HORMONLAR ve HORMON ÜRETEN ORGANLAR

 Canlıların
vücudunda kontrol ve düzenleme
görevini yapan sinir sistemi ve hormonal
sistemdir. Bu iki sistem birlikte çalışır.
 Canlıların vücudunda bulunan salgı bezleri
tarafından üretilip, kan ile taşınan
maddelere hormon denir.
 Sinir sisteminden gelen uyarılara göre iç
salgı bezleri hormon salgılar.
 İnsanlarda fiziksel ve ruhsal durumlar,
büyüme, üreme gibi olaylar iç salgı
bezlerinin salgıladığı hormonlarla
düzenlenir.
www.slaytyerim.com
2
 Bitkilerde
de hormonal sistem bulunur.
Tohumun çimlenmesi, büyüyüp
gelişmesi, yaprak ve çiçek açması,
meyvenin oluşması bitkinin salgıladığı
hormonlarla olur.
 Üretildikleri yerden, etki edecekleri yere
kan yoluyla taşınırlar.
 İnsanlarda hormon salgılayan bezler:
 Hipofiz bezi
 Epifiz bezi
 Tiroit bezi
 Böbrek üstü bezleri
 Pankreas bezi
 Eşey bezleri
www.slaytyerim.com
3
www.slaytyerim.com
4
 Beynin
alt tarafında yer alır. Nohut
büyüklüğünde iki loblu bir bezdir.
 Tüm bezlerin çalışmasını kontrol eder.
 Hipofiz hormonlarından biri büyüme
hormonu dur. Büyüme ve gelişme
çağında hipofiz fazla çalışırsa, büyüme
hormonu fazla salgılanır ve devlik oluşur.
Az salgılanırsa ise cüceliğe neden olur.
www.slaytyerim.com
5
 Hipofiz
bezinden salgılanan diğer bir
hormon, süt bezlerinin gelişerek, süt
salgılamasını sağlar. Annelik duygusunu
geliştirir.
 Hipofizden salgılanan bir başka hormon
da boşaltım yoluyla vücuttan atılacak su
miktarını ayarlar. Bu hormon
salgılanmazsa, günlük idrar miktarı
normalin çok üzerine çıkar. Kişi sürekli
susuzluk hisseder.
www.slaytyerim.com
6
www.slaytyerim.com
7
 Beyin
yarım küreleri arasında yer alan
yuvarlak bir bezdir.
 Çocuklarda ergenlik dönemine kadar
eşey organlarının gelişmesini önler.
 İnsanlarda uyku ve uyanıklık
periyodunun ayarlanmasını sağlar. Işık
olmadığı zaman hormon salgılama
özelliği gösteren bir bezdir. Gündüzler
kısalıp, geceler uzamaya başlayınca salgı
salgılamaya başlar.
www.slaytyerim.com
8






Boynun ön kısmıda, soluk borusunun önünde yer alan
bir bezdir. İki loptan oluşur.
Tiroit bezi, tiroksin adı verilen bir hormon salgılar.
Tiroksin hormonu fazla salgılanan kişilerde, zayıflık,
kan basıncında yükselme, aşırı terleme görülür.
Tiroksin hormonu iyot varlığında salgılanır. Alınan
yiyeceklerde iyot eksikse, tiroksin salgılanamaz ve
tiroit bezi büyür. Buna guatr denir.
Yetişkinlerde, tiroksin az salgılanırsa, şişmanlık,
uyuşukluk, saç dökülmesi, üşüme görülür.
Çocuklarda tiroksin hormonu az salgılanırsa, cücelik ve
zeka geriliği oluşur.
www.slaytyerim.com
9
www.slaytyerim.com
10
üzerinde yapışık şekilde
bulunan iki adet salgı bezidir.
 Böbrek üstü bezlerinden adrenalin ve
aldosteron hormonları salgılanır.
 Adrenalin hormonu, korku, öfke, heyecan,
acı hissetme gibi durumlarda salgılanır.
Kan basıncını yükseltir, kalp atışlarını
hızlandırır, kan şekerini yükseltir.
 Aldosteron hormonu, vücudun su ve iyon
dengesinin düzenlenmesinde etkilidir.
 Böbreklerin
www.slaytyerim.com
11
www.slaytyerim.com
12
 Pankreas; karın
boşluğunda, midenin
altında yer alan bir bezdir. Pankreas
karma bir bezdir. Yani hem iç hem de dış
salgı bezi olarak görev yapar.
 Pankreas bezi, insülin ve glukagon
hormonlarını salgılar. Bu iki hormon
kandaki şeker seviyesini ayarlar.
www.slaytyerim.com
13
www.slaytyerim.com
14
İnsülin hormonunun çalışması
Kanda şeker miktarı artarsa,
İNSÜLİN salgılanır.
Fazla şekerin karaciğerde glikojen şeklinde
depolanması sağlanır.
www.slaytyerim.com
15
Glukagon hormonunun çalışması
Kanda şeker miktarı düşerse,
GLUKAGON salgılanır.
Karaciğerde depolanmış olan glikojenin gereken
miktarı şekere dönüştürülür ve kana geçmesi sağlanır.
www.slaytyerim.com
16
 İnsülin
yetersiz salgılandığı zaman, fazla
şeker karaciğerde depolanamaz ve
kanda şeker miktarı yükselir. Bu da şeker
hastalığı na neden olur. Bu durumda kişi
çok sık idrara çıkar ve çok su içer.
www.slaytyerim.com
17
 Erkeklerde
testislerden, testosteron
hormonu üretilir. Bu hormon sesin
kalınlaşması gibi erkeklik özelliklerinin
oluşumunu sağlar.
 Kadınlarda ise; yumurtalıklardan
östrojen ve progesteron hormonu
üretilir. Bu da kadınlarda dişilik
özelliklerinin ortaya çıkmasını sağlar.
www.slaytyerim.com
18
www.slaytyerim.com
19
www.slaytyerim.com
20