Salix – Populus

Gymnosperm-Angiosperm Farkları
GYMNOSPERMLERDE
ANGIOSPERMLERDE
1.Tohum karpellerin koltuğunda açıkta
gelişir. Bu nedenle gerçek meyve
oluşmaz.
1.Tohumlar kapalı olan ovaryum içerisinde
gelişir. Bu nedenle gerçek meyve oluşur.
2.Tohum taslakları içerisinde embryo
kesesi çevresinde arkegonlar vardır
2.Tohum taslakları içerisinde embryo
kesesi çevresinde arkegonlar yoktur
3.Tek döllenme vardır
3.Çift döllenme vardır
4.Odunlarında su iletim borusu uçları
kapalı traheidlerdir
4.Odunlarında su iletim borusu uçları açık
trahelerdir
5.Tozlaşma sadece rüzgarla olur
5.Tozlaşma rüzgar, böcek, kuş, su gibi çok
değişik yollarla olur
6.Yaşayan tüm bireyleri odunsudur.
6.Yaşayan bireyleri otsu ve odunsudur.
Dersin Kapsamı
Herdem yeşil
odunsular
Salicaceae
Juglandaceae
Betulaceae
Corylaceae
Fagaceae
Ulmaceae
Hamamelidaceae
Platanaceae
Aceraceae
Tiliaceae
Oleaceae
: Salix, Populus
: Juglans, Pterocarya
: Alnus, Betula
: Corylus, Carpinus, Ostrya
: Fagus, Castanea, Quercus
: Ulmus, Celtis, Zelkova
: Liquidambar
: Platanus
: Acer
: Tilia
: Fraxinus
Laurus nobilis
Erica arborea
Prunus laurocerasus
Arbutus unedo
Buxus sempervirens
Evonymus japonica
İlex aquifolium
Rhododendron ponticum
Ruscus aculeatus
Diğer odunsular
Aesculus hippocastaneum
Cercis siliquastrum
Crataegus monagyna
Salicaceae












Üç cinsi (Salix, Populus, Chosenia), 335 türü vardır.
Taksonlarının çok azı odunları bakımından değerlidir.
Tohumlarında çimlenme yeteneği toprağa düştükten sonra 1-2 saat kadardır.
Türlerinin birçoğunu ayırt etmek güçtür.
Kışın yaprağını döken ağaç ve çalılardır.
Tomurcuk ve yaprakları sürgünlere sarmal dizilmiştir. Bir kaçı karşılıklıdır.
Yapraklar uzun ya da kısa saplı, sade veya lopludur; Basit yapraklıdır.
1C 2E dir. Çiçekler dik ya da aşağıya dönük kurullar oluşturur. Bu kurullara
«kedicik» denir.
Çiçeklerinde perianth yoktur.
Erkek çiçeklerde etamin sayısı 1-12 ya da 15-60 tır.
Tozlaşma böcekle ya da rüzgarla olur.
Meyve kapsüldür (Açılan kuru meyvedir).
Salix – Populus Cins Farkları
SALIX
POPULUS
 Tomurcuklar tek pullu
 Tomurcuklar çok pullu
 Sürgünler pseudo-terminal
tomurcuklu
 Sürgünler iterminal tomurcuklu
 Yaprak boyu eninden 1,5-16 kat daha
uzun; yaprak kısa saplı
 Yaprak boyu eni kadar; yaprak sapları
uzun
 Entomogam; çiçeklerinde bal bezeleri
var; brahte tam kenarlı
 Anemogam; çiçeklerinde bal bezeleri
yok; brahte horoz ibiği gibi parçalı
 Çiçek kurulları dik durur
 Çiçek kurulları aşağıya dönüktür
 Perianth bal bezesine değişmiştir
 Perianth bir disk ya ya kapçığa
değişmiştir.
 Pistil bir disk üzerine oturmamıştır.
 Pistil bir disk içerisine oturmuştur.
 Polenleri trikolpattır.
 Polenleri inapertüredir.
 Durgun sudan zarar görmezler
 Durgun sudan zarar görürler
 Sürgün özü daire şeklindedir.
 Sürgün özü beş kollu yıldız
şeklindedir.
Salix L. (Söğüt)
Yaklaşık 300 türü olup 4 Seksiyona ayrılmıştır. Ülkemizde
22 türü doğal yetişir.
A. Yaprakları sarmal dizilmiştir. Filamentleri serbest
1.Seksiyon Viminales: Çoğunlukla çalıdırlar. Yapraklarının boyları enlerinden 9-16 kat daha
uzun; genişliği 0.8 cm den daha dardır. Kenarları içe kıvrıktır. Alt yüzleri gümüşi tüylerle
örtülüdür. Örnek: Salix viminalis
2.Seksiyon Amerina: Boylu ağaçlardır. Yapraklarının alt ve üst yüzleri düz ve pürüzsüzdür.
Yapraklarının boyu enlerinden 3,5-8 kat daha uzun; genişliği 0,8-3 cm dir. Kenarları ince dişli,
damla ya da sivri uçludur. Örnek: Salix alba, S.babylonica, S.matsudana
3.Seksiyon Vetrix: Boylu çalı ya da ender olarak ağaçlardır. Yapraklar yumurtamsı veya eliptik
biçimdedir. Yapraklarının boyu enlerinden 1,4-3 kat daha uzun; genişliği 2-6 cm dir. Yaprak
ayası kalın, kaba, üst yüzleri buruşuk ve pürüzlüdür. Alt yüzleri keçe gibi tüylerle örtülüdür.
Kedicik kısa ve kalın silindiriktir. Örnek: Salix caprea, S.cinerea
B. Yaprakları karşılıklı dizilmiştir Filamentleri kaynaşmış.
4.Seksiyon Synandrae: Çoğunlukla çalıdırlar. Yaprakları ve tomurcukları karşılıklı dizilmiştir.
Yaprakları küçük ve tam kenarlıdır. Örnek: Salix amplexicaulis (S.purpurea)
Salix L.
Salix alba L. (Ak söğüt)
 Habitus: 30 m ye kadar boylanabilen bir ağaçtır.
 Genç sürgünler, tomurcuklar ve genç yaprakların alt
yüzleri ipek gibi yumuşak tüylerle örtülüdür.
 Yaprakları dar mızrak veya şerit şeklindedir (6-13 x 1-3
cm). Gri-yeşildir. En geniş yeri orta kısımdadır. Yaprak
kenarları ince dişlidir. Önceleri yaprakların her iki
yüzü de tüylü iken, yaprak olgunlaştığında üst
yüzdekiler dökülür.
Salix alba L.
Salix caprea L. (Keçi söğüdü)
 2-3 m ye kadar boylanabilen bir çalıdır.
 Yıllık sürgünleri kahverenkli ve parlak, tüysüzdür.
 Tomurcuk pulları çıplaktır (tüysüz).
 Yapraklar pütürlü, en geniş yeri ortada ve kenarları tam ya
da dalgalı dişlidir. Yaprakların üst yüzü mat koyu yeşil alt
yüzü ipek gibi tüylüdür.
 Yaprak boyu eninin en fazla 3 katıdır.
Salix caprea L.
Populus L. (Kavak)
Dünya üzerinde 35 kadar türü vardır. Bunlardan 6 tanesi
de Türkiye’de yetişmektedir.
 Populus nigra
 Populus usbekistanica
 Populus alba
 Populus X canascens
 Populus tremula
 Populus euphratica
Populus L.
Populus nigra
Populus alba L. (Akkavak)
 30-40 m ye kadar boylanabilen, kalın dallı ve geniş
tepeli bir ağaçtır.
 Beyaz parlak kabukları uzun yıllar çatlamadan kalır.
Kabuk üzerinde büyük, baklava dilimi şeklinde koyu
renkli lentiseller bulunur.
 Tomurcukları üzerinde yapışkan madde yoktur.
 Uzun sürgünlerdeki yapraklar 5 loplu, kenarları
düzensiz dişli olup, alt yüzleri keçe gibi beyaz
tüylüdür. Kısa sürgünlerdeki yapraklar ise daha küçük,
dairesel ve kenarları düzensiz dilimli dişlidir.
Populus
alba L.
Populus tremula L. (Titrek kavak)
 25 m ye kadar boylanabilen bir ağaçtır.
 Gövde kabukları uzun yıllar çatlamadan kalır.
 Genel özellikleriyle Populus alba’ya benzemekle
beraber ondan, yapraklarının her iki yüzünün de
çıplak ve yaprak sapının ayaya birleştiği yerde iki
yandan basık olmasıyla kolaylıkla ayırt edilir
Populus
tremula L.
Populus nigra L. (Karakavak)
 Gövde kabuğu ilk yıllardan itibaren boyuna derin
çatlaklı ve kabuk koyu renklidir.
 Genç sürgünleri sarı ve tüysüzdür, ikinci sene zeytin
yeşili bir renk alır. Sivri uçlu tomurcuklarında 4-6 pul
vardır. Tomurcukların üzerleri kokulu, yapışkan bir
maddeyle sıvanmıştır.
 Yaprak ayasının boyu hemen hemen eni kadardır.
Yaprağın en geniş yeri sap kısmına yakındır. Kısa
sürgünlerdeki yaprakların ise boyu eninden uzundur.
Yaprak kenarları düzenli ve ince dişlidir.
Populus
nigra L.
Populus usbekistanica Kom. (Asya Servi Kavağı)
 Gövde kabukları çatlamaz ve kireç beyazı renktedir.
 Diğer özellikleri karakavakla hemen hemen aynıdır.
 Bütün bireyleri dişi çiçek kurulları taşır
Taksonun tam adı:
Populus usbekistanica Kom. subsp.usbeskistanica cv. ‘Afganica’
Populus
usbekistanica Kom.