Uzaktan Eğitimin Temelleri Dersi`nin web tabanlı olarak hazırlanması
advertisement
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI (ABD KKK) İLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINDA (TC KKK) UYGULANAN UZAKTAN EĞİTİMİN KARŞILAŞTIRILMASI Yaşar BAŞKAYA Prof. Dr. Zeki KAYA Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Uzmanı [email protected] G.Ü. Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkanı [email protected] ÖZET Bu çalışma; konusu ve yöntemi bakımından bir karşılaştırmalı eğitim bilimi araştırmasıdır. Araştırmada, Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın uzaktan eğitimle ilgili çalışmalarına katkı sağlayacağı düşüncesi ile Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda uygulanan uzaktan eğitim uygulamaları karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalı uzaktan eğitim araştırmaları yapacak olanlara da katkı getireceği düşünülen araştırmada, yatay yaklaşım yöntemine uyulmuştur. Bu kapsamda uygulanan eğitim programları, eğitim sistemleri ve altyapıları, idari ve lojistik hizmetler ile uygulamaları geliştirme süreçleri ayrı ayrı ele alınarak karşılaştırılması yapılmıştır. Yapılan karşılaştırmada elde edilen bulgular doğrultusundaki sonuçlara dayalı öneriler sunulmaktadır. ABSTRACT In this study, the distance learning activities of the Turkish Republic and the United States (U.S.) Armies are compared with the aim of making a contribution to the distance learning applications in the Turkish Army. The horizontal comparison method is used in the study. ………………… Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, web tabanlı eğitim, karşılaştırmalı eğitim, SCORM, ADL, e-learning. 1.GİRİŞ Yirminci yüz yılın son çeyreğinden itibaren gelişen ve yaygınlaşan bilişim teknolojileri, özellikle ağa dayalı bilişim sistemlerindeki gelişmeler, bilgiye ulaşılmasını çok daha hızlı ve kolay hâle getirmiştir. Kurumların personeline hizmet içi eğitim verilmesinde; geleneksel eğitimin sınırlılıkları, eğitim ve çalışma saatlerinin çakışması, eğitim gereksinimi ile kaynakların tutarsızlığı gibi nedenler problem oluşturmaktadır. İşte bu probleme çözüm olması amacıyla, geleneksel eğitimin yanında ya da ayrı olarak yeni bir yöntemle eğitim verilmesi gereksinimi ortaya çıkmıştır. Bu gereksinimin teknolojik gelişmelerle birleşmesi sonucunda, aslında klasik yöntemlerle yüz yıldır uygulanan uzaktan eğitim, klasik kalıplarından çıkarak, birçok eğitime çözüm oluşturduğu gibi hizmet içi eğitime de çözüm olarak görülmeye başlanmıştır. Dünyada birçok bilimsel olayı ya tetikleyen ya da gelişiminin hızlandırılmasına neden olan silahlı kuvvetlerin, uzaktan eğitim konusunda da önderlik etmesi yadırganamaz bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırmada, dünyada birinci elden uzaktan eğitime özel standartların oluşmasına neden olan, önder durumundaki ABD KKK’ndaki uzaktan eğitim uygulamaları ile yeni ancak sağlam temellerle başlangıç yapan TC KKK’ndaki uzaktan eğitim uygulamalarının karşılaştırılması amaçlanmaktadır. 2. UZAKTAN EĞİTİMİN SİLAHLI KUVVETLERDEKİ YERİ VE ÖNEMİ Geleneksel öğrenme-öğretme yöntem ve ortamlarının sınırlılıkları nedeniyle sınıf içi etkinlikleri yürütme olanağının bulunmadığı durumlarda; eğitim etkinliklerini planlayanlar ve uygulayanlar ile öğrenciler arası iletişim ve etkileşimin özel olarak hazırlanmış öğretim üniteleri ve çeşitli eğitim ortamları yoluyla belli bir merkezden sağlandığı bir öğretim yöntemine uzaktan eğitim olarak tanımlanabilir [1]. Uzaktan eğitim sosyal açıdan, fırsat eşitsizliğine çözüm getiren, isteyen herkese yaşam boyu eğitim sağlayan ve bunların yanı sıra eğitimin bir dizi bireysel ve toplumsal amaçlarının gerçekleşmesine katkıda bulunabilen, eğitim teknolojilerinden yararlanmaya ve daha çok kendi kendine öğrenmeye dayalı bir disiplin olarak da tanımlanabilir [2]. Bugün eğitim çevrelerinde popüler olarak söz edilen; İleri Düzey Dağıtılmış Eğitim (ADL), Öğrenme Nesneleri (LO), Öğrenme Yönetim Sistemi (ÖYS), Öğrenme İçerik Yönetim Sistemi (ÖİYS) ve bunlara ait standartlaştırma çalışmaları olan Paylaşılabilir İçerik Nesnesi Referans Modeli (SCORM), yine ABD Milli Savunma Bakanlığı’nın (DoD) büyük katkı ve finansmanı ile sürdürülmektedir. Aynı şekilde, gelişen teknolojiye bağlı olarak Türk Silahlı Kuvvetleri’nde de eğitim açısından öğrenilmesi ve öğretilmesi gereken bilgi ve teknolojilerin miktarı artmaktadır. Buna paralel olarak eğitim alacak personelin sayısında da her geçen gün artış olmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri’nde, artan eğitim gereksinimi karşısında kadrolu personelin, görevlerine ilişkin hizmetleri yerine getirmesi için alacağı eğitim, ayrı bir açmaz olarak ortaya çıkmaktadır. Artan eğitim gereksinimine paralel olarak, eğitim için kaynak gereksinimi de artmakta, kısıtlı bütçe olanaklarıyla eğitim gereksinimi karşılanamamaktadır. Bu durum, eski eğitim sistemi dışında maliyet etkin başka yöntemlerin kullanılmasını zorunlu duruma getirmektedir [3]. Bu zorunluluktan hareketle; yüz yüze eğitimin yanı sıra, fiziksel olarak öğrencilerin yanında bulunmayan, ancak teknolojinin verdiği olanaklardan yararlanarak çok sayıda öğrenciyi ve öğretmeni sanal ortamda aynı ya da farklı zamanlarda bir araya getiren, öğrencinin istediği yer ve istediği zamanda ulaşılabildiği, kaynak kaybına neden olmayacak şekilde eşgüdümlü ve birbirine bütünleşmiş olacak eğitim yöntem ve sistemlerinin kullanılması, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin eğitim gereksinimini önemli ölçüde karşılayabilecektir. Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na (KKK) bağlı olarak görev yapan Eğitim ve Doktrin Komutanlığı’nda (EDOK) kurulan Uzaktan Eğitim Merkezi Amirliği (UZEM) bu işlevi yerine getirmek üzere kurulmuştur. Yapılan araştırma ile UZEM’in gelişimi hedeflenmektedir. 3. ARAŞTIRMANIN AMACI Araştırmanın temel amacı, ABD KKK ve TC KKK’nın uzaktan eğitim uygulamalarını karşılaştırmaktır. Bu temel amacı gerçekleştirmek için, ABD KKK ve TC KKK’nda uygulanan uzaktan eğitimler aşağıdaki değişkenler yönünden karşılaştırılmaktadır: Uygulanan uzaktan eğitim programları, Kullanılan uzaktan eğitim sisteminin altyapısı ve teknolojileri, İdari ve lojistik hizmetler, Uzaktan eğitim geliştirme süreçleri. 4. YÖNTEM Yapılan araştırma, konusu ve yöntemi bakımından bir karşılaştırmalı eğitim bilimi araştırmasıdır. Araştırmada bir uzaktan eğitim uygulaması, farklı bir uzaktan eğitim uygulaması ile karşılaştırılmıştır (Türkiye ve ABD). Karşılaştırmada yatay yaklaşım metodu uygulanmıştır. TC KKK’ndaki uzaktan eğitim uygulaması ile karşılaştırması yapılacak olan ABD KKK Uzaktan Eğitim uygulamalarının, diğer askerî uzaktan eğitim uygulama örnekleri içinde, TC KKK’na yapı olarak benzerliği ve teknolojik olarak en uygun ve en ileri uygulama olduğu varsayılmıştır. Yapılan araştırma, ABD KKK ve TC KKK uzaktan eğitim uygulamalarının karşılaştırılması ile ABD KKK ve TC KKK uzaktan eğitim uygulamaları için, dört değişkenin (Uygulanan uzaktan eğitim programları, kullanılan uzaktan eğitim sisteminin altyapı ve teknolojisi, idari ve lojistik hizmetler ile uzaktan eğitim geliştirme süreçleri) karşılaştırılması ve elde edilen veriler ulaşılabilen kaynaklarla sınırlıdır. 5. BULGULAR Yapılan araştırmanın özetlenebilir: bulguları şu şekilde Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda, uzaktan eğitim daha çok internet üzerinden verilmesine karşın; Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda, henüz internet üzerinden uzaktan eğitim verilmesi çalışması yoktur. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda uygulanan Öğrenme Yönetim Sistemi yazılımı, dünyada web tabanlı olarak verilen uzaktan eğitime yeni bir bakış açısı getirmiştir. Bu yazılımla, uzaktan eğitim platformları yeniden tanımlanmıştır. Dünyada üretilen web tabanlı uzaktan eğitim yazılımlarının Paylaşılabilir İçerik Nesnesi Referans Modeli (SCORM) standartlarına uyumunun aranılan ön koşullar arasına girmesi yine bu yazılımla olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda üretilen eğitim içerikleri ile Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda kullanılan eğitim içerikleri karşılaştırıldığında, Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda üretilen eğitim içeriklerinin, sivil firmalarla birlikte yapılması sonucu daha iyi hazırlandığı görülmüştür. Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda üretilen eğitim içeriklerinin olmadığı değerlendirilmektedir. yeterli düzeyde olarak internet ve uydu yoluyla da uzaktan eğitim dağıtılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda uzaktan eğitim, eğitim sistemi içindeki yerini henüz tam olarak bulamamıştır. Bu duruma, gerek Türk Silahlı Kuvvetleri ve gerekse Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı karargâhlarında yalnızca uzaktan eğitimle görevli bölüm ve personelin olmamasının neden olduğu değerlendirilmektedir. TC KKK’nda uzaktan eğitim yoluyla verilecek ders programlarının, sınıf okulları ve kıtalardan yararlanılarak incelenip ayıklanmasına, bu yolla kurslar planına alınarak tasarlanacak ve verilecek derslerin ortaya çıkarılma-sına gereksinim vardır. Eğitim gereksinimini açısından, Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda uzaktan eğitim kitlesi olarak erbaşlara kadar inen geniş bir yelpaze alınırken, Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda hedef kitle, subay ve astsubaylarla sınırlıdır. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda uzaktan eğitim yoluyla verilecek ders programları ortaya çıkarılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda ders programlarının taranarak hangi derslerin uzaktan eğitim yoluyla verileceğine dair bir çalışmaya ulaşılamamıştır. 6. SONUÇ VE ÖNERİLER Araştırmanın amaçları doğrultusunda elde edilen bulgular ve bu bulguların yorumlarına göre şu sonuçlar elde edilmiştir: ABD KKK Uzaktan Eğitim Programı, araştırmanın sayıltısında da belirtildiği gibi benzerleri içinde örnek bir programdır. ABD KKK’nda uygulanan ÖYS yazılımı, dünyada web tabanlı olarak verilen uzaktan eğitime yeni bir bakış açısı getirmiştir. Bu yazılımla, uzaktan eğitim platformları yeniden tanımlanmış, tüm dünyada üretilen web tabanlı uzaktan eğitim yazılımlarında Paylaşılabilir İçerik Nesnesi Referans Modeli uyumu, aranılan ön koşullar arasına girmiştir. ABD KKK’nda uzaktan eğitim başlı başına bir eğitim sistemi olarak ele alınmıştır. Bu nedenle, ABD KKK karargâhında yalnızca uzaktan eğitimin yönetimi ile bölümler ve personel ayrılmıştır. ABD KKK’nda uzaktan eğitimle ilgili gruplara bakıldığında, en üst karargâhtan en alt düzey yöneticiye kadar yapılanmasını ve eşgüdümünü çok iyi şekilde yaptıkları; yetki, görev ve sorumlulukların dağıtımında boşluk olmadığı görülmektedir. Uzaktan eğitimin her iki KKK’nda benzer yöntemlerle dağıtıldığı görülmüştür. ABD KKK’nda ayrıca, birliklerinin dünya çapında yayılmış olması nedeniyle, TC KKK’ndan farklı Araştırma problemi kapsamında, elde edilen bulgular ve bulguların yorumları ile bunlardan çıkarılan sonuçlara göre, TC KKK uzaktan eğitim sistemi, uzaktan eğitim araştırmalarına ve araştırmacılara yönelik öneriler de şunlardır: TSK’de uzaktan eğitim konusunda bir birlikteliğin sağlanması maksadıyla; kuvvet komutanlıklarının ortak olarak hareket ettikleri bir proje oluşturulmasıyla uzaktan eğitim faaliyetlerinin bir elde toplanmasının; sadelik, üretimde güç birliğinin sağlanması, ortak içeriklerin farklı platformlarda çalışmasının sağlanması, uluslar arası standartlara ulaşılması gibi konularda, gerek eğitim birlikteliği ve gerekse teknolojik açıdan büyük bir maliyet ve emek tasarrufu sağlanacaktır. TC KKK’nda uzaktan eğitim yoluyla verilecek eğitimlere geniş kitlelerin erişimin sağlanabilmesi, internet üzerinden eğitim verilecek konuların seçilerek, internet üzerinden eğitim için açılmasında büyük yarar olacaktır. TC KKK’nda uzaktan eğitim ve bilgisayarlı öğretim teknolojileri hususunda yetişmiş pek az personel olduğu; personelin, uzaktan eğitim ve bilgisayarlı öğretim teknolojileri hususunda lisansüstü eğitim almaları yönünde teşvik edilmeleri sağlanmalıdır. EDOK UZEM’de bir ekip oluşturularak, bu ekibin tasarım için gerekli kursları almalarının; ayrıca, sivil firmalarla ortak birkaç içerik tasarımı yapılması yoluyla ekibin yetiştirilmesinin, yetişecek ekibin sivil firmalarla eş zamanlı olarak tasarım yapmayı sürdürmesinin, uygun olacağı değerlendirilmektedir. Türkiye’de uzaktan eğitim uygulamalarının başka bir uzaktan eğitim uygulaması ile karşılaştırılmasının yapıldığı araştırma raporları bulunamamıştır. Bu durum, Türkiye’de uzaktan eğitim uygulamalarının karşılaştırılması konusunda pek az araştırmanın yapıldığını göstermektedir. Karşılaştırmalı uzaktan eğitim çalışmaları yapılmasında yarar olacaktır. Yapılan çalışmadan yararlanılarak, TSK’nin diğer kuvvet ve birliklerinde uzaktan eğitim uygulamaları, ABD KKK ya da TC KKK ile karşılaştırılabilir. Ayrıca, üçüncü ülkelerin uzaktan eğitim sistemlerinin karşılaştırılmasının da ikili ya da üçlü olarak yapılabileceği düşünülmektedir. KAYNAKÇA [1] ALKAN, C. (1987). Açıköğretim “Uzaktan Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayın No.157. [2] KAYA, Z. (2002). Uzaktan Eğitim. Ankara: PEGEMA Yayıncılık. [3] TSK MKS 164–1. (2004). Türk Silahlı Kuvvetleri Uzaktan Eğitim Konsepti.
