Koruyucu Diş Hekimliği
advertisement
KORUYUCU DIŞ HEKIMLIĞINDE AILE HEKIMLERI Dt Berna GÖÇEBE Rutin uygulamalarda dişhekimlerinin diş rahatsızlığı olmadan bir bireyi görme imkanı çok az Oysa annenin ve bebeğin ilk teması aile hekimi ve aile sağlığı elemanı ile olmaktadır. Aile hekimlerinin erken çocukluk çağı çürüklerinin belirlenmesi, beslenme eğitimleri ve diş hekimine yönlendirme gibi konularda etkinliği önemlidir. Ağız ve diş sağlığı genel sağlığın ve yaşam kalitesinin önemli bir parçası Bakterilerin neden olduğu diş ve dişeti hastalıkları kronik enflamatuar hastalıklardır. Yapılan araştırmalara göre ; diş ve dişeti hastalıklarından kaynaklanan enfeksiyon varlığının; annenin bağışıklık sistemini etkileyerek erken doğuma ve düşük ağırlıklı bebek doğumuna yol açtığı düşünülmektedir Erken doğum ; Erken doğum riski taşıyan her 3 kadından 1inin ağızlarında ve amniyotik sıvılarında dişeti hastalıklarına sebep olan bakterilere rastlanmıştır. Erken doğum ve düşük ağırlıklı bebek doğumuna bağlı komplikasyonlar; bebek ölümlerinin %60 ını oluşturmaktadır. Hamilelikte Enfeksiyon Dişeti kaynaklı : Hormonal değişiklikler Azalan hijyen alışkanlıkları Var olan enfeksiyonda artış Çürük diş kaynaklı: Kusmalar asidik ortam oluşturur Tükürük hamilelikte asidik özelliktedir Değişen beslenme alışkanlıkları 4. Süt Dişi Çekimi Hamilelikte diş tedavisi Hamilelikte kontrol amaçlı düzenli olarak dişhekimine gitmek gerekir. Şiddetli ağrı ve iltihabın olduğu durumlarda tedavi hamileliğin hangi döneminde olursa olsun yapılmalıdır. Özel durumlar haricinde diş tedavisi ve diş çekiminin hiçbir sakıncası yoktur. Ancak seanslar mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır. Hamilelikte anestezi Anne adayının herhangi bir alerjisi yoksa ve hamileliğin seyrinde bir problem yoksa gebeliğin takibini yapan hekimle görüşülerek gerekli tedaviler yapılabilir. Hamilelikte Röntgen Bu dönemde tedavi için çok gerekli ise kurşun önlükler kullanılarak ağız içinde röntgen alınabilir. Yine de mümkün olduğunca röntgen ışınından kaçınılması gerekir. Her Hamilelik Bir Diş Kaybettirir mi Yanlış bir inanıştır. Hamilelikte dişlerden kalsiyum kaybına dair bir bilimsel kanıt yoktur. D vitamini,kalsiyum(günlük 1200-1500mg),c vitamini ve B12 vitamininden zengin gıdalar alınmalıdır. Eğer gıdalarla yeterince kalsiyum alınamazsa bebeğin gelişimi için gerekli olan miktar annenin kemiklerinden karşılanır. Dişlerden kalsiyum çözünmesi olmaz. Genel eğitim yaklaşımında tüm hijyen öğretileri 5 yaşına kadar anneden kazanılmakta Enfeksiyöz bir hastalık olan diş çürüğünün etkeni bir bakteridir ve beslenme sırasında biberon başlığına ve kaşığa temas eden annenin ağzından çocuklara geçmektedir Ülkemizde asıl öğreticinin anne olduğu bir yaşam tarzı benimsenmiştir Annenin eğitimi önemli ancak; Bu durumda annenin zor algılayabileceği kurs-seminer gibi eğitim formlarından ziyade ,annelik duygusunun öne çıktığı ,kendi çocuğuna birebir uygulayabileceği 5-10 dk lık anlatımla etkilenebileceği bir yöntem kullanımı daha etkili olacaktır. ASM lerde Bebek vernik programı 12-36 aylık bebekler Florürlü cila uygulaması Bebek,çocuk diş sağlığı bakımından anneye öneriler: Anne günde bir kez kendi dişlerini fırçalamalı(çürük bakterisini bebeğe siz taşıyorsunuz! ) İki yaşına kadar hergün bir defa havluyla veya tülbentle bebeğin dişlerini silin İki yaşından itibaren çocuk dişfırçasıyla ve leblebi tanesi kadar çocuk macunuyla günde bir kez çocuğun dişlerini fırçalayın Gece biberonunun içine asla şeker, bal, pekmez, mama, meyve suyu koymayın yalnızca süt yada su koyun Çikolata, bisküvi ve şekerlemeleri yemekten hemen sonra çocuğa verin 6. aydan itibaren ayda bir kez çocuğun üst dişlerini muayene edin (beyaz kahverengi yada siyah renk değişimi varsa aile hekimine başvurun) ERKEN ÇÜRÜK LEZYONU ERKEN ÇOCUKLUK ÇAĞI ÇÜRÜĞÜ • 71 aylık veya daha küçük çocuklarda bir ya da daha fazla süt dişinde çürük, kayıp ya da dolgu varsa bu durum “erken çocukluk çağı çürüğü” olarak tanımlanır. • EÇÇ yalnızca dişlere zarar vermez, çocuğun büyümesini ve yaşam kalitesini etkiler. Diş kliniği tedavi içeriği Yerel flor uygulamaları Fissür sealant (fissür örtücü) uygulaması Detertraj-polisaj (diş taşı temizliği) Süt dişi çekimi 1. Topikal(Yerel) Flor Uygulamaları Jel, vernik, gargara, fabrikasyon kaşıkla uygulama formları vardır. 5 yaş üzeri çocuklarda, okullarda flor uygulamaları yapıldığı için, 1-4 yaş arası çocuklarda vernik (daha güvenli) yapılabilir. Okullardaki uygulamalara çeşitli sebeplerle katılamayan çocuklara flor jel- flor vernik uygulamaları yapılabilir. 2. Fissür Sealant (Fissür Örtücü) Azı dişlerin çiğneme yüzeyindeki oluklara uygulanan akıcı kıvamda şeffaf veya beyaz renkli bir çeşit dolgu maddesidir. Diş minesine yapışarak çürük oluşumuna engel olur. Uygulama sırasında herhangi bir aşındırma işlemi yapılmadığından ağrısız bir uygulamadır. Detertraj; Hamilelerde aile hekimlerinin yönlendirmesiyle her trimesterda 1 kez olmak üzere ve adölesan dönemi çocuklarda hijyen eğitimiyle birlikte diş taşı temizliği koruyucu diş hekimliği açısından önceliklidir.
