Slayt 1
advertisement
Çevreye kirletici etkisi olan/olabilecek faaliyet veya tesislerin: ◦ Mevzuat hükümlerine, yasak ve sınırlamalara uygun faaliyet gösterip göstermediğini kontrol etmek ◦ Çevresel etkileri ile alıcı ortama verdikleri kirlilikleri ölçmek, tespit etmek ve değerlendirmek Mevzuata uyumu teşvik etmek Mevzuat ihlalinin tespiti durumunda yaptırım uygulamak ◦ İdari yaptırım ◦ Adli yaptırım Çevrenin korunması için tesis veya faaliyetin çalışmaya başlamasından sona erdirilmesine kadar olan süreçte Çevre denetiminin usul ve esaslarını, Denetim yapacak personelin niteliklerini, düzenlemektir. Çevre denetimiyle ilgili iş ve işlemler Çevre denetim görevlisinin nitelikleri Faaliyet veya tesis sahiplerinin yükümlülükleri Denetimle ilgili birimlerin görev ve yetkileri Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan serbest ve münhasır ekonomik bölgeler dâhil egemenlik ve yargılama sahaları içerisindeki tüm kara ve deniz alanlarında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamındaki her türlü kirlilik kaynağı ve ihlaller denetime tabidir. Ölçüm ve analizleri yetkili laboratuvarlara yaptırmak Denetim için gerekli kolaylıkları sağlamak, gerekli güvenliği almak, personel ve ekipman desteği sunmak Gerekli hallerde ölçüm ve analiz giderlerini karşılamak Bilgi ve belgeleri öngörülen sürede ve eksiksiz olarak sağlamak Yıllık iç tetkik programları düzenlemek ve bunlara ilişkin sonuçları 5 yıl süreyle saklamak ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinin işbirliği ile bir önceki yılın Aralık ayında hazırlanır ve Bakan tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Yıl içinde Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatınca birleşik denetim gerçekleştirilecek tesis veya faaliyetler belirlenir. Ortam bazlı denetimler konusunda Bakanlık ve Bakanlığın yetki verdiği kurum ve kuruluşlar, denetimleri kendilerinin belirlediği programlar çerçevesinde gerçekleştirir. Kaza, ihbar, şikâyet gibi durumlarda veya Bakanlıkça gerek görüldüğü hallerde denetim programına bağlı olmaksızın birleşik ve/veya ortam bazlı denetim yapılır. Yıllık denetim programına alınan tesis veya faaliyetlere, denetimlerin haberli yapılacak olması durumunda en az bir hafta önce yıllık denetim programına alındıkları bildirilir. Kaza, ihbar, şikâyet gibi durumlarda, ortam bazlı denetimlerde veya Bakanlığın program dışı denetime gerek gördüğü hallerde denetimin haberli yapılması zorunlu değildir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri Yetki devri yapılan kurum ve kuruluşlar En üst amir tarafından yapılır En az iki personel görevlendirilir Birleşik denetimlerde baş denetim görevlisinin bulunması zorunludur Denetim görevlisi adayları da denetimlere katılabilir Denetim öncesinde denetlenecek tesis veya faaliyet ile ilgili denetim ekibi içinde koordinasyonu ve işbölümünü sağlamak Denetlenecek tesis veya faaliyetin prosesi, ürünleri, hizmetleri, daha önce yapılan denetim varsa bulguları toplamak, toplatmak ve değerlendirmek Denetim esnasında ve sonrasında denetim ekibiyle gerekli koordinasyonu sağlamak ve belgeleri istemek Denetimin bitiminde, yerinde denetim tutanağının düzenlenmesini sağlamak Denetim sonunda her çevre denetim görevlisinden kendi göreviyle ilgili denetim sonuçlarını toplamak ve denetim raporunu hazırlamak Denetimin sonucuna göre İdari Yaptırım Karar Tutanağını hazırlamak ve onaylanmak üzere ilgili makama sunmak Denetim raporunu, Çevre Denetim Yönetmeliği’nin 32 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yerlere göndermek Gerektiğinde mahalli mülki amirinden kolluk kuvveti görevlendirilmesini talep etmek Denetimini gerçekleştireceği kamu, özel sektör kurumları veya tüzel kişilik ile kişisel ilişkisi bulunmamak Çevre Kanununa Göre Verilecek İdarî Para Cezalarında İhlalin Tespiti Ve Ceza Verilmesi ile Tahsili Hakkında Yönetmelik En az üç nüsha düzenlenir Mürekkepli veya tükenmez kalemle tam ve eksiksiz doldurulur Düzenleyenlerin her biri tarafından ve ihlale neden olan sorumlu kişi tarafından imzalanır Kırk iş günü içerisinde hazırlanır Raporda ◦ Denetim sırasında tespit edilen eksiklikler ve uygunsuzluklar ◦ Cezai müeyyide uygulanmasını gerektiren durumlarda önerilen cezalar ile yasal dayanaklar yer alır. Denetlenene, Bakanlık ve/veya il müdürlüğüne gönderilir İhlal durumunda Çevre Kanununun 20. maddesinde belirtilen yaptırımlar uygulanır Kanunda alt ve üst sınır olarak belirtilen cezalarda ise alt sınırdan ayrılarak ceza verilmesi hâlinde alt sınırdan ayrılarak ceza verilmesinin gerekçeleri de idari yaptırım karar tutanağında ayrıca belirtilir Süre verilmesi ve faaliyetin durdurulması Adli nitelikteki cezalar Çevre denetimleri sonucunda idari yaptırım uygulanmış ise bunlar idari yaptırım karar defterine işlenir İdari yaptırım karar defteri Bakanlık merkez teşkilatında Genel Müdürlükte ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinde bir adet bulunacak şekilde tutulur Çevre Kanunu; 11 Ağustos 1983 ilk kez yayımlandı 26 Nisan 2006 tarihinde önemli değişikliğe uğradı • Çevreyi kirletenler, • Çevreye zarar verenler, sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludur. • Kirlenme ve bozulmanın; Önlenmesi, Sınırlandırılması, Giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden olan tarafından karşılanır. • 26.04.2006 tarihinde 5491 sayılı Kanun ile revize edilen Çevre Kanununda idari yaptırımlar; - Faaliyetlerin Durdurulması - İdari Nitelikteki Cezalar - Seyrüseferden Men olarak düzenlenmiştir. • “Bu Kanun ve bu Kanun uyarınca yayımlanan yönetmeliklere aykırı davrananlara söz konusu aykırı faaliyeti düzeltmek üzere …. bir defaya mahsus olmak üzere esasları yönetmelikle belirlenen ve bir yılı aşmamak üzere süre verilebilir. • Süre verilmesi ve faaliyetin durdurulması, bu Kanunda öngörülen cezaların uygulanmasına engel teşkil etmez. • Süre verilmesi bir yaptırım değildir. Tespit edilen ihlal için sadece süre verilmesi, tespit edilen suçun yaptırımsız bırakılması anlamına gelir. 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; (b) bendi Kanundaki ceza miktarı 24.000 TL 1/1/2015 - 31/12/2015 46.501 TL İzne tâbi tesisleri, aldıkları izin belgesinde veya yönetmeliklerde öngörülen önlemleri almadan veya yönetmeliklerde belirlenen emisyon standartlarına ve sınırlamalarına aykırı olarak işletenlere, • Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine başlamadan veya bu süreci tamamlamadan inşaata başlayan ya da faaliyete geçenlere yapılan proje bedelinin yüzde ikisi oranında idarî para cezası verilir. • Cezaya konu olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale getirmekle yükümlüdür. • Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı davrananlara, her bir ihlal için, 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; Kanundaki ceza miktarı (e) bendi 10.000 TL 1/1/2015 - 31/12/2015 19.372 TL 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; Kanundaki ceza miktarı (f) bendi 60.000 TL 1/1/2015 - 31/12/2015 116.261 TL • Kurulması zorunlu olan atık alım, ön arıtma, arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlar ile kurup da çalıştırmayanlara, • 12nci maddede öngörülen bildirim ve bilgi verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere, 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; (g) bendi Kanundaki ceza miktarı 6.000 TL 1/1/2015 - 31/12/2015 11.619 TL Bu Kanunun 14üncü maddesine göre çıkarılan yönetmelikte belirtilen önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olanlara, 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; (h) bendi Kanundaki ceza miktarı 400 TL 1.200 TL 4.000 TL 12.000 TL 1/1/2015 - 31/12/2015 770 TL 2.321 TL 7.746 TL 23.249 TL 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; Kanundaki ceza miktarı (ı) bendi 24.000 TL 1/1/2015 - 31/12/2015 46.501 TL • Bu Kanun ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmeliklere aykırı olarak ülkenin egemenlik alanındaki denizlere ve yargılama yetkisine tâbi olan deniz yetki alanlarına, içme ve kullanma suyu sağlama amacına yönelik olmayan sulara atık boşaltanlara, • Bu Kanunun Ek-2nci maddesinde öngörülen çevre yönetim birimini kurmayanlara, • Çevre görevlisi bulundurmayanlara ya da yetkilendirilmiş firmalardan danışmanlık hizmeti almayanlara, 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; (m) bendi Kanundaki ceza miktarı 1/1/2015 - 31/12/2015 6.000 TL 11.619 TL 4.000 TL 7.746 TL • Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere, 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; (r) bendi Kanundaki ceza miktarı 1/1/2015 31/12/2015 Kurum, kuruluş ve işletmelere 24.000 TL 46.501 TL 139.503 TL 2872 Sayılı Kanunun 20nci maddesinin; (v) bendi Kanundaki ceza miktarı 1/1/2015 31/12/2015 Kurum, kuruluş ve işletmelere 100.000 TL 193.772 TL 581.316 TL 1.000.000 TL 1.937.720 TL 5.813.160 TL • Bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan, ambalajlayan, etiketleyen, bertaraf eden ve ömrü dolan tehlikeli atık bertaraf tesislerini kurallara uygun olarak kapatmayanlara, • Kanunda, idari para cezasının alt ve üst sınırların verildiği hallerde, uygulanacak idari para cezasının miktarını belirlemede takdir yetkisi, idari yaptırım kararını veren mercie aittir. • Alt ve üst sınırlar arasında idari para cezasının miktarı belirlenirken, işlenen kabahatin içeriği, failin kusuru ve ekonomik durumu göz önünde bulundurularak ceza takdir edilecektir. (5326/Madde 17) • Bu Kanunda belirtilen idarî para cezaları, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak verilir. • Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararlarını verme yetkisi Bakanlığa aittir. • Bu yetki, 12nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum ve merciler tarafından da kullanılır. • Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararları Bakanlık merkez teşkilâtında Genel Müdürler, taşra teşkilâtında Çevre ve Şehircilik İl Müdürlerince verilir. • Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında verilecek idari nitelikteki cezalar, bu fiiller için diğer kanunlarda yazılı cezaların uygulanmasına engel olmaz. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda, “Çevreye Karşı Suçlar” başlığı altında öngörülen yeni suçlar, çevrenin atık ve artıklarla kasten (md. 181) ve taksirle (md.182) kirletilmesi, gürültü kirliliğine (md.183) neden olmaktır. Kast ve Taksir’in tanımı TCK’nun 21 ve 22. maddelerinde açıklanmıştır. “Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek işlenmesidir.” (5237 TCK/21. Madde) “Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleşmesidir.” (5237 TCK/22. Madde) TCK. Madde 181 Çevrenin Kasten Kirletilmesi; (1) İlgili kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa, suya veya havaya kasten veren kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Atık veya artıkları izinsiz olarak ülkeye sokan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Atık veya artıkların toprakta, suda veya havada kalıcı özellik göstermesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza iki katı kadar artırılır. TCK. Madde 182 Çevrenin Taksirle Kirletilmesi (1) Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu atık veya artıkların, toprakta, suda veya havada kalıcı etki bırakması hâlinde, iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. TCK. Madde 183 Gürültüye Neden Olma İlgili kanunlarla belirlenen yükümlülüklere aykırı olarak, başka bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olan kişi, iki aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Türk Ceza Kanununun 4. maddesinde “Ceza Kanunlarını bilmemenin mazeret sayılmayacağı” hükmü bulunmaktadır TEŞEKKÜR EDERİM Hasan AYAZ Çevre ve Şehircilik Uzmanı
