Sosyal Bilgiler Portalı
advertisement
Kazanım 1.Görsel materyaller ve verilerden yararlanarak Türkiye'de nüfusun dağılışının neden ve sonuçlarını tartışır. 2.Tablo ve grafiklerden yararlanarak ülkemiz nüfusunun özellikleri ile ilgili verileri yorumlar. Şehirlerin girişinde bu tabelalardan görüyorsunuzdur. Buİki tabelaya tabelayıbakarak karşılaştırdığımızda hangi bilgilere Nüfusun dağılışı her tarafta aynı mıdır? hangi ulaşabiliriz? farklar var ? Nüfus: Belirli bir zamanda sınırları belli bir bölgede yaşayan insan sayısıdır. Örnek: Denizli sınırları belirli bir şehirdir(11.868) Yapılan nüfus sayımında Denizli ilinde 907.325 kişi yaşamaktadır Nüfus Yoğunluğu: Km2 düşen insan sayısına nüfus yoğunluğu denir. Örnek: Denizli ilinin Nüfus yoğunluğu kilometre kareye 76 kişidir Nüfus Nüfus Nüfus yoğunluğu her iletarafta Nüfus hesaplamada aynı Yoğunluğu değildir Peki hangi nüfus arasındaki bilgiler yoğunluğu gerekmektedir? fark nedir? aynı mıdır? NÜFUS = YOĞUNLUĞU Denizlin Nüfus = Yoğunluğu YÜZÖLÇÜM 907.325 KİŞİ 11.868 Km² Yoğunluğu Denizlin Nüfus YAŞAYAN İNSAN SAYISI = 76 Örnek Soru: Ankara ilinde 4.466.756 kişi yaşamakta ve Ankara’nın yüzölçümü 25 401 Km² ise Ankara’nın nüfus yoğunluğunu hesaplayınız Aşağıdaki verilen bilgilere bakarak Nüfus yoğunluklarını hesaplayınız Şehir Nüfusu Yüzölçümü Ürgüp 38 004 557 68 Bodrum 97 826 Ereğli 159 808 Olur 10 871 656 972 978 149 Orta 543 48 26 206 Nüfus Yoğunluğu 164 11 Ereğli veNüfus Olur’un yoğunluğu yüz ölçümü en fazla yakınveolmasına rağmen en nüfus az olan yoğunluğu yerler hangileridir? neden çok farklıdır? Not 1 Not 2 Alan büyük nüfus az olursa Alan küçük nüfus çok nüfus yoğunluğu az olur olursa nüfus yoğunluğu çokoranları olur Bölgelerin Türkiye yüzölçümüne ve nufusuna ( 2000) 30 20 15 10 5 do ğu Gü ne y ar a ar m M Eg e de niz Ak Ka ra de niz An ao lu İç An ad olu 0 Do ğu Yüzde (%) 25 Grafiğe göre nüfus yoğunluğu enmiktarı fazla(%) ve en az Yüzölçüm (%) Nüfus olan bölgeyi söyleyiniz? Coğrafi Bölgeler Alanı(km2) Nüfusu(mil) Karadeniz Marmara Ege 146 178 67 300 85 000 8,4 15,5 8,3 Yoğunluğu (kişi/km2 57 230 98 Akdeniz 122 100 9,0 74 İç Anadolu 162 000 10,0 62 Doğu Anadolu 171 000 6,8 40 Güneydoğu 61 000 4,9 80 Anadolu TÜRKİYE 814 578 62,8 77 İç Anadolu bölgesinde nüfusun Güneydoğu Anadolu Bölgesine göre çok olmasına rağmen yoğunluğun az olma sebebi nedir? Geçen sene bir yerin yerleşim yeri olarak seçilme nedenlerini görmüştük. Kimler hatırlıyor bakalım? BİLGE NEREDE YAŞASIN??? Denizli’de yaşayan Bilge babasının işi nedeniyle her 5 yılda bir ailesiyle birlikte ülkemiz içinde il değiştirmek zorunda kalıyor. Bu sene sonunda yeni bir ile taşınmak zorundalar.Ancak taşınacakları ili belirleme hakkına sahipler.Birlikte tüm faktörleri düşünerek Bilge ve ailesinin en uygun koşullarda yaşayacakları yeri ve özelliklerini belirleyelim. ? Bilge’nin hangi iklim şartlarının olduğu yerde yaşamasını istiyorsanız o resmi tıklayınız İnsanlar iklim şartlarının elverişsiz olduğu yerlerde fazla yaşamak istemezler Kars kış şartlarının zor olduğu bir iklime sahiptir nüfusu da azdır Tarih boyunca insanlar iklim şartlarının elverişli olduğu yerlere yerleşmişlerdir Nüfusu Kars’a göre çok olan Aydın Ege Bölgesinde Akdeniz iklimi görülen iklim şartları elverişli bir kenttir. Bilge’nin hangi yeryüzü şeklinin olduğu yerde yaşamasını istiyorsanız o resmi tıklayınız Yeryüzü şekillerinin engebeli ve yüksek olduğu yerler nüfus bakımından elverişsizdir Yüksek ve engebeli bir yapıya sahip olan Hakkari’de nüfus azdır Düz ve yükseltisi az olan yerler nüfus bakımından yoğun yerlerdendir Çukurova düzlüğünde kurulan Adana’da nüfus yoğundur. Bilge’nin hangi toprak türünün olduğu yerde yaşamasını istiyorsanız o resmi tıklayınız Toprağın elverişsiz olduğu yerlerde nüfus azdır Tuz gölü çevresinde, toprak çok kurak olduğu için nüfus bakımından Türkiye’nin en tenha yerlerindendir Toprağın elverişli olduğu yerler, nüfus bakımından yoğun olan yerlerdendir Seyhan ve Ceyhan’ın getirdiği Alüvyal topraklara kurulan Adana’da nüfus yoğundur. Bilge’nin su kaynakları bakımından hangi yerde yaşamasını istiyorsanız o resmi tıklayınız Su kaynakları az olan yerlerde nüfus azdır Yağışların az olduğu Nevşehir’de su kaynakları azdır. Bunun sonucunda nüfus da azdır Tarih boyunca su kaynakları önemli yerleşim yerleri olmuştur Su kaynakları yeterli olan Eskişehir’de nüfus bakımından yoğundur Bilge’nin sanayi faaliyetleri bakımından hangi yerde yaşamasını istiyorsanız o resmi tıklayınız Sanayi faaliyetlerinin az olduğu yerler göç veren illerdendir Sanayinin fazla gelişmediği Doğu ve Güneydoğu illerinden sanayisi gelişen illere sürekli göç vardır İş imkanından dolayı ülkemizde yerleşmeyi etkileyen en önemli unsur sanayi olmuştur Sanayinin geliştiği Kocaeli göç alan şehirlerimizdendir. Nüfusun yoğunlaştığı yerler sadece bunlar değildir.Şimdi resimlere bakarak nüfus hakkında yorumlar yapınız Ticaretin geliştiği yerler Ulaşımın zor olduğu yerler Bugeliştiği özellikler nüfusu yoğun Madenciliğin yerler sayesindeTarım imkanları iyi olan yerler olan şehirlere örnekler veriniz? Turizmin geliştiği yerler Eğitim imkanının yetersiz olduğu yerler Bu özellikler sayesinde nüfusu az Sosyal Tesislerin olduğu yerler örnekler Altyapının yetersiz olduğu yerler olan şehirlere veriniz? Yaşadığınız yerdeki nüfusu etkileyen olumlu veya olumsuz hangi unsurlar var? Belirli bir yerde nüfusun artması nasıl olur. Doğumlar ile Ölümler arasındaki duruma ve giden göç ile gelen göç arasındaki ilişkiye göre nüfus artar veya azalır İş gücü ucuzlar Tüketim artar Bir yerde nüfusun artması nasıl sonuçlar Konut sıkıntısı yaşanır doğurur? Eğitim, Sağlık vb sorunlar artar Trafik sorunları artar Altyapı hizmetleri yetersiz kalır 14.10.2007 SERDAR TUNÇ 34 1940-1945 yılları arasında neden artış azve olmuş olabilir Nüfusumuz Yaşadığımız Nüfusumuz hangi Bu yerde durumun yıllar hangi nüfus arası yıllar sebebleri artıyor çok arasında artmıştır mu, nelerdir? yoksa artmıştır azalıyor sebebi nedir? mu? 90 80 70 60 50 40 30 Kır nufusu Kent nüfusu 20 10 0 1927 1950 1990 1997 1997 de Kırsal Kent nüfus nüfusunun nedenyüzdelik azalmış durumu olabilir?kaçtır? BuYaşlı verilere ülkemizde en çok hangi yaş grubu vardır? nüfusun az olması neyin göstergesi olabilir? Hangi yıldan 0-4 0-4yaş yaş itibaren arasındaki arasındaki erkek erkek kız nüfusu nüfusu nüfusu kadın ne nekadardır? nüfusundan kadardır? fazla olmaya başlamıştır? 6 3 4 7 10 9 1 5 2 8 Bir 34Yer Ticaret Numaralı İklim 1Kaç Antalya’nın numaralı Tarım yerde numaralı altı numaralı şartları limanı imkanları kaynakları yazın alanda alanda alanda hangi elverişsiz nüfuslar olduğu yerde 2 numaralı Tuz iyi hangi sayesinde nüfusun özellikleri olduğu sanayi gölü için artıyorsa olduğu nedenlerden nüfus alan yer için az geliştiği nüfusu nüfusun aldığına olma neresidir? için nüfusu yoğunluğu bu nüfus artışın sebepleri için yoğun dolayı yoğunlaşmasına göre yoğun nüfus yoğunluğu sebepleri çok olan burada nüfus nelerdir? olan çoktur? olan yer azdır? nüfus yer neler kaç yer az numarada olan neden niye neresidir? yer olabilir? gösterilmiştir? olmuştur? neresidir? azdır? ÖRNEK CÜMLELER Nüfusu yakın olan iki yerden birisinin nüfus yoğunluğu yüksek ise o yerin yüz ölçümü küçüktür Bir yerde doğumlar az olmasına rağmen nüfus artışı çok oluyorsa göç alıyor demektir Muğla çevresi sanayiye bağlı olarak nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yerlerdendir Engebeli ve dağlık yapıya sahip olan yerleşmeler nüfus açısından çok uygun değildir Ticaret nüfusun dağılışını etkileyen doğal etmenlerden birisidir Doğru Yanlış SBS 2009 Dilay’ın ev ödevi, bilgisayardaki tabloda yer alan bilgilerden yararlanarak illerin nüfus yoğunluklarını bulmaktır. Bunun için aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır? A) İlleri nüfus büyüklüklerine göre sıralamalıdır. B) Nüfus artış hızı ile il nüfusunu çarpmalıdır C) İlin nüfusunu yüzölçümüne bölmelidir. D) İl nüfusundan yüzölçümünü çıkarmalıdır SBS 2009 Zonguldak’ın gelişmesini sağlayan sektör aşağıdakilerden hangisidir? A) Tarım. B) Madencilik C) Ulaştırma D) Ormancılık Aşağıdaki yörelerden hangisinde yağış nedeniyle yaşanan kuraklık nüfusun seyrek olmasına neden olmuştur? A) Biga yarımadası B) Tuz gölü ve çevresi C) Menteşe yöresi D) Taşeli Platosu azlığı Türkiye nüfusun dağılışını çeşitli faktörler etkilemektedir. Bunlar doğal faktörler ile beşeri ve ekonomik faktörler olmak üzere iki grupta toplanabilir. Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi Türkiye’de nüfus dağılışını etkileyen doğal faktörler arasında gösterilemez? A) Sanayi tesisleri B) Su kaynakları C) İklim ve bitki örtüsü D) Yer şekilleri Aşağıda bazı illerimizin 1990 yılındaki nüfusları ve yüzölçümleri verilmiştir İL NÜFUS YÜZÖLÇÜM (km2) YOĞUNLUK Ankara 3.236.626 25.706 125.90 Batman 344.669 4.694 73.42 Kars 662.155 18.557 35.68 İstanbul 7.309.190 5.712 1279.62 Tablodaki bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Kars'ın yüzölçümü İstanbul’un yaklaşık üç katıdır. B) Yüzölçümü en küçük olan il Batman'dır. C) Nüfus sayısı ve yoğunluğu en fazla olan kent İstanbul’dur. D) Yüzölçümü en fazla olan kentte yoğunluk en azdır.
