DİYABETİK BESLENME

advertisement
www.diyetisyenara.com
Bu sunumdan alıntı yapmak veya bu sunumu web sitelerine
eklemek istenildiğinde aşağıdaki metin eklenen sayfanın
görünen bir kısmın yer almalıdır.
"Diyetisyen E.HİCRAN GEYLANİ tarafından kaleme
alınan ŞEKER HASTALIĞINDA BESLENME başlıklı
Sunumun tüm hakları E.HİCRAN GEYLANİ 'e aittir ve bu
sunum www.diyetisyenara.com arşivlerinde yer
almaktadır.
ŞEKER HASTALIĞINDA
BESLENME
BESLENME VE DİYET UZMANI
E.HİCRAN GEYLANİ
Diyabet
• İhtiyaçtan fazla şeker, gerektiğinde
kullanılmak üzere karaciğer ve yağ
hücrelerinde depolanır.
• Şekerin vücutta enerji olarak kullanılması
ve depolanması için insüline gereksinim
vardır.
• İnsülin şekerin kanda yükselmesini
önleyen bir hormondur, midenin arkasında
pankreas adlı organın beta hücrelerinde
yapılır ve kana salgılanır.
Diyabet
• Yemekten sonra kan şekeri yükselince
pankreastaki insülin yapan hücreler uyarılır ve
kana insülin verilir.
• İnsülin kan şekerinin hücre içine girmesini
sağlar.
• Böylece kan şekeri normal düzeyde tutulur,
yükselmez.
• Hücrelere giren şeker burada yakılır ve enerji
olarak kullanılır.
Diyabet
• İnsülin eksikliğinde veya etkisizliğinde şeker
hastalığı "diyabet" ortaya çıkar.
• Kanda şeker miktarı artar ve böbreklerden
idrarla dışarı atılır.
• Diyabet: vücudun kan şekerini uygun şekilde
kullanamaması ve depolayamamasıdır.
DİYABETLİ OLDUĞUNUZU NASIL
ANLARSINIZ?
• Diyabetli kişilerde sıklıkla aşağıdaki belirtiler görülür;
Aşırı susama ve su içme
Sık sık idrara çıkma
Kilo kaybı
Aşırı iştah ve çok yeme
Bulanık görme
Cilt enfeksiyonları
iyileşmeyen yaralar
Halsizlik
• Diyabetli, bu şikayetlerden bir veya bir
kaçıyla doktora başvurur ya da genel bir
kontrol yaptırdığında ortaya çıkar.
Hastalıkla baş etmek için öncelikle
hastalığı iyi tanımak gerekir.
Risk faktörleri
• Aşırı kilo
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Ailede diyabet hikayesi
Obez (aşırı şişman) olanların diyabete
yakalanma riski normal kişilere göre 5 kat
fazladır.
• Diyabeti olanlarda kilo
fazlalığı varsa diyet,
spor ve zayıflama ile
diyabet kontrol altına
alınabilir !...
Diyabetik Diyet diye bir şey
yoktur.
Diyabetli bir çok kişi yapılan tüm
bilimsel açıklamalara rağmen hala
mucizevi bir diyet olduğunu
düşünmekte ve bu yiyecekleri
yediklerinde diyabet sorunlarının
ortadan kalkacağına inanmaktadır. Bu
yanlış inanç mutlaka değiştirilmeli,
düzeltilmelidir.
Diyabetli bir bireyin diyeti ,
gereksinmeler açısından , sağlıklı bir
insanın diyetinden farklı değildir.
En büyük farklılık ;
Besinin yenildiği zaman
Besinin miktarı
Besinin içeriği
Beslenme uzmanı kontrolünde, doğru
eğitim ve sağlıklı beslenme kurallarına
uyularak her diyabetli kişi sağlıklı bir
kişinin yiyebileceği her şeyi yiyebilir.
Beslenme Tedavisini İyi Bir Şekilde
Uygulamak Bize Ne Kazandırır ?
•
•
•
•
•
Kan glikozunu normal bir düzeyde tutar
Kan yağlarının düzenlenmesini sağlar
Uygun vücut ağırlığı sağlar
Çocuklarda uygun büyümeyi ve gelişmeyi sağlar
sağlıklı beslenme alışkanlığı yaşam süresi ve kalitesini
arttıracaktır.
• Diyabetin komplikasyonlarını (böbrek , göz hasarı ve
ayak yaraları, kalp damar hastalıkları , nörolojik
bozukluklar , hipoglisemi ve hiperglisemi önler)
• Yaşam kalitesinin süresini artırır.
• Diyabet hastalarının beslenme, egzersiz ve
ilaç tedavisi konusunda gerekli özeni
göstermemeleri halinde uzun vadede
karşılaşacakları diğer tıbbi sorunları şu
şekilde sıralayabiliriz ;
• Kalp krizi
• İnme
• Körlük
• Böbrek yetmezliği
• Damar bozuklukları
KAN ŞEKERİ NASIL SAĞLIKLI
DÜZEYDE TUTULABİLİR?
• Hergün aynı miktarda yiyerek
• Yemekleri ve ara öğünleri hergün aynı
saatte yiyerek
• Öğünleri ve ara öğünleri atlamadan
• Egzersizi hergün aynı saatte yaparak
• İlaçları hergün aynı saatte alarak
KAN ŞEKERİNİ YÜKSELTEN
FAKTÖRLER NELERDİR ??
• Nişastalı besinlerin ısıtılması
Örnek = sıcak patates , soğuk patatese göre kan şekerini
daha çok yükseltir.
• Yemek yerken su içilmesi hızla mideyi boşalttığı için kan
şekerini hızlı yükseltir.
• Olgun meyveler olgun olmayan meyvelere göre kan
şekerini daha hızlı yükseltirler
• Rafine şeker , meyve suları
• Kepeği alınmış besinler kepekli besinlere göre kan
şekerini hızlı yükseltirler
• Kabuksuz yenen sebze ve meyveler kan şekerini hızlı
yükseltirler
• Kurubaklagiller kan şekerini yavaş yükseltirler
ŞEKER HASTALIĞINDA
BESLENME TEDAVİSİ NASIL
OLMALIDIR?
1. Besin çeşitliliği
sağlanmalıdır.
TAHILLAR
SEBZELER
MEYVELER
SÜT
ET
Besin piramidinde önerildiği gibi vücudun
ihtiyacı olan besin öğelerini ( CHO,
Protein , yağ , vitamin ve mineral) dengeli
bir şekilde almak için çeşitli besinler
yenmelidir.
2. Günde en az üç öğün
beslenilmelidir.
Yemeklerin miktarı ve cinsinden daha da önemli olan
tüketildiği zamandır. Özellikle 3 ana, 3 de ara öğün
düzeninde beslenen diyabetlinin yiyecek miktarlarını da
doğru alması ani bir şekilde şeker düşmesi( hipoglisemi)
ve şeker yükselmesini (hiperglisemi) önler. Ara
öğünlerde mutlaka karbonhidratlı bir besin ile birlikte
proteinli bir gıda tüketilmeldir. (meyve ve süt, ekmek ve
peynir gibi) Ama unutulmamalıdır ki bu besinlerden ne
kadar tüketilmesi gerektiği bir diyetisyen tarafından
ayarlanmalıdır.Uzun aralıklarla düzensiz veya fazla
yemek yemek, uzun süre aç kalmak, oruç tutmak
oldukça tehlikelidir.
3. İdeal vücut ağırlığı ve kas
gücü korunmalıdır.
• şişman kişilerde aşırı kiloya bağlı olarak
insülinin etkisi azalmakta ve bu olay kilo
artışı ile daha belirgin hale gelmektedir.
Yeterli ve dengeli beslenme programıyla
ideal ağırlığa ulaşıldığında insülin yeterli
hale gelecek ve kan şekerinin normal
düzeyde kalmasına yardımcı olacaktır.
4. Besinler doğru hazırlanmalı,
doğru pişirilmeli ve doğru
saklanmalıdır.
6. Ekmek ve diğer tahıllar yeterli
miktarda tüketilmelidir.
7. Posa tüketimi
arttırılmalıdır.
POSA,
• Kan şekerini yavaş yükseltir
• Bağırsak çalışmasını düzenleyerek
kabızlığı önler,
• Tokluk hissi verir ve böylece kilo
kontrolünü sağlar,
• Kanda yağların yükselmesini ve kanser
yapıcı maddelerin atılmasına yardımcı olur
Diyette POSA Nasıl Daha Fazla
Tüketilebilir
Beyaz ekmek yerine tam buğday,
tam tahıllı, kepekli gibi posalı
ekmekler tüketerek
Pirinç yerine bulgur,makarna
tüketerek
Meyve suyu yerine taze meyve, bol
salata ve sebze tüketerek,Kabuklu
yenebilen meyveleri kabuklarıyla
tüketerek
Bol posalı kuru baklagiller tüketerek
diyette posa miktarını
arttırabilirsiniz.
(haftada 2-3 kez)
8. Şeker tüketimi
azaltılmalıdır.
Şeker, bal, pekmez, reçel, çikolata,
şekerleme, meşrubat, kola, hazır meyve
suları gibi basit karbonhidratlar kan
şekerini hızlı yükselttiği için tüketilmemeli.
9. Tuz ve sodyum tüketimi
azaltılmalıdır.
10. Doymuş yağ tüketimi
azaltılmalıdır.
• Besinlerle alınan fazla yağ ve kolesterol şişmanlığa ve kalp-damar
hastalığına neden olabileceğinden sınırlanmalıdır.
Bunun için ne yapabiliriz?
– Etli, tavuklu yemeklere ayrıca pişirirken yağ eklenmemeli. Kendi
yağıyla pişirilmelidir.
– kırmızı et yerine tavuk, balık, hindi eti daha çok tercih edilmelidir.
– Haftada 1–2 porsiyon balık tüketilmeli
– Sakatatlar, salam, sosis, sucuk gibi yağlı besinler yenmemeli
– Yemekleri pişirirken kızartma yerine ızgara veya fırında pişirme,
buğulama tercih edilmelidir. Özellikle diyabetle birlikte kişilerde
obezite (şişmanlık) ve yüksek kolesterol görülme sıklığı fazla
olduğu için hamur işi, kızartmalar, yağlı besinlerde diyetten
çıkarılmalıdır.
• İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar tüketilmemelidir.
11. Su ve diğer sıvılar
yeterli miktarda
tüketilmelidir.
12. Kalsiyum içeriği yüksek
besinler tüketilmelidir.
13. Alkol ve sigara
içilmemelidir.
Alkolün
kan şekerinde düzensizliklere
neden olduğu unutulmamalıdır.
14.Düzenli fiziksel aktivite
yapılmalıdır.
Her gün mutlaka 30-60 dakika yürüyüş
yapılmalıdır. Diyabetli bireyler için en
doğru yürüyüş zamanı yemekten 1 saat
sonrasıdır.
YANLIŞ BİLİNENLER
• Bitkisel ürünler kullanabilir miyim ?
CEVAP : her kulaktan duyduğunuz bitkisel
ürün hastalığınızı tedavi etmeyebilir. Bazı
bitkilerin yan etkileri olabilir. Kullanılan doz
tedavide çok önemlidir. Fazla dozlar , size
zarar verebilir. Bu nedenle uzmanına
danışmadan herhangi bir bitkisel ürün
kullanmayınız.
• Bazı meyveler bana yasak mı ?
CEVAP : hayır. Her türlü meyveden
yiyebilirsiniz. Önemli olan şekeri yüksek
içeren meyvelerin porsiyon miktarına
dikkat etmektir. Ayrıca meyvelerin çok
olgun olanlarında şeker oranı yüksektir. Bu
nedenle meyvelerin fazla olgunluğa
ulaşmamış olanları tercih edilmelidir.
• Ramazanda oruç tutabilir miyim ?
CEVAP : Diyabetli bireye açlık yasaktır.
Uzun süreli açlık durumunda kan şekeri
düşer ve komaya girilebilir. Diyabetli birey
kan şekerini dengede tutabilmek için az ve
sık yemelidir. Günde 6 öğün beslenmelidir.
• Diyabetik ürünlerle diyet ürünleri aynı şey midir ?
CEVAP : Hayır. Diyet ürünlerinin özelliği düşük kalorili
olmalarıdır. Üretilirken yağ miktarları azaltılır fakat şeker
miktarları değişmez.
diyabetik ürünlerin özelliği ise rafine şeker
bulundurmaması bunun yerine tatlandırıcı
içermesidir.Besinin içine şeker konmayabilir, ancak aşırı
yağlı ya da tuzlu olabilir.Bu ürünleri tüketmeden önce
diyetisyeninize danışın.
• Hangi besinleri yememeliyim ?
CEVAP :
 Şeker , bal , reçel , pekmez , tatlı
 Hamur işleri (pasta , börek , çörek )
 Kızartmalar
 Sucuk , salam , sosis
 Yağlı kuruyemişler ( çekirdek , fıstık)
 Patates püresi
 Hazır meyve suları , kolalar
 Çikolata
Unutulmamalıdır ki diyabetli kişinin
beslenmesi kişiye özeldir ve bir
diyetisyen tarafından
düzenlenmelidir.
Mutluluk sizin elinizde…
• Doğru, dengeli ve
düzenli yemek yiyin,
sağlıklı kalın…
www.diyetisyenara.com
Bu sunumdan alıntı yapmak veya bu sunumu web sitelerine
eklemek istenildiğinde aşağıdaki metin eklenen sayfanın
görünen bir kısmın yer almalıdır.
"Diyetisyen E.HİCRAN GEYLANİ tarafından kaleme
alınan ŞEKER HASTALIĞINDA BESLENME başlıklı
Sunumun tüm hakları E.HİCRAN GEYLANİ 'e aittir ve bu
sunum www.diyetisyenara.com arşivlerinde yer
almaktadır.
Lütfen Sitemize üye olarak bizlere destek olunuz.
TEŞEKKÜRLER…
Diyetisyen
E.HİCRAN GEYLANİ
Download