Kardiyak Öykü ve Fizik Muayene Dr. Sabri DEMİRCAN Kardiyoloji Anabilim Dalı 1 ü Cinsiyet ü Yaş ü 45 yaş üzeri erkek ü 55 yaş üzeri kadın ya da erken menapoz 2 • Göğüs ağrısı • Nefes darlığı • Çarpıntı • Öksürük • Siyanoz (morarma) • Baş dönmesi, bayılma (senkop) • Periferik ödem 3 Göğüs ağrısı n n n n n Angina pektoris Miyokart infarktüsü Perikardit Aort diseksiyonu Gastroösefagial reflüx 4 Angina pektoris n n Göğüste ağrı, yanma, huzursuzluk, baskı, ezilme, sıkışma şeklinde tarif edilebilir Kararlı (stabil) veya kararsız (anstabil) 5 Angina pektoris n n n n Yeri ve yayılımı Süresi Başlatan / sonlandıran nedenler Eşlik eden semptomlar 6 Angina pektoris Yeri ve yayılımı n n Retrosternaldir Alt çene ile göbek arasında her yerden başlayabilir veya bu bölgelere yayılabilir 7 Angina pektoris Süresi n n 1 dk – birkaç saat Daha kısa süreli ağrılar veya hiç geçmeyen günlerce süren ağrılar kardiyak değildir 8 Angina pektoris Başlatan / sonlandıran faktörler n n n n Fiziksel veya emosyonel stress Yemek sonrası Soğuk hava ile başlayabilir Dinlenmeyle yada dil altı vazodilatörle geçer 9 Miyokart İnfarktüsü n n n n Ağrı daha şiddetlidir Daha uzun sürer Dil altı nitrata cevap azdır Bulantı, kusma, terleme ve ölüm korkusu gibi semptomlar sıklıkla eşlik eder 10 Perikardit n n n n n Retrosternal, sol göğüs ve omuzda Keskin, batıcı, ezici, şiddetli Uzun süreli Pozisyon, nefes almala değişir Yatınca artar, oturup öne eğilince azalır 11 Aort Diseksiyonu n n n n n Ağrı çok şiddetlidir Yırtılır gibi ve ani başlangıçlı Göğüs, sırt ve boyunda olabilir Uzun sürer Nörolojik semptomlar eşlik edebilir 12 Göğüs ağrısının yerini ve yayılımını, nasıl başladığını, ne kadar sürdüğünü ve nasıl sonlandığını mutlaka sorgulamalıyız 13 Nefes Darlığı - Dispne n n n n Kalp yetersizliği semptomudur Efor dispnesi Ortopne Paroksismal gece dipnesi (PND) 14 Dispne n n n n n n n Ne zamandır var Eforla ilişkili mi Ne kadar eforla ortaya çıkıyor Kaç yastıkla yatıyor Uykudan nefesi daralarak uyanıyor mu Ne kadar sürede, nasıl geçiyor Öksürük, göğüs ağrısı, morarma gibi eşlik eden semptom var mı 15 Efor Kapasitesi NYHA Sınıflaması n n n Kaç kat yada basamak merdiven çıkabildiği, düz yolda ne kadar yürüyebildiği Günlük olağan aktivitede semptom varlığı İstirahatte semptom varlığı 16 Çarpıntı n n n n n Kişinin kalp atımlarını hissetmesi Taşikardi Bradikardi Hiperkinetik kalp aritmiler 17 Çarpıntı n n n n Hızlı mı Düzenli mi Ne kadar sürüyor, ani başlama – sonlanma Eşlik eden yakınma (baş dönmesi, bayılma, göğüs ağrısı, nefes darlığı..) 18 Öksürük n n n n Ne zaman Kuru mu, balgam eşlik ediyor mu Balgam varsa rengi İlaç kullanıyor mu 19 Siyanoz - Morarma n n n n Cilt ve mukozaların morumsu renk alması Konjenital kalp hastalıkları Kalp yeterslzliği Akciğer hastalıklarında görülür 20 Siyanoz - Morarma n n n Ne zamandan beri Eforla ilişkili mi Nerede 21 Senkop – Presenkop (Bayılma) n n Beyne giden kanın azaldığı durumlarda ortaya çıkar Bilinç kaybı? 22 Senkop – Presenkop n n n n n Kalp debisini düşüren yüksek hızlı aritmilerde Kalp hızının aşırı azaldığı aritmiler Kalpten kanın çıkışını engelleyen kapak darlıkları (aort, pulmoner, mitral) Ani ayağa kalkmakla (ortostatik hipotansiyon) Korku, heyecanla (vazovagal) 23 Senkop – Presenkop n n n n n n n n İlaç kullanıyor mu İshal, kanama gibi sorun var mı Tan bilinç kaybı Kısa süreli mi, kendiliğinden düzelmiş mi Çarpıntı ile ilişkisi Eforla ilişkisi Göğüs ağrısı olmuş mu Ayağa kalkma yada uzun ayakta kalmayla ilişkili mi 24 Periferik Ödem n n n n n n Kalp yetersizliğinde görülür Vücudun hangi bölgelerinde var Yumuşak mı, elini bastırınca çöküyor mu Tek taraflı / bilateral Tansiyon ilacı kullanıyor mu Diğer semptomlar (nefes darlığı, PND..) 25 Özgeçmiş n n n n n MI öyküsü var mı Balon, stent, by-pass öyküsü var mı Hipertansiyon DM Hiperlipidemi 26 Soygeçmiş 1. derece akrabalarda Erkeklerde < 55 yaş n Kadınlarda < 65 yaş n Koroner kalp hastalığı öyküsü yada ani ölüm 27 Alışkanlıklar n n n Sigara Alkol Madde bağımlılığı 28 Fizik Muayene 29 n n n Stabil anjina, anstabil angina ve AMİ’de FM tamamen normal olabilir Genel durum iyiyse en azından hastanın aciliyeti yoktur Dispneik değilse, takipne ve siyanozu yoksa, düz yatabiliyorsa kalp yetersizliği olsa bile o sırada kompansedir, acil değildir 30 Juguler Venöz Dolgunluk n n Sağ atriyum, dolaylı olarak ta sol ventrikül basıncı hakkında bilgi verir Sağ kalp yeterslzliğinde ve triküspit darlığında artar 31 Juguler Venöz Dolgunluk n n 45 derece yatarken, sternal açıdan itibaren cm olarak ölçülür ve 5 cm eklenir Normalde 7-8 mm’yi aşmamalıdır 32 Juguler Venöz Dolgunluk Juguler venöz basınç değerlendirilirken sternal açı (manibrium ve korpus sterninin birleşim yeri) referans noktası olarak kullanılır. Sternal açının sağ atriuma uzaklığı yaklaşık 5 cm dir. Juguler venöz dolgunluğun tepesinden sternal açı seviyesine kadar olan dikey uzaklığa 5 cm eklendiğinde ‘cm su’ cinsinden juguler venöz basınç elde edilir 33 Juguler Ven Nabzı Normal juguler ven vurusu, sağ atriyumdaki basınç değişikliklerini yansıtır ve 3 pozitif dalga ile 2 negatif inişten oluşur 34 Juguler Ven Nabzı • A dalgası: atriyum kasılması • C dalgası: triküspit kapağın bkapanması (closure) • V dalgası: venöz doluş • X inişi: sağ ventrikülün gevşemesi • Y inişi: triküspit kapağın açılması 35 Arteryel Nabız Muayenesi n n n Ritm Hız Nabız amplitüdü 36 Arteryel Nabız Muayenesi n n n n n Karotis arterleri Brakiyal ve radyal arterler Femoral, politeal Tibialis posterior ve dorsalis pedis Sağ – sol / alt - üst karşılaştırması 37 Kan Basıncı Ölçümü n n n n n Rahat bir koltukta oturarak Çay, kahve, sigara ve yemekten en az yarım saat sonra En az 5 dk dinlenmiş olarak Kol çıplak vaziyette, kalp seviyesinde ve havada asılı olmadan Uygun manşonla 38 Kan Basıncı Ölçümü n n n Manşon radyal nabzın kaybolmasından sonra 30 mmHg daha şişirilir Steteskop brakiyal arterin üzerine basınç uygulamadan konur, manşonun altına sokulmaz Manşon içindeki hava 2-3 mmHg/sn azalacak biçimde indirilir 39 Kan Basıncı Ölçümü n n n Seslerin ilk duyulduğu basınç (Korotkoff I) sistolik KB Seslerin kaybolduğu an (Korotkoff V) diastolik KB Manşon içindeki hava tamamen boşalmadan yeniden şişirilmemelidir 40 İnspeksiyon n n Kalp tepe vurusu 5. interkostal aralıkta klavikula ortası hattadır Şişman ve KOAH’lılarda görülmeyebilir 41 Palpasyon n n n n Apeks vurusu 2 cm çapındadır, avuş içini doldurmaz Şişmanlarda, KOAH’da perikardiyal efüzyonda palpe edilmez Trill Anevrizma 42 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) Sternoklavikular bölge Aortik bölge Pulmoner bölge Sol parasternal bölge Apikal bölge Epigastrik bölge Ektopik (değişken) bölgeler 43 Perküsyon n n Perikardiyal efüzyon Kardiyomegali 44 Oskültasyon n n n Mitral odak: klaviküla ortası hattın 5. interkostal aralığı kestiği yer Triküspit odak: solda 4. veya 5. interkostal aralığın sternumla birleştiği yerdir Aort odağı: sağda 2. interkostal aralığın sternumla birleştiği yer 45 Oskültasyon n n n n Pulmoner odak: solda 2. interkostal aralığın sternumla birleştiği yer Herhangi bir kapaktan kaynaklanan dinleme bulguları sadece kendi dinleme alanlarına sınırlı kalmayabilir, oskültasyon bu 4 odakla sınırlandırılmamalıdır. Boyun, koltuk altı ve sol subklaviyan bölge de dinlenmelidir Parasternal bölge ve mezokardiyak odak ta oskülte edilir 46 Oskültasyon n n n n Apeks steteskopun çan ve diyafram kısmı ile, diğer bölgeler diyafram kısmı ile dinlenir Sert olan diyafram yüksek frekanslı sesleri alır. Çan ise düşük frekanslı sesleri şiddetlendirir Ancak çan deriye sıkı bastırılırsa derinin kendisi diyafram yerini alır ve düşük frekanslı sesler baskılanır 47 Oskültasyon n n n Kalp sesleri zayıfsa sol lateral dekübit pozisyonda dinlenir Mitral kapağa ait üfürümler sol lateral dekübit pozisyonda ve derin ekspiryumda daha iyi duyulur Triküspit kapağa ait üfürümler derin inspiryumda daha iyi duyulur 48 Oskültasyon n n n Aort yetersizliği üfürümü oturup öne eğilince daha iyi duyulur Ayakta, çömelerek, Valsalva manevrası sırasında ve sonrasında da oskültasyon yapılmalıdır Nefes tutturularak dinlenmelidir, solunum sesleri üfürümle karışabilir 49 Oskültasyon S1 ve S2, kalp ritmi, ek sesler ve üfürümler değerlendirilir sistol S1 diyastol S2 sistol S1 diyastol S2 Kalp tepe atımı veya karotis nabzı ile eş zamanlı olan ses S1’dir Uzun aralıktan sonra duyulan ses S1’dir Apekste daha şiddetli duyulan ses S1’dir 50 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 51 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 52 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 53 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 54 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 55 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 56 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 57 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 58 Normal kalp sesleri S3 S4 Midsistolik üfürüm Pansistolik üfürüm Erken diastolik üfürüm Mid-diastolik üfürüm Perikardiyal frotman Sistolo-diastolik üfürüm 59 Akciğerlerin muayenesi n Akciğerlerde raller ve plevral mayinin varlığı kalp yetersizliği açısından önemlidir 60 Batın muayenesi n n Hepatomegali Ascites 61 • Bilateral pretibiyal ödem kalp yetersizliği olan hastalarda sıktır • Ödemin yumuşaklığına ve godet bırakıp bırakmadığına bakılır • Bazı durumlarda alt ekstremiteden de KB ölçümü yapılır 62 Ekstremitelerin ektansör yüzlerinde ksantoma ve göz kenarlarında ksantelesma aranır 63 Uçlarda ve dudaklarda siyanoz sağ-sol şantlı konjenital kalp hastalıklarında, şokta ve kalp yetersizliğinde Çomak parmak sağ-sol şantlı konjenital kalp hastalıklarında görülür 64
