Slayt 1 - Türkiye İhracatçılar Meclisi
advertisement
İhracatçı Eğilim Araştırması 2. Çeyrek Sonuçları Ağustos 2011 Nisan- Haziran Gerçekleşmeleri Temmuz- Eylül Beklentileri 1 Ağustos 2011 İçindekiler İçindekiler 2 2 Genel bilgiler 3-10 Yönetici Özeti 11-17 Temel bulgular 18-69 Ağustos 2011 Genel Bilgiler 3 Ağustos 2011 Araştırmanın Amacı Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir. Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir. Bu kapsamda, 2009 ve 2010 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir. 4 Ağustos 2011 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 2. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: • Nisan - Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç düzeyi fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık gerçekleşmeleri, • Temmuz - Eylül döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, • Kullanılan enerji türlerinde Nisan - Haziran dönemi gerçekleşmeleri, • Nisan - Haziran döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, • Nisan - Haziran döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Temmuz - Eylül döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, • Nisan - Haziran döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, • Nisan - Haziran cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, 5 Ağustos 2011 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı, • Temmuz - Eylül döneminde dış finansman talebi, • Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı, • Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar, • Döviz kuru riskinden korunmak herhangi bir araç kullanmama nedenleri, • Nisan - Haziran döneminde yararlanılan devlet destekleri / Temmuz - Eylül döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri, • Nisan - Haziran döneminde toplam çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, • Temmuz - Eylül döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu, • 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı, • Personel temininde sorun yaşanıp yaşanmadığı, 6 Ağustos 2011 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Nisan - Haziran döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, • Temmuz - Eylül döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, • Temmuz - Eylül dönemi ve 2011 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, • 2011 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, • Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Haziran’a göre, Ağustos ve 2011 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği, • Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti, • Nisan - Haziran döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet, • Yeni hükümetten ekonomik alanda beklentilerin tespiti, • Şirketlerin borsada işlem görme durumu / önümüzdeki 3 yılda halka arz konusunda eğilimleri, • Halka arz sürecinde teknik, hukuki ve idari destek ihtiyaçlarının tespiti, • Bilgi ihtiyacı duyulan yatırım araçları ve bilgilendirme kanalları tercihlerinin tespiti, 7 Ağustos 2011 Metodolojik Bilgiler Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir. Araştırmanın anakütlesini 2009 ve 2010’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.979 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2010 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir. Soru formu programlanarak 1 Temmuz tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 546 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 546 firmanın 161’i ilk 500, 126’sı ise ikinci 500’de yer almaktadır. Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır. Projenin bilgi toplama süreci 29 Temmuz Cuma günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 1-3 Ağustos tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. 8 Ağustos 2011 Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 9 Ağustos 2011 Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 122 22,3% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 79 14,5% Bitkisel Ürünler 76 13,9% Otomotiv Sanayi 46 8,4% Hububat- Bakliyat 41 7,5% Ağaç Orman Ürünleri 39 7,1% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 38 7,0% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 36 6,6% Toprak Ürünleri ve Madencilik 33 6,0% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 15 2,7% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 21 3,8% Toplam 546 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 10 Ağustos 2011 Yönetici Özeti 11 Ağustos 2011 Yönetici Özeti 2011’in ikinci çeyreği gerek ülke gerekse küresel anlamda önemli siyasi ve ekonomik gelişmelere sahne olmuştur. Türkiye 12 Haziran’da çok partili hayata geçiş sonrasındaki katılım ve temsiliyet açısından en başarılı genel seçimini gerçekleştirmiştir. 2011 Genel Seçim’ine 50.339.596 kayıtlı seçmenin %85,4’ü geçerli oy kullanarak, katılmıştır. Seçim sonuçlarına göre seçmenlerin %95,5’inin tercihi olan siyasi partiler Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Türkiye Cumhuriyeti demokrasi kültürünün olgunlaştığı bir ülke olarak belirginleşmektedir. Anayasanın 67. maddesinde belirtildiği üzere, «seçimler, temsilde adalet, yönetimde istikrar ilkelerini bağdaştıracak biçimde düzenlenir» dengesi de yine 12 Haziran 2011 genel seçiminin doğal sonucu olarak hafızalarda yer edecektir. Nisan ve Mayıs aylarında ithalat rakamları sırasıyla 20.9 ve 21.0 milyar dolar, ihracat rakamları ise 7.6 ve 7.8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş, dış ticaret açığı da, cari açık da yılın ilk beş ayında 37 milyar dolar seviyesine yükselmiştir. Yılın ilk çeyreğinde 4 milyar doların biraz üzerinde gerçekleşen bütçe açığı, ikinci çeyrekte toparlanmış ve Nisan ayında 1, Mayıs ayında ise 2.8 milyar TL fazla vererek, son derece olumlu bir seyir izlemiştir. Vergi gelirlerindeki artış ve borçlanma da olumlu seyir izleyen göstergeler arasındadır. Nisan ayında 738 milyon, Mayıs’ta ise 882 milyon dolar olarak gerçekleşen doğrudan yabancı yatırımlar, yılın ilk beş ayında toplam 5.6 milyar dolara ulaşmış ve 2011’de 10-12 milyar dolar olarak gerçekleşeceğinin sinyalini vermiştir. Öte yandan yine aynı dönem içerisinde Avrupa Birliği, başta Yunanistan olmak üzere, İspanya, Portekiz, İtalya gibi diğer üye ülkelere de yayılma sinyalleri veren ekonomik krizlere destek politikalarını müzakere etmekteydi. IMF Başkanı’nın Yunanistan ve Portekiz’e yapacağı mali yardımları görüşeceği AB-IMF toplantısı öncesinde patlak veren gelişmeler, soruna acil müdahale edilmesi ihtimalini de ortadan kaldırmıştır. 12 Ağustos 2011 Yönetici Özeti Yukarıda özetlenen gelişmeler ışığında, 2011 yılının ikinci çeyrek değerlendirmelerinin yer aldığı İhracatçı Eğilim Araştırması Temmuz ayı içerisinde 546 ihracatçı firmanın orta ve üst düzey yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 2011 yılının ikinci çeyrek çalışması, bugüne kadar gerçekleştirilen 5 proje ile karşılaştırıldığında en yüksek sayıda katılımın (örneklem büyüklüğü) görüldüğü dönemdir. Dönemsel katılım oranı da %27,6 olarak hesaplanmaktadır. 2011 yılının ikinci çeyreğindeki en önemli artışların girdi maliyetleri, hammadde birim ithalat fiyatlarında gerçekleştiği görülmektedir. Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında girdi maliyetlerinin arttığını söyleyen firmaların oranı %77,5, hammadde birim ithalat fiyatlarında artış olduğunu beyan eden firmaların oranı ise %58,3 olarak tespit edilmektedir. Ancak bu bulgu 2011’in ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında girdi maliyetlerinde %3,8’lik, hammadde birim ithalat fiyatlarında ise %5’lik bir iyileşme (düşüş) tespit edilmektedir. Öte yandan ihracatçı firmaların %51,6’sı üretimlerinin, %52,9’u ise ihracatlarının bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla arttığını belirtmektedir. Bulgular, yılın ilk çeyreği ile karşılaştırıldıklarında ise, üretimde %2,6, ihracatta ise %3,4’lük bir gerileme görülmektedir. Genel karlılık ve ithalatta karlılık parametreleri incelediğinde, 2010’un ikinci çeyreğine göre firmaların %21,1’i genel karlılık düzeylerinin, %21,8’i ise ihracatta karlılık düzeylerinin arttığı tespit edilmektedir. Ancak, genel anlamda firmaların yaklaşık %40’ına yakın bölümü genel karlılık ve ihracatta karlılıklarının azaldığına işaret etmektedirler. Firmaların 2011’in 3. çeyreğindeki beklentileri ise genel olarak mevcut durumun istikrarlı bir biçimde devam edeceğine işaret etmektedir. Bu bulgulara paralel olarak, 2011’in ikinci çeyreğinde ihracatçıların cirolarının %57,9’u ihracat gelirlerinden, %42,1’i ise iç piyasa satışlarından elde edildiği hesaplanmaktadır. Bu oran, ilk 500 ve ikinci 500’e dahil olan ihracatçı firmalar nezdinde %63,1 (ihracat) ve %36,9 (iç piyasa) olarak görülmektedir. Bulgular, 2011’in ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında, yurt dışı satışlarda %2’lik düşüş görülmektedir. Yine iki dönem arasında ilk 500 ihracatçı firmanın iç piyasa satışlarının payının %4,4 arttığı tespit edilmektedir. 13 Ağustos 2011 Yönetici Özeti İhracatçı firmaların %30’u 2011’in ikinci çeyreğinde ihracatta yeni pazarlara girdiklerini beyan etmektedir. Geçen yılın aynı döneminde bu oran %35,6 iken, 2011’in ilk çeyreğinde %30,9 olarak tespit edilmekteydi. Bu anlamda ihracatçıların yeni pazarlara girme oranı 2010’un ilk çeyreğinden itibaren azalma trendinde olduğu görülmektedir. İhracatçı firmaların yılın 3. çeyreğinde girmeyi planladıkların ilk 5 ülke Rusya, İran, ABD, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri olarak sıralanmaktadır. Hedef ülke sıralaması yılın 2. çeyreğdeki bulgulardan bir miktar farklılaşmaktadır. Ancak, ihracatçı firmalar açısından Rusya bu dönemde de girilmesi hedeflenen ülkeler listesinde ilk sıradaki yerini korumaktadır. İran listede bir sıra yükselirken, ABD 3 sıra yükselerek 3. hedef ülke olarak belirginleşmektedir. ABD’yi yılın 3. çeyreğinde hedef pazar olarak gören firmaların oranı ilk 500 ihracatçı firma (%10,6) nezdinde yükselmektedir. Yılın 3. çeyreğinde girilmesi hedeflenen yeni pazarlar bölgeler itibarıyla incelendiğinde, AB ülkeleri (%64,7) ve Orta Doğu (%53,8) ülkeleri ilk 2 sırayı paylaşmaktadır. Yılın 2. çeyreğinde aynı bölgelerde yeni pazarlara açılım eğilimi sırasıyla %67 ve %62,1 olarak hesaplanmaktaydı. Bu açıdan değerlendirildiğinde, hedef pazarlar açısından AB ülkeleri önemini yitirirken, Orta Doğu ülkeleri önem kazanmaktadır. İhracatçı firmaların %58,6’sı 2011 yılının ikinci çeyreğinde mevcut pazarlardan yeni sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ihracatta ilk 500 firma kırılımında incelendiğinde %60,9’a yükselmektedir. Aynı oran yılın ilk çeyreğinde %55,9 olarak hesaplanmaktaydı. Öte yandan, yılın aynı döneminde mevcut pazarlarda müşteri kaybeden firmaların oranı ise %37,7’dir. Bu oran ilk 500 firma nezdinde %28’e düşerken, ikinci 500 tasnifinde %33,3’e yükselmektedir. 14 Ağustos 2011 Yönetici Özeti 2011’in ilk çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %32,2 iken, bu oran ikinci çeyrekte %39 olarak tespit edilmektedir. Dış finansman talebi ihracat büyüklükleri kırılımında incelendiğinde ilk 500 firma nezdinde %42,2, ikinci 500 firma nezdinde ise %42,1’dir. Önceki çeyreklerde olduğu gibi, dış finansman talebi büyük ölçüde özel bankalardan (%84,0) karşılanmaktadır. Öte yandan yılın 3. çeyreğinde dış finansamn ihtiyacı olacağını beyan eden firmaların oranı %39,9’dur. Bu oran, 2. çeyrekteki oranla karşılaştırıldığında istatistiki açıdan anlamlı farklılıklar gözlemlenmemiştir. Firmaların %76’sının halihazırda kredi kullandıkları görülmektedir. Kredi kullanım oranı ilk 500 ihracatçı firma nezdinde %72 iken, aynı oran ikinci 500 firma genelinde %81’e yükselmektedir. Kullanılan krediler için ihracatçı firmaların %77,7’si özel bankaları tercih ederken, bu oran ikinci 500 listesinde %82,3 olarak hesaplanmaktadır. 2011 yılının ikinci çeyreğinde firmaların %53,5’i döviz riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmadığını belirtirken, bu firmaların %33,9’u ithalatlarının da olması, %29,8’i ise dövizde artış beklentisinden dolayı herhangi bir araç kullanmadığını belirtmektedir. Ancak, araçlar hakkında bilgileri olmadığını söyleyen firmaların oranı ise %15,1 olarak hesaplanmaktadır. Bu da bilgilendirme kampanyaların ihracatçı firmaları döviz risklerinden korumaya yönelik bir etkinlik olarak önem kazanmaktadır. Kendilerini döviz risklerinden koruduklarını beyan eden firmalar arasında ise ‘forward’ (%28,2) ve vadeli işlemler (%22) ön plana çıkmaktadır. Özellikle ‘forward’ yaptığını belirten firmaların oranı ilk 500 listesinde (%37,9) genel ortalamanın üzerine çıkmaktadır. 15 Ağustos 2011 Yönetici Özeti İhracatçı firmaların %35,5’i 2011’in 3. çeyreğinde yeni çalışan istihdam edeceklerini beyan etmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,7’dir. Bu bulgulardan yola çıkarak ihracatçı firmaların yılsonuna kadar ortalama 11 yeni çalışan istihdam edecekleri yorumu yapılabilir. Bu bulgu 2011’in ilk çeyreği verileriyle paralellik göstermektedir. Firmaların %35,5’i yeni çalışan temininde herhangi bir sorunla karşılaşmadığını belirtmektedir. Öte yandan firmaların %49,1’i vasıflı eleman (usta, teknisyen), %30,4’i uzman (orta düzey yönetici, mühendis) ve %29,3’ü ise arka kademe eleman (tekniker) temininde sorunlar yaşadıklarına işaret etmektedir. Nisan-Haziran 2011 döneminde yurt içinde herhangi bir yatırım yapmadıklarını belirten firmaların oranı %44,7 olarak hesaplanmaktadır. Firmaların %81,1’i ise yurt dışında herhangi bir yatırım yapmadıklarını beyan etmektedir. Aynı dönem içerisinde yurt içinde yatırım yaptıklarını beyan eden firmalar nezdinde modernizasyon (%35,5), kapasite arttırımı (%29,9) ve ar-ge / inovasyon yatırımı (%16,3) ile ilk 3 sırayı paylaşmaktadır. Yurt dışı yatırım yapan firmaların ilk tercihi modernizasyon (%9,7) olduğu görülmektedir. 2011’in 3. çeyreğinde yurtiçinde yatırım yapmayacağını belirten firmaların oranı %49,3, yurt dışında yatırım planlamayan firmaların oranı ise %80,4 olarak hesaplanmaktadır. Firmaların piyasa beklentileri genel anlamda iyimserdir. Firmalar yılın 3. çeyreğinde TL/USD kurunu 1,63, yıl sonu kurunu ise 1,66 olarak öngörmektedir. TL/EURO kuru ise 3. çeyrekte 2,32, yılsonunda ise 2,34 seviyelerinde olacağı beklenmektedir. Yılsonu enflasyon oranı %8, büyüme beklentisi ise %9,13 olarak tespit edilmektedir. Firma yöneticilerinin %41,4’ü sektörlerinin yılsonu itibarıyla daha iyi durumda olacağı beklentisi içerisindedir. Türkiye ekonomisinin daha iyi olacağı beklentisi içerisinde olacağını düşünen firma yöneticilerinin oranı ise %42,7’dir. Firma yöneticileri AB ve dünya ekonomisi için benzer beklentiler içerisinde değildir. AB ekonomisinin daha da kötüleşeceğini belirten firma yöneticilerinin oranı %53,8 olarak hesaplanmaktadır. 16 Ağustos 2011 Yönetici Özeti Firmaların yaşadığı sorunlar sıralamasında döviz kurları (%58,2), enerji maliyetleri (%87,7), hammadde aramal fiyatları (%53,5) ve vergi maliyetleri (%47,3) ilk sıralarda yeralmaktadır. Hisse senetlerinin İMKB’de işlem gördüğünü belirten firmaların oranı %6,8’dir. Bu oran ilk 500 ihracatçı firma arasında %12,4’e, ikinci 500 sıralamasında ise %8,7’ye yükselmektedir. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde hisselerini halka arz etmeyi düşünen firmaların oranı %12,8 olarak hesaplanmaktadır. İlk 500 ihracatçı firmaların %14,2’si, ikinci 500’ün %17,4’ü gelecek 3 yıl içerisinde halka açılmayı düşünmektedir. Halka Arz ve öncesinde SPK-İMKB-Takasbank-Merkezi Kayıt Kuruluşu-Aracı Kuruluşlar Birliği uzmanlarından oluşan bir ekibin kurumsal yönetim, kurumsallaşma ve halka arz konularında ücretsiz teknik, hukuki ve idari destek vermesini isteyen firmaların oranı %31 olarak tespit edilmektedir. Firmaların %41,6’sı vadeli işlem sözleşmeleri, %33,2’si opsiyon / varant, %27,5’i ise hisse senetleri hakkında bilgi almak istediklerini beyan etmektedir. Bilgilenmek istenilen kaynaklar tercihinde ise e-posta %65,8 ile ilk sırayı almaktadır. Firmaların 2. ve 3. tercihleri ise toplantı / seminer (%50,1) ve internettir (%49,3). Oranlar karşılaştırıldığında, her üç seçeneğin de eşit ağırlıkta değerlendirilmesinin gerekliliğinin altı çizilmelidir. Firmalara yeni hükümetin ekonomik anlamda hangi konulara / sorunların çözümüne odaklanmasının beklendiği sorusu yöneltilmiştir. Firmaların %16,7’si cari açık soruna tedbir alınması / çözümlenmesini beklediği görülmektedir. Üretim ve ihracat ağırlıklı ekonomik politikaların benimsenmesini belirten firmaların oranı ise %16,5’tir. 3. sırada ise ihracat teşviklerinin iyileştirilmesi / arttırılması (%15) talep edilmektedir. 17 Ağustos 2011 Temel Bulgular 18 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Nisan - Haziran 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Arttı 100% 80% 60% 7,4% 2,7% 18,1% 26,2% 22,9% 18,1% 7,2% 20,6% 6,3% 25,3% 3,8% 4,6% 14,1% Aynı kaldı Azaldı 4,4% 12,5% 19,4% 21,5% 10,5% 4,2% 42,7% 39,7% 33,0% 34,4% 21,1% 21,8% 44,8% 77,5% 20% 4,0% 27,0% 40% 52,9% 3,3% 16,0% 38,8% 36,4% 51,6% Bu alanda verimiz yok 58,3% 45,1% 44,3% 32,0% 25,3% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat Hammadde Ge ne l kârlılık oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 525’tir. 19 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 546 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 51,6% 55,5% 56,6% 47,1% İhracat 52,9% 60,2% 57,1% 46,3% Kapasite kullanım oranı 45,1% 50,7% 46,7% 41,2% Stok durumu 32,0% 24,0% 40,2% 32,7% Girdi maliyetleri 77,5% 74,0% 79,5% 78,6% Birim ihraç fiyatı 44,3% 54,7% 44,4% 37,8% İthal girdi kullanım oranı 25,3% 24,7% 28,7% 24,1% Hammadde birim ithalat fiyatı 58,3% 62,3% 61,5% 54,5% Genel kârlılık düzeyi 21,1% 27,3% 19,0% 18,1% İhracatta kârlılık düzeyi 21,8% 25,5% 19,8% 20,5% 546 161 126 259 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan- Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 525’tir. 20 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinden “Beklentiler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Temmuz - Eylül 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Artar 100% 6,7% 16,2% 2,6% 19,2% 6,3% 6,3% 17,5% 20,8% 80% 5,0% 6,5% Aynı kalır Azalır 4,8% 12,5% 18,9% 20,4% 10,1% 7,0% Bu alanda verimiz yok 4,6% 4,4% 31,7% 29,3% 46,7% 48,7% 17,0% 17,6% 35,6% 60% 33,3% 32,8% 36,2% 54,4% 47,6% 34,1% 50,7% 40% 20% 43,8% 45,4% 53,0% 40,0% 28,4% 25,3% 38,5% 20,4% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi Hammadde Ge ne l kârlılık maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 525’tir. 21 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 546 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinden “Beklentiler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 43,8% 47,9% 42,6% 42,0% İhracat 45,4% 50,9% 41,3% 44,0% Kapasite kullanım oranı 40,0% 42,5% 38,5% 39,3% Stok durumu 25,3% 18,5% 29,5% 27,2% Girdi maliyetleri 53,0% 47,9% 56,6% 54,1% Birim ihraç fiyatı 28,4% 34,2% 26,2% 25,9% İthal girdi kullanım oranı 20,4% 17,1% 21,3% 21,8% Hammadde birim ithalat fiyatı 38,5% 37,7% 37,7% 39,3% Genel kârlılık düzeyi 17,0% 20,5% 16,7% 15,1% İhracatta kârlılık düzeyi 17,6% 23,0% 14,3% 15,8% 546 161 126 259 BAZ Yukarıdaki tabloda; Temmuz- Eylül döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 525’tir. 22 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim S Kullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Nisan- Haziran gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız. Arttı 100% Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım 3,2% 12,6% 10,1% 7,2% 35,4% 80% 33,1% 61,9% 60,6% 5,7% 60% 39,6% 26,9% 40% 53,5% 4,0% 5,0% 16,2% 15,2% 40,6% 20% 32,0% 17,9% 19,2% LPG Fue l Oil 0% Ele ktrik Doğalgaz Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 23 Su Baz: 525 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 60,3% 60% 53,5% 50,8% 51,0% 47,3% 45,2% 40,6% 40% 32,0% 29,5% 25,7% 24,0% 17,9% 20% 18,0% 14,4% 36,9%38,5% 21,9%20,5% 19,2% 17,1% 0% Ele ktrik Doğalgaz LPG Fue l Oil Su Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 24 Baz: 525 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 100 80 33,9 42,8 36,1 27,8 60 40 66,1 57,2 63,9 72,2 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %57,2 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 15 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 25 Baz: 525 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun 100 12,2 13,2 31,0 80 33,7 33,9 36,2 39,1 40,6 52,4 61,5 60 40 87,8 86,9 69,0 66,3 66,1 63,9 60,9 59,4 47,6 20 38,5 0 Bitkise l urunle r ToprakUrunle ri Agac Orman ve Made ncilik Urunle ri Te kstil GENEL Hububat Bakliyat Makine Ele ktrik De mirce lik ve Ele ktronik ve De mir disi Bilisim Me talle r Otomotiv Kimye vi Sanayi Madde le r Yurt içi Yurt dışı Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektörler Otomotiv Sanayi ve Kimyevi Maddeler sektörleridir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 26 Baz: 525 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar S Nisan - Haziran döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 50% 41,9% 40% 35,6% 34,4% 31,5% 80% 30,9% 30,0% 30% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 20% 60% 2010-Q1 40% 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 35,7% 30,0% 32,3% 25,9% 20% 0% Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür (%44,4) Bunu sırasıyla toprak ürünleri ve madencilik (%42,4), demirçelik ve demirdışı metaller (%40,5) sektörleri izlemektedir. 27 Baz: 546 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler S Temmuz - Eylül döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır. 28 Baz: 546 Ağustos 2011 Yılın 3.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler 64,7% AB Ülke le ri 53,8% Orta Doğu 40,5% Afrika 38,8% Ame rika 21,1% Rusya/Be larus 20,3% Uzak Doğu 11,5% Orta Asya 9,9% Balkanlar Hint Yarımadası 7,5% Pasifik Adaları 7,0% Diğe r Avrupa Ülke le ri 4,0% He de f Ülke Yok 0% 16,8% 15% 30% 45% 60% 75% Baz: 546 29 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [21,1%] Rusya [12,4%] Rusya [19,8%] Rusya [27,0%] İran [11,4%] ABD [10,6%] Brezilya [12,7%] İran [16,2%] ABD [9,5%] Brezilya [9,3%] Çin [10,3%] Irak [12,7%] Irak [9,3%] Hindistan [9,3%] Irak [10,3%] BAE [12,4%] Almanya [9,2%] Çin [6,8%] Almanya [8,7%] Almanya [11,6%] BazGenel: 546; Bazİlk 500:161; Bazİkinci 500:126; BazDiğer:259 30 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Nisan - Haziran döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 31 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Nisan - Haziran döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 32 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Nisan - Haziran döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 33 Ağustos 2011 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 80% 60% 71,2% 64,8% 47,0% 44,0% 63,0% 61,1% 60% 59,7% 63,0% 64,0% 60,7% 58,1% 58,3% 55,9% 56,5% 61,1% 60,9% 58,6% 56,0% 53,5% 45,9% 44,4% 43,3% 42,3% 41,4% 40,1% 40,0% 38,1% 37,0% 39,6% 40% 33,8% 35,3% 37,7% 33,3% 50,2% 28,0% 25,3% 40% 20% 2010-Q1 2010-Q2 Genel 34 2010-Q3 İlk 500 2010-Q4 İkinci 500 2011-Q1 2011-Q2 Diğer 2010-Q1 2010-Q2 Genel 2010-Q3 İlk 500 2010-Q4 İkinci 500 2011-Q1 2011-Q2 Diğer Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı S Nisan- Haziran cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 100 80 42,1 36,9 36,9 47,8 60 40 57,9 63,1 63,1 52,2 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 35 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı 100 80 34,0 34,4 39,3 42,1 44,5 45,3 46,1 50,4 57,4 57,6 42,6 42,4 60 40 66,0 65,6 60,7 57,9 55,5 54,7 53,9 20 49,6 0 Bitkise l urunle r Te kstil ToprakUrunle ri ve Made ncilik GENEL De mirce lik ve Otomotiv De mir disi Sanayi Me talle r Makine Ele ktrik Agac Orman Ele ktronik ve Bilisim Urunle ri Hububat Kimye vi Bakliyat Madde le r İhracat İç Piyasa Satışları Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak kimyevi maddeler ile hububat bakliyat sektörleri ön plana çıkmaktadır. Baz: 546 36 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Dış Finansman Talebi S Nisan - Haziran döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? 50% 39,0% 40% 33,4% 30,4% 30% 29,1% 32,2% 27,2% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 37 2011-Q1 2011-Q2 Baz: 546 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 100% 88,2% 84,0% 83,0% 81,5% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 60% 43,7% 47,2% 42,6% 42,4% 40% 41,2% 38,5% 42,4% 28,3% 19,1% 18,3% 20% 22,6% 15,2% 19,1% 13,6% 11,3%10,9% 14,7% 7,4% 4,7% 4,3% 1,9% 7,0% Yurtdışı Finans Diğer kaynaklar 1,9% 4,3% 0% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları Faktoring Leasing (Eximbank hariç) Kurumları Soru, Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 213; Bazİlk 500:68; Bazİkinci 500:53; BazDiğer:92 38 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Finansman Talebi S Temmuz - Eylül döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 39 Ağustos 2011 Kredi Kullanımı S Halihazırda kredi kullanıyor musunuz? Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 40 Ağustos 2011 Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı S Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız? Kamu Özel 100 80 60 77,7 80,5 82,3 22,3 19,5 17,7 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 73,7 40 20 26,3 0 Diğe r Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 415; Bazİlk 500:116; Bazİkinci 500:102; BazDiğer:197 41 Ağustos 2011 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 61,0% 60% 53,5% 50,8% 43,5% 37,9% 40% 28,2% 31,0% 22,0% 20,8% 20% 26,1%21,4% 19,7% 14,9% 11,2% 9,5% 9,7% 2,7% 6,8% 2,4% 0,4% 0% Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri Baz: 546 42 Ağustos 2011 Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) 33,9% İthalatımız da olduğundan 29,8% Dövizde artış be kle ntisinde n dolayı 15,1% Araçlar hakkında bilgim yok 12,3% Daha önce ki kötü te crübe (zarar e ttim) 11,3% Araçların pahalı olması Alış-satışlarımız döviz cinsinde n 6,2% Kre di limiti ye te rsizliği 5,8% Kur riski taşınmıyor 3,4% Natural he dging 3,4% Diğe r 4,1% Fikrim yok/Ce vap yok 4,1% 0% 10% 20% 30% 50% 40% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 292 43 Ağustos 2011 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu Nisan-Haziran Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Temmuz-Eylül Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 47,1% Fuar Teşvikleri 37,5% 41,6% Yatırım Teşvikleri 26,4% 31,5% İstihdam Destekleri 18,7% 22,9% Ar-Ge destekleri 14,7% 20,1% KOSGEB destekleri 14,1% 19,2% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 7,1% 11,4% Diğer 5,7% 7,0% Hiçbiri 25,1% 18,3% 546 546 Destekler BAZ 44 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 59,0% 53,2% 36,3% Fuar Teşvikleri 37,5% 37,9% 42,9% 34,7% Yatırım Teşvikleri 26,4% 39,8% 27,8% 17,4% İstihdam Destekleri 18,7% 22,4% 18,3% 16,6% Ar-Ge Destekleri 14,7% 26,7% 11,1% 8,9% KOSGEB Destekleri 14,1% 2,5% 6,3% 25,1% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 7,1% 14,9% 3,2% 4,2% Diğer 5,7% 6,2% 5,6% 5,4% Hiçbiri 25,1% 20,5% 26,2% 27,4% 546 161 126 259 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan- Haziran döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 45 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 47,1% 57,8% 53,2% 37,5% Fuar Teşvikleri 41,6% 38,5% 46,0% 41,3% Yatırım Teşvikleri 31,5% 38,5% 34,1% 25,9% İstihdam Destekleri 22,9% 27,3% 19,8% 21,6% Ar-Ge Destekleri 20,1% 34,2% 10,3% 16,2% KOSGEB Destekleri 19,2% 5,6% 7,1% 33,6% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 11,4% 16,1% 6,3% 10,8% Diğer 7,0% 7,5% 7,1% 6,6% Hiçbiri 18,3% 17,4% 20,6% 17,8% 546 161 126 259 BAZ Yukarıdaki tabloda; Temmuz-Eylül döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 46 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi S Nisan - Haziran döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? Beyaz Yakalı 80% Mavi Yakalı Ar-Ge 59,9% BAZ 60% 39,6% 41,8% 40% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 39,6% 43,5% 40,5% 36,7% 41,8% 45,3% 44,4% 38,2% 18,1% 19,9% 17,5% 17,4% 546 161 126 259 Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 42,7% 36,1% 17,4% 17,2% 18,1% 20% 13,7% 4,6% 4,0% 4,9% 0% Arttı Aynı kaldı Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Cevap vermek istemiyorum Azaldı Ar-Ge Personeli Baz: 546 47 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İlişkin İstihdam Beklentisi S Temmuz - Eylül döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge 80% BAZ 58,8% 60% 46,0% 40% 35,5% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 35,5% 34,8% 35,7% 35,9% 37,7% 31,1% 42,1% 39,8% 13,0% 13,0% 11,1% 13,9% 546 161 126 259 Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 44,1% 37,7% 28,2% 18,5% 20% 18,1% 13,0% 0% Eve t Hayır Beyaz Yakalı 48 Mavi Yakalı Bilmiyorum / Fikrim yok Ar-Ge Personeli Baz: 546 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? 2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 100% +11 80% Genel 60% 44,1% 46,0% 44,8% 41,6% 42,1% 44,7% 39,7% İkinci 500 İlk 500 Diğer 41,7% 40% 20% 13,7% 14,3% 13,7% 13,5% 0% + Sabit - Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını Baz: 546 öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,7’dir. 49 Ağustos 2011 Temininde Sorun Yaşanan Personel Grupları S Hangi nitelikte personel temininde sorun yaşıyorsunuz? (Çok Cevap) Vasıflı e le man (usta, 49,1% te knisye n) Uzman (orta düze y yöne tici, 30,4% mühe ndis, işle tme ci) Ara kade me e le manı 29,3% (te knike r) Vasıfsız e le man 8,1% Pe rsone l te mininde sorun 35,5% yaşamıyorum 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Baz: 546 50 Ağustos 2011 Temininde Sorun Yaşanan Personel Grupları Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Vasıflı eleman 49,1% 37,9% 50,8% 55,2% Uzman 30,4% 25,5% 34,9% 31,3% Ara kademe elemanı 29,3% 24,2% 27,0% 33,6% Vasıfsız eleman 8,1% 2,5% 8,7% 11,2% Sorun yaşamıyorum 35,5% 47,2% 33,3% 29,3% 546 161 126 259 BAZ Yukarıdaki tabloda; söz konusu personel grupları temininde sorun yaşadığını belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 51 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar S Nisan-Haziran döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 81,1% 80% 60% 44,7% 40% 20% 35,5% 29,9% 16,3% 9,7% 9,2% 14,8% 5,7% 5,1% 1,3%1,3% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 546 52 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 35,5% 42,2% 35,7% 31,3% 9,7% 16,1% 13,5% 3,9% Kapasite artırımı 29,9% 30,4% 33,3% 27,8% 9,2% 12,4% 11,9% 5,8% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 16,3% 21,1% 15,1% 13,9% 5,7% 7,5% 4,8% 5,0% Yeni tesis kurma/ Satın alma 14,8% 13,0% 15,9% 15,4% 5,1% 5,0% 7,1% 4,2% Şirket satınalma 1,3% 2,5% 2,4% - 1,3% 1,9% 1,6% ,8% Hiçbir yatırım yapılmadı 44,7% 42,2% 46,0% 45,6% 81,1% 75,2% 76,2% 87,3% 546 161 126 259 546 161 126 259 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan- Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 53 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar S Temmuz-Eylül döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 80,4% 80% 60% 40% 20% 49,3% 30,2% 27,5% 15,2% 9,5% 8,4% 11,5% 5,3% 4,4% 0,4%1,5% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 546 54 Ağustos 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 30,2% 34,8% 31,0% 27,0% 9,5% 16,8% 12,7% 3,5% Kapasite artırımı 27,5% 27,3% 32,5% 25,1% 8,4% 11,8% 11,9% 4,6% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 15,2% 18,6% 15,1% 13,1% 5,3% 6,2% 5,6% 4,6% Yeni tesis kurma/ Satın alma 11,5% 15,5% 13,5% 8,1% 4,4% 3,1% 5,6% 4,6% ,4% ,6% ,8% - 1,5% 1,2% 2,4% 1,2% 49,3% 43,5% 46,0% 54,4% 80,4% 73,9% 75,4% 86,9% 546 161 126 259 546 161 126 259 Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı BAZ Yukarıdaki tabloda; Temmuz- Eylül döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 55 Ağustos 2011 Piyasa Beklentileri 2011 Temmuz-Eylül Dönemi Beklentileri Temmuz-Eylül Dönemi USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini 1,63 1,66 n: 546 n:537 2,32 2,34 n: 534 n:534 1,41 1,40 n: 526 n:525 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) 2011 Yılı Sonu 8,01 n:531 7,44 n:501 6,6 9,13 n: 492 n:517 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,52 ( n: 496) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,66 ( n: 530) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,29 ( n: 526) İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir. 56 Ağustos 2011 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 100% 13,6% 14,1% 80% 39,7% 53,8% 60% 45,1% 43,2% 40% 48,4% 37,2% 20% 41,4% 42,7% 9,0% 11,9% Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi 0% Se ktör Türkiye Ekonomisi Baz: 546 57 Ağustos 2011 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 45,3% 41,4% 40% 42,7% 38,1% 40,5% 46,0% 42,9% 40,5% 20% 11,1% 9,0% 10,6% 6,9% 11,9% 13,7% 12,7% 10,4% 0% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 58 Ağustos 2011 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi S Dünya geneli emtia fiyatları Haziran ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ TARIM 100% 11,2% 13,9% 14,7% 80% 8,6% 31,0% 45,8% 33,0% 37,0% 60% 40% 60,4% 53,1% 20% 48,4% 43,0% 0% Ağustos Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle Artar 59 Ağustos Sonu İtibariyle Aynı kalır Azalır 2011 Sonu İtibariyle Baz: 546 Ağustos 2011 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. S Sanayi Genel İlk 500 Tarım İkinci 500 Diğer Genel Ağustos Sonu İtibariyle İkinci 500 Diğer Ağustos Sonu İtibariyle Artar 43,0% 42,2% 43,7% 43,2% 48,4% 50,3% 50,0% 46,3% Aynı kalır 45,8% 42,9% 45,2% 47,9% 37,0% 34,2% 38,1% 38,2% Azalır 11,2% 14,9% 11,1% 8,9% 14,7% 15,5% 11,9% 15,4% 2011 Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle Artar 53,1% 50,3% 54,0% 54,4% 60,4% 59,0% 58,7% 62,2% Aynı kalır 33,0% 36,0% 32,5% 31,3% 31,0% 32,3% 32,5% 29,3% Azalır 13,9% 13,7% 13,5% 14,3% 8,6% 8,7% 8,7% 8,5% 546 161 126 259 546 161 126 259 BAZ 60 İlk 500 Ağustos 2011 İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) Döviz kurları 58,2% Ene rji maliye tle ri 57,7% 53,5% Hammadde ve aramal fiyatları 47,3% Ve rgi maliye tle ri Finansman maliye tle ri 43,6% İstihdam maliye tle ri 42,9% 37,0% Te şvikle rin ye te rsizliği Kayıtdışı ticare t 34,8% Bürokratik e nge lle r 34,4% Lojistik maliye tle ri 33,5% 30,6% Dış pazarlardaki yükse k ithalat ve rgile ri 27,5% Vasıflı e le man sıkıntısı 12,6% Tanıtım sorunu Diğe r 5,1% 0% 15% 30% 45% 60% 75% Baz: 546 61 Ağustos 2011 Yılın 2. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet Ortalama Memnuniyet 3,7 KURUMLAR KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 4,1 Maliye Bakanlığı 3,6 Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,9 Ulaştırma Bakanlığı 3,6 Merkez Bankası 3,8 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,6 KOSGEB 3,8 TSE 3,5 Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,8 Türk Patent Enstitüsü 3,5 Kamu Bankaları 3,5 Hazine Müsteşarlığı 3,8 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 3,5 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 3,8 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,5 ORTALAMA 3,7 Gümrük İdareleri 3,5 TÜBİTAK 3,7 Çevre ve Orman Bakanlığı 3,4 Ticari Bankalar 3,7 Eximbank 3,7 Baz: 546 62 Ağustos 2011 Şirketlerin Borsa’da İşlem Görme Durumu S Hisse senetleriniz Borsa’da işlem görüyor mu? Yukarıdaki grafikte; hisse senetlerinin Borsa’da işlem gördüğünü belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 546 63 Ağustos 2011 Gelecek 3 Yılda Halka Arz Konusunda Eğilim S Önümüzdeki 3 yıl içerisinde şirketinizin hisse senetlerinin Borsa’da işlem görmesini düşünüyor musunuz? Soru, hisse senetlerinin Borsa’da işlem görmediğini belirten firmalara yöneltilmiştir. Grafikte, önümüzdeki 3 yılda hisse senetlerinin halka arz edilmesini planladığını belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 64 Baz: 509 Ağustos 2011 Halka Arz Sürecine İlişkin Bilgi İhtiyacı S Halka Arz ve öncesinde SPK-İMKB-Takasbank-Merkezi Kayıt Kuruluşu-Aracı Kuruluşlar Birliği uzmanlarından oluşan bir ekibin kurumsal yönetim, kurumsallaşma ve halka arz konularında ücretsiz teknik, hukuki ve idari destek vermesini ister misiniz? Soru, hisse senetlerinin Borsa’da işlem görmediğini belirten firmalara yöneltilmiştir. Grafikte, sürece ilişkin bilgi almak istediğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 65 Baz: 509 Ağustos 2011 Yatırım Araçları Hakkında Bilgilendirme S Aşağıda belirtilen yatırım araçlarından hangisi/ hangileri hakkında bilgi almak istersiniz? (Çok Cevap) 41,6% Vade li İşle m Sözle şme le ri 33,2% Opsiyon-Varant 27,5% Hisse Se ne di Fon Katılma Be lge si Tahvil 17,6% 15,8% 35,7% Hiçbiri 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Baz: 546 66 Ağustos 2011 Yatırım Araçlarına İlişkin Bilgi Kanalları S İlgilendiğiniz yatırım araçları ile ilgili bilgileri hangi kanallardan öğrenmeyi tercih edersiniz? (Çok Cevap) 65,8% Ele ktronik Posta Toplantı/Se mine r 50,1% İnte rne t/We b Site si 49,3% 26,5% Tanıtım CD’le ri 19,4% Kitapçıklar Radyo/TV 6,6% 0% 15% 30% 45% 60% 75% Soru, en az bir yatırım aracı hakkında bilgi almak istediğini belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 351 67 Ağustos 2011 Yeni Hükümetten Beklentiler S Yeni hükümetin öncelikle hangi ekonomik konulara yoğunlaşmasını istersiniz? (Çok Cevap) Oran Oran Cari açık konusunda tedbir alınması 16,7% Bürokrasinin azaltılması (ihracat ve gümrük) 4,4% Üretim ve ihracat odaklı bir ekonomik program 16,5% Faiz oranlarının düşürülmesi 4,0% İhracat teşviklerinin iyileştirilmesi/ arttırılması 15,0% Üretimde yerli ara malı teşvik edilmesi 3,8% İstihdam artışı sağlanması 11,4% Sorunların sektörel bazda değerlendirilmesi 3,3% Rekabetçi döviz kuru 9,7% Hammadde ve ara mal/ girdi maliyetlerinin düşürülmesi 3,1% Vergi reformları/ vergi yükünün azaltılması 9,0% Dış rekabet olanakları sağlanması 2,2% Enerji maliyetlerinin düşürülmesi 7,9% Uluslararası serbest ticaret anlaşmaları 2,0% İstihdam maliyetlerinin düşülmesi 7,0% Kurumlar arası işbirliği sağlanması 1,8% Makro ekonomik dengelerin sağlanması/ istikrar 5,9% Planlı üretim/ Bölgesel kalkınma planı 1,6% Kayıt dışı ekonominin önlenmesi 5,3% Diğer 8,1% Katılımcıların %70’i yeni hükümetten beklentilerini belirtmiştir.. Baz: 546 68 Ağustos 2011
