12A(YGS)felsefegrubu YGS Felsefe 9.indd

KAZ
AN
KAVRAMA
Test
9
1. “Akıl hiçbir şeyi algılayamaz, duyular hiçbir şeyi düşünemez. Bilgi ancak bunların birleşik faaliyetinden doğar.” diyen Kant felsefe tarihi içerisindeki hangi iki
görüşü uzlaştırmıştır?
A) Var olmak algılanmış olmaktır.
B) Düşünüyorum, o halde varım.
C) Duyumlardan geçmeyen bilgi akılda olamaz.
D) Tüm bilgimiz deneyle başlar, ancak deneyden doğmaz.
E) Akılsal olan her şey gerçek; gerçek olan her şey
akılsaldır.
5. Bir parça mumu yanmakta olan bir ateşin hemen yanına koyduğumuzu düşünelim. Mum yavaş yavaş eridikçe, muma ait tüm duyusal özellikler değişim geçirir.
Bu durumda rahatlıkla şunu söyleyebiliriz; algılarımız
aracılığı ile nesneden aldığımız bilgi, sürekli bir değişim halindedir. Nesneye ait özellik sürekli değişirken,
biz yine de belli bir nesneye bakmaya devam ettiğimizi
düşünürüz. Nesnenin, değişimler geçirmesine rağmen
aynı nesne olduğu bilgisi gözlemsel deneyimlerimiz
aracılığı ile öğrendiğimiz bir şey değil; doğuştan sahip
olduğumuz bilişsel bir durumdur.
A) İnsan her şeyin ölçüsüdür.
B) Doğru bilginin kaynağı aklıdır.
C) İnsan bilgisinin sınırları vardır.
D) Doğru kendisini apaçık şekilde zihne sunar.
E) Bilgi, deneyle başlar ama deneyden doğmaz.
MEB 2016 - 2017
Aristoteles’in bilgi görüşü ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
Bu görüş aşağıdaki yargılardan hangisiyle uygunluk
gösterir?
FELSEFE
Hegel’in bu görüşünün temelinde aşağıdaki yargılardan hangisi bulunmaktadır?
2. Aristoteles’e göre, “ gerçekten var olanlar” tek tek şeylerdir: şu kalemdir, bahçedeki vişne ağacıdır... Yoksa
görmediğimiz idealar değildir. Ancak bilgi, tümelin bilgisidir; duyumun bize bildirdiği tek tek şeyleri ya da olayları bir kavram altında toplamak, mantıksal çıkarımlarla
işleyerek bilgiye dönüştürmek aklın görevidir.
3. “İnsan evrenle ilgili olarak ancak insanileşecek şeyi
bilir. O ancak şeylerin insaniliğini bilir.” diyen Anatole
France’ a göre evren hakkında her iddia, bu iddiayı dile
getirene göredir.
12 - A
4. Hegel’e göre deneye hiç başvurmadan sırf düşünce ile
kesin bilgiye ulaşılabilir. Çünkü özne ile öznenin yöneldiği nesne aynı aklın değişik biçimleridir.
A) Fenomenoloji - Analitik felsefe
B) Rasyonalizm - Empirizm
C) Pozitivizm - Entüisyonizm
D) Kritisizm - Pragmatizm
E) Septizim - Sofizm
A) Asıl gerçeklik nesnelerin içinde saklıdır.
B) İdealar, duyumlanan dünyanın dışındadır.
C) Akıl, bilgi edinmek için gerekli güce ve yetiye sahiptir.
D) Tekil olan şeylerden tümelin bilgisine akılla ulaşılır.
E) Bilginin nesnesi olan unsurlar bu dünyanın içindedir.
STİ
TE
Ünite 2: Bilgi Felsefesi
IM
Descartes’in verdiği bu örnekten aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Şeylerin doğası kavranamaz olduğundan bunlara
ilişkin hiçbir yargıda bulunmamalıyız.
B) Algılar değişenin bilgisini, akıl ise değişimin ardında
değişmeden kalanın bilgisini verir.
C) İnsan ruhunda gizli olarak bulunan bilgiler, doğru
sorularla açığa çıkartılmalıdır.
D) Algılar yanıltıcı olduğundan tüm bilgimiz görelidir.
E) Mutlak bilgi, tümellerin bilgisini anımsamadır.
6. Hepimiz “özgürlük” veya “devlet” gibi kavramlara sahibiz. Ancak bunlar dünyada görebildiğimiz, dokunabildiğimiz ya da koklayabildiğimiz şeyler değildir. Empirist
filozof Locke, özgürlük gibi karmaşık fikirlerin bile, en
nihayetinde, basit algı parçalarının bir araya gelmesinden oluştuğunu iddia eder.
Buna göre empirizmin temel iddiası aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Bilgi duyu verilerinin aklın apriori kategorilerinde şekillenmesi ile oluşur.
B) Gerçeğin bilgisi akıl yürütme ve mantıksal çıkarımlarla oluşur.
C) Deneyimlerimizden elde ettiğimiz bilgiler yanıltıcıdır.
D) Tüm bilgilerimizin kaynağı deneyimdir.
E) Mutlak bilginin kaynağı akıldır.
12 - A
Test
9
FELSEFE
Ünite 2: Bilgi Felsefesi
7. “Tabula rasa” deyimi Latince “boş levha” anlamına gelir
ve bu kavram J. Locke’dan bu yana empirist filozoflar
tarafından insan zihninin doğuştan hiçbir bilgi getirmediğini, gerçeklik konusundaki tüm bilgimizin deneyime
dayandığını anlatmak için kullanılır.”
10. Phyrrhon’a göre aynı şey farklı insanlara, farklı şekillerde görünür. Aynı bal bir kimseye tatlı, bir başkasına
acı gelebilir. Hatta aynı suyu bir elim sıcak, diğer elim
soğuk algılayabilir. Ben suyun sıcak mı yoksa soğuk
mu olduğunu bilemem.
Buna göre, empirist filozoflar “Tabula rasa” deyimini aşağıdakilerden hangisini reddetmek için kullanmışlardır?
Buna göre, Phyrrhon’un görüşleri aşağıdaki yargılardan hangisiyle çelişir?
A) Tüm bilgimizden şüphe etmeliyiz.
B) Varlık hakkında doğru bilgiye ulaşılamaz.
C) Duyu verileri insandan insana farklılık gösterir.
D) Şeyler hakkında kesin bir yargıya varamayız.
E) Görünüşlerin ötesindeki gerçekliğin kendisine ulaşılabilir.
A) Gerçekliğin bilgisini
B) Aposteriori bilgiyi
C) Algıya dayalı bilgiyi
D) İnsan bilgisini
E) Apriori bilgiyi
Buna göre bu iki bilgi türü için aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Apriori bilgi analitiktir.
B) Apriori bilgiler yeni bir bilgi vermez.
C) Aposteriori bilginin doğruluğu deneyime bağlıdır.
D) Aposteriori bilgiler tanımı gereği doğru olan bilgilerdir.
E) Apriori bilginin doğruluğuna karar vermek için gözlem
yapmamız gerekmez.
9. Hume’ a göre nedensellik diye gördüğümüz şey bir
olaydan sonra başka bir olayın gelmesidir. Bu iki olay
arasında birinin neden diğerinin ise sonuç olduğunu ve
aralarında nesnel, zorunlu bir bağ olduğunu bize bildiren bir izlenimimiz yoktur. Sadece olayların art ardalığını görmemizin bizde oluşturduğu psikolojik temelli bir
alışkanlığı vardır.
11. Kant, insan aklının kendisi ile dış dünya arasındaki ilişkisini konu edinir. Buna göre, ancak bize göründükleri
biçimiyle nesneleri bilebiliriz; bize görünüşlerinin dışında, kendinde nesnelerin nasıl olduğunu bilemeyiz.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz?
A) İnsan aklı fenomenleri bilebilir.
B) İnsan aklı bilgi edinmede sınırlıdır.
C) Akıl, kendinde şey hakkında bilgi vermez.
D) İnsan aklı dış dünya hakkında bilgi edinebilir.
E) Tanrı, ruh, ölümsüzlük gibi kavramlar kesin bilgi alanımızın içindedir.
MEB 2016 - 2017
8. • Bütünün parçalarına eşit olduğu bilgisi apriori bir
bilgidir, çünkü biz onu deneyimden bağımsız olarak,
akıl ve mantıksal analizlerle biliriz.
•Aposteriori bilgi ise deneyim yoluyla kazanılan bilgi
olup, “Isıtılan metaller genleşir” önermesinde olduğu
gibi ampirik bir araştırma sonucu elde edilir. Buna
göre metalde genleşme özelliğinin olup olmadığını
görebilmek için deney yapmamız gerekir.
12. Gazali’ye göre duyular aldatıcı, akıl ise çelişkili yargılar
verebildiğinden yanıltıcıdır. Gerçeğin bilgisine ulaşmanın tek yolu inançtır. Tanrı’nın bilgisine yine Tanrı’nın
insana vermiş olduğu bir yetiyle; kalp gözüyle ulaşılabilir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Gazali için
söylenebilir?
Hume’a göre nedensellik ilkesi için aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Mutlak hakikate ulaşılamaz.
B) Hakikati kavramanın yolu sezgidir.
C) Tüm bilgiler doğuştan insanda bulunur.
D) Kesin, genel geçer ve doğru bilginin kaynağı akıldır.
E) Duyu verilerinin akılla işlenmesi doğru bilgiye giden
yoldur.
KAVRAMA
IM
STİ
TE
KAZ
AN
A) Duyum ve izlenimlerin yarattığı alışkanlılardan oluşmaktadır.
B) Olaylar arasında bulunan nesnel bir bağdır.
C) Sezgi ile elde edilen apaçık bir fikirdir.
D) Psikolojik temelli algısal bir yanılmadır.
E) Aklın apriori bir kategorisidir.
1
2 3
4 5
6 7
8 9 10 11 12
Adı
:.........................................................
Doğru :.....................................
Soyadı
:.........................................................
Yanlış :.....................................
Sınıf
:.........................................................
Boş
No
:.........................................................
:.....................................
Puan :.....................................
E E E E E E E E E E E E