dolaşım sistemi fizyolojisi
advertisement
KARDİYOVASKÜLER SİSTEM FİZYOLOJİSİ Doç.Dr. Mehmet Özler 1 KVS • Ana fonksiyonu dokuların ihtiyacını karşılayan kanın uygun basınç ve akımda dokulara ulaştırılması • Bu iş için ihtiyaç; 1. Uygun damar içi bileşen kan 2. Uygun pompa • • • Özel kas yapısı Özel elektrik sistemi Özel odacık ve damar çıkışı 3. İletici kanallar • • Yüksek basınçta iletici arterler Depo ve toplayıcı venler 4. Kontrol mekanizmaları • • • Kalbin kendine ait refleksler Damarların kendine ait refleksler Sistemik düzenleyici mekanizmalar – Sempatik/parasempatik – Baroreseptörler 2 Kalp • Göğüs kafesi içine yerleşmiş (2-5. kostalar arası) • Ağırlığı ve büyüklüğü: yaş cinsiyet ve vücut ölçüsüne göre değişir • Ortalama 70-80atım/ dk, 5l/dk, 7500l/gün, • Ömür boyu 3 trilyon atım 3 Kalp kası-fonksiyonel ünite • Kayan filamentler – Aktin-miyozin – sarkomer • SR iyi gelişmemiş • Z çizgisine yakın beş kat daha geniş ama tek T tübül sistemi • Mitokondriden zengin • Kapiller ağ genişliği 3-4 kat fazla 4 Kalp Kası • Çizgili görünüm • İnterkale diskler • Gap junction (yarık bağlantı) Sinsityal yapı Atriyum kası Ventrikül kası Özelleşmiş ileti hücreleri 5 Kalp kasında aksiyon potansiyeli • Dinlenim potansiyeli; -85 mV • Platolu aksiyon potansiyeli – Hızlı depolarizasyon – Uzamış depolarize durum (plato) – Hızlı repolarizasyon http://www.apsubiology.org/anatomy/2020/2020_Exam_R eviews/Exam_1/CH18_Physiology_of_Contraction.htm 6 https://www.researchgate.net/figure/316688980_fig2_Figure-24-The-generation-of-the-action-potential-AP-The-changes-in-membrane AP’nin Kaynağı • Sinoatriyal düğüm hücreleri • Pace-maker potansiyel (ritmik-spontan) • Dinlenim; -55/-60mV • Dinlenim potansiyeli sabit değil 7 İleti sistemi • • • • • SA Atriyum kasında orta 0,3 m/sn, Düğümler arası yolda 1 m/sn AV düğümde yavaş His demeti ve Purkinje liflerinde çok hızlı 1.5-4 m/sn • Miyokard kasında hızlı • • • Guyton ve Hall Tıbbi Fzyoloji 13. baskı , Sf 127 Güneş Tıp Basımevi, 2017 Sinüs Ritmi ; 70-80/dak A-V ritim; 40-60/dak Purkinje; 15-40/dak • Parasempatik etki • K geçirgenliğinde artış • Sempatik etki • Sodyum ve kalsiyum geçirgenliğinde artış 8 Kalp döngüsü • Bir kalp atımının başlangıcından bir kalp atımının başlangıcına kadar olan olaylar • Kalp hızının artması döngünün süresini azaltır • Normalde sistol döngünün %40’ı • Hız 3 kat artarsa %65’i • Diyastol sonu hacim • Sistol sonu hacim • Ejeksiyon fraksiyonu • Frank-starling yasası 9 Kalp kapakları • Atriyoventriküler kapaklar; – Sağ; triküspid – Sol; biküspid (mitral) • Ventriküler kapaklar (semilunar); – Sağ; pulmoner • Sol; aortik • Sistolün başında birinci kalp sesi – AV kapakların kapanma sesi • Sistolün sonunda ikinci kalp sesi – Aort ve pulmoner kapakların kapanma sesi 10 Dolaşım Sistemi Damar enine kesit alanları (cm2) • Aort 2,5 • Arteriyoller 40 • Kapiller 2500 • Venüller 250 • Ven kava 8 Guyton ve Hall Tıbbi Fzyoloji 13. baskı , Sf 170 güneş tıp basımevi, 2017 11 Dolaşım Sistemi • Damar yarıçapındaki küçük artışlar akımı çok fazla artırır. • Periferik direncin 2/3’ü küçük arteriyollerdedir. • Her sistolde yeni bir kan dalgası arterleri doldurur. – Nabızı etkileyenler; atım hacmi ve kompliyans – Direnç ve komplians nabzın sönmesine neden olur. 12 Guyton ve Hall Tıbbi Fzyoloji 13. baskı , Sf 175 güneş tıp basımevi, 2017 Kapillerde kanın fasılalı akımı vazomosyon • Kanın kapillerden akımı sürekli değildir • Kapiller bölgede kan akımının ayarlanması hipoksiye göre yapılır 13 https://www.slideshare.net/drchintansinh/capillary-circulation Mikrodolaşımda Etkili Basınçlar Starling Kuvvetleri • Hidrostatik basınçlar – Kapiller hidrostatik basıncı – İnterstisyel sıvı hidrostatik basıncı • Onkotik basınçlar – Kapiller onkotik basınç – İnterstisyel sıvı onkotik basıncı 14 Dolaşımın Düzenlenmesi • Lokal düzenlemeler – Lokal kan akımı kontrolü – Frank-starling yasası – Atrial refleks (bainbridge) • Hümoral düzenlemeler – Epinefrin, norepinefrin, vazopressin, ANP … http://slideplayer.com/slide/9030253/ • Sinirsel düzenlemeler – Baroreseptörler • Aort 30 mmHg ↑ • Karotis 60 mmHg ↑ – Vazomotor merkez • Sempatik ve parasempatik 15
