ÜRİNER ENFEKSİYON

Üriner enfeksiyon ve
Vezikoüreteral reflü
Doç Dr Haluk Emir
Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı
Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı
Üriner enfeksiyon
„
Üriner sistemde;
„
„
mikroorganizma
invazyonu ve
sayısının artması,
ve sistemik yanıt
varlığı.
„
„
Çoğunlukla üretra yolu
ile “ascending”
Seyrek olarak kan yolu
ile “hematojen”
Fizyopatoloji
„
Konağa ait korunma
yöntemleri
„
„
„
„
Periüretra
Mesane
UV bileşke
Renal papilla
„
Bakteriye ait saldırı
yöntemleri
„
„
„
Yüzey antijenleriÆ
O, K..
P-Fimbria
EnzimlerÆ
Hemolizin, Üreaz
En sık karşılaşılan etkenler
‰ E. Coli
} Fekal bulaşma
‰ Enterococcus
„
„
„
„
Pseudomonas
Klebsiella
Staphylococcus epidermidis
Proteus
Sınıflandırma - 1
„
Komplike olmayan üriner enfeksiyon
„
„
„
„
„
Altta yatan önemli bir anomali yoktur
Çoğunlukla kız çocuklarında
Çoğunlukla etken E coli
Tekrarlama şansı yüksek ancak sonuç daha iyidir.
Komplike üriner enfeksiyon
„
„
„
Altta yatan neden vardır (Doğumsal anomaliler,
Nörojen mesane, VUR, Yabancı cisim, Uzun süreli
kateter vs.)
Ciddi piyelonefrit ve renal hasar olasılığı yüksektir
E coli, Enterokok…
Sınıflandırma - 2
„
„
„
Alt üriner sistem enfeksiyonu
Ø
Üst üriner sistem enfeksiyonu
ª PİYELONEFRİT
ª RENAL HASAR
Tedavide ana hedef böbrekleri korumaktır
Üriner enfeksiyon-semptomlar
„
„
„
„
„
„
„
„
Ateş
Huzursuzluk
İştahsızlık
Kusma, ishal
Dizüri, pollakiüri
Karın ağrısı- Yan ağrısı
İnkontinans
Kötü kokulu idrar
Üriner enfeksiyon
„
„
„
Hayatın ilk aylarında erkek bebeklerde,
1-10 yaş arası kız çocuklarda daha fazla
görülür.
10 yaşından sonra 2 kız : 1 erkek
Yenidoğan
„
Bulgular spesifik
değil
„
„
„
„
„
„
Huzursuzluk
Hipertermi-Hipotermi
Beslenmeme
Kusma
Sarılık
BakteriyemiÆsepsis
riski var
„
„
İlk yaş içinde
semptomlar spesifik
değildir ve tanı daha
zordur,
Böbrek hasarı olasılığı
daha fazladır
Üriner enfeksiyon - tanı
„
„
İdrar tahlili
İdrar kültürü
+ koloni sayımı
+ antibiyogram
Üriner enfeksiyon - tanı
İDRAR KÜLTÜRÜ
„
NON İNVAZİF TEKNİKLER
„
„
„
Torba
Orta akım
İNVAZİF TEKNİKLER
„
„
Kateterizasyon
Suprapubik aspirasyon
Önemli bakteriüri
„
Suprapubik aspirasyon
„
„
„
Æ%99 enfeksiyon
Æ%99 enfeksiyon
Kateter
„
„
„
„
„
Birkaç Gr(-) basil
Birkaç bin Gr(+) kok
100 bin↑
10 bin -100 bin
1000-10 bin
1000↓
Æ %95 enfeksiyon
Æolası enfeksiyon
Æşüpheli enfeksiyon
Æenfeksiyon olası değil
Orta akım
„
„
Erkek 100 bin ↑
Æolası enfeksiyon
Kız 3 kez 100bin ↑ %95, 2 kez %90, 1 kez %80
Üriner enfeksiyon - tedavi
„
HASTANEYE YATIRARAK İV ANTİBİYOTİK:
„
„
„
„
1 yaşın altındaki hastalar
Üriner sistem operasyonu geçirmiş olan hastalar
Bilinen bir üriner sistem anomalisi olan hastalar
PARENTERAL- ORAL ANTİBİYOTİK
PİYELONEFRİTLİ HASTALARDA ANTİBİYOTİK
TEDAVİNİN ERKEN BAŞLANMASI BÖBREK HASARI
OLASILIĞINI AZALTIR
„
PROFİLAKSİ
Üriner enfeksiyon–
İleri inceleme
„
OLASI ÜRİNER SİSTEM ANOMALİSİNİ (VUR, UPJ, TAŞ)
BELİRLEYEBİLMEK İÇİN ÜRİNER ENFEKSİYON GEÇİRMİŞ
HASTALARDA ÜRİNER SİTEM İNCELEMELERİ YAPILMALIDIR
„
Erkek Æ ilk üriner enfeksiyondan sonra
„
Kız
Æ 3 yaş altı ilk enfeksiyondan sonra
Æ büyük kızlarda 2. enfeksiyondan sonra
Üriner enfeksiyon–
İleri inceleme
„
US
„
Voiding sistoüretrografi
„
„
„
Radyolojik
Sintigrafik
DMSA Renal sintigrafi
Vezikoüreteral reflü - VUR
„
„
Mesanedeki idrarın
üretere geri kaçması
Dolum fazında veya
boşalım (işeme)
fazında olabilir
VUR- engelleyici mekanizmalar
„
„
„
Üreterin mesaneye eğik
girişi
Üreterin submukozal
bölümü
Üreter longitüdinal adale
liflerinin üreter orifisini
mesane tabanına ve karşı
üretre tespit etmesi
VUR
VUR - Sınıflandırma
„
PRİMER VUR
„
SEKONDER VUR
„
„
„
Obstrüksiyon
Nörojenik mesane
Disfonksiyonel işeme
VUR
„
„
Steril reflü !!
ENFEKSİYONUN BÖBREĞE ULAŞMASI
ve PİYELONEFRİT
VUR
İntrarenal reflü
VUR
„
İntrarenal reflü
„
„
REFLÜ NEFROPATİSİ
Renal skarlaşma
Hipertansiyon
ª BING-BANG ©
(BÖBREK YETMEZLİĞİ)
VUR - Başvuru nedenleri
„
„
„
„
„
Spesifik bir semptom yok
PRENATAL TANI
ÜRİNER ENFEKSİYON
ÜRİNER ANOMALİLERE EŞLİK
AÇIKLANAMAYAN ATEŞ
Epidemiyoloji
„
„
„
„
„
Üriner enfeksiyon geçirmemiş çocuklarda
Æ % 1’ den az,
Üriner enfeksiyon geçirmiş çocuklarda
Æ % 20- 50
İlk aylarda erkek çocuklarda daha sonra
kız çocuklarda daha fazla görülür
Kardeşlerde % 15-40 risk
Zenci çocuklarında düşük oranda
VUR- Tanı
„
„
„
„
„
US
VOİDİNG SİSTOÜRETROGRAFİ
(VCU)
DMSA
ÜRODİNAMİ
SİSTOSKOPİ
VUR - Derecelendirme
„
„
„
„
„
Grade 1: Sadece üretere reflü,
Grade 2: Üreter ve pelvikalisiyel sisteme reflü*, dilatasyon yok
Grade 3:
*
, dilatasyon var**, papilla küntleşmesi yok
Grade 4 : *
,
**
, papilla küntleşmesi var
Grade 5 : Üreter geniş ve kıvrımlı, papillalar tam konkav
VCU (Voiding sistoüretrogram)
VCU
VCU
VCU
VCU
VUR- Tanı
„
US
VOİDİNG SİSTOÜRETROGRAFİ (VCU)
„
DMSA
„
„
„
ÜRODİNAMİ
SİSTOSKOPİ
DMSA
VUR- Tanı
„
US
VOİDİNG SİSTOÜRETROGRAFİ (VCU)
DMSA
„
ÜRODİNAMİ
„
SİSTOSKOPİ
„
„
Videoürodinami
Doğal seyir
„
„
Primer reflü ÆAntireflü mekanizmaların yaş ile
gelişmesi sonucu Æ kendiliğinden gerileyebilir.
„
Bu olasılık ilk yaşlarda daha fazladır
„
Reflü derecesi arttıkça kendiliğinden gerileme olasılığı azalır
Sekonder reflü Æ Altta yatan sorun düzeltilirse reflü
gerileyebilir
Primer reflü
Üriner enfeksiyonlar
önlenirse 3 yıl içerisinde
„ Gr I
Æ %87
„ Gr II
Æ %63
„ Gr III
Æ %53
„ Gr IV
Æ %33
kendiliğinden geriler
„ Gr V
Æ ???
„
„
Yenidoğan döneminde
belirlenen reflülerde
kendiliğinden gerileme
olasılığı ve yüksek
dereceli VUR’un
gerileme olasılığı daha
yüksektir
VUR - tedavi
Sekonder reflülerler altta yatan nedenler
öncelikle tedavi edilir
Üriner enfeksiyon olmaması için önlemler
alınır
Böylece antireflü mekanizmaların etkin
hale gelip VUR’nün gerilemesi beklenir
VUR - tedavi
„
MEDİKAL
„
CERRAHİ
VUR – tedavi
„
„
MEDİKAL TEDAVİÆAMAÇ: Üriner
enfeksiyonları engellemek
Koruyucu antibiyotik
„
Trimethoprim-sulfamethoxazol: 2mg/kg
Nitrofurantoin
: 1-2 mg/kg
Amoksisillin
: 20 mg/kg
„
Cephalexin
„
„
VUR - tedavi
•
Antikolinerjik tedavi
•
•
Aşırı etkin mesane var ise
Üroterapi ve biofeedback
•
İşeme bozukluğu var ise
•
Kabızlık tedavisi
•
Temiz aralıklı kateterizasyon
•
Boşaltma bozukluğu var ise
VUR - tedavi
„
MEDİKAL
•
•
•
•
„
CERRAHİ
Medikal tedaviye rağmen tekrarlayan
üriner enfeksiyonların varlığı
Takipte yeni renal skar alanlarının
belirlenmesi
Medikal tedaviye aile uyumsuzluğu
İlerleyen yaşa rağmen VUR’un devam
etmesi ??
VUR - tedavi
„
CERRAHİ TEDAVİ
Minimal İnvazif Cerrahi
Subüreterik enjeksiyon
„
Açık cerrahi Æ antireflü mekanizma
tünel) oluşturma
„
Laparoskopik cerrahi
(Submukozal
Subüreterik enjeksiyon
Üreteroneosistostomi
Submüköz tünel
Laparoskopik
üreteroneosistostomi
Sonuç
„
„
„
Üriner enfeksiyonÆ Piyelonefrit ÆRenal
hasar
VUR Æ Piyelonefrit Æ Renal hasar
ANA HEDEF BÖBREK
FONKSİYONLARINI KORUMAK