Sınıf yönetimi

advertisement
SINIF YÖNETİMİ
2
Sınıf Yönetimi ile ilgili temel
kavramlar
•
•
•
•
Sınıf ve özellikleri
Sınıf yönetimi
Sınıf yönetiminin boyutları
Sınıf yönertimini etkileyen değişkenler
▫ Okul
▫ Aile
▫ Çevre
• Etkili sınıf yönetimi
3
Sınıf
• Okul ve sınıf eğitim sisteminin en temel işlevsel
öğeleridir.
• Sınıf öğretim etkinliklerinin gerçekleştirilmesi
için öğrencilerin ve fiziksel kaynakların etkleşim
içinde olduğu sosyal bir ortamdır.
4
Sınıf yönetimi
• Yönetim Nedir?
•
Yönetim, toplumsal gereksinmelerin bir bölümünü
karşılamak üzere kurulan bir örgütte, örgütün varlık
nedeni olan amaçlarını gerçekleştirecek işleri yapmak
için bir araya getirilen insan gücünü ve diğer kaynakları
örgütleyip eşgüdümleyerek eyleme geçirme sürecidir.
•
Yönetimin amacı, örgütü amaçları doğrultusunda
yaşatmaktır. Örgütün amacı da toplumca gereksinilen
ürünü üretmektir. Böylece yönetimin amacı da toplumca
gereksinim duyulan ürünü üretmek olmaktadır.
5
• Sınıf yönetimi, “sınıfta etkili bir öğrenme çevresinin
oluşturulması ve eğitim – öğretim amaçları
doğrultusunda yönetilmesi” olarak tanımlanabilir.
•
Sınıf yönetimi, öğrencilere istenen özellikleri
kazandırmak amacıyla, fiziksel donanımın, öğretmeöğrenme süreçlerinin, disiplinin, zamanın, ilişkilerin
ve sınıftaki öğrencilerin davranışlarının yönetimidir.
6
Sınıf Yönetiminin Boyutları
• 1-Sınıfın fiziksel ortamının yönetimi.
• 2-Plan – program etkinliklerinin yönetimi.
• 3-Zaman yönetimi.
• 4-Sınıfta ilişki yönetimi.
• 5-Davranış yönetimi.
7
Sınıf Yönetiminin Değişkenleri
•
•
•
1-Okul
2-Aile
3-Çevre
8
Etkili Sınıf Yönetimi
• Öğretmenlerin liderlik rolünün ön plana çıktığı
yönetim etkili sınıf yönetimi olarak
adlandırılabilir.
Sınıf içi iletişim ve etkileşim
İletişim Kavramı
• İnsanların yaşamını sürdürmesi ve gelişimini
sağlaması için diğer insanlarla iletişim halinde
olması gerekir.
• Kendimizi ifade edebilmek, sözümüzü
söyleyebilmek, kabul görmek en temel ve önemli
ihtiyaçlarımızdan biridir. Bu ihtiyacımızı
gidermenin yolu ise başkaları ile iletişim
kurmaktan geçmektedir.
İletişim kavramı
• Eğitimde temel bir iletişim etkinliğidir.
• Öğrenme iletişimin gerçekleşmesi sonucunda
alıcının davranışında bir değişikliğin
oluşmasıdır.
• İyi bir öğrenme iyi bir iletişimin ürünüdür.
İletişimin tanımı
• İnsanlar arası manaları ortak kılma.
• Bilgi, düşünce, beceri ve duyguların sözcük,
resim, grafik vb. Semboller kullanılarak
iletilmesi.
• Bilgilerin, düşüncelerin ve duyguların sözlü,
sözsüz olarak bireyden bireye ya da gruptan
gruba aktarılması.
İletişimin tanımı
• Kişilerarası ilişkilerde gönderilen mesajların
karşılıklı olarak aynı zamanda hem alınıp verildiği
hem de yorumlanıp sonuç çıkarıldığı başı sonu
olmayan süreç.
• Alıcının gönderenin mesajını, sözcüklerini ya da
duygularını kendi sözel ya da sözel olmayan dilinde
tanımlayabilmesi.
• Kaynak ve hedef arasında davranış değişikliği
oluşturmak amacıyla bilgi, tutum, duygu ve
becerilerin anlamlarının ortak kılınması,
paylaşılması için gerçekleşen etkileşim süreci.
İletişim süreci ve öğeleri
• İletişim süreci «kimin», «neyi», «kime», «nasıl»
ve «ne» ile söylediğidir.
• İletişim sürecinin temel öğeleri
▫
▫
▫
▫
▫
Kaynak
Mesaj
Kanal
Alıcı
Dönüt
İletişim süreci ve öğeleri
İletişim süreci ve öğeleri
• KAYNAK:
• Algılama, seçme, düşünme, yorumlama
süreçlerinde ürettiği anlamlı mesajları semboller
aracılığı ile ileten kişi/lerdir.
• İletişimin kaynağı, mesajın kabul veya
reddedilmesini önemli düzeyde etkilemektedir.
İletişim süreci ve öğeleri
• MESAJ:
• İletişim sürecinde kaynak ile alıcı için aynı
anlamı taşıyan sembollerle ifade edilen duygu,
düşünce ve bilgilerdir.
• Mesaj yazı, söz ya da işaretle iletilebilir.
İletişim süreci ve öğeleri
• KANAL:
• İletişim sürecinde mesajın kaynaktan alıcıua
ulaşmasını sağlayan araçtır.
• Mesajın sunuluş biçimidir.
• Ses dalgaları, ışık dalgaları, radyo dalgaları,
telefon kabloları mesajı taşıyan somut
araçlardır.
İletişim süreci ve öğeleri
• ALICI:
• Kaynaktan gelen mesajları alıp yorumlayan ve
bunlara sözlü, sözsüz tepkide bulunan kişi ya da
gruplardır.
İletişim süreci ve öğeleri
•
•
•
•
DÖNÜT:
Alıcının mesaja verdiği tepkidir.
Alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir.
Dönütün en iyi alındığı iletişim biçimi yüzyüze
iletişimdir.
İletişim süreci ve öğeleri
• GÜRÜLTÜ:
• Kaynağın gönderdiği ve hedefin aldığı
mesajı etkileyebilecek her türlü engeldir.
• Fiziksel
• Nörofizyolojik ya da
• Psikolojik olabilir.
İletişim Türleri
• Kaynağını ve hedefini insanların oluşturduğu
iletişim kişilerarası iletişim olarak
adlandırılmaktadır.
• Sözlü İletişim
• Yazılı İletişim
• Sözsüz İletişim
İletişim Türleri
• Sözlü İletişim:
• Temel öğesi konuşulan dildir.
• Fikirleri aktarmak, düşünceleri ifade etmek için
dil araç olarak kullanılır.
• Sözlü iletişimde hem konuşan hem de dinleyen
konumunda bulunuruz.
• Sözlü iletişimin doğru bir biçimde gerçekleşmesi
konuşma ve dinleme becerilerinin
geliştirilmesine bağlıdır.
▫ Konuşma:
 Duygu düşünce ve dileklerimizi görsel ve işitsel öğeler
aracılığı ile karşımızdakine iletmektir.
 İyi bir konuşmacı:
 Konuşma öncesi kendisini ve konusunu iyi hazırlar.
 Konuşmalarında tanımlamalara, örneklere, açıklamalara,
karşılaştırmalara, kanıtlara, istatistiksel bilgilere, gerekli
tekrarlara ve görsel yardımcılara yer verir.
 Gözlem gücü gelişmiştir.
 Seçtiği konuşma alanında geniş bir bilgi birikiminden
yararlanır.
 Konuşma hızını ayarlamasını bilir.
 Dinleyicini yakından tanır.
 Konuşmada kişiliğin önemini göz önünde bulundurur.
▫ Dinleme:
 Konuşmacının ne demek istediğini kavramak dikkatli
dinleme ile mümkündür.
 Dinlerken bilinçli ya da bilinçsiz olarak yapılan bazı
davranışlar dinlemenin etkisiz olmasına neden olabilir.







Görünüşte dinleme
Savunmacı dinleme
Seçici dinleme
Tuzakçı dinleme
Denetleyici dinleme
Nezaketen dinleme
Ürkek dinleme
▫ İyi dinlemeyi engelleyen faktörler:
 Konuyu ilginç bulmama
 Konuşanda kusur bulmaya çalışma
 Konuşmadaki bazı noktalara aşırı duyarlılık
gösterme
 Sahte dikkat
 Dikkatin kopmasına neden olma
 Kendi söyleceklerine hazırlanma
 Söylenenleri filtreden geçirme
 Söylenenlerin bitmesini beklemeden hüküm verme
• Öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirmek
için kullanılabilecek teknikler:
▫
▫
▫
▫
▫
▫
Yöneltmeli dinleme
Yönergeleri izleme
Anafikirler, ayrıntılar ya da sonuçlar için dinleme
Dinlemede bağlamdan yararlanma
Sununun özetlenmesi
İlişkili ve ilişkisiz bilgileri ayırt etme
• Öğrencileri dinlerken;
▫ Göz teması kurmalı
▫ Konuşan öğrenciye doğru hafifçe yaklaşılmalı
▫ Öğrencinin anlattıklarını öğretmen kendi cümleleri ile
tekrar etmeli
▫ Beden dili kullanılarak öğrenci cesaretlendirilmeli
▫ Ara sıra sorular sorularak konuya açıklık getirilmeli
▫ Öğrenci birşey anlatırken başka birşey ile meşgul
olunmamalı
▫ Öğrenci beklenmedik olumsu birşey söylediğinde
gerçekte ne söylemek istediği anlaşılmaya çalışılmalı
İletişim Türleri
• Yazılı İletişim:
• Mesajın seslendirilen sözlerle değil, her türlü
yazı ile aktarılmasıdır.
• Mesajın kalıcı olması isteniyorsa yazılı iletişim
araçları tercih edilmelidir.
• Yazılı iletişim araçları
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
Kurum içi periyodik yayınlar
Mektuplar
Çalışma raporları
Duyuru tahtaları
Örgüt el kitabı ve örgüt şeması
Broşür
Örgüt gazetesi
Yazılı iş anlaşmaları
Dergi
Kitap
Afiş
İletişim Türleri
• Sözsüz İletişim:
• konuşulan dilin dışında, beden dili,
jestler, mimikler ya da diğer dilsel olmayan
işaretler aracılığıyla ifade edilen iletim
biçimlerini kapsar.
• Bir mesajdaki duygusal etkinin yaratılmasında
• Sözlü iletişim %7
• Sözsüz iletişim %93 oranında etkilidir.
• Sözsüz iletişimin işlevleri
▫
▫
▫
▫
Söylenen sözleri tekrar eder.
Sözcüklerin yerine kullanılır.
Söylenen sözleri vurgular.
Sözlerin tavır ortaya konularak tamamlanmasını
sağlar.
▫ Konuşulanları yalanlar
• Sözsüz iletişimin öğeleri
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
▫
Bedenin konumu
Bedenin duruşu
Jestler ve beden hareketleri
Yüz ifadeleri
Söyleyiş tarzı, sesin tonu, vurgulama ve susmalar
Dokunma
Görünüş ve kıyafet
Mekanın kullanımı
İletişim ortamı
Sınıfta iletişim sürecinin ilerleyişi
• Sınıf içindeki öğretmen sosyal ve fiziksel
çevresini kasıtlı olarak etkilemek içim iletişim
kurar.
• Eğitimde iletişim sürecinin işleyişinde kaynak
öğretmen, alıcı da öğrencilerdir. Mesaj ders
kitabı, program içeriği ya da öğretmenin yaptığı
konuşmalardır. Kanal ise öğretim süreçleri ve bu
süreçte kullanılan araç gereçlerdir. Öğrenci
tepkileri ise dönütü yansıtmaktadır.
Öğretmen
İçerik
Strateji,
yöntem,
araç
gereç
Öğrenci tepkileri
Öğrenci
• Sınıf içi iletişimin yönü ve süreci
Öğretmen ve öğrenci arasında tek yönlü
iletişim
Öğretmen
Öğrenci
Öğrenci
Öğrenci
Öğrenci
Öğretmen öğrenci arasında çift yönlü
iletişim
Öğretme
n
öğrenci
öğrenci
öğrenci
Çift yönlü iletişim (öğrenciler arasında
formal iletişim)
öğretmen
öğrenci
öğrenci
öğrenci
öğrenci
Çift yönlü iletişim (hem öğrencilerin kendi
aralarında, hem de öğretmenle sınırlama
olmaksızın iletişim)
Öğretmen
öğrenci
öğrenci
öğrenci
öğrenci
Sınıf İçi Etkileşim
• Etkileşim birbirini karşılıklı olarak etkileme
sürecidir.
• Bu süreç sınıf ortamında öğretmen-öğrenci,
öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen arasında
gerçekleşmektedir.
• Her sınıfın öğrenmeyi olumlu ve olumsuz yönde
etkileyebilecek bir atmosferi vardır.
Sınıf İçi Etkileşim
• Eğitim oratamlarında iletişimin başarıya
ulaşması öğretmen öğrenci etkileşiminin yönüne
bağlı olarak değişebilmektedir.
Sınıfta olumlu etkileşim ortamının
oluşturulması
• Sınıf mevcudiyeti (sınıftaki öğrenci sayısı):
Öğrenci sayısının az olduğu küçük gruplarda
iletişim ve etkileşim açısından büyük gruplara
oranla daha olumlu bir ortam vardır.
• Öğrencileri teşvik etmek: olumlu bir etkileşim
ortamının yaratılması için öğretmenler tüm
öğrencileri başarılı olabilmeleri için
cesaretlendirmelidir. Öğrencilerin başarıları
diğer arkadaşları ile kıyaslamak yerine bireysel
ilerlemelerini değerlendirmelidir.
Sınıfta olumlu etkileşim ortamının
oluşturulması
• Öğrencileri dinlemek: Öğrencileirn sınıf
ortamında iletişime girmelerini kolaylaştırmak
için öğretmenler, öğrencilerin söylediklerini
dikkatle dinlemeli, doğru yanlara vurgu
yapmalıdır.
• Öğrenciler arasında ayırım yapmamak: Sınıfta
olumlu ve yüksek düzeyde etkileşim için
öğrenciler arasında tembel-çalışkan veya kızerkek gibi ayırımlar yapılmamalıdır.
Sınıfta olumlu etkileşim ortamının
oluşturulması
• Öğrencileri isteklendirmek: Öğretmenler
öğrencilere baskı yapmamalı, onları öğrenmeye
ikna etmelidir.
Sınıfta etkili iletişimi sağlamanın
yolları
• Öğretmen öğrencileri ile iletişim kurarken içten
davranmalı ve empatik davranışlar göstermelidir.
• Öğretmen dili iyi kullanmalıdır.
• Öğretmen öğrencileri dinlemelidir.
• Öğretmen jest ve mimiklerini etkili biçimde
kullanmalıdır.
• Öğretmen öğrencilerin sınıf etkinliklerine gönülden
katılmalarını sağlamalıdır.
• Öğretmen öğrenciler arasında meydana gelebilecek
tepki alışverişine dikkat etmelidir.
• Ayrıca, öğretmen
▫ Konuşma yeteneğini geliştirmelidir.
▫ Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgilerini değerlendirmelidir.
▫ Öğrencinin ilgisini dağıtan durumları ortadan
kaldırmalıdır.
▫ Birden fazla duyu organına hitap eden araç-gereçler
kullanmalıdır.
▫ İşleyeceği konulara ilişkin ders öncesi hazırlık yapmalıdır.
▫ Ders esnasında öğrencileri sürekli olarak gözlemlemeli ve
tepkilerini dikkate almalıdır.
▫ Dersin işlenişinde tanımlara, örneklere, açıklamalara,
karşılaştırmalara yer vermelidir.
▫ Bilgiyi sistemli bir sıra ve bağlantı içinde ortaya koymalıdır.
Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler
•
•
•
•
•
•
Korkular
Duyarsızlık
Varsayımlar
Kalıplandırmalar (Ad takmalar)
Duraklamalar ve anlamsız ifadeler kullanma
Kelimelere boğulma
Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler
• Öğretmen ve/veya Öğrencinin
▫ İletişime girme amacını tam olarak anlayamaması
▫ Bedensel ya da psikolojik bir rahatsızlığa sahip
olması
▫ Barınma beslenme ihtiyaçlarını yeterince
karşılayamaması
▫ Birbirine güvenmemesi
▫ Ortak yaşantı alanlarının az olması
▫ Sevilmemesi sayılmaması
Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler
• Kaynak olarak öğretmenin
▫ Öğrencileri iyi tanımaması
▫ Alanında yeterli bilgi birikimine sahip olmaması
▫ Öğrenciler tarafından inanılır, güvenilir ve çekici
bulunmaması
▫ Derse hazırlıksız girmesi
▫ Sözcükleri kullanırken öğrencilerin seviyesini
dikkate almaması
▫ Öğrencilerin ilgisini çekecek yöntem ve teknikleri
kullanmaması
Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler
• Alıcı olarak öğrencinin
▫ Sınıfta bulunma amacının farkında olmaması
▫ Sık sık hayal kurup kendisini bilerek dersin dışına
itmesi
▫ İşlenen konularda kendisi için kullanabileceği bir
çıkar görmemesi
▫ Öğretmenin mesajlarına tepki verme
sorumluluğunda kaçması
Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler
• Öğrenme öğretme ortamı olarak sınıfın
▫ Öğrenci sayısının kalabalık olması
▫ Oturma yerleri ve oturma düzeninin rahatsızlık
vermesi
▫ Havasız, pis, nemli, ışıksız, soğuk ya da aşırı sıcak
olması
Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler
• Araç ve gereçlerin,
▫
▫
▫
▫
Öğrenci düzeyine uygun olmaması
Görüntü ve/veya sesi iyi vermemesi
Kullanılamayacak ölçüde bozuk olması
Yeterli sayıda olmaması ya da hiç bulunmaması
Download