MEKTUP

MEKTUP
Mektup Nedir?
Mektubun Tarihsel Gelişimi
Mektupta Amaç
Mektupta Biçim
Mektup Yazarken Uyulması Gereken İlkeler
Mektup Zarfı
Mektup Çeşitleri
Mektup Biçiminde Yazılmış Diğer Edebi Türler
Mektup, başka bir yerde
bulunan bir kişiye, bir
topluluğa ya da bir kuruma bir
maksadı bildirmek için yazılan
yazıdır.
MEKTUBUN TARİHSEL GELİŞİMİ
Mektup, yazının bulunduğu tarihe kadar ortaya çıkmış eski edebiyat
türlerinden biridir. Eldeki en eski örnekler; Mısır firavunlarının diplomatik
mektupları (MÖ 15. - 14. yüz yılları) ile Hitit krallarının Hattuşa (Boğazköy)
arşivinde bulunan mektuplarıdır. Batı edebiyatında mektup türünün ilk
örneklerini, Yunan edebiyatında görürüz. Mektup, bir edebiyat türü olarak,
özellikle Latin edebiyatında gelişip yaygınlaşmıştır. Bu alanda yazanların
başında Cicero (MÖ 106 - 43) gelir. Rönesans’tan bu yana Avrupa’da
çeşitli ülkelerde bu türün yaygınlaştığı görülür. Özellikle Fransa’da
mektup türü büyük gelişme göstermiştir.
Mektup türünün Türk edebiyatında epey uzun bir geçmişi vardır.
Münşeatlarda (Nesir halindeki yazıları bir araya toplanmasından meydana
gelen eserlere denir.) resmi ve özel mektuplara geniş yer verilirdi.
Şinasi’ nin öncülüğünde başlayan düz anlatım akımı, mektuplarda da
etkisini göstermiş; Tanzimat’tan bu yana yazılan özel mektuplarda
yapmacıksız, doğal bir anlatım kullanılmıştır.
MEKTUPTA AMAÇ

Bir haberi almak ya da vermek.

Bir konuyu yazılı olarak tartışmak.

Herhangi bir konuda sevincimizi ya da üzüntümüzü
bildirmek.

Birinden yardım dilemek ya da ona yardım etme isteğinde
bulunmak.

Bir işi sonuçlandırmak.
MEKTUPTA BİÇİM
1. Hitap: Mektup yazılan kişiye olan ilgi ve yakınlığımıza
bağlıdır. Samimi olduğumuz kişilere “Canım, Dostum”,
yeni tanıştığımız ya da resmi olduğumuz kişilere “Bay,
Bayan, Sayın” şeklinden hitap edebiliriz.
2. Giriş ve Gelişme: Mektubun amacını belirten bölümdür.
Amaca doğrudan doğruya girilir. Bir haber öğrenmek için
mi, bir sorunu tartışmak için mi, bir mektuba cevap olarak
mı yazıldığı bu bölümde ortaya konur.
3. Sonuç: Bu bölümde klişeleşmiş cümleler, selam ve iyi
dilekler yer almalıdır.
MEKTUP YAZILIRKEN UYULMASI
GEREKEN İLKELER

Mektup çizgisiz ve beyaz bir kağıda yazılmalıdır.

Kağıdın sadece bir yüzü kullanılmalıdır.

Mektup, kurşun kalemle yazılmamalıdır.

Mektup kağıdının sağ üst kısmına yazıldığı yer ve tarih
konulmalıdır.

Mektup bitince imzalanmalı, sol üst köşesine de adres
yazılmalıdır.
MEKTUP ZARFI
•
İçindeki yazılar okunmayacak kalınlıkta olmalıdır.
•
Gönderenin adresi zarfın ön yüzünün sol üst köşesine
yazılmalıdır.
•
Gideceği yerin adresi orta sağ kısma yazılmalıdır.
•
Gideceği kentin adı, en alt sağ köşeye büyük harflerle
yazılmalıdır.
•
Pul sağ üst köşeye yapıştırılmalıdır.
MEKTUP ÇEŞİTLERİ
1.
2.
3.
4.
5.
Özel Mektuplar
İş Mektupları
Resmi Mektuplar
Edebi ve Felsefi Mektuplar
Açık Mektuplar
Özel Mektuplar: Tanışan ve aralarında bir
yakınlık olan kişilerin birlerine yazdıkları
mektuplardır.
Özel Mektup Çeşitleri:
o
o
o
o
o
Teşekkür mektubu
Baş sağlığı ve teselli mektubu
Özür dileme mektubu
Davetiye mektup ve kartları
Tebrikler
İş Mektupları: İş amacı ile yazılan mektuplardır.
Bunların sınırı oldukça geniştir. Küçük bir tüccarın
mal isteyen mektubundan, bir bankanın bir şirkete
yazdığı mektuba kadar her çeşit mektup, iş
mektupları arasındadır.
İş Mektubu Çeşitleri:
o Sipariş mektupları
o Bir şey sormak için yazılan mektuplar
o Dilekçeler
o Telgraflar
o Duyurular
Resmi Mektuplar: Resmi bir
kuruma yazılan mektuplardır.
Edebi ve Felsefi Mektuplar: Herhangi
bir düşüncenin, bir görüşün
açıklanması, bir tezin savunulması
için yazılan mektuplardır. Genellikle
kişiden kişiye gönderilmek üzere
yazılmışlardır.
Açık Mektup: Herhangi bir düşüncenin,
bir görüşün açıklanması için belli bir
kişiye değil de kamuya seslenen ve bir
kitapta, gazetede ya da dergide
yayınlanmak üzere yayınlanmış olan
mektuplardır.
MEKTUP BİÇİMİNDE YAZILMIŞ DİĞER EDEBİ TÜRLER

ROMANLAR:

FIKRA:
o
Goethe, Genç Werter’ in Acıları
Hüseyin Rahmi Gürpınar, Sevda
Peşinde
Halide Edip Adıvar, Handan
Reşat Nuri Güntekin, Bir Kadın
Düşmanı
o
Ahmet Rasim, Şehir Mektupları

DENEME:
o
Nurullah Ataç, Okuruma Mektuplar

ELEŞTİRİ:

GEZİ YAZISI:
o
Namık Kemal, Tahrib-i Harabat
o
o
Cenap Şahabettin, Hac Yolunda
Ahmet Rasim, Romanya Mektupları

RÖPORTAJ:
o
Ahmet Şerif, Anadolu’da Tanin
o
o
o

MAKALE:
o
Ali Canip Yöntem, Milli Edebiyat
Meselesi
ve
Cenap
Beyle
Münakaşalarım