PLASTİK VE KAUÇUK MAKİNALARI ve EKİPMANLARI

PLASTİK VE KAUÇUK MAKİNALARI ve EKİPMANLARI SEKTÖRÜNDE
GELİŞMELER SORUNLAR VE PAGDER STRATEJİLERİ
Barbaros Demirci
Genel Sekreter
PAGEV / PAGDER
Dünyada Durum :
Dünya plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları yıllık toplam üretimi yaklaşık 25 milyar
dolar olup, bunun % 50’si AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Toplam üretimde
Çin’in payı % 13, ABD’nin payı % 10 ve Japonya’nın payı da % 9 düzeyindedir. Üretimin %
19’u ise diğer ülkeler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Dünya plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları yıllık ihracatı ise yaklaşık 18 milyar dolar
olup, bunun % 50’si AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Toplam ihracatta Çin’in payı
% 5, ABD’nin payı % 7 ve Japonya’nın payı da % 14 düzeyindedir. İhracatın % 24’ü ise diğer
ülkeler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Dünya Plastik ve Kauçuk Makinaları ve Ekipmanları
Toplam Üretim ve İhracatı
( Milyon ABD $ )
AB
Çin
ABD
Japonya
Diğerleri
Dünya
Üretim
İhracat
Üretim
İhracat
12.131
3.102
2.360
2.270
4.611
24.474
8.748
803
1.265
2.500
4.199
17.514
50
13
10
9
19
100
50
5
7
14
24
100
Dünya Plastik ve Kauçuk Makinaları ve Ekipmanları
Toplam Üretim ve İhracat Payı
( Milyon ABD $ Bazında % )
AB
Çin
ABD
Japonya
Diğerleri
Dünya
Üretim
İhracat
50
13
10
9
19
100
50
5
7
14
24
100
AB Ülkelerinde plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları toplam üretimi 12 milyar dolar,
ihracatı ise yaklaşık 9 milyar dolar civarındadır. Toplam üretim ve ihracatın % 50 sini
Almanya gerçekleştirmektedir. İtalya toplam üretimden % 26, toplam ihracattan da % 17 pay
almaktadır.
AB Plastik ve Kauçuk Makinaları ve Ekipmanları
Toplam Üretim ve İhracatı
( Milyon ABD $ )
Almanya
İtalya
Fransa
Avusturya
İsviçre
İngiltere
İspanya
AB Toplam
Türkiye
Üretim
İhracat
6.092
3.168
978
845
722
201
125
12.131
86
4.413
1.476
850
1.043
649
232
84
8.748
43
AB Plastik ve Kauçuk İşleme Makinaları
Toplam Üretim ve İhracatının Dağılımı
( Milyon ABD $ Bazında % )
Almanya
İtalya
Fransa
Avusturya
İsviçre
İngiltere
İspanya
AB Toplam
Üretim
İhracat
50
26
8
7
6
2
1
100
50
17
10
12
7
3
1
100
Türkiye’de Durum ;
Türk plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları sektöründe 808 firma faaliyet
göstermektedir. Bu firmaların 209’u birden çok mamul üretmektedir. Firmaların % 29’u kalıp,
% 16’sı plastik işleme makinaları imal ederken, yardımcı ekipman ve ambalaj makinaları imal
eden firmaların oranı % 12 dir. Firmaların % 69’u ise plastik ön işleme ve geri dönüşüm, son
işlem, ölçme, finisaj, kaynak makinaları ile aksam ve parçalar imal etmektedir.
Makine ve Ekipman Bazında Firma Sayısı
Üretilen Makine Adı
Firma Sayısı
% Dağılım
Kalıplar
298
29
Plastik İşleme
159
16
Yardımcı Ekipmanlar
127
12
Ambalaj makinaları
125
12
Plastik ön işleme ve geri dönüşüm
65
6
Son İşlem
65
6
Ölçme
57
6
Finisaj
51
5
Parça ve komponentler
51
5
Kaynak
19
2
2006 yılında sektörde 124 milyon dolarlık üretim gerçekleşmiş ve 401 milyon dolarlık ithalat
yapılmıştır. Üretilen makinaların yaklaşık % 50’si ihraç edilerek 62 milyon dolarlık ihracat
gerçekleşmiştir. İç pazar satışları ise 463 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
2006 yılında 2005 yılına kıyasla, plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları üretimi % 1,
ihracatı % 16 artmış, ithalatı % 4, iç pazar satışları da % 2 gerilemiştir.
Arz ve Talep Dengesi
( Milyon ABD $ )
Üretim
İthalat
İhracat
İç Pazar Satışı
Dış Ticaret Açığı
2004
66
408
33
441
- 375
2005
108
416
54
470
- 362
2006 / T
124
401
62
463
- 339
% Artış
14
-4
16
-1
-6
2006 yılında plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları dış ticaret açığı % 6 azalarak 339
milyon dolar olmuştur.
Dış Ticaret Açığı
500,0
400,0
300,0
Milyon $
200,0
100,0
0,0
-100,0
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2.006
-200,0
-300,0
-400,0
-500,0
İhracat
ithalat
Dış Ticaret Açığı
Plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanlarında en yüksek dış ticaret açığı enjeksiyon ve
ekstrüzyon makinalarında görülmektedir. Enjeksiyon makinalarında ihracatın ithalatı
karşılama oranı % 5, ektrüzyon makinalarında ise % 12 düzeyindedir. 2006 yılında tüm
sektörde ihracatın ithalatı karşılama oranı ancak % 15 olarak gerçekleşmiştir. Plastik
sektörünün ihtiyaç duyduğu plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanlarının % 87’si ithalatla
karşılanmaktadır. Toplam iç pazardan 808 firma ancak % 13 pay alabilmektedir.
Plastik ve Kauçuk Makinaları ve Ekipmanları
Dış Ticareti
( 2006 Yılı - Milyon $ )
ISTPOZ
847710
Enjeksiyon Mak.
847720
Ekstrüzyon Mak.
847730
Püskürtme Mak.
847740
Vakumlu döküm
Dış lastiğin dökümüne mahsus mak.
847751
Sırt kaplama ve şekil verme mak.
847759
Presler
847780
Kesme, yarma, biçim verme makinaları
847790
Aksam ve Parçalar
8477 ( Toplam )
İHRACAT
İTHALAT
DIŞ TİCARET AÇIĞI
5,9
125,7
-119,8
13,5
116,5
-103,0
0,0
8,4
-8,4
5,0
19,6
-119,8
0,0
0,0
0,0
2,2
24,5
-22,3
30,1
80,8
-50,7
5,3
25,5
-20,2
62,0
401,0
-339,0
2006 yılında 21 ülkeden toplam 401 milyon dolarlık plastik ve kauçuk makinaları ve
ekipmanları ithalatı yapılmış olup, 10 ülkenin toplam ithalattan aldığı pay % 98 dir.
Plastik ve Kauçuk Makinaları ve Ekipmanları
İthalatı
ULKEADI
Milyon $
Almanya
Italya
Çin
Avusturya
Tayvan
Isviçre
Japonya
Güney Kore
Fransa
A.B.D.
10 Ülke Toplamı
Diğer 11 Ülke
TOPLAM
150,9
85,6
54,2
36,5
22,9
15,9
9,9
7,5
5,2
4,0
392,7
26,2
400,6
%
Dağılım
37,7
21,4
13,5
9,1
5,7
4,0
2,5
1,9
1,3
1,0
98,3
1,7
100,0
Plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları ithalatının % 68’i AB ülkelerinden yapılmaktadır.
Tüm Avrupa ülkeleri ise toplam ithalattan % 72 pay almaktadır.
GÜNEY AMERİKA
3%
KUZEY AMERİKA
3%
ASYA
22%
AB ÜLKELERİ
68%
DİĞER AVRUPA
4%
2006 yılında 35 ülkeye yönelik olarak yapılan plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları
ihracatı 62milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, 10 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın
% 65’ini oluşturmuştur. Rusya Federasyonu, Romanya, İran, Ukrayna, Kazakistan,
Bulgaristan, Özbekistan, ve Azerbeycan, Çek Cumhuriyeti ve Irak 1 milyon doların üzerinde
ihracat yapılan ülkelerdir.
Dünya Plastik ve Kauçuk Makinaları ve Ekipmanları İhracatı
( Milyon $ )
ULKEADI
Rusya Federasyonu
Romanya
Iran
Ukrayna
Kazakistan
Bulgaristan
Özbekistan
Azerbeycan
Çek Cumh.
Irak
Diğer 25 Ülke
TOPLAM
2005
2006
3.651,1
4.807,7
7.381,1
2.682,1
2.250,9
2.152,2
800,6
985,4
616,9
1.433,3
26.796,8
53.558,1
9.378,4
6.782,0
4.819,4
4.398,2
3.935,7
2.732,5
2.547,4
1.977,8
1.642,0
1.432,8
22.009,9
61.656,1
% Pay
15,2
11,0
7,8
7,1
6,4
4,4
4,1
3,2
2,7
2,3
35,7
100,0
Plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları ihracatının % 33’ü Orta Doğu ülkelerine, % 24’ü
AB dışı Avrupa ülkelerine % 14’ü de AB ülkelerine yönelik olarak gerçekleşmektedir.
KUZEY AMERİKA
0%
SERBEST
BÖLGELER
16%
GÜNEY AMERİKA
1%
AFRİKA
10%
ASYA
2%
AB ÜLKELERİ
14%
DİĞER AVRUPA
24%
ORTA DOĞU
33%
Sektörün Başlıca Sorunları :
Yapısal Sorunlar :
Sektörde çok sayıda firma faaliyet göstermekte olup, firmalarının üretim ölçekleri
küçüktür. Ekonomik ölçeklerde üretim yapılamadığından firma başına yaratılan üretim
değeri de gelişmiş batı toplumlarına kıyasla küçüktür.
Altyapı Sorunları ;
o
o
İstanbul’da faaliyet gösteren plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları
imalatçıları yeterli yol bulunmaması nedeniyle lojistik problemleri yaşamakta,
küçük alanda faaliyet göstermek zorundadır.
Küçük ölçekli KOBİ’lerin güçlerini birleştirecek mekanizma eksiktir.
Üretim Aşamasındaki Sorunlar ;
o
o
o
o
o
o
Üretim girdi maliyetlerinin (Ham ve yardımcı madde, malzeme, elektrik, su vs. )
rakip ülkeler kıyasla yüksektir.
Yüksek işçi maliyetleri nedeniyle kalifiye eleman bulunamamaktadır.
Makinaya bağlı malzemeler zamanında tedarik edilememektedir.
Üretimde, pahalı olması nedeniyle yeterli kalitede tezgah kullanılamadığından,
teknolojik altyapı yetersizdir.
maliyetlerinin yüksekliği.
Üreticiler lisans ve belge bazında yeterince denetlenmemektedir.
Uygun Finansal Kaynak Sorunları ;
o
o
o
o
Genellikle KOBİ düzeyindeki firmalar uygun kredi koşuları hakkında bilgi sahibi
değildir.
Banka kredi faizleri yüksektir.
Yatırım, yerli üretim ve ihracatı destekleyen uygun kredi koşullarının yetersizdir..
Firmaların yeterince kurumsallaşamaması ve AR-GE çalışmaları yapamaması,
KOSGEB gibi kuruluşlardan destek alınmasını engellemektedir.
o
o
KOBİ’lerin ve İmalatçı Kredibilite Firmalarının yurtdışından ithal edilen mallara
tanıdıkları haklar ve esneklik, orta ölçekli üretici firmalara tanınmamaktadır.
Makina üreticilerin ara mamül alımlarında KDV oranı yüksektir.
Teknoloji, AR-GE Sorunları ;
o
o
o
o
Parça ve yeni komponent temininde AR-GE’ye yapılacak yatırımlar yeterince
teşvik edilmemektedir.
Üniversite ve AR - GE desteği verebilecek kurumlarla doğru ve tam iletişim
kurulamamaktadır.
Firmaların AR-GE konusunda bilgileri eksiktir yönlendirilmeye ihtiyaç
duyulmaktadır.
AR-GE çalışmalarına yönlendirilebilecek yeterli finansal kaynak yoktur.
İhracattaki Sorunlar ;
o
o
o
o
o
Uluslararası tanıtım eksiktir.
Firmalar uluslararası regülasyonlara intibak sorunları yaşamaktadır.
Yetersiz üretim kalitesi ve üretim miktarı, firmaların bazı dış pazarlara açılmasını
engellemektedir.
İhracatı teşvik edici kaynaklar hakkında bilgi eksikliği yaşanmaktadır.
Daha önceki yıllarda yurtdışına gönderilen kalitesiz makinaların yapmış olduğu
tahribat nedeni ile bu pazarlara makina satışları zorlaşmıştır.
İhracat Sonrası Sorunlar
o
o
o
o
o
Servis sağlamakta yetersizlik.
Vergi iadesinde problem yaşanmaktadır ve alacaklar sadece mahsup
edilebilmektedir.
Arıza durumunda gönderilen yedek parçalar ihracat kapsamına girmektedir.
İhracat sonrasında ortaya çıkabilecek şikayetlerin cevabını verebilmek için bir
Bilgi İşlem Hizmeti verilememektedir.
Makina satılan firmalarda yeterli bilgiye sahip eleman olmaması satış sonrası
sürekli desteği engellemektedir.
Dış Pazar Bulmadaki Sorunlar ;
o
o
o
o
Yüksek maliyetler nedeniyle uluslararası fuarlarda yeterince yer alınamamaktadır.
Fuarlarda devlet teşviklerini yetersizdir.
Yurtdışı müşteriler o ülkelerde garantör istemektedir.
İç pazardaki rekabet ortamında ayakta kalma mücadelesinden yeterince dış
pazarlara yönlenilememektedir.
PLASTİK SANAYİCİLERİ DERNEĞİ – ( PAGDER )’ in
Plastik İşleme Makine Üreticilerinin Sorunlarının Çözümüne Yönelik Uygulayabileceği
Temel Stratejiler
1. Sektörde çok sayıda firma AB ölçülerine göre çok küçük ölçeklerde üretim yapmaktadır.
PAGDER, firmaların birleşmelerini veya büyük ölçekli iç ve dış siparişlerin
karşılanmasında stratejik ortaklık kurmalarını sağlamak için çalışmalar yapmalıdır.
2. Özellikle kamu alımlarında yerli makine satın alınmasını özendirici çalışmalar yapmalıdır.
3. Yeterince kurumsallaşamayan ve gelişmeleri takip edemeyen firmalara yönelik
bilgilendirme toplantıları düzenlemelidir.
Uluslararası regülasyonlar, AB direktifleri
Uygun koşullarla kredi veren finans kurumları ve kredi temin etme prosedürü
4.
5.
6.
7.
8.
9.
KOSGEB ve diğer benzeri kurumlar
CE Belgesi ve diğer kalite sertifikaları
Vergi, yatırım ve ihracat teşvikleri ve devlet yardımları
EXIM Bank finansman olanakları
Sektörün ihtiyaç duyduğu kalifiye elaman teminine katkıda bulunmalıdır ( PAGEV Özel
İstihdam Bürosu )
Stratejik yol haritası oluşturulması için PAGDER - KOSGEB arasında imzalanan
protokolün PAGDER üyelerine yaygınlaştırılması sağlanmalıdır.
plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları ihracatını arttırmak için, firmalar tarafından
önerilen potansiyel dış pazar ( Rusya, Romanya, Irak, Bulgaristan, İran, Ukrayna,
Kazakistan, Suriye, Cezayir, Azerbeycan, Yunanistan ) araştırmaları yapılmalı, bu
pazarlarda sektörün tanıtımını yapmak üzere ilgili sivil toplum örgütleri ve kurumlarla
karşılıklı işbirliği anlaşmaları yapılmalıdır.
plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları üreten firmalar arasında hızlı iletişim
sağlamak için e-group oluşturulmalıdır.
plastik ve kauçuk makinaları ve ekipmanları ihracatı için, İtalya, İspanya, Avusturya
benzeri, uzun vadeli düşük faizli ihracat kredi olanakları sağlanması için kamu otoriteleri
ile görüşmelidir.
PAGDER- Plastik Dış Ticaret Şirketi kurulabilir. Bu şekilde firmalar ;
• Gönüllü olarak sermayelerini, bilgilerini, üretimlerini ve tecrübelerini biraraya
getirerek ihracat faaliyetlerinde ölçek ekonomisinin sağladığı avantajlardan
yararlanacaktır.
• Dış Ticaret Şirketinin sağlayacağı finansman ve organizasyonel yapı ile,
bireysel pazarlama etkinliklerine göre daha güçlü pazarlama imkanları elde
edecek ve bu şekilde dış pazar yelpazelerini büyüteceklerdir.
• Bireysel olarak ihracat yaptıklarında karşılaşacakları ve tek başına üstesinden
gelemeyecekleri sorunlarını Dış Ticaret Şirketi aracılığı ile kolayca
çözebileceklerdir.
• Dış ticarette uzmanlaşacak ve sonuçta ihracatta daha etkin faaliyet
gösterebileceklerdir.
• Dış Ticaret Şirketinde görev yapan profesyoneller vasıtasıyla, ihracat
işlemlerini, gümrükleme, nakliye, sigorta gibi faaliyetleri daha etkin olarak
gerçekleştirecekler ve ihracata yönelik daha güçlü bir pazarlama imkanına
kavuşacaklardır.
• Dış Ticaret Şirketi, yurtdışı fuar ve fuar gezileri organize edecek, üyelerini ve
ürünlerini tanıtıcı yayınlar hazırlayacak, üyelerinin ürünlerinin yurt dışında
daimi olarak sergilenebileceği
mağazalar, depolanacağı depolar,
pazarlanacağı ofisler açacaktır.
Üyelerini alım ya da satış heyetleri vasıtasıyla yabancı alıcılarla
buluşturma faaliyetlerinde bulunacaktır.
PAGDER üyelerinin ithalat yapmaları daha kolaylaşacaktır.
Dış Ticaret Şirketi, lojistik, test ve onay kurumu, antrepo, ortak hammmade
alımı gibi faaliyetlerde bulunacak veya bu faaliyetleri yapan kurumlara
ortak iştirak edebilecektir.
Ortaklarının faaliyet gösterdiği üretim dalına ait hammadde tedarikinde
imalatçı olarak değerlendirileceğinden ortak hammadde alımı
faaliyetlerinde bulunarak üyelerinin maliyet ve rekabet avantajı
sağlamalarına katkıda bulunacaktır.
Ortaklarının ait olduğu grubun diğer şirketleri ile bunların kurduğu
ortaklıklarının ihracatına aracılık edebilecektir.
Plastik ve plastik işleme makinaları sektöründe faaliyette bulunan ve KOBİ
niteliğini taşıyan ve fakat ortak olmayan firmaların ihracatına da aracılık
edebilecektir
PAGDER üyelerinin ileri imalat kabiliyetlerini tanıtıcı dış geziler ve iş
konseyi toplantıları düzenleyecek ve dış ülke Sektörel Dernekleri ile
işbirliği anlaşmaları yapacaktır.