akadlar - Google Groups

advertisement
OĞUZHAN ÖZDEMİR
 Akadlar (M.Ö. 4000 - M.Ö.
2100), M.Ö 4 binde Arap
Yarımada'sından
Mezopotamya'ya ilk gelen
ve yerleşen Sami asıllı bir
kavimdir. Akad kralı
Sargon Sümerlileri yenmiş
ve bu devleti kurmuştur.
 Sümer tarihinde çok önemli bir yer alan Kiş şehrinin sarayında kral
Urzababa'nın baş muhasebecisi olan ve Sami halkına mensup olan
Sargon, M.Ö. 2350 yılında bir savaştan yenik dönen kralına darbe
düzenleyerek tahta geçmiştir. Sami halkının ilk kralı olan Sargon, Kiş
şehrini ele geçirdikten sonra, güneye doğru ilerleyerek diğer Sümer
şehirlerini de sınırları içine aldı. Sargon yaptığı bütün seferlerinde
kuşattığı topraklara, Sami kültürünü ve dilini de götürmüştür. Sümer
kültürünü temel alan ve kendi kültürüyle bütünleştirerek özümseyen
Akadlılar, büyük bir medeniyeti geliştirdiler. Böylece dünyada ilk kez,
bu kadar geniş bir alan üzerinde, merkezi bir devlet kuruldu.
 "Ben Agade’nin kralı büyük






kral Sargon!
Annem yüksek bir rahibe idi,
babamı bilmiyorum.
Yüksek rahibe annem beni
gizlice doğurdu.
Beni bir kamış sepete koydu,
onu ziftle kapladı.
Beni nehre bıraktı, dışarı
çıkamayacaktım.
Nehir beni sürükleyerek su
çekici Akki’ye götürdü.
Akki beni sudan çıkardı, kendi
oğlu gibi büyüttü beni. "
 Devletin başkenti Akad'dır. İlk düzenli ordu sistemini
kurmuşlardır. Sümerliler'in kuzeyinde, Fırat Nehri
boylarında tarihte ilk bilinen imparatorluğu kurdular.
Sümer kültüründen etkilendiler ve bu kültürü Ön
Asya'ya yaydılar.
 Kuzey Mezopotamya'dan güneye doğru genişleyen
Sami halkının yerleşim yerleri, Sümer şehirlerine kadar
dayanmıştır. Hatta birçok şehirde, Samiler ücretli
asker olarak Sümer ordularında yeralmışlardır.
 Sami kökenli bir halk olan Akadlar (veya Akkadlar) 3.
binyılın ortalarında yaklaşık iki yüzyıl boyunca
Mezopotamya'da hüküm sürmüştürler. Bütün
Mezopotamya'yı egemenlikleri altına alan ilk topluluk
oldukları gibi idarecileri önceki Kent Kralı imgesinin yerine
Evrenin Kralı simgesini ortaya çıkarmışlardır. Bu kavramı
belki de ilk kullanan topluluk olarak Akadlar kültürel
anlamda Sümerlerin mirasçılarıdırlar ve Sümer kültürünü
büyük oranda benimsemiştirler.
 Akad şehrinin merkez haline gelmesinden sonra Sargon'un
kurduğu devlete Akad Devleti, konuştukları doğu Sami diline de,
Akadca denildi. Akad dili bütün Mezopotamya'da Sümer dilinin
yerine geçerek, günlük yaşamda ve ticarette kullanılandı.
 Kral Sargon kurduğu merkezi devletiyle asırlar boyu
Mezopotamya'da süren teokrat tapınak şehir yönetimine son
vermiş ve yerine güçlü bir memur mekanizmasıyla idare edilen
bir devlet kurmuştur. Sargon, Mezopotamya'da iktidarı ele
geçirmekle beraber sosyal, siyasal ve ekonominin yanında sanatta
da değişiklikler yapmıştır.
 Dinsel açıdan Güneş tanrısı Şamaş, Ay
tanrısı Sin ve Venüs tanrıçası İştar en
çok tapılan tanrılardı. Sargon'dan
sonra güçlü bir otorite kuran torunu
Naram-Sin, kendisini "Akad'ın tanrısı
ve dünyanın dört bölgesinin kralı" ilan
ederek, ilk tanrılaşıtrılan kral
olmuştur. Sınırlarını Zagros Dağlarına
kadar genişleterek burada yaşayan
savaşçı Lulubi kabilelerini dağıtmıştır.
 Akad sülalesinin kurucusu Sargon ve
torunu Naram-Sin Akad
İmparatorluğunun en önemli
liderleri olmuşlardır. Akadların
zayıflama döneminde Sümer
kentleri tekrar egemenliklerini elde
etmiş ve 3. Ur Sülalesi'nin
Mezopotamya'daki yükselişiyle
birlikte Akadların dönemi son
bulmuştur.
 Naram-Sin döneminde Elam ve Lulubiler Akad dilini ve alfabesini
kullanmaya başlamışlardır. Naram-Sin'in ölümünden sonra Akad
devleti parçalanır ve egemenlik Zagroslar'dan gelen barbar Gutilerin
eline geçer.
 Mezopotmaya'daki insanlar tarafından "dağların canavarı'" olarak
adlandırılan Gutiler, hüküm sürdürdükleri 70 senelik süre içinde
Mezopotamya'da büyük tahribatlar yaratarak, en karanlık bir
dönemine neden olmuşlardır. Barbarlık ve talandan başka bir şey
yapmayan Gutiler, Mezopotamya'da açlığa ve sefalete yol açtılar.
Olumlu hiçbir gelişme kaydedemeyen Gutiler yenilip bölgeden
çıkarıldılar .
 M.Ö IV. binde Arap Yarımadası’ndan gelerek,Sümerlilerin kuzeyinde Fırat
Nehri boylarına yerleşmişlerdir.
 Sümer kültüründen etkilenmişlerdir.
 Başkentleri Agade,kurucusu Sargon’dur.
 Akadlar,site devlet anlayışından,imparatorluğa geçişi gerçekleştirmişlerdir.
 Güçlü ve sürekli orduları bulunmaktadır.
 Akadlar,İranlı kavimlerin baskısı ve ülkede çıkan iç ayaklanmalar sonucu
yıkılmışlardır.
 tr.wikipedia.org
 Fen Bilimleri 9. Sınıf Konu Anlatımlı TARİH
 www.akademiktarih.com
 www.google.com
Download