
Özel Sektör –
Kamu işbirliği
Bdr. Yat İma. Mas.
Planı son hazırlık
SİT’in
kaldırılması
FAAL KÜME
Küme yapıl.
faali.
Üni. İşb. Ana
Proje
Ön Proje
Sek. Analizi
Master plan ön araş.
Stan. ve
Kalite eğ.
Aka.-kamuözel sek. İşb.
Mrk. ve yerel
işb.
2 Belediye işb.