İZMİR`İN İŞGALİ İşgal Sonucunda

advertisement
I.DÜNYA SAVAŞI SONRASI
OSMANLI DEVLETİ
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
VE SONUÇLARI
☺
İTİLAF
DEVLETLERİ
İngiltere, Fransa
İtalya, Rusya, ABD
İTTİFAK
DEVLETLERİ
Almanya
Avusturya-Macaristan
Bulgaristan
Osmanlı
I.Dünya Savaşı Sonrası
Ateşkes Antlaşmaları
Bulgaristan- Selanik Ateşkesi
Avusturya-Macaristan
- Villaguiste Ateşkesi
Osmanlı - Mondros Ateşkesi
Almanya - Rethendes Ateşkesi
LİMNİ
ADASI
MONDROS
LİMANI
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
(30 Ekim 1918)
HEYET:
Bahriye Nazırı: RAUF BEY
İngiliz: AMİRAL CALTHROPE
Hariciye Müsteşarı: RAŞİT HİKMET
Yarbay: SADULLAH BEY
24 MADDE
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
(30 Ekim 1918)
Osmanlı Devletini Mondros’u
İmzalamaya İten Nedenler:
• Çanakkale dışında bütün
cephelerde yenilmesi.
• Müttefikleri ile bağlantısının
kesilmesi.
• Wilson ilkelerine güvenilmesi.
• Padişahın İngiltere’ye güvenmesi.
MADDELERİ:
• Boğazlar itilaf devletlerine verilecek
• Güvenlik sorunu olan bölgeler işgal
edilecek (7.madde)
• Doğudaki 6 vilayet (vilayet-i sitt) te
karışıklık çıkarsa işgal edilecek.(24.Mad)
• Haberleşme itilaf devletlerine verilecek
• Asayişi sağlayacak birlikler dışındaki
Osmanlı ordusu dağıtılacak. (Terhis)
ERMENİ ve KÜRT DEVLETİ
KURMA HAYALLERİ
MADDELERİ:
• Osmanlı’da bulunan savaş esirleri
bırakılacak ama İtilaf devletleri
elinde bulunanlar bırakılmayacak.
• Osmanlı’nın bütün liman ve
madenleri İtilaf devletleri
kontrolünde olacak.
• Toros tünelleri ve demiryolları İtilaf
devletlerinin denetimine verilecek.
Mondros Ateşkes Antlaşması ile;
Demiryolları, limanlar ve madenler
İtilaf devletleri’nin denetimine
bırakıldı.
BU DURUM:
Osmanlı devletinin sömürge
durumuna getirildiğinin kanıtıdır.
Mondros Ateşkes Antlaşması ile;
Haberleşme (telgraf hatları) ve
demiryolları itilaf devletlerinin
denetimine bırakılacaktır.
Buradan çıkan sonuç;
İtilaf Devletleri:
• Ulusal örgütlenme ve direnişi
engellemek istemiştir.
• İşgalleri kolaylaştırmak istemiştir.
MONDROS’UN GENEL YORUMU
7. ve 24. maddelerden dolayı
Osmanlı fiilen sona ermiştir.
Boğazların İtilaf devletlerine verilmesi
Osmanlı topraklarının kara
bağlantısını kesmiştir.
İç çatışmalara sebep olmuştur.
İngiltere, Fransa, İtalya ve ABD’ye
Osmanlı’yı işgal hakkı tanınmıştır.
MONDROS’TAN SONRAKİ İŞGALLER
İNGİLTERE FRANSA
İTALYA
DEĞİŞİM
Musul
Mersin Muğla
Urfa
Adana Antalya
Antep
Hatay Konya
Maraş
Kars
Samsun
Antep
Maraş
Urfa
Suriye
FRANSA’ya
Ege,Trakya
YUNAN’a
NOT: Mondros’un 7.maddesine
dayanarak işgallere başlanmıştır.
NOT: İtalya işgal ettiği bölgelerde
silahlı mücadeleye girmemiştir.
Sebebi: İtalya’ya gizli antlaşmalar
ile vaat edilmiş olan İzmir ve
civarının Paris Konferansı ile
Yunanistan’a verilmesi İngiltere ile
arasını bozmuştur.
İNGİLİZ OYUNU
1915 Londra Antlaşması
1917 Saint Jean de Maurienne
Antlaşması ile
İTALYA’YA VERİLECEK OLAN
YERLERDEN BATI ANADOLU
PARİS KONFERANSI’NDA (1919)
YUNAN’A VERİLMİŞTİR.
NOT:
Osmanlı’da ilk işgal: MUSUL
Anadolu’da ilk işgal: DÖRTYOL
Kurtuluş Savaşı’nın ilk kurşunu:DÖRTYOL
Ortak işgal: İSTANBUL, BOĞAZLAR
Mondros Ateşkesi ile;
Osmanlı fiilen sona ermiştir.
Çünkü:
• Haberleşme hatları ve İstanbul
denetim altına alındı.
• Ülke işgal edilmiş.
• Hükümet bağımsız karar
alamaz olmuştur.
PARİS BARIŞ KONFERANSI
(18 Ocak 1919):
Toplanma Amacı:
İtilaf Devletlerinin yenilen
devletler ile yapacakları barış
antlaşmalarının koşularını
belirlemek.
Bu Konferansta:
• İzmir’in Yunanlılara verilmesi
kararlaştırılmış. (İTALYA !!!)
• Milletler Cemiyeti’nin
kurulmasına karar verilmiştir.
• Mandater Sistem kabul edildi.
(Bir ülkenin, Milletler Cem.adına
başka dev. tarafından yönetilm)
• Doğu And. ERMENİ devleti !!!
Paris Barış Konferansında;
I.Dünya Savaşında yenilmiş olan
devletler ile yapılacak
antlaşmaların koşullarını
belirlemek için toplandı. İngiltere,
Ege bölgesinde, güçlü bir devlet
olan İtalya’yı istemiyordu. Bu
yüzden bu bölgeyi Yunanistan’a
vermiştir.
Paris Barış Konferansında;
Burada vurgu:
“İtalya’nın güçlü” olmasıdır.
Bu durum:
İngiltere ile İtalya arasında
sömürgecilik ve Akdeniz
hakimiyeti mücadelesinin
olduğunun kanıtıdır.
İTALYA ve YUNANİSTAN ÇIKARLARI
İZMİR’İN İŞGALİ
YUNANLILAR:
• Batı Anadolu’da Rumlar
çoğunluktadır, (???)
• Türkler, Rumları öldürmektedir.
(???)
• Geçmişten beri Ege bölgesi
Yunan medeniyetine aittir,
iddialarında bulunmuşlardır.
Hasan Tahsin
(Osman Nevrez Recep)
İZMİR’İN İŞGALİ
İşgal Sonucunda;
• Ulusal bilinç uyanmış, (!!!)
• Kuvva-i Milliye ortaya çıktı,
• İngiliz-İtalyan ilişkileri
gerginleşti,
• Amiral Bristol Raporu
yayınlandı.
İZMİR’İN İŞGALİNDEN SONRA;
Halk, kendi can ve mal
güvenliğini sağlamak için
Kuvva-i Milliye’yi kurdu.
SONUÇ:
• İstanbul hükümeti’nin askeri ve
siyasi gücünün kalmadığı,
• Halkın bağımsızlık ilkesini
benimsemiş olduğudur.
AMİRAL BRİSTOL RAPORU
ABD, Ege’ye heyet gönderdi.
Heyetin raporu:
•
•
•
•
Katliam yalandır.
Aksine Müslümanlar katledilmiştir.
Müslümanlar çoğunluktadır.
Bölgedeki Yunan kuvvetleri çekilip,
İtilaf Kuvvetleri gelmelidir.
• Milli mücadelenin haklılığı ilk kez
belirtildi.
CEMİYETLER
YARARLI (MİLLİ)
CEMİYETLER
MİLLİ VARLIĞA
DÜŞMAN
ZARARLI
CEMİYETLER
AZINLIKLARIN
KURDUĞU
Milli (Yararlı) Cemiyetlerin
Kurulma Nedenleri:
 Mondros’un 7.ve 24.madde.
 Ordu terhis edilmiş.
 Osmanlı Hükümeti İtilaf
devletleri kontrolünde.
YORUM:
 Osmanlı otoritesinin
bozulması, halkın direniş
örgütleri kurmasına yol
açmıştır.
Vatanın bütünlüğü, milletin
bağımsızlığı tehlikeye düştüğü
için kurulmuştur.
Milli (Yararlı) Cemiyetler:
1. İzmir Müdafaa-i Hukuk:
İzmir’in işgalinden önce kurulmuş ve
Rumların iddialarının yanlışlığını
ispatlamaya çalışmıştır.
2. Reddi İlhak: İzmir’in işgalinden sonra
silahlı direniş faaliyetlerinde bulunmuş
ve Kuvva-i Milliye birliklerini
kurmuştur. Balıkesir ve Alaşehir
Kongrelerini düzenlemiştir.
3. Trakya Paşaeli: Mavri Mira’ya karşı
Edirne’de kuruldu.
Milli (Yararlı) Cemiyetler:
4. Trabzon Müdafaa-i Hukuk:
Pontus Rumlarına karşı kuruldu. Erzurum
kongresinden sonra Doğu Anadolu
Müdafaa-i Hukuk cemiyetine bağlandı.
5. Milli Kongre: İstanbul’da kuruldu. Basınyayın yolunu kullandı. Kuvva-i Milliye
tabirini ilk kez kullandı.
6. D.Anadolu Müdafaa-i Hukuk: Ermeni devleti
kurulmasını önlemek için kuruldu.
7. Klikyalılar: Merkezi İstanbul’dur.
Adana ve çevresinde Ermeni devleti
kurmayı önlemek için kuruldu.
Yararlı Cemiyetlerin
Ortak Özellikleri:
* Bölgesel ve milliyetçidirler.
* İşgallere karşı kuruldular.
* Milli direniş bilinci uyandı.
* Azınlık çalışmasını önlemek
* Sivas kongresi ile birleştiler.
MİLLİ CEMİYETLER
Bağımsızlık ilkesini
benimsemişlerdir.
Bu durum:
• İşgallere karşı olduklarını,
• Sömürgeciliğe karşı mücadele
verdiklerini göstermektedir.
ZARARLI CEMİYETLER
A.Azınlıkların Kurdukları:
1. Mavri Mira: Trakya, İstanbul ve Ege’yi
Yunana bağlama amacındadır.
2. Etnik-i Eterya: 1894 yılında kurulmuştu.
“Megalo İdea” hayali için çalıştı.
3. Rum Pontus: Karadeniz kıyı şeridinde
büyük Pontus devletini kurmayı amaçladı.
4. Hınçak ve Taşnak: Wilson P.yararlanarak
D.And ve Çukurova’da Ermeni dev.kurmak.
5. Makabi Alyans: Yahudilerin ayrıcalıklarının
sürdürülmesi için kuruldu.
Zararlı (Azınlık) Cemiyetlerinin
Özellikleri
* İtilaf devletleri tarafından
desteklenmişlerdir.
* Osmanlıyı parçalama amacı var.
* Ermeni, Rum ve Yahudi din
adamları ve kiliseler yardım etti.
* Bağımsız devlet kurmayı
amaçladılar.
B. Milli Varlığa Düşman Cemiyetler:
1. Sulh ve Selamet-i Osmani:
Padişaha bağlı.
2. Teali İslam:
Hilafet ve Ümmetçiliğe bağlı.
3. Kürt Teali:
D.Anadolu’da Kürt devleti kurmak.
4. İngiliz Muhipleri: İngiliz mandası.
5. Wilson İlkeleri: Amerikan mandası.
Milli Varlığa Düşman
(Türkler tarafından kurulmuş)
Zararlı Cemiyetler:
Özellikleri:
I. Milli mücadeleye karşı çıkıp,
II. Manda ve Himayeyi
savunmuşlardır.
Bu durum:
Bağımsızlığa ters düştüklerinin
kanıtıdır.
 KUVAY-İ MİLLİYE
İlk kez Yunan işgaline karşı Batı
Anadolu’da kurulmuştur.
Bölgesel olarak kurulmuşlardır.
TBMM’ye karşı çıkan bazı
ayaklanmaları bastırmıştır.
Daha sonra TBMM düzenli orduyu
kurarak Kuvva-i Milliye birliklerinin
görevine son vermiştir. (8 Ekim 1920)
Kuvay-i Milliye’nin
Kaldırılma Nedenleri
Düzensiz birlikler olmaları,
Askerlik tekniğini iyi bilmemeleri,
Halktan zorla para ve malzeme
toplamaları,
Suçluları kendileri yargılamaları,
TBMM’nin aldığı bazı kararlara karşı
çıkmaları.
Aşağıdakilerden hangisi
RUM cemiyeti değildir?
A. Pontus
B. Mavri Mira
C. Etnik-i Eterya
D. Hınçak ve Taşnak
Aşağıdakilerden hangisi
RUM cemiyeti değildir?
A. Pontus
B. Mavri Mira
C. Etnik-i Eterya
D. Hınçak ve Taşnak
İtilaf Devletleri arasındaki ilk fikir
ayrılığı hangi olayla olmuştur?
A. Paris Konferansı
B. Londra Konferansı
C. İstanbul Antlaşması
D. Wilson Prensipleri
İtilaf Devletleri arasındaki ilk fikir
ayrılığı hangi olayla olmuştur?
A. Paris Konferansı
B. Londra Konferansı
C. İstanbul Antlaşması
D. Wilson Prensipleri
Hangi olayla İtalya-İngiltere
arası gerginlik artmıştır?
A. İtalya’nın Antalya’ya girmesi
B. İzmir’in işgali
C. İngiltere’nin İstanbul’a girmesi
D. Musul’un işgali
Hangi olayla İtalya-İngiltere
arası gerginlik artmıştır?
A. İtalya’nın Antalya’ya girmesi
B. İzmir’in işgali
C. İngiltere’nin İstanbul’a girmesi
D. Musul’un işgali
Download